Phát Triển Nuôi Cá Lồng Quy Mô Hộ Gia Đình Trên Địa Bàn Xã Hiền Lương Huyện Đà Bắc Tỉnh Hòa Bình

i

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

KHOA KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

--------------  -------------------

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

PHÁT TRIỂN NUÔI CÁ LỒNG QUI MÔ HỘ GIA

ĐÌNH TRÊN ĐỊA BÀN XÃ HIỀN LƯƠNG, HUYỆN ĐÀ

BẮC, TỈNH HÒA BÌNH

Ngành: Kinh tế

Mã ngành: 7310101

Giáo viên hướng dẫn: Ths.Trần Thị Tuyết

Sinh viên thực hiện: Phí Đình Trường

Lớp: 62 Kinh tế

Hà Nội, năm 2021

ii

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ.............................................................................................................1

1.Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................. 1

2 Mục tiêu nghiên cứu....................................................................................... 2

3. Đối tượng nghiên cứu.................................................................................... 2

4 Phạm vi nghiên cứu........................................................................................ 2

5. Nội dung nghiên cứu..................................................................................... 3

6. Phương pháp nghiên cứu............................................................................... 3

7. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ........................................................................ 4

8. Kết cấu khóa luận......................................................................................... 5

CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NUÔI CÁ LỒNG…………….6

1.1 Một số khái niệm cơ bản............................................................................. 6

1.1.1 Khái niệm nuôi trồng thủy sản................................................................. 6

1.1.2 Khái niệm nuôi cá lồng ............................................................................ 6

1.1.3 Khái niệm hộ và nông hộ ........................................................................ 7

1.2 Đặc điểm phát triển nuôi cá lồng ................................................................ 8

1.3 Vai trò của phát triển nuôi cá lồng............................................................ 10

1.4 Các hình thức nuôi cá lồng........................................................................ 12

1.5 Nội dung phát triển nuôi cá lồng............................................................... 13

1.5.1 Quá trình tăng về quy mô....................................................................... 13

1.5.2 Quá trình hoàn thiện cơ cấu ................................................................... 14

1.6. Yếu tố ảnh hưởng đến phát triển nuôi cá lồng......................................... 15

CHƯƠNG 2 ..............................................................................................................18

ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ, XÃ HỘI CỦA XÃ.........................................18

HIỀN LƯƠNG, HUYỆN ĐÀ BẮC, TỈNH HÒA BÌNH..........................................18

2.1 Điều kiện tự nhiên .............................................................................. 18

2.2.1 Vị trí địa lý ............................................................................................. 18

2.2.2 Khí hậu thời tiết............................................................................... 18

2.2 Tình hình kinh tế xã hội cơ bản của xã Hiền Lương ................................ 19

2.2.1 Tình hình sử dụng đất ............................................................................ 19

2.2.2 Tình hình dân số và lao động ................................................................. 20

iii

2.2.3 Tình hình cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kĩ thuật .................................... 21

2.2.4 Kết quả sản xuất kinh doanh các ngành kinh tế..................................... 24

2.3 Đánh giá chung ....................................................................................... 26

CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NUÔI CÁ LỒNG TRÊN

ĐỊA BÀN XÃ HIỀN LƯƠNG, HUYỆN ĐÀ BẮC, TỈNH HÒA BÌNH .................29

3.1 Thực trạng phát triển nuôi cá lồng trên địa bàn xã Hiền Lương............... 29

3.1.1 Xét về qui mô ........................................................................................ 29

3.1.2 Xét về cơ cấu.......................................................................................... 32

3.2.Thực trạng phát triển nuôi cá lồng của các hộ điều tra trên địa bàn xã ... 34

3.2.1. Thông tin chung về các hộ điều tra ................................................. 34

3.2.2. Đánh giá của các hộ về nuôi cá lồng tại xã Hiền Lương ................ 37

3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển nuôi cá lồng trên địa bàn xã.......... 49

3.4 Đánh giá chung về thực trạng nuôi cá lồng trên địa bàn xã...................... 57

3.4.1 Những thuận lợi...................................................................................... 57

3.4.2. Những khó khăn, hạn chế...................................................................... 57

3.5. Đề xuất một số giải pháp phát triển nuôi cá lồng trên địa bàn xã ........... 58

KẾT LUẬN...............................................................................................................62

iv

DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ

Bảng 1.1 Thông tin mẫu của các hộ điều tra………………....…………3

Bảng 2. 1 Tình hình sử dụng đất đai của xã Hiền Lương năm 2020....... 19

Bảng 2.2 Tình hình dân số và lao động xã Hiền Lương 2020................. 20

Bảng 2.3 Tình hình cơ sở hạ tầng của xã Hiền Lương năm 2020.......... 23

Bảng: 3.1 Tình hình nuôi cá lồng tại xã Hiền Lương.............................. 30

Bảng 3.2 Cơ cấu nuôi cá lồng trên địa bàn xã Hiền Lương .................... 31

Bảng 3.3 Năng suất, sản lượng của một số loại cá lồng trên địa bàn xã . 31

Bảng 3.4. Thông tin chung về các hộ điều tra ........................................ 35

Bảng 3.5: Đánh giá chất lượng quy hoạch của các hộ điều tra ............... 37

Bảng 3.6: Hệ thống cơ sở vật chất, thiết bị của hộ nuôi.......................... 38

Bảng 3.7 Tình hình sử dụng diện tích mặt nước của các hộ điều tra ...... 39

Bảng 3.8: Tình hình tổ chức nuôi cá lồng trên địa bàn xã Hiền Lương.. 40

Bảng 3.9: Đánh giá khả năng tiếp cận vốn vay........................................ 41

Bảng 3.10 Tỷ lệ sử dụng vốn hộ nuôi cá lồng trên địa bàn xã ..................42

Bảng 3.11 Thực trạng nguồn cung cấp giống cho các hộ nuôi cá lồng ......44

Bảng 3.12: Tổng chi phí sản xuất NTTS của các hộ điều tra ..................47

Bảng 3.13: Kết quả và hiệu quả nuôi cá lồng theo quy mô......................48

Hình 2.1 Cơ Cấu Kinh tế xã Hiền Lương năm 2020............................... 25

Hình 3.1 Doanh thu nuôi cá lồng của xã Hiền Lương............................. 33

Sơ đồ 3.1 Các kênh tiêu thụ cá lồng tại xã Hiền Lương.......................... 52

v

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BQ Bình quân

CC Cơ cấu

CSVC Cơ sở vật chất

CSHT Cơ sở hạ tầng

DN Doanh nghiệp

DT Diện tích

ĐH Đại học

ĐVT Đơn vị tính

HTX Hợp tác xã

KHKT Khoa học kỹ thuật

LĐ Lao động

NK Nhập khẩu

NN Nông nghiệp

NTTS Nuôi trồng thủy sản

QML Qui mô lớn

QMV Qui mô vừa

QMN Qui mô nhỏ

SS So sánh

SL Sản lượng

TĐPTBQ Tốc độ phát triển bình quân

UBND Uỷ ban nhân dân

1

ĐẶT VẤN ĐỀ

1.Tính cấp thiết của đề tài

Ngành thủy sản ngày nay ngày càng đi lên không chỉ là đánh bắt mà còn

là nuôi trồng các loại động thực vật dưới nước, phát triển với nhiều hình thức

nuôi trồng khác nhau. Và đặc biệt đem lại nguồn thu nhập ngày càng cao cho

các hộ nông dân cũng như mang lại nguồn GDP cho ngân sách nhà nước. Trong

nuôi trồng thủy sản, một trong các hoạt động tương đối phổ biến đối với các hộ

nuôi trồng thủy sản ven sông, ven biển chính là nuôi cá lồng bè. Đây là một

hình thức tốt giúp tận dụng tối đa nguồn mặt nước mà vẫn cho năng suất và sản

lượng cao.

Nuôi cá lồng là một hình thức nuôi trồng thủy sản được phát triển mạnh

trong những năm gần đây. Với nhiều ưu điểm so với nuôi trong ao như nước

thường xuyên thay đổi nên có thể nuôi cá ở mật độ cao; môi trường nuôi cá

sạch, không bị ô nhiễm bởi các chất thải của cá nên cá lớn nhanh; hao hụt ít,

hạn chế được dịch hại; quản lý, chăm sóc, thu hoạch thuận lợi; năng suất cao…

Nuôi cá lồng không chỉ đóng vai trò quan trọng đối với việc gia tăng thu nhập,

nâng cao hiệu quả sản xuất, cải thiện đời sống người dân mà còn giúp tái tạo

và bảo vệ nguồn gen, kiểm soát tốt hơn môi trường sinh thái.

Xã Hiền Lương là xã có lợi thế về diện tích mặt hồ thủy điện lớn trong

những năm gần đây hoạt động nuôi trồng thủy sản nước ngọt đặc biệt là mô

hình về nuôi cá lồng có xu hướng gia tăng về diện tích, sản lượng và giá trị.

Nuôi cá lồng bè trên sông và hồ chứa có ưu thế là nước sạch, hàm lượng ôxy

lớn nên cá lớn nhanh, ít bị bệnh, chất lượng thịt săn chắc thơm ngon, không có

mùi bùn như nuôi trong ao. Tuy nhiên, quá trình phát triển nghề nuôi cá lồng

tại khu vực cũng còn bộc lộ nhiều bất cập như: sự phát triển còn manh mún,

nhỏ lẻ chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế sẵn có, các loài cá nuôi còn

đơn điệu, hình thức nuôi chủ yếu là quảng canh và quảng canh cải tiến (chiếm

tỷ lệ trên 90% tổng diện tích NTTS); kỹ thuật nuôi trồng chưa được nghiên cứu

hoàn thiện, các yếu tố về tổ chức sản xuất và phát triển thị trường còn chưa

đồng bộ… Những tồn tại này đang ảnh hưởng không tốt tới tính hiệu quả và

2

tính bền vững trong quá trình phát triển nghề nuôi cá lồng và cần có những giải

pháp đồng bộ để khắc phục. Mặt khác, với sự biến đổi khí hậu bất thường dẫn

đến việc mưa lũ, xả lũ của hồ thủy điện đã ảnh hưởng, thiệt hại rất lớn đến

người nuôi cá lồng. Do đó, để góp phần thúc đẩy mô hình nuôi cá lồng phát

triển mạnh ở địa phương trong thời gian tới tôi chọn đề tài: “Phát triển nuôi cá

lồng qui mô hộ gia đình trên địa bàn xã Hiền Lương, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa

Bình” làm khóa luận tốt nghiệp.

2 Mục tiêu nghiên cứu

2.1 Mục tiêu chung

Nghiên cứu thực trạng nuôi cá lồng của các hộ dân tại khu vực của xã

Hiền Lương trong thời gian qua, từ đó đề xuất các giải pháp chủ yếu để phát

triển nuôi cá lồng tại các hộ trong thời gian tới.

2.2 Mục tiêu cụ thể

- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển nuôi cá lồng.

- Phân tích thực trạng nuôi cá lồng của các hộ dân xã Hiền Lương

- Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển nuôi cá lồng trên địa bàn xã.

- Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm phát triển nuôi cá lồng của các

hộ nông dân ven sông trong thời gian tới.

3. Đối tượng nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu là nuôi cá lồng của các hộ nông dân trên địa bàn

xã Hiền Lương -huyện Đà Bắc-tỉnh Hòa Bình

4 Phạm vi nghiên cứu

4.1 Phạm vi về nội dung

Đề tài nghiên cứu các vấn đề liên quan tới phát triển nuôi cá lồng của các

hộ nông dân ven sông đà khu vực xã Hiền Lương.

4.2 Phạm vi về không gian

Đề tài được tiến hành nghiên cứu trong phạm vi khu vực xã Hiền Lương –

huyện Đà Bắc-tỉnh Hòa Bình

4.3 Phạm vi về thời gian

Số liệu thu thập giai đoạn 2018 đến năm 2020.