QUẢ ĐẤT QUÊ HƯƠNG Chương VII ppt

QUẢ DẤT QUÊ HƯƠNG

Chương VII: Cải tạo tư duy

Có một sự đui mù ghê gớm về chính bản chất của cái phải là một tri thức thích

đáng. Theo giáo điều đang ngự trị, tính thích đáng tăng theo trình độ chuyên môn

hoá và trừu tượng hoá. Nhưng một tri thức tối thiểu về tri thức lại dậy cho chúng

ta rằng điều quan trọng nhất là vấn đề bối cảnh hoá. Claude Bastien (Clốt

Baxchiêng) đã nói: "Quá trình diễn biến của nhận thức không đi về chỗ sinh ra

những tri thức càng ngày càng trừu tượng nhưng ngược lại, nó đi về phía đặt tri

thức vào bối cảnh của nó"(1). Bối cảnh này sẽ quyết định những điều kiện để dung

nạp chúng và những giới hạn cho hiệu lực của chúng. Bastien còn nói thêm " bối

cảnh hoá là một điều kiện cơ bản của hiệu lực (của chức năng nhận thức)".

Bản thân tri thức chuyên môn là một hình thức trừu tượng riêng biệt. Sự chuyên

môn hoá trừu tượng, nghĩa là đem một vật từ một lĩnh vực nào đó, lột bỏ những

liên hệ và những tương quan với môi trường của nó, rồi nhét nó vào một quan

niệm trừu tượng của cái gọi là lĩnh vực chuyên nghiệp, biệt lập, mà biên giới phá

vỡ một cách tuỳ tiện tính hệ thống (liên hệ của một phần vào tổng thể) và tính đa

chiều của các hiện tượng. Chuyên môn hoá trừu tượng còn dẫn đến cái trừu tượng

số học. Trừu tượng này tự nó sẽ xa rời cụ thể, một phần vì nó có khuynh hướng ưu

đãi tất cả những gì có thể tính toán và có thể công thức hoá, một phần khác vì nó

không cần biết đến cái môi trường cần thiết để cho những đối tượng của nó có thể

trở thành dễ hiểu.