Phát triển đội ngũ giảng viên ở Trung tâm Giáo dục Quốc phòng Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

TRẦN HOÀNG TINH

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN

Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG

THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2013

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ii

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

TRẦN HOÀNG TINH

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN

Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG

THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. PHẠM VIẾT VƢỢNG

THÁI NGUYÊN - 2013

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả

nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa được ai công bố trong bất cứ

công trình nào khác. Nếu sai tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Tác giả

Trần Hoàng Tinh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Trước tiên tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn đến PGS.TS. Phạm Viết Vƣợng

- Đại học Sư Phạm Hà Nội 1, người thầy đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt

quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô trong khoa Tâm lý - Giáo dục;

Phòng Sau Đại học - Trường Đại học Sư Phạm - Đại học Thái Nguyên đã nhiệt

tình giảng dạy và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu khoa học.

Tôi xin trân trọng cảm ơn Vụ Giáo dục quốc phòng - Bộ Giáo dục & Đào

tạo; Phòng Dân quân tự vệ - Bộ Tham mưu, Quân khu 1; Ban Giám đốc, lãnh

đạo phòng khoa và tập thể đội ngũ giảng viên trong Trung tâm Giáo dục Quốc

phòng Thái Nguyên đã giúp đỡ tôi trong quá trình triển khai nghiên cứu đề tài.

Qua đây, tôi cũng xin gửi lời cám ơn chân thành tới Đảng ủy, Ban Giám

đốc và lãnh đạo phòng ĐT - KH&ĐBCLGD - Trung tâm Giáo dục quốc phòng

Thái Nguyên đã tạo mọi điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi trong thời gian học

Cao học.

Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới toàn thể gia đình, bạn bè và

đồng nghiệp đã luôn cổ vũ, động viên tôi trong suốt thời gian qua.

Trong quá trình thực hiện luận văn do còn hạn chế về thời gian cũng như

trình độ chuyên môn, nên không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận

được những ý kiến quý báu của các thầy cô giáo, các nhà khoa học, bạn bè và

đồng nghiệp.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày 19 tháng 5 năm 2013

Tác giả

Trần Hoàng Tinh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

Lời cam đoan ........................................................................................................i

Lời cảm ơn...........................................................................................................ii

Mục lục ...............................................................................................................iii

Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt..............................................................iv

Danh mục các bảng..............................................................................................v

MỞ ĐẦU.............................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................2

3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu.................................................................2

4. Giả thuyết nghiên cứu......................................................................................3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................3

6. Giới hạn của luận văn ......................................................................................3

7. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................3

8. Những đóng góp của luận văn.........................................................................4

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI

NGŨ GIẢNG VIÊN QUỐC PHÒNG - AN NINH......................5

1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu.......................................................................5

1.2. Lý luận về quản lý giáo dục .........................................................................7

1.2.1. Quản lý.......................................................................................................7

1.2.2. Quản lý giáo dục......................................................................................10

1.3. Lý luận về quản lý phát triển nguồn nhân lực ............................................10

1.3.1. Nguồn nhân lực xã hội.............................................................................10

1.3.2. Phát triển nguồn nhân lực xã hội.............................................................11

1.3.3. Phát triển đội ngũ giảng viên GDQP-AN................................................14

1.4. Lý luận về giáo dục quốc phòng - an ninh .................................................16

1.4.1. Những chủ trương của Đảng và Nhà nước..............................................16

1.4.2. Giáo dục quốc phòng - an ninh................................................................18

1.4.3. Quy hoạch hệ thống trung tâm giáo dục quốc phòng - an ninh ..............19

1.4.4. Biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên quốc phòng- an ninh ...............22

Kết luận chương 1..............................................................................................28

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

iv

Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ

GIẢNG VIÊN Ở TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC

PHÒNG THÁI NGUYÊN..........................................................29

2.1. Giới thiệu về Trung tâm GDQP Thái Nguyên ...........................................29

2.2. Thực trạng đội ngũ giảng viên ở Trung tâm GDQP Thái Nguyên.............33

2.2.1. Số lượng đội ngũ giảng viên....................................................................33

2.2.2. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đội ngũ giảng viên..............................35

2.2.3. Cơ cấu đội ngũ giảng viên.......................................................................37

2.2.4. Chất lượng ĐNGV...................................................................................39

2.3. Thực trạng biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên ở Trung tâm

GDQP Thái Nguyên................................................................................46

2.3.1. Qui hoạch phát triển đội ngũ giảng viên .................................................46

2.3.2. Tuyển chọn đội ngũ giảng viên ...............................................................48

2.3.3. Sử dụng đội ngũ giảng viên.....................................................................50

2.3.4. Bồi dưỡng nâng cao trình độ đội ngũ giảng viên ....................................51

2.3.5. Đánh giá đội ngũ giảng viên....................................................................53

2.4. Ưu điểm, tồn tại và nguyên nhân................................................................54

2.4.1. Những ưu điểm........................................................................................54

2.4.2. Những tồn tại ...........................................................................................55

2.4.3. Những nguyên nhân.................................................................................56

Kết luận chương 2..............................................................................................58

Chƣơng 3. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN Ở

TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG THÁI

NGUYÊN ĐẾN NĂM 2020.........................................................59

3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên ở

Trung tâm Giáo dục quốc phòng Thái Nguyên.......................................59

3.1.1. Quán triệt quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về phát triển

đội ngũ giảng viên ...................................................................................59

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn..........................................................59

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ...........................................................60

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ............................................................60

3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả ..........................................................60

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

v

3.2. Đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên ở Trung tâm Giáo

dục quốc phòng Thái Nguyên đáp ứng yêu cầu mới...............................60

3.2.1. Nâng cao nhận thức về chức năng và nhiệm vụ của đội ngũ giảng

viên GDQP - AN .....................................................................................60

3.2.2. Lập quy hoạch phát triển và xây dựng kế hoạch tuyển chọn đội ngũ

giảng viên GDQP - AN ...........................................................................65

3.2.3. Sử dụng đội ngũ giảng viên phù hợp với năng lực chuyên môn đào tạo ....71

3.2.4. Bồi dưỡng giảng viên ..............................................................................74

3.2.5. Đánh giá, động viên kịp thời tinh thần đội ngũ giảng viên .....................82

3.2.6. Tạo môi trường làm việc thuận lợi cho giảng viên .................................87

3.3. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất............................91

3.3.1. Ý kiến đánh giá của ĐNGV.....................................................................91

3.3.2. Ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý.........................................................94

3.3.3. Nhận xét chung........................................................................................95

Kết luận chương 3..............................................................................................95

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.........................................................................97

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................101

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

iv

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

CNH-HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CT QP-AN Công tác quốc phòng - an ninh

ĐNGV Đội ngũ giảng viên

ĐNNG Đội ngũ nhà giáo

GDQP Giáo dục quốc phòng

GDQP-AN Giáo dục quốc phòng - an ninh

GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo

GD - ĐT Giáo dục, đào tạo

HSSV Học sinh, sinh viên

NNL Nguồn nhân lực

NN Nhà nước

QP-AN Quốc phòng - an ninh

SQBP Sĩ quan biệt phái

XH Xã hội

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Thống kê số lượng giảng viên từ năm học 2007 - 2008 đến

năm học 2011 - 2012.....................................................................33

Bảng 2.2: Tổng hợp trình độ chuyên môn, nghiệp vụ ĐNGV năm học

2012 -2013.....................................................................................36

Bảng 2.3: Cơ cấu độ tuổi và thâm niên giảng dạy ĐNGV thời điểm

tháng 2 năm 2013 ..........................................................................38

Bảng 2.4: Kết quả tự đánh giá về phẩm chất của ĐNGV GDQP - AN ở

Trung tâm GDQP Thái Nguyên ....................................................41

Bảng 2.5: Kết quả tự đánh giá (kết quả đánh giá của cán bộ quản lý) về

năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của ĐNGV ở Trung tâm

GDQP Thái Nguyên......................................................................43

Bảng 3.1: Tổng hợp ý kiến của ĐNGV về mức độ cần thiết của các biện

pháp phát triển giảng viên ở Trung tâm GDQP Thái Nguyên......92

Bảng 3.2: Tổng hợp ý kiến của ĐNGV về tính khả thi của các biện pháp

phát triển giảng viên ở Trung tâm GDQP Thái Nguyên...............93

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng định: “Phát triển giáo dục

là quốc sách hàng đầu. Đổi mới cơ bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo

hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế,

trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán

bộ quản lý là khâu then chốt…” [13].

Giáo dục quốc phòng - an ninh (GDQP - AN) là bộ phận của nền giáo

dục quốc dân, là một biện pháp quan trọng để xây dựng nền quốc phòng toàn

dân, an ninh nhân dân. Giáo dục quốc phòng là môn học chính khoá trong

chương trình giáo dục từ trung học phổ thông (THPT) đến đại học, giúp cho

học sinh, sinh viên (HSSV) có những hiểu biết và kỹ năng cơ bản về quốc

phòng - an ninh.

GDQP-AN cho HSSV đã có một hệ thống văn bản quy phạm tương đối

hoàn chỉnh, có chương trình, sách giáo khoa và thiết bị dạy học bước đầu đáp

ứng được với yêu cầu của thực tiễn. Tuy nhiên để đảm bảo chất lượng và hiệu

quả GDQP-AN cho HSSV Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã chú ý tới việc

đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, giảng viên GDQP-AN đạt chuẩn về năng

lực chuyên môn.

Ngày 12/4/2010 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 472/QĐ￾TTg phê duyệt Đề án "Đào tạo giáo viên GDQP-AN cho các trường trung học

phổ thông, trung cấp chuyên nghiệp và trung cấp nghề giai đoạn 2010 - 2016”.

Đây là những điều kiện thuận lợi nhất cho việc quản lý và phát triển đội ngũ

giáo viên, giảng viên đáp ứng nhiệm vụ GDQP-AN cho HSSV phục vụ cho sự

nghiệp CNH-HĐH đất nước và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ

nghĩa (XHCN).

Trung tâm GDQP Thái Nguyên được thành lập theo Quyết định số

2963/QĐ-TCCT ngày 17/12/1992 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, thực hiện

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

2

nhiệm vụ giảng dạy môn GDQP - AN cho SV Đại học Thái Nguyên và khu

vực thành phố Thái Nguyên, làm chức năng tham mưu cho Đảng uỷ và Ban

Giám đốc Đại học Thái Nguyên về tổ chức thực hiện công tác quốc phòng -

an ninh (CT QP-AN).

Công tác quản lý phát triển đội ngũ giảng viên (ĐNGV) là một trong

những nhiệm vụ trọng tâm của Trung tâm, quyết định trực tiếp đến chất lượng

đào tạo và sự tồn tại của Trung tâm, nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới cơ bản và

toàn diện giáo dục đại học, sự phát triển của Đại học Thái Nguyên, trong sự

nghiệp đổi mới đất nước và hội nhập thế giới.

Đề án công tác tổ chức cán bộ của Trung tâm GDQP Thái Nguyên đã

đánh giá ĐNGV của Trung tâm vừa thiếu về số lượng, vừa yếu về chất lượng và

chưa đồng bộ về cơ cấu, chưa đáp ứng đầy đủ, kịp thời cho các hoạt động khi

qui mô đào tạo và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng. Trung tâm cũng chưa

có đề án cụ thể dài hạn về xây dựng và phát triển ĐNGV làm cơ sở để thực hiện.

Là một cán bộ của Trung tâm, với mong muốn góp phần hoàn thiện

công tác quản lý phát triển đội ngũ giảng viên của Trung tâm theo qui định

của Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học, chúng tôi chọn đề tài: “Phát

triển đội ngũ giảng viên ở Trung tâm GDQP Thái Nguyên” làm luận văn

cao học của mình.

2. Mục đích nghiên cứu

Từ kết quả nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng ĐNGV ở Trung

tâm GDQP Thái Nguyên, đề tài sẽ đề xuất những biện pháp phát triển ĐNGV

ở Trung tâm GDQP Thái Nguyên đáp ứng những yêu cầu của công tác GDQP￾AN cho HSSV trong khu vực tỉnh Thái Nguyên.

3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu

- Khách thể nghiên cứu: Quản lý phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên

giáo dục quốc phòng - an ninh.

- Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên ở

Trung tâm GDQP Thái Nguyên.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

3

4. Giả thuyết nghiên cứu

ĐNGV ở Trung tâm GDQP Thái Nguyên hiện còn thiếu về số lượng,

hạn chế về chất lượng và chưa đồng bộ về cơ cấu, nếu chúng ta có các biện

pháp phát triển hợp lý thì sẽ nâng cao chất lượng của đội ngũ này.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

-. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giảng viên.

- Khảo sát thực trạng phát triển ĐNGV ở Trung tâm GDQP Thái Nguyên.

- Đề xuất biện pháp mới nhằm nâng cao chất lượng ĐNGV ở Trung tâm

GDQP Thái Nguyên.

6. Giới hạn của luận văn

- Luận văn nghiên cứu thực trạng và công tác phát triển ĐNGV ở Trung

tâm GDQP Thái Nguyên từ năm 2007 đến năm 2012.

- Đề xuất những biện pháp để phát triển ĐNGV ở Trung tâm GDQP

Thái Nguyên đến năm 2020.

7. Phƣơng pháp nghiên cứu

7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết

Phân tích - tổng hợp, so sánh, khái quát hóa lý thuyết từ các công trình

nghiên cứu, các văn bản của Đảng, Nhà nước, của ngành Giáo dục - Đào tạo và

thông tin trên mạng Internet có liên quan đến vấn đề nghiên cứu.

7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn

+ Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi

Đối tượng điều tra: lãnh đạo Trung tâm, cán bộ, giảng viên về phát

triển ĐNGV.

Nội dung điều tra: tìm hiểu thực trạng về ĐNGV; những biện pháp mà

Trung tâm đã áp dụng để phát triển ĐNGV; tính khả thi của các biện pháp và

những đề xuất nhằm hoàn thiện công tác phát triển ĐNGV ở Trung tâm GDQP

Thái Nguyên.