Phòng ngừa và xử lý nợ xấu của các ngân hàng thương mại Việt Nam: Luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng / Dương Thụy Thiên Kim ; Trần Trọng Khuê người hướng dẫn khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

DƢƠNG THỤY THIÊN KIM

PHÒNG NGỪA VÀ XỬ LÝ NỢ XẤU CỦA

CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

DƢƠNG THỤY THIÊN KIM

PHÒNG NGỪA VÀ XỬ LÝ NỢ XẤU CỦA

CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

MÃ NGÀNH: 8.34.02.01

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TSKH. TRẦN TRỌNG KHUÊ

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2020

i

TÓM TẮT

1. Tiêu đề:

Phòng ngừa và xử lý nợ xấu của các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam

2. Tóm tắt

i a áp c cạnh tranh tr n con ƣ ng hội nh p hoạt ộng t n d ng của các

ngân hàng thƣơng mại u n ƣợc m rộng và phát tri n là một trong nh ng hoạt

ộng chủ yếu của các ngân hàng thƣơng mại, tu nhi n vấn ề rủi ro t n d ng nợ

ấu v n tồn tại và có u hƣớng tăng mạnh, chƣa th c s ƣợc i m soát và ử

hiệu quả gây ảnh hƣ ng ến toàn ngành. Tỷ lệ nợ xấu theo báo cáo chính thức hơn

2%, nếu tính cả nợ xấu do VAMC và các ngân hàng nắm gi , cộng với nợ xấu tiềm

tàng, thì mức nợ xấu mức khoảng 7% tổng dƣ nợ. Nợ ấu tăng nhanh d n ến

ngân hàng gặp hó hăn và h ng có ợi nhu n giảm hiệu quả inh tế. Do v

giảm thi u tỷ ệ nợ ấu à một phần h ng th thiếu trong hoạt ộng t n d ng của

ngân hàng, ảm bảo cho hoạt ộng t n d ng ƣợc an toàn hiệu quả.

Xuất phát từ th c tế ó bài nghi n cứu này nêu rõ nh ng nguyên nhân và hạn

chế d n ến nợ xấu và ƣa ra một số các giải pháp phòng ngừa và xử lý nợ xấu của

các NHTM Việt Nam. Nghiên cứu ƣợc tiến hành bằng phƣơng pháp thống kê, so

sánh, phân tích tình hình nợ xấu từ năm 2018 ến năm 2019. Kết quả nghiên cứu

cho thấy tình hình nợ xấu ang à s quan tâm nhiều nhất của các ngân hàng thƣơng

mại Việt Nam, tỷ lệ nợ xấu nên duy trì mức 3% là an toàn cho các ngân hàng nói

ri ng cũng nhƣ nền kinh tế nói chung. Kết quả nghiên cứu có nghĩa quan trọng

trong việc hi u rõ ƣợc vấn ề nợ xấu của các ngân hàng thƣơng mại từ ó có th

giảm thi u nợ xấu, phòng ngừa rủi ro và thúc ẩ tăng trƣ ng nền kinh tế Việt Nam.

3. Từ khoá

Giải pháp xử lý nợ xấu, phòng ngừa nợ xấu, nợ xấu của các ngân hàng thƣơng mại.

ii

ABSTRACT

1. Subject:

Prevention and handling of bad debts of Vietnamese commercial banks

2. Summary

In the current expanding financial market, Vietnamese commercial banks are

transforming in the trend of globalization. In the midst of competitive pressure on

the path of integration, the credit activities of commercial banks have always been

expanded and developed, but the problem of credit risks and bad debts has not been

really controlled and handled. effective. Since 2012, the State Bank has had specific

orientations and solutions according to the roadmap for bad debt management. As a

result, the bad debts of Vietnamese commercial banks have been gradually

controlled. However, credit is a daily activity of commercial banks, so bad debts

always exist and tend to increase strongly, affecting the whole industry. Every bad

debt in the financial sector increases the likelihood of a bank going into trouble and

not making a profit. Therefore, reducing the bad debt ratio is an indispensable part

of the bank's credit activities with the aim of ensuring the safety and efficiency of

credit operations. When bad debt ratio is high, they will affect financial resources,

along with loss of business of commercial banks. Thus, the bad debt ratio is likely

to hinder economic growth and reduce economic efficiency. Stemming from that

fact, this study clearly states the causes and limitations leading to bad debts and

offers a number of solutions to prevent and handle bad debts of Vietnamese

commercial banks.

3. Keywords

Solution to handle bad debts, bad debt prevention, bad debts of commercial banks.

iii

LỜI CAM ĐOAN

Lu n văn nà chƣa từng ƣợc trình nộp lấy học vị thạc sỹ tại bất cứ một

trƣ ng ại học nào. Lu n văn nà à c ng trình nghi n cứu riêng của tác giả, kết quả

nghiên cứu là trung th c, trong ó h ng có các nội dung ã ƣợc công bố trƣớc

â hoặc các nội dung do ngƣ i khác th c hiện ngoại trừ các trích d n ƣợc d n

nguồn ầ ủ trong lu n văn.

TP HCM, ngày 15 tháng 09 năm 2020

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Dƣơng Th y Thiên Kim

iv

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn Qu Thầ C Khoa Đào tạo sau ại học trƣ ng Đại

học Ngân hàng TP. HCM ã tru ền ạt cho tôi nh ng kiến thức, kinh nghiệm th c

tiễn cũng nhƣ tạo iều kiện thu n lợi trong suốt quá trình học t p tại trƣ ng.

Tôi xin tỏ lòng trân trọng tới TSKH. Trần Trọng Khu ã dành th i gian, tâm

huyết hƣớng d n tôi trong quá trình th c hiện lu n văn.

Một lần n a xin cảm ơn ến tất cả bạn bè ồng nghiệp ã giúp ỡ tôi trong th i

gian th c hiện lu n văn.

Trân trọng !

v

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU.................................................................................................................. 1

CHƢƠN 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÒNG NGỪA VÀ XỬ LÝ NỢ XẤU

TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA N ÂN HÀN THƢƠN MẠI.............................. 6

1.1 Rủi ro t n d ng và nợ ấu trong hoạt ộng của các ngân hàng thƣơng mại Việt

Nam .......................................................................................................................... 6

1.2. Phòng ngừa và xử lý nợ xấu của các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam........... 12

CHƢƠN 2: THỰC TRẠNG PHÒNG NGỪA VÀ XỬ LÝ NỢ XẤU CỦA CÁC

NGÂN HÀNG THƢƠN MẠI VIỆT NAM .......................................................... 18

2.1 Tổng quan về Ngân hàng thƣơng mại Việt Nam ............................................... 18

2.1.1. Hệ thống các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam ............................................ 18

2.1.2. Khái quát tình hình cấp tín d ng của các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam . 21

2.2. Th c trạng nợ xấu của các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam........................... 23

2.2.1. Th c trạng nợ xấu tại các Ngân hang thƣơng mại Việt Nam ........................ 23

2.2.2. Cơ cấu nợ xấu theo ngành kinh tế.................................................................. 25

2.2.3. Cơ cấu nợ xấu theo thành phần kinh tế .......................................................... 26

2.2.4. Nợ xấu tại một số ngân hàng thƣơng mại ...................................................... 27

2.2.5. Th c trạng tài sản ảm bảo cho các khoản nợ xấu ........................................ 30

2.2.6. Các nguyên nhân gây ra nợ xấu ..................................................................... 31

2.3. Công tác phòng ngừa và xử lý nợ xấu của các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam

.................................................................................................................................. 33

2.3.1. Các qu ịnh i n quan ến phòng ngừa và xử lý nợ xấu của cơ quan quản lý

Nhà nƣớc .................................................................................................................. 33

2.3.2. Các biện pháp ngân hàng thƣơng mại áp d ng phòng ngừa nợ xấu ......... 36

2.3.3. Các biện pháp ngân hàng thƣơng mại áp d ng xử lý nợ xấu .................... 37