Phát triển đội ngũ giáo viên tiếng Anh ở các trường tiểu học trên địa bàn huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

LÝ THANH BÌNH

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIẾNG ANH

Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN

HUYỆN TÂY SƠN, TỈNH BÌNH ĐỊNH

Chuyên ngành : QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Mã số : 8 14 01 14

Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Sỹ Thư

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của cá

nhân tôi. Các số liệu nêu trong luận văn là trung thực và đúng

với khảo sát trên thực tế. Kết quả của luận văn chưa từng được

công bố trong công trình nào khác.

Tác giả luận văn

Lý Thanh Bình

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến Quý thầy, cô

giảng viên trường Đại học Quy Nhơn và giảng viên của các

trường Đại học khác tham gia giảng dạy ngành quản lý giáo dục

tại trường Đại học Quy Nhơn đã nhiệt tình giảng dạy, tạo mọi

điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành tốt việc học tập tại

trường.

Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Nguyễn Sỹ Thư,

người đã nhiệt tình, tận tâm, ân cần chỉ dạy, động viên, hướng

dẫn giúp tôi nghiên cứu hoàn thành luận văn.

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Quý thầy, cô, đồng

nghiệp, cơ quan Phòng Giáo dục và Đạo tạo huyện Tây Sơn và

các Trường tiểu học trên địa bàn huyện Tây Sơn đã ủng hộ,

giúp đỡ tôi học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Bình Định, tháng 7 năm 2020

Tác giả luận văn

Lý Thanh Bình

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài.................................................................................... 1

2. Mục đích nghiên cứu.............................................................................. 4

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ........................................................ 4

4. Giả thuyết khoa học................................................................................ 4

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................. 5

6. Phạm vi nghiên cứu................................................................................ 5

7. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................ 5

8. Đóng góp của đề tài................................................................................ 6

9. Cấu trúc luận văn.................................................................................... 7

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN

TIẾNG ANH TIỂU HỌC............................................................................... 8

1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu.............................................................. 8

1.1.1. Các công trình nghiên cứu về đội ngũ giáo viên và đội ngũ giáo

viên tiếng Anh tiểu học........................................................................... 8

1.1.2. Các công trình nghiên cứu về phát triển đội ngũ giáo viên tiếng

Anh tiểu học ........................................................................................... 9

1.2. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài.................................... 10

1.2.1. Quản lý....................................................................................... 10

1.2.2. Quản lý giáo dục......................................................................... 10

1.2.3. Quản lý nhà trường..................................................................... 11

1.2.4. Đội ngũ giáo viên tiếng Anh tiểu học.......................................... 11

1.2.5. Phát triển đội ngũ giáo viên tiếng Anh tiểu học .......................... 12

1.3. Đội ngũ giáo viên tiếng Anh tiểu học ................................................ 12

1.3.1. Vai trò của giáo viên tiếng Anh tiểu học ..................................... 12

1.3.2. Đặc điểm lao động sư phạm của giáo viên tiếng Anh tiểu học .... 14

1.3.3. Yêu cầu đối với đội ngũ giáo viên tiếng Anh tiểu học................. 15

1.4. Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên tiếng Anh tiểu học .................. 21

1.4.1. Xây dựng kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên tiếng Anh tiểu

học ....................................................................................................... 21

1.4.2. Tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên tiếng Anh tiểu học ........ 22

1.4.3. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiếng Anh tiểu học ........... 24

1.4.4. Thực hiện chế độ chính sách đãi ngộ, xây dựng môi trường thuận

lợi cho đội ngũ giáo viên tiếng Anh tiểu học phát triển......................... 27

1.4.5. Kiểm tra và đánh giá công tác phát triển đội ngũ giáo viên tiếng

Anh tiểu học ......................................................................................... 29

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giáo viên tiếng Anh

tiểu học................................................................................................. 30

1.5.1. Yếu tố khách quan ...................................................................... 30

1.5.2. Yếu tố chủ quan.......................................................................... 30

Tiểu kết chương 1..................................................................................... 31

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIẾNG

ANH Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TÂY SƠN,

TỈNH BÌNH ĐỊNH ...................................................................................... 32

2.1. Khái quát về khảo sát thực trạng........................................................ 32

2.1.1. Mục đích khảo sát....................................................................... 32

2.1.2. Nội dung khảo sát....................................................................... 32

2.1.3. Đối tượng khảo sát và địa bàn khảo sát....................................... 33

2.1.4. Thời gian khảo sát ...................................................................... 33

2.1.5. Phương pháp khảo sát và xử lý kết quả khảo sát ......................... 33

2.2. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục tiểu học và tình hình

dạy học môn tiếng Anh ở tiểu học của huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định.... 35

2.2.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội........................................ 35

2.2.2. Khái quát về tình hình giáo dục tiểu học và tình hình dạy học môn

tiếng Anh ở tiểu học ............................................................................ 36

2.3. Thực trạng đội ngũ giáo viên tiếng Anh ở các trường tiểu học trên địa

bàn huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định ......................................................... 40

2.3.1. Nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên tiếng Anh về

tầm quan trọng đối với nhiệm vụ dạy học tiếng Anh ............................ 40

2.3.2. Số lượng giáo viên tiếng Anh ..................................................... 40

2.3.3. Cơ cấu đội ngũ giáo viên tiếng Anh............................................ 42

2.3.4. Chất lượng đội ngũ giáo viên tiếng Anh ..................................... 44

2.3.5. Đánh giá chung về đội ngũ giáo viên tiếng Anh.......................... 49

2.4. Thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên tiếng Anh ở các trường tiểu

học trên địa bàn huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định ...................................... 50

2.4.1. Thực trạng nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục và giáo

viên tiếng Anh về tầm quan trọng đối với công tác phát triển đội ngũ

giáo viên tiếng Anh .............................................................................. 50

2.4.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên tiếng

Anh ...................................................................................................... 51

2.4.3. Thực trạng tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên tiếng Anh ..... 53

2.4.4. Thực trạng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiếng Anh........ 55

2.4.5. Thực trạng thực hiện chế độ chính sách đãi ngộ, xây dựng môi

trường thuận lợi cho đội ngũ giáo viên tiếng Anh................................. 58

2.4.6. Thực trạng kiểm tra, đánh giá công tác phát triển đội ngũ giáo viên

tiếng Anh.............................................................................................. 61

2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giáo viên Tiếng

Anh ở các trường tiểu học trên địa bàn huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định....... 62

2.5.1. Thực trạng các yếu tố chủ quan .................................................. 62

2.5.2. Thực trạng các yếu tố khách quan............................................... 63

2.6. Đánh giá chung về thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên tiếng Anh ở

các trường tiểu học trên địa bàn huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định.............. 64

Tiểu kết chương 2..................................................................................... 66

CHƯƠNG 3. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIẾNG ANH

Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TÂY SƠN, TỈNH

BÌNH ĐỊNH ................................................................................................. 67

3.1. Các nguyên tắc cơ bản của việc đề xuất biện pháp............................. 67

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích............................................. 67

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn.............................................. 67

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển ........................... 67

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ............................................... 68

3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi................................................. 68

3.2. Các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên tiếng Anh ở các trường tiểu

học huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định .......................................................... 69

3.2.1. Đổi mới xây dựng kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên tiếng

Anh ...................................................................................................... 69

3.2.2. Đổi mới tuyển dụng, sử dụng đội ngũ giáo viên tiếng Anh ......... 71

3.2.3. Xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá năng lực nghề nghiệp đội ngũ

giáo viên tiếng Anh .............................................................................. 73

3.2.4. Đẩy mạnh công tác bồi dưỡng chuyên môn - nghiệp vụ cho đội

ngũ giáo viên tiếng Anh ....................................................................... 79

3.2.5. Xây dựng môi trường thuận lợi cho đội ngũ giáo viên tiếng Anh

phát triển.............................................................................................. 82

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ........................................................ 86

3.4. Khảo nghiệm về tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp .............. 87

3.4.1. Mục đích và nội dung khảo nghiệm............................................ 87

3.4.2. Phương pháp khảo nghiệm và thang đánh giá ............................. 88

3.4.3. Kết quả khảo nghiệm.................................................................. 88

Tiểu kết chương 3..................................................................................... 91

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ............................................................... 92

1. KẾT LUẬN.......................................................................................... 92

2. KHUYẾN NGHỊ.................................................................................. 93

2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bình Định............................ 93

2.2. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tây Sơn...................... 93

2.3. Đối với các trường tiểu học ........................................................... 94

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................... 95

PHỤ LỤC

QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ (bản sao)

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Chữ viết tắt đầy đủ

CBQL Cán bộ quản lý

CNH - HĐH Công nghiệp hóa - hiện đại hóa

CSVC Cơ sở vật chất

ĐNGV Đội ngũ giáo viên

ĐNGVTA Đội ngũ giáo viên tiếng Anh

ĐNGVTATH Đội ngũ giáo viên tiếng Anh tiểu học

GD&ĐT Giáo dục và đào tạo

GDPT Giáo dục phổ thông

GV Giáo viên

GVTA Giáo viên tiếng Anh

GVTATH Giáo viên tiếng Anh tiểu học

GVTH Giáo viên tiểu học

HĐSP Hội đồng sư phạm

HS Học sinh

HTCTTH Hoàn thành Chương trình tiểu học

KT-XH Kinh tế - xã hội

NNL Nguồn nhân lực

TBDH Thiết bị dạy học

THCS Trung học cơ sở

THPT Trung học phổ thông

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Tổng hợp số phiếu 02 đối tượng (CBQL và GVTA các trường

tiểu học) ....................................................................................... 33

Bảng 2.2. Mức điểm quy ước tương ứng các mức độ ................................... 34

Bảng 2.3. Quy mô phát triển trường, lớp, học sinh bậc tiểu học trong 3

năm học (2016-2019).................................................................... 36

Bảng 2.4. Chất lượng giáo dục bậc tiểu học trong 3 năm học (2016-2019)... 37

Bảng 2.5. Quy mô trường, lớp, học sinh học tiếng Anh từ lớp 3 đến lớp 5

trong 3 năm học (2016-2019) ....................................................... 38

Bảng 2.6. Kết quả học tập của học sinh môn tiếng Anh từ lớp 3 đến lớp 5

trong 3 năm học (2016-2019) ....................................................... 39

Bảng 2.7. Kết quả khảo sát thực trạng nhận thức của đội ngũ CBQL và

GVTA về tầm quan trọng đối với nhiệm vụ dạy học tiếng Anh .... 40

Bảng 2.8. Kết quả đánh giá phẩm chất ĐNGVTA ........................................ 44

Bảng 2.9. Thống kế văn bằng, chứng chỉ của ĐNGVTA ở các trường tiểu

học trên địa bàn huyện Tây Sơn năm học 2019-2020.................... 46

Bảng 2.10. Kết quả khảo sát thực trạng nhận thức của đội ngũ CBQL và

GVTA về tầm quan trọng đối với công tác phát triển ĐNGVTA .. 50

Bảng 2.11. Kết quả khảo sát thực trạng xây dựng kế hoạch phát triển

ĐNGVTA..................................................................................... 51

Bảng 2.12. Kết quả khảo sát thực trạng tuyển dụng, sử dụng ĐNGVTA ...... 53

Bảng 2.13. Kết quả khảo sát thực trạng đào tạo, bồi dưỡng ĐNGVTA......... 55

Bảng 2.14. Kết quả khảo sát thực trạng thực hiện chế độ chính sách đãi

ngộ, xây dựng môi trường thuận lợi cho ĐNGVTA...................... 58

Bảng 2.15. Kết quả khảo sát thực trạng thực kiểm tra, đánh giá công tác

phát triển ĐNGVTA..................................................................... 61

Bảng 2.16. Kết quả khảo sát thực trạng mức độ ảnh hưởng trong các yếu

tố chủ quan đến phát triển ĐNGVTA ........................................... 62

Bảng 2.17. Kết quả khảo sát thực trạng mức độ ảnh hưởng trong các yếu

tố khách quan đến phát triển ĐNGVTA........................................ 63

Bảng 3.1. Tiêu chí đánh giá năng lực nghề nghiệp đội ngũ giáo viên tiếng

Anh ở các trường tiểu học trên địa huyện Tây Sơn ....................... 75

Bảng 3.2. Kết quả đánh giá mức độ cấp thiết của các biện pháp................... 89

Bảng 3.3. Kết quả đánh giá mức độ khả thi của các biện pháp ..................... 90

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

Biểu đồ 2.1. Thống kê số lượng GVTA ở các trường tiểu học trên địa bàn

huyện Tây Sơn trong 3 năm (2016-2019) ..................................... 41

Biểu đồ 2.2. Tỷ lệ độ tuổi của giáo viên tiếng Anh tiểu học năm học 2019-

2020 ............................................................................................. 42

Biểu đồ 2.3. Tỷ lệ giới tính của giáo viên tiếng Anh tiểu học năm học

2019-2020 .................................................................................... 43

Biểu đồ 2.4. Kết quả đánh giá năng lực chuyên môn - nghiệp vụ

ĐNGVTA ở các trường tiểu trên địa bàn huyện Tây Sơn ............. 47

Sơ đồ 1.1. Sơ đồ khái niệm quản lý giáo dục................................................ 11

Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên

tiếng Anh tiểu học trên địa bàn huyện Tây Sơn ............................ 86

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Giáo dục đóng vị trí quan trọng trong phát triển nguồn nhân lực. Giáo

dục là con đường ngắn nhất và khoa học nhất để truyền thụ tri thức cho học

sinh một cách cơ bản có hệ thống và hiệu quả; là yếu tố cơ bản nhất để sản

sinh ra nguồn nhân lực chất lượng cao cho mỗi Quốc gia. Nghị quyết Đại hội

đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng khẳng định: “Phát triển giáo dục là

quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo

hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế,

trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán

bộ quản lý là khâu then chốt” [19]. Đây là đường lối của Đảng và Nhà nước

mang tầm chiến lược thể hiện quan điểm khách quan, khoa học, toàn diện đối

với việc phát triển nguồn nhân lực trong giáo dục.

Hiện nay, trước yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo

nói chung, đổi mới dạy học tiếng Anh nói riêng, đặt ra những yêu cầu cao về

phẩm chất và năng lực đối với ĐNGVTA. Môi trường giáo dục mới, chủ

trương đổi mới dạy học tiếng Anh theo Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ

thống giáo dục Quốc dân giai đoạn 2017-2025” cũng đang đặt ra cho

ĐNGVTA những yêu cầu mới về phát triển tổ chức, xây dựng môi trường văn

hóa, năng lực, tư duy, sáng tạo của mỗi GV. Bên cạnh đó, nước ta đang trong

quá trình hội nhập với thế giới trên nhiều lĩnh vực, ngoại ngữ nói chung và

tiếng Anh nói riêng đã thực sự là công cụ quan trọng để khai thác những tri

thức của nhân loại phục vụ cho sự phát triển của Đất nước. Nhận thức được

vai trò của ngoại ngữ trong quá trình phát triển, Đảng và Nhà nước ta đã có

những chủ trương, chiến lược để nâng cao khả năng ngoại ngữ nói chung và

tiếng Anh nói riêng của người Việt Nam cụ thể: Quyết định số 1400/QĐ-TTg,