Phát triển đội ngũ giảng viên các trường Cao đẳng vùng Tây Nguyên theo tiếp cận năng lực

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

HOÀNG MINH CƯƠNG

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN

CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG VÙNG TÂY NGUYÊN

THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

HOÀNG MINH CƯƠNG

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN

CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG VÙNG TÂY NGUYÊN

THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC

Ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Mã số: 9140114

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. NGUYỄN THỊ MỸ LỘC

THÁI NGUYÊN - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả nghiên

cứu trong Luận án là trung thực, chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình

nào của các tác giả khác.

Tác giả

Hoàng Minh Cương

ii

LỜI CẢM ƠN

Trước hết, tôi xin bày tỏ sự kính trọng và lời biết ơn sâu sắc tới giáo sư, tiến sĩ

- nhà giáo nhân dân Nguyễn Thị Mỹ Lộc người hướng dẫn khoa học đã tận tình

hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ tôi hoàn thành nội dung luận án này.

Xin trân trọng cảm ơn quí Thầy, Cô trong Ban Giám hiệu, Khoa Tâm lý - Giáo

dục, Phòng Đào tạo sau đại học trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên đặc

biệt quý Thầy, Cô đã tham gia trong các Hội đồng xét tuyển nghiên cứu sinh, Hội

đồng đánh giá luận án tiến sĩ cấp cơ sở, cấp trường và các cán bộ phản biện độc lập

đã luôn dành sự quan tâm góp ý, hướng dẫn và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong

quá trình học tập, nghiên cứu để hoàn thành chương tình đào tạo tiến sĩ cũng như

quá trình hoàn thiện Luận án.

Chân thành cảm ơn Tỉnh ủy - Ủy ban Nhân dân tỉnh Đắk Lắk đơn vị trực thuộc

quản lý đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình quản lý nhà trường, tham

gia học tập chương trình đào tạo tiến sĩ và nghiên cứu khoa học.

Xin gửi lời cảm ơn sự giúp đỡ, tạo mọi điều kiện của quí đồng nghiệp các

Trường cao đẳng vùng Tây Nguyên, đặc biệt toàn thể cán bộ, viên chức Trường cao

đẳng kỹ thuật Đắk Lắk trong quá trình tôi triển khai khảo nghiệm, thử nghiệm, thu

thập dữ liệu cho nghiên cứu đề tài luận án.

Xin tri ân sự khích lệ của của gia đình, người thân đã dành cho tôi trong suốt

quá trình công tác, học tập và nghiên cứu khoa học.

Thái Nguyên, ngày 24 tháng 7 năm 2018

Tác giả

Hoàng Minh Cương

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii

MỤC LỤC................................................................................................................. iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ...........................................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG..........................................................................................v

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH, SƠ ĐỒ..........................................................vi

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài.....................................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu...............................................................................................2

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ........................................................................3

4. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết khoa học ............................................................3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ..............................................................................................3

6. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................................3

7. Phương pháp luận và các phương pháp nghiên cứu ...............................................4

8. Những luận điểm bảo vệ .........................................................................................5

9. Những đóng góp và điểm mới của luận án .............................................................6

10. Cấu trúc luận án ....................................................................................................6

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN

CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC.........................7

1.1. Tổng quan các nghiên cứu ...............................................................................7

1.1.1. Nghiên cứu về phát triển nguồn nhân lực (NNL) ............................................7

1.1.2. Nghiên cứu về năng lực của nhà giáo, của giảng viên (GV)...........................10

1.1.3. Nghiên cứu về đội ngũ giảng viên và phát triển đội ngũ giảng viên theo

tiếp cận năng lực .............................................................................................13

1.1.4. Những vấn đề đặt ra cho luận án cần giải quyết..............................................19

1.2. Những vấn đề lý luận cơ bản về giảng viên, đội ngũ giảng viên các

trường cao đẳng và chuẩn nghề nghiệp giảng viên cao đẳng (chuẩn

giảng viên cao đẳng) ......................................................................................19

1.2.1. Khái niệm giảng viên, đội ngũ giảng viên các trường cao đẳng....................19

iv

1.2.2. Đặc trưng hoạt động sư phạm của giảng viên cao đẳng và khung năng

lực của giảng viên cao đẳng............................................................................21

1.2.3. Yêu cầu đối với đội ngũ giảng viên trường cao đẳng trong đổi mới giáo

dục nghề nghiệp hiện nay ................................................................................27

1.3. Những vấn đề lý luận cơ bản về phát triển đội ngũ giảng viên cao đẳng

theo tiếp cận năng lực .....................................................................................28

1.3.1. Khái niệm phát triển, năng lực, tiếp cận năng lực, phát triển đội ngũ

giảng viên cao đẳng theo tiếp cận năng lực......................................................28

1.3.2. Các thành tố của nội dung phát triển đội ngũ giảng viên các trường cao

đẳng theo tiếp cận năng lực (TCNL)..............................................................33

1.3.3. Nhiệm vụ, quyền hạn của các chủ thể quản lý phát triển đội ngũ giảng viên ......43

1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình phát triển đội ngũ giảng viên các

trường cao đẳng ..............................................................................................45

1.4.1. Điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khoa học công nghệ.........................45

1.4.2. Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và kinh tế thị trường định

hướng xã hội chủ nghĩa ..................................................................................46

1.4.3. Cơ chế, chính sách của Đảng và Nhà nước....................................................48

1.4.4. Các yếu tố nội tại bên trong các trường cao đẳng..........................................48

Kết luận chương 1 .....................................................................................................50

Chương 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG

VIÊN TẠI CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG VÙNG TÂY NGUYÊN

THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC..................................................................51

2.1. Giới thiệu khái quát về hoạt động khảo sát....................................................51

2.1.1. Mục đích khảo sát ..........................................................................................51

2.1.2. Nội dung khảo sát...........................................................................................51

2.1.3. Đối tượng khảo sát .........................................................................................51

2.1.4. Phương pháp và công cụ khảo sát..................................................................52

2.1.5. Xử lý phiếu khảo sát theo phương pháp thống kê toán học ...........................52

2.2. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục nghề nghiệp vùng

Tây Nguyên ....................................................................................................53

v

2.2.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội, văn hóa vùng Tây Nguyên ..............53

2.2.2. Khái quát về tình hình phát triển giáo dục đào tạo, giáo dục nghề

nghiệp vùng Tây Nguyên ...............................................................................54

2.3. Đánh giá thực trạng đào tạo nghề nghiệp tại các trường cao đẳng vùng

Tây Nguyên ....................................................................................................55

2.3.1. Kết quả đạt được về đào tạo nghề nghiệp tại các trường cao đẳng vùng

Tây Nguyên ....................................................................................................56

2.3.2. Những hạn chế về đào tạo nghề nghiệp của các trường cao đẳng vùng

Tây Nguyên ....................................................................................................58

2.3.3. Nguyên nhân hạn chế về đào tạo nghề nghiệp tại các trường cao đẳng

vùng Tây Nguyên ...........................................................................................60

2.4. Thực trạng về đội ngũ giảng viên các trường cao đẳng vùng Tây Nguyên .....61

2.4.1. Thực trạng số lượng đội ngũ giảng viên các trường cao đẳng vùng Tây Nguyên..... 61

2.4.2. Thực trạng cơ cấu đội ngũ giảng viên các trường cao đẳng vùng Tây Nguyên...... 63

2.4.3. Thực trạng chất lượng đội ngũ giảng viên tại các trường cao đẳng vùng

Tây Nguyên ....................................................................................................70

2.5. Thực trạng phát triển đội ngũ giảng viên cao đẳng vùng Tây Nguyên

theo tiếp cận năng lực.....................................................................................78

2.5.1. Thực trạng quy hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ giảng viên cao đẳng

theo tiếp cận năng lực.....................................................................................79

2.5.2. Thực trạng tuyển dụng và sử dụng đội ngũ giảng viên cao đẳng theo

tiếp cận năng lực ............................................................................................80

2.5.3. Thực trạng kiểm tra và đánh giá đội ngũ giảng viên cao đẳng theo tiếp

cận năng lực....................................................................................................81

2.5.4. Thực trạng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên cao đẳng theo tiếp

cận năng lực....................................................................................................84

2.5.5. Thực trạng các điều kiện đảm bảo phát triển đội ngũ giảng viên tại các

trường cao đẳng..............................................................................................87

vi

2.6. Tổng hợp khung phân tích SWOT để đánh giá chung về thực trạng đội

ngũ giảng viên và hoạt động phát triển đội ngũ giảng viên tại các

trường cao đẳng vùng Tây Nguyên................................................................90

2.6.1. Những điểm mạnh (ưu điểm) - Strengths (S).................................................92

2.6.2. Những điểm yếu (hạn chế) - Weaknesses (W)...............................................92

2.6.3. Những cơ hội (thuận lợi) - Opportunities (O)................................................94

2.6.4. Những thách thức (khó khăn) Threats (T) .....................................................95

2.6.5. Nhận định nguyên nhân của những hạn chế ..................................................95

2.7. Kinh nghiệm của một số nước về phát triển đội ngũ giảng viên theo tiếp

cận năng lực....................................................................................................96

2.7.1. Kinh nghiệm của Cộng hòa Liên bang Đức...................................................96

2.7.2. Kinh nghiệm của Nhật Bản ............................................................................96

2.7.3. Kinh nghiệm Singapore..................................................................................97

2.7.4. Kinh nghiệm Hàn Quốc..................................................................................98

2.7.5. Kinh nghiệm trong phát triển đội ngũ giảng viên trường cao đẳng đối

với Việt Nam..................................................................................................98

Kết luận chương 2 .....................................................................................................99

Chương 3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN CÁC

TRƯỜNG CAO ĐẲNG VÙNG TÂY NGUYÊN THEO TIẾP CẬN

NĂNG LỰC ................................................................................................100

3.1. Định hướng phát triển KT - XH và GDNN vùng Tây Nguyên đến 2030....100

3.1.1. Định hướng phát triển KT - XH đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.....100

3.1.2. Định hướng phát triển GDĐT, GDNN vùng Tây Nguyên đến năm 2030.....100

3.2. Các nguyên tắc xây dựng giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên cao đẳng .....101

3.2.1. Đảm bảo tính mục tiêu .................................................................................101

3.2.2. Đảm bảo tính kế thừa và phát triển ..............................................................101

3.2.3. Đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ ..............................................................102

3.2.4. Đảm bảo tính thực tiễn, tính riêng biệt và tính phổ quát..............................102

3.2.5. Đảm bảo tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của trường cao đẳng ..................103

vii

3.3. Giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên các trường cao đẳng vùng Tây Nguyên

theo tiếp cận năng lực......................................................................................103

3.3.1. Tổ chức bổ sung, hoàn thiện Chuẩn nghề nghiệp giảng viên cao đẳng

theo tiếp cận năng lực phù hợp với điều kiện đặc thù vùng Tây Nguyên....103

3.3.2. Xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ giảng viên cao đẳng

theo tiếp cận năng lực phù hợp với chiến lược phát triển giáo dục nghề

nghiệp vùng Tây Nguyên .............................................................................107

3.3.3. Đổi mới tuyển dụng, sử dụng, kiểm tra, đánh giá giảng viên cao đẳng theo

tiếp cận năng lực ............................................................................................111

3.3.4. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ giảng viên các trường cao đẳng

theo tiếp cận năng lực....................................................................................117

3.3.5. Thiết lập mạng lưới đội ngũ giảng viên giỏi của các trường cao đẳng

vùng Tây Nguyên .........................................................................................122

3.3.6. Xây dựng môi trường thuận lợi, tạo động lực phát triển năng lực của

đội ngũ giảng viên cao đẳng.........................................................................126

3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp ....................................................................139

3.5. Khảo nghiệm tính cấp thiết, tính khả thi của các giải pháp và thử nghiệm .....140

3.5.1. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của giải pháp............................140

3.5.2. Thử nghiệm ...................................................................................................142

Kết luận chương 3 ...................................................................................................147

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.......................................................................148

1. Kết luận ...............................................................................................................148

2. Khuyến nghị ........................................................................................................150

CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ......151

TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................152

DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

TT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ

1 BLĐTBXH Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội

2 CBQL Cán bộ quản lý

3 CĐN Cao đẳng nghề

4 CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

5 CSVC&TBĐT Cơ sở vật chất và thiết bị đào tạo

6 DTTSTC Dân tộc thiểu số tại chổ

7 DN Doanh nghiệp

8 ĐTBD Đào tạo, bồi dưỡng

9 ĐTNN Đào tạo nghề nghiệp

10 ĐNGVCĐ Đội ngũ giảng viên trường cao đẳng

11 GDĐT Giáo dục và Đào tạo

12 GDĐH Giáo dục đại học

13 GDNN Giáo dục nghề nghiệp

14 GV Giảng viên

15 GVCĐ Giảng viên trường cao đẳng

16 HSSV Học sinh sinh viên

17 HT Hiệu trưởng

18 KNN Kỹ năng nghề

20 KT - XH Kinh tế - Xã hội

21 NCKH Nghiên cứu khoa học

22 NNL Nguồn nhân lực

23 NL Năng lực

24 NLTH Năng lực thực hiện

25 UBND Uỷ ban nhân dân

26 SPKT Sư phạm kỹ thuật

27 SV Sinh viên

28 XHCN Xã hội chủ nghĩa

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Tổng hợp kết quả đào tạo học sinh sinh viên của 5 trường cao

đẳng vùng Tây Nguyên .........................................................................58

Bảng 2.2: Kết quả cán bộ quản lý đánh giá phẩm chất của giảng viên tại 05

trường khảo sát........................................................................................71

Bảng 2.3: Tổng hợp đánh giá về năng lực sư phạm của đội ngũ giảng viên...........75

Bảng 2.4: Kết quả khảo sát cán bộ quản lý, giảng viên đánh giá năng lực

phát triển nghề nghiệp và nghiên cứu khoa học của đội ngũ giảng

viên các trường cao đẳng nghề vùng Tây Nguyên ................................76

Bảng 2.5: Thực trạng qui hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ giảng viên cao đẳng ....79

Bảng 2.6: Kết quả đánh giá thực trạng tuyển dụng và sử dụng đội ngũ giảng viên ....80

Bảng 2.7: Thực trạng về kiểm tra đánh giá đội ngũ giảng viên cao đẳng theo

tiếp cận năng lực....................................................................................81

Bảng 2.8: Thực trạng đào tạo bồi dưỡng đội ngũ giảng viên cao đẳng theo

tiếp cận năng lực....................................................................................84

Bảng 3.1: Danh mục các Quy chế cần cụ thể hóa liên quan phát triển đội ngũ

giảng viên cao đẳng ..............................................................................131

Bảng 3.2: Tổng hợp kết quả thử nghiệm (60 GV - đối tượng thử nghiệm)...........145

vi

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH, SƠ ĐỒ

Biểu đồ:

Biểu đồ 2.1: Cơ cấu đội ngũ theo phân loại viên chức........................................63

Biểu đồ 2.2: Cơ cấu đội ngũ theo hình thức đào tạo ...........................................63

Biểu đồ 2.3: Cơ cấu về giới tính, dân tộc của đội ngũ giảng viên.......................64

Biểu đồ 2.4: Cơ cấu đội ngũ giảng viên theo độ tuổi và thâm niên năm công tác......65

Biểu đồ 2.5: Cơ cấu đội ngũ giảng viên theo hình thức dạy học và nhiệm

vụ đào tạo........................................................................................65

Biểu đồ 2.6: Cơ cấu đội ngũ giảng viên theo cấp độ đào tạo và trình độ kỹ năng......66

Biểu đồ 2.7: Cơ cấu đội ngũ giảng viên theo trình độ chuyên môn và

nghiệp vụ sư phạm..........................................................................68

Biểu đồ 2.8: Cơ cấu đội ngũ theo trình độ ngoại ngữ và tin học.........................68

Biểu đồ 2.9: Cơ cấu ĐNGV theo trình độ lý luận chính trị và phân hạng

chức danh nghề nghiệp ...................................................................69

Biểu đồ 2.10: Tổng hợp kết quả cán bộ quản lý đánh giá về phẩm chất của

đội ngũ giảng viên...........................................................................71

Biểu đồ 2.11: Tổng hợp kết quả giảng viên tự đánh giá về phẩm chất của đội

ngũ giảng viên.................................................................................72

Biểu đồ 2.12: Kết quả khảo sát cán bộ quản lý đánh giá về năng lực chuyên

môn của đội ngũ giảng viên............................................................73

Biểu đồ 2.13: Kết quả khảo sát giảng viên tự đánh giá về năng lực chuyên

môn của đội ngũ giảng viên............................................................73

Biểu đồ 2.14: Kết quả khảo sát CBQL đánh giá NL phát triển nghề nghiệp,

nghiên cứu khoa học của ĐNGV các trường cao đẳng vùng

Tây Nguyên.....................................................................................77

Biểu đồ 2.15: Kết quả đội ngũ giảng viên tự đánh giá năng lực phát triển

nghề nghiệp và nghiên cứu khoa học của giảng viên các

trường cao đẳng vùng Tây Nguyên ................................................77

Biểu đồ 3.1: Kết quả trưng cầu ý kiến tính CT và tính KT các giải pháp đề xuất..141

Biểu đồ 3.2: Kết quả khảo nghiệm ý kiến của CBQL và GV về giải pháp 1....145

Biểu đồ 3.3: Đánh giá mức độ năng lực của ĐNGV trước và sau thử nghiệm......145

Sơ đồ:

Sơ đồ 1.1: Chuẩn về chuyên môn, nghiệp vụ - Chuẩn năng lực nhà giáo

giáo dục nghề nghiệp...........................................................................25

Sơ đồ 1.2: Mô hình phát triển nguồn nhân lực theo Leonand Nadlle (1980).......32

Sơ đồ 1.3: Quy trình và nội dung phát triển đội ngũ giảng viên cao đẳng

theo tiếp cận năng lực..........................................................................34

Sơ đồ 1.4: Dự báo biên chế tương lai ..................................................................35

Sơ đồ 3.1: Quy trình tuyển dụng giảng viên theo tiếp cận năng lực ..................112

Sơ đồ 3.2: Giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên các trường cao đẳng

vùng Tây Nguyên theo tiếp cận năng lực..........................................140

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

(1) Ngày nay, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, với đặc trưng

của kinh tế tri thức, nền kinh tế thị trường, những tác động của cuộc cách mạng công

nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) đang ảnh hưởng tới mọi mặt của đời sống xã hội, tác

động trực tiếp đến hệ thống GDNN. Đòi hỏi GDNN phải đổi mới từ nội dung,

chương trình, cơ cấu ngành nghề, hình thức, chất lượng đào tạo hướng đến phát triển

phẩm chất và NL người học. Trong bối cảnh đó, nhà giáo nói chung, GVCĐ nói riêng

luôn là nhân tố chủ đạo quyết định việc đảm bảo chất lượng GDNN, phù hợp với mục

tiêu phát triển GDĐT của Đảng. Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, kế thừa và phát

huy tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng và Nhà nước ta đã luôn coi trọng xây

dựng, phát triển đội ngũ nhà giáo trong từng thời kỳ. Trong giai đoạn hiện nay, Đảng

ta có Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT, đáp ứng yêu

cầu CNH, HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập

quốc tế đã tiếp tục xác định "Phát triển đội ngũ nhà giáo, CBQL giáo dục là một

trong hai giải pháp then chốt" [8]. Điều đó thể hiện tư duy chiến lược, quan điểm

toàn diện, khách quan, khoa học của Đảng, Nhà nước ta đồng thời chỉ rõ nhiệm vụ

xây dựng đội ngũ nhà giáo đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu và đáp ứng yêu cầu về

chất lượng là khâu then chốt, là tiền đề trong đổi mới GDĐT, GDNN hiện nay.

(2) Luật GDNN (2014) được ban hành với những thay đổi tích cực đã tạo nên

những thuận lợi, thời cơ để phát triển sự nghiệp GDNN nói chung, các trường cao

đẳng nói riêng đồng thời cũng đặt ra những thách thức, yêu cầu cao về đào tạo NNL.

GDNN là một bậc học của hệ thống GD quốc dân, có chức năng đào tạo trình độ sơ

cấp, trung cấp, cao đẳng. Mục tiêu ĐTNN cụ thể của Trường cao đẳng là: "Đào tạo

trình độ cao đẳng để người học có NLTH được các công việc của trình độ trung cấp

và giải quyết được các công việc có tính phức tạp của chuyên ngành hoặc nghề; có

khả năng sáng tạo, ứng dụng kỹ thuật, công nghệ hiện đại vào công việc, hướng dẫn

và giám sát được người khác trong nhóm thực hiện được công việc” [10].

(3) Chất lượng đào tạo của trường cao đẳng có nhiều yếu tố tác động, song NL của

ĐNGVCĐ đóng vai trò quyết định. Vì vậy, trước hết ĐNGVCĐ phải được cập nhật bổ

2

sung và nâng cao NL đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Phát triển ĐNGVCĐ là phát triển NNL

chất lượng cao, là phát triển lực lượng “nguồn” để đào tạo NNL trực tiếp lao động đáp

ứng yêu cầu phát triển KT - XH, là yếu tố then chốt để thực hiện thành công mục tiêu

đổi mới GDNN hiện nay; là chiến lược được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm. Trong

Chiến lược phát triển nhân lực Việt Nam thời kỳ 2011-2020 đã nêu: “Xây dựng được đội

ngũ nhà giáo có chất lượng cao để đào tạo nhân lực có trình độ cho đất nước” [78].

(4) Tiếp cận NL là tiếp cận có tính tích hợp, vừa có tiếp cận quản lý phát triển

NNL, vừa có tiếp cận chuẩn nghề nghiệp, phù hợp với đổi mới giáo dục trên thế giới

Phát triển ĐNGVCĐ theo tiếp cận NL là phương pháp chuẩn hóa tích hợp các thành

tố kiến thức, kỹ năng, thái độ tạo thành một hệ thống chuẩn nghề nghiệp GVCĐ để

thực hiện chuẩn hóa các nội dung phát triển ĐNGVCĐ; là chú trọng phát triển NL

của GVCĐ dựa vào tiềm năng, NL nền tảng đã có nhằm phát triển GV đạt chuẩn.

(5) Tây Nguyên là vùng tiềm năng về kinh tế, nơi có vị trí chiến lược đặc biệt

quan trọng trong phát triển KT-XH, quốc phòng - an ninh của cả nước. Tuy đã được

Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm bằng những chính sách đặc thù, GDNN nói

chung, ĐNGVCĐ vùng Tây Nguyên nói riêng có sự phát triển về quy mô và chất

lượng; song còn bất cập: Đa số ĐNGVCĐ đạt chuẩn về phẩm chất chính trị, nhưng

còn thiếu số lượng, cơ cấu chưa đồng bộ, chất lượng còn yếu; phát triển ĐNGVCĐ

còn hạn chế và những khó khăn đặc thù của tỉnh miền núi, vùng dân tộc thiểu số,...là

những thách thức không nhỏ đối với định hướng phát triển GDNN vùng Tây Nguyên.

(6) Đã có nhiều công trình nghiên cứu trong và ngoài nước về phát triển đội ngũ

nhà giáo ở các bậc học. Tuy nhiên về phát triển ĐNGVCĐ cho vùng Tây Nguyên

theo tiếp cận NL thì chưa được nghiên cứu một cách hệ thống và toàn diện.

Vì vậy, vấn đề nghiên cứu có tính cấp thiết cần được giải quyết. Kế thừa những

công trình nghiên cứu và mong muốn góp phần khắc phục những bất cập trong phát

triển ĐNGVCĐ, tôi lựa chọn đề tài: “Phát triển ĐNGV các trường cao đẳng vùng

Tây Nguyên theo tiếp cận năng lực” làm nội dung nghiên cứu Luận án của mình.

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng ĐNGVCĐ vùng Tây

Nguyên, luận án đề xuất giải pháp phát triển ĐNGV các trường cao đẳng vùng Tây

Nguyên theo tiếp cận NL đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện GDĐT hiện nay.

3

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

Đội ngũ giảng viên trường cao đẳng (ĐNGVCĐ).

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Hoạt động phát triển ĐNGVCĐ vùng Tây Nguyên theo tiếp cận năng lực (TCNL).

4. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết khoa học

4.1. Câu hỏi nghiên cứu

Giải pháp quản lý nào để phát triển ĐNGVCĐ vùng Tây Nguyên đáp ứng được yêu

cầu đào tạo nhân lực trình độ cao đẳng của Vùng và yêu cầu đổi mới GDNN hiện nay?

4.2. Giả thuyết khoa học: Hiện nay, ĐNGVCĐ vùng Tây Nguyên còn thiếu về số

lượng, cơ cấu chưa đồng bộ, chất lượng chưa đạt chuẩn. Nếu nghiên cứu đề xuất

được các giải pháp phát triển ĐNGVCĐ theo TCNL, trên cơ sở phân tích đặc trưng

hoạt động ĐTNN để xác định những NL cần có và hoàn thiện chuẩn GVCĐ để thực

hiện chuẩn hóa: quy hoạch, kế hoạch, tuyển dụng, sử dụng, kiểm tra, đánh giá,

ĐTBD, xây dựng các điều kiện và môi trường phù hợp với chiến lược phát triển

KT-XH, đảm bảo quốc phòng, an ninh của vùng Tây Nguyên; tác động đồng bộ đến

các yếu tố: chủ thể quản lý, đối tượng quản lý, cơ chế, chính sách thì sẽ phát triển

ĐNGVCĐ đáp ứng nhu cầu đào tạo nhân lực và yêu cầu đổi mới GDNN hiện nay.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển ĐNGVCĐ theo tiếp cận NL

5.2. Khảo sát thực trạng phát triển ĐNGVCĐ vùng Tây Nguyên theo tiếp cận NL

5.3. Đề xuất giải pháp phát triển ĐNGVCĐ vùng Tây Nguyên theo tiếp cận NL

5.4. Tổ chức khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp; tổ chức

thử nghiệm một số giải pháp đề xuất.

6. Phạm vi nghiên cứu

6.1. Giới hạn về nội dung: Trong Luận án này chỉ tập trung nghiên cứu ĐNGV các

trường cao đẳng, loại hình công lập, đào tạo các ngành nghề kĩ thuật - công nghệ -

dịch vụ theo định hướng thực hành ở vùng Tây Nguyên (tuân theo Luật GDNN,

năm 2014 và Thông tư 46/TT-BLĐTBXH ngày 15/03/2016 của Bộ LĐTBXH).

6.2. Phạm vi về không gian

- Địa bàn nghiên cứu, gồm 05 trường cao đẳng: (1) Trường cao đẳng kỹ thuật

Đắk Lắk (CĐN Đắk Lắk); (2) Trường cao đẳng công nghệ Tây Nguyên; (3) CĐN