Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường Trung học phổ thông các tỉnh Đông Nam Bộ trong bối cảnh đổi mới giáo dục

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI

PHẠM NGỌC HẢI

PH¸T TRIÓN §éI NGò C¸N Bé QU¶N Lý TR¦êNG

TRUNG HäC PHæ TH¤NG C¸C TØNH §¤NG NAM Bé

TRONG BèI C¶NH §æI MíI GI¸O DôC

LUẬN ÁN TIẾN SĨ GIÁO DỤC HỌC

HÀ NỘI - 2014

i

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI

PHẠM NGỌC HẢI

PH¸T TRIÓN §éI NGò C¸N Bé QU¶N Lý TR¦êNG

TRUNG HäC PHæ TH¤NG C¸C TØNH §¤NG NAM Bé

TRONG BèI C¶NH §æI MíI GI¸O DôC

Chuyên ngành : Quản lý giáo dục

Mã số : 62.14.01.14

LUẬN ÁN TIẾN SĨ GIÁO DỤC HỌC

Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS PHẠM KHẮC CHƢƠNG

2. PGS. TS PHAN MINH TIẾN

HÀ NỘI - 2014

ii

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của

riêng tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận án là

trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ một

công trình nào khác.

TÁC GIẢ LUẬN ÁN

Phạm Ngọc Hải

iii

LỜI CẢM ƠN

Với những tình cảm chân thành và tấm lòng biết ơn sâu sắc nhất, tôi xin trân

trọng cảm ơn:

PGS.TS. Phạm Khắc Chương và PGS.TS. Phan Minh Tiến, người thầy, người

hướng dẫn khoa học đã tận tình giúp đỡ, chỉ bảo, hướng dẫn tôi trong suốt quá

trình nghiên cứu và hoàn thành luận án.

Ban Giám hiệu; Phòng Đào tạo Sau Đại học trường Đại học sư phạm Hà Nội.

Khoa Quản lý Giáo dục trường Đại học sư phạm Hà Nội.

Quí Thầy giáo, Cô giáo đã giảng dạy, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và

nghiên cứu.

Sở Giáo dục và Đào tạo, Ban Giám hiệu, quý Thầy giáo, Cô giáo các trường

Cao đẳng, Đại học, Trung học phổ thông trên địa bàn các tỉnh Tây Ninh, Bình

Dương, Bình Phước đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ, hỗ trợ, cung cấp các số liệu

trong quá trình tôi thực hiện luận án.

Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã quan tâm, động viên, giúp đỡ, tạo điều kiện

thuận lợi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án.

Hà Nội, tháng năm 2014

TÁC GIẢ LUẬN ÁN

Phạm Ngọc Hải

iv

MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa .....................................................................................................................i

Lời cam đoan .............................................................................................................. ii

Lời cảm ơn................................................................................................................. iii

Mục lục ...................................................................................................................... iv

Danh mục các chữ viết tắt trong luận án ................................................................... viii

Danh mục các bảng trong luận án............................................................................... ix

Danh mục các biểu đồ trong luận án.............................................................................x

MỞ ĐẦU.....................................................................................................................1

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ

QUẢN LÝ TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ..............................................8

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................................... 8

1.1.1. Tình hình nghiên cứu về phát triển đội ngũ cán bộ quản lý nhà

trƣờng trên thế giới......................................................................................... 8

1.1.2. Tình hình nghiên cứu về phát triển đội ngũ cán bộ quản lý nhà

trƣờng ở Việt Nam........................................................................................ 10

1.2. Các khái niệm cơ bản ............................................................................................... 15

1.2.1. Đội ngũ cán bộ quản lý, đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học

phổ thông ...................................................................................................... 15

1.2.2. Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý................................................................. 17

1.2.3. Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học phổ thông................... 20

1.3. Đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học phổ thông trong bối cảnh đổi

mới giáo dục ............................................................................................................ 21

1.3.1. Vị trí, vai trò đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học phổ thông

trong bối cảnh đổi mới giáo dục................................................................... 21

1.3.2. Các quan điểm và yêu cầu phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng

trung học phổ thông...................................................................................... 27

1.3.3. Những yêu cầu đối với cán bộ quản lý trƣờng trung học phổ thông

trong bối cảnh đổi mới giáo dục................................................................... 30

1.4. Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học phổ thông............................... 35

1.4.1. Mục tiêu phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học phổ thông .......... 35

1.4.2. Nội dung phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học phổ thông.......... 35

1.4.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản

lý trƣờng trung học phổ thông...................................................................... 40

v

1.5. Các chủ thể quản lý phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học

phổ thông................................................................................................................. 44

1.5.1. Ủy ban nhân dân tỉnh.................................................................................... 44

1.5.2. Sở Giáo dục - Đào tạo .................................................................................. 44

1.6. Kinh nghiệm quốc tế về phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung

học phổ thông .......................................................................................................... 45

1.6.1. Kinh nghiệm của Hoa Kỳ............................................................................. 45

1.6.2. Kinh nghiệm của Canada ............................................................................. 47

1.6.3. Kinh nghiệm của New Zealand.................................................................... 48

1.6.4. Kinh nghiệm của một số nƣớc Châu Á........................................................ 50

1.6.5. Bài học và kinh nghiệm................................................................................ 52

Tiểu kết chƣơng 1 ................................................................................................... 52

Chƣơng 2: THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ VÀ CÔNG

TÁC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG TRUNG

HỌC PHỔ THÔNG CÁC TỈNH ĐÔNG NAM BỘ...............................................54

2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội các tỉnh Đông Nam Bộ.............. 54

2.1.1. Điều kiện tự nhiên các tỉnh Đông Nam Bộ.................................................. 54

2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội các tỉnh Đông Nam Bộ....................................... 55

2.2. Khái quát về giáo dục và đào tạo các tỉnh Đông Nam Bộ ...................................... 57

2.2.1. Tình hình phát triển giáo dục và đào tạo các tỉnh Đông Nam Bộ............... 57

2.2.2. Tình hình phát triển giáo dục trung học phổ thông các tỉnh Đông

Nam Bộ......................................................................................................... 62

2.3. Khái quát về quá trình tổ chức khảo sát thực trạng ................................................. 68

2.3.1. Mục đích khảo sát......................................................................................... 68

2.3.2. Nội dung khảo sát ......................................................................................... 69

2.3.3. Phƣơng pháp khảo sát................................................................................... 69

2.3.4. Đối tƣợng, địa bàn và khách thể khảo sát.................................................... 69

2.4. Thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học phổ thông các

tỉnh Đông Nam Bộ (nghiên cứu trên các tỉnh: Tây Ninh, Bình Dƣơng,

Bình Phƣớc)............................................................................................................ 69

2.4.1. Thực trạng về số lƣợng, trình độ đào tạo của đội ngũ cán bộ quản

lý trƣờng trung học phổ thông...................................................................... 69

2.4.2. Thực trạng về cơ cấu đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học

phổ thông...................................................................................................... 72

vi

2.4.3. Thực trạng về phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp của đội

ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học phổ thông.......................................... 74

2.4.4. Thực trạng về năng lực chuyên môn và nghiệp vụ sƣ phạm của đội

ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học phổ thông.......................................... 76

2.4.5. Thực trạng về năng lực quản lý nhà trƣờng của đội ngũ cán bộ

quản lý trƣờng trung học phổ thông............................................................. 77

2.4.6. Đánh giá chung về đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học

phổ thông ..................................................................................................... 79

2.5. Thực trạng công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học

phổ thông các tỉnh Đông Nam Bộ .......................................................................... 83

2.5.1. Thực trạng về việc thực hiện các nội dung phát triển đội ngũ cán bộ

quản lý trƣờng trung học phổ thông............................................................. 83

2.5.2. Thuận lợi, khó khăn trong công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản

lý trƣờng trung học phổ thông các tỉnh Đông Nam Bộ............................... 89

2.5.3. Nhận định đánh giá chung về thực trạng công tác phát triển đội ngũ

cán bộ quản lý trƣờng trung học phổ thông các tỉnh Đông Nam Bộ.......... 94

Tiểu kết chƣơng 2 ................................................................................................... 95

Chƣơng 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ

TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CÁC TỈNH ĐÔNG NAM BỘ

TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC .........................................................97

3.1. Các căn cứ có tính chất định hƣớng cho việc xác lập các giải pháp....................... 97

3.1.1. Yêu cầu đổi mới giáo dục và vấn đề phát triển đội ngũ cán bộ quản

lý nhà trƣờng................................................................................................. 97

3.1.2. Quan điểm của Đảng và Nhà nƣớc về giáo dục - đào tạo và công

tác cán bộ trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa .............................. 99

3.1.3. Yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và vấn đề đào tạo nguồn nhân

lực khu vực Đông Nam Bộ ........................................................................ 102

3.1.4. Quan điểm phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trƣờng trung học

phổ thông .................................................................................................... 106

3.1.5. Các nguyên tắc phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học

phổ thông .................................................................................................... 108

3.2. Các giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học phổ thông .......... 110

3.2.1. Tăng cƣờng sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nƣớc, nâng

cao nhận thức và sự phối hợp giữa Sở Giáo dục và Đào tạo với cấp

ủy địa phƣơng về công tác phát triển cán bộ quản lý trƣờng trung

học phổ thông.............................................................................................. 111

vii

3.2.2. Xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ cán bộ quản lý

trƣờng trung học phổ thông các tỉnh Đông Nam Bộ đáp ứng yêu

cầu về số lƣợng, phù hợp về cơ cấu........................................................... 114

3.2.3. Tổ chức đào tạo bồi dƣỡng cán bộ quản lý trƣờng trung học phổ

thông theo hƣớng nâng cao phẩm chất và năng lực của đội ngũ cán

bộ quản lý, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay........................... 120

3.2.4. Nâng cao hiệu quả công tác tuyển chọn, bổ nhiệm, miễn nhiệm,

phân công, bố trí và sử dụng có hiệu quả đội ngũ cán bộ quản lý

trƣờng trung học phổ thông........................................................................ 123

3.2.5. Tăng cƣờng công tác kiểm tra, đánh giá đội ngũ cán bộ quản lý

trƣờng trung học phổ thông........................................................................ 125

3.2.6. Thực hiện tốt chế độ chính sách, tạo điều kiện và động lực hoạt

động cho đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng trung học phổ thông ................. 129

3.3. Mối quan hệ giữa các giải pháp ............................................................................. 133

3.4. Khảo nghiệm, thử nghiệm giải pháp...................................................................... 135

3.4.1. Khảo nghiệm nhận thức về tính cần thiết và tính khả thi của các

giải pháp đề xuất......................................................................................... 135

3.4.2. Thử nghiệm giải pháp................................................................................. 141

Tiểu kết chƣơng 3 ................................................................................................. 144

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ........................................................................146

1. Kết luận...................................................................................................................... 146

2. Khuyến nghị............................................................................................................... 148

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ

LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN.................................................................151

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..............................................................152

PHỤ LỤC ...............................................................................................................161

viii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN

BGH : Ban Giám hiệu

CBQL : Cán bộ quản lý

CBQLGD : Cán bộ quản lý giáo dục

CNTT : Công nghệ thông tin

CNH-HĐH : Công nghiệp hóa - hiện đại hóa

CSVN : Cộng sản Việt Nam

ĐTB : Điểm trung bình

GD : Giáo dục

GD-ĐT : Giáo dục và Đào tạo

GDPT : Giáo dục phổ thông

GV : Giáo viên

HS : Học sinh

HT : Hiệu trƣởng

KH-CN : Khoa học công nghệ

KT-XH : Kinh tế - xã hội

PHT : Phó Hiệu trƣởng

QLGD : Quản lý giáo dục

THCS : Trung học cơ sở

THPT : Trung học phổ thông

TTCM : Tổ trƣởng chuyên môn

UBND : Ủy ban nhân dân

XHCN : Xã hội chủ nghĩa

ix

DANH MỤC CÁC BẢNG TRONG LUẬN ÁN

Ký hiệu Nội dung các bảng Trang

Bảng 1.1. Trình độ và các điều kiện cần có của HT trƣờng THPT......................50

Bảng 2.1. Quy mô HS trƣờng THPT (Tây Ninh, Bình Dƣơng, Bình Phƣớc)

giai đoạn 2008 -2013..........................................................................62

Bảng 2.2. Số lƣợng và trình độ đào tạo của CBQL trƣờng THPT.......................70

Bảng 2.3. Cơ cấu đội ngũ CBQL trƣờng trung học phổ thông ............................72

Bảng 2.4. Mức độ đánh giá về phẩm chất chính trị và đạo đức nghề nghiệp ............74

Bảng 2.5. Mức độ đánh giá về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sƣ phạm..........76

Bảng 2.6. Mức độ đánh giá về năng lực quản lý nhà trƣờng của đội ngũ

CBQL trƣờng THPT ..........................................................................77

Bảng 2.7. Đánh giá chung về phẩm chất và năng lực của đội ngũ CBQL

trƣờng THPT......................................................................................79

Bảng 2.8. Đánh giá chung về mức độ đáp ứng của đội ngũ CBQL trƣờng

THPT đối với yêu cầu đổi mới QLGD ...............................................80

Bảng 2.9. Đánh giá các nội dung đang thực hiện để phát triển đội ngũ

CBQL trƣờng THPT ..........................................................................83

Bảng 2.10. Ý kiến đánh giá yếu tố thuận lợi ảnh hƣởng đến phát triển đội

ngũ CBQL trƣờng THPT....................................................................89

Bảng 2.11. Ý kiến đánh giá yếu tố khó khăn ảnh hƣởng đến phát triển đội

ngũ CBQL trƣờng THPT....................................................................90

Bảng 2.12. Yếu tố khách quan ảnh hƣởng đến sự phát triển đội ngũ CBQL

trƣờng THPT......................................................................................92

Bảng 2.13. Yếu tố chủ quan ảnh hƣởng đến sự phát triển đội ngũ CBQL

trƣờng THPT......................................................................................93

Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm nhận thức về tính cần thiết của các giải

pháp phát triển đội ngũ CBQL trƣờng THPT ...................................136

Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm nhận thức về tính khả thi của các giải

pháp phát triển đội ngũ CBQL trƣờng THPT ...................................137

Bảng 3.3. Tƣơng quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các giải pháp......139

Bảng 3.4. Kết quả đánh giá kiến thức về quản lý nhà trƣờng của đội ngũ

CBQL trƣớc và sau khi dự khóa bồi dƣỡng ......................................142

x

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ TRONG LUẬN ÁN

Ký hiệu Nội dung các biểu đồ Trang

Biểu đồ 2.1. So sánh ĐTB mức độ đánh giá phẩm chât và năng lực của

CBQL trƣờng THPT ........................................................................79

Biểu đồ 2.2. So sánh ĐTB mức độ đánh giá và mức độ đáp ứng của các

phẩm chất, năng lực của CBQL trƣờng THPT..................................82

Biểu đồ 2.3. So sánh ĐTB đánh giá của các nội dung phát triển CBQL

trƣờng THPT....................................................................................84

Biểu đồ 3.1. Tƣơng quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các giải

pháp mới đề xuất............................................................................140

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Sự hội nhập và giao lƣu quốc tế khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của GD-ĐT

trong thời kỳ mới; GD-ĐT là nhân tố quyết định sự thành công quá trình CNH-HĐH

đất nƣớc. Nghị quyết hội nghị Ban chấp hành Trung ƣơng khóa VIII lần II của Đảng

CSVN chỉ rõ: “Khâu then chốt để thực hiện chiến lược phát triển GD là phải đặc biệt

chăm lo đào tạo và tiêu chuẩn hóa đội ngũ GV cũng như CBQLGD cả về chính trị, tư

tưởng đạo đức và chuyên môn nghiệp vụ”, “Đổi mới cơ chế quản lý, bồi dưỡng cán bộ,

sắp xếp, chấn chỉnh và nâng cao năng lực của bộ máy quản lý GD-ĐT” [30].

Chỉ thị số 40/CT-TW ngày 15 tháng 6 năm 2004 của Ban Bí thƣ Trung ƣơng

Đảng CSVN (khóa IX) khẳng định: “Phát triển GD-ĐT là quốc sách hàng đầu, là một

trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp CNH-HĐH đất nước, là điều kiện

để phát huy nguồn lực con người. Đây là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, trong

đó nhà giáo và CBQLGD là lực lượng nòng cốt, có vai trò quan trọng” [36].

Nghị quyết 40/2000/QH10 ngày 09/12/2000 của Quốc hội nƣớc Cộng hòa

XHCN Việt Nam đã nêu rõ: “Mục tiêu của đổi mới chương trình GDPT là xây dựng

nội dung chương trình, phương pháp GD, sách giáo khoa phổ thông mới nhằm nâng

cao chất lượng GD toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực

phục vụ CNH-HĐH đất nước, phù hợp với thực tiễn và truyền thống Việt Nam, tiếp cận

trình độ GDPT ở các nước phát triển trong khu vực và thế giới.

... Đổi mới nội dung chương trình, sách giáo khoa, phương pháp dạy và học

phải được thực hiện đồng bộ với việc nâng cấp và đổi mới trang thiết bị dạy học, tổ

chức đánh giá, thi cử, chuẩn hóa trường sở, đào tạo, bồi dưỡng GV và công tác

QLGD...” [79].

Mục tiêu phát triển GD đã xác định: “Ưu tiên nâng cao chất lượng đào tạo

nhân lực, CBQL, đẩy nhanh tiến độ thực hiện phổ cập THCS, đổi mới mục tiêu, nội

dung, chương trình, phương pháp GD các cấp học, bậc học. Phát triển đội ngũ nhà

giáo đáp ứng yêu cầu vừa tăng qui mô vừa nâng cao chất lượng hiệu quả, đổi mới

QLGD tạo cơ sở pháp lý và phát huy nội lực phát triển GD” [79].

Quan điểm, mục tiêu chiến lƣợc phát triển KT-XH giai đoạn 2011-2020 và

Phƣơng hƣớng nhiệm vụ phát triển đất nƣớc 5 năm 2011-2015 trong Nghị quyết Đại

hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng CSVN nêu rõ: “Phát triển, nâng cao chất

lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những yếu

tố quyết định sự phát triển nhanh, bền vững đất nước. Đổi mới căn bản, toàn diện nền

2

GD theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa; đổi mới chương trình, nội dung;

phương pháp dạy và học; đổi mới cơ chế QLGD, phát triển đội ngũ GV và CBQLGD,

đào tạo... Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là đội ngũ cán bộ lãnh

đạo, quản lý giỏi…” [37].

Chiến lƣợc phát triển GD 2011-2020 ban hành theo Quyết định số 711 ngày 13-

6-2012 của Thủ tƣớng Chính phủ đã đánh giá tình hình GD Việt Nam giai đoạn 2001-

2010 về đội ngũ nhà giáo và đội ngũ CBQLGD: “Một bộ phận nhà giáo và CBQL

chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu, nhiệm vụ GD trong thời kỳ mới. Đội ngũ nhà giáo vừa

thừa, vừa thiếu cục bộ, vừa không đồng bộ về cơ cấu chuyên môn. Tỷ lệ nhà giáo có

trình độ sau đại học trong GD đại học còn thấp; tỷ lệ sinh viên trên giảng viên chƣa đạt

mức chỉ tiêu đề ra trong Chiến lƣợc phát triển GD 2001-2010. Vẫn còn một bộ phận

nhỏ nhà giáo và CBQLGD có biểu hiện thiếu trách nhiệm và tâm huyết với nghề, vi

phạm đạo đức và lối sống, ảnh hƣởng không tốt tới uy tín nhà giáo trong xã hội. Năng

lực của một bộ phận nhà giáo và CBQLGD còn thấp. Các chế độ chính sách đối với

nhà giáo và CBQLGD, đặc biệt là chính sách lƣơng và phụ cấp theo lƣơng, chƣa thỏa

đáng, chƣa thu hút đƣợc ngƣời giỏi vào ngành GD, chƣa tạo đƣợc động lực phấn đấu

vƣơn lên trong hoạt động nghề nghiệp. Công tác đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ nhà giáo

chƣa đáp ứng đƣợc các yêu cầu đổi mới GD” [23].

Để thực hiện đổi mới GDPT, ngoài việc đổi mới chƣơng trình, sách giáo khoa,

trang thiết bị dạy học, tổ chức thi cử, đánh giá, chuẩn hóa trƣờng sở... Trong đó, vấn đề

nâng cao chất lƣợng đội ngũ GV và CBQLGD có vai trò quyết định. Trƣớc những yêu

cầu của xã hội đòi hỏi ngày càng cao, cần phải nâng cao năng lực cho CBQL để giúp

họ có thể thực hiện tốt các nhiệm vụ quản lý đƣợc giao ở nhà trƣờng.

Thực hiện Quyết định số 09/2005/TTg ngày 11/01/2005 của Thủ tƣớng Chính

phủ về việc phê duyệt Đề án “Xây dựng, nâng cao chất lƣợng đội ngũ nhà giáo và

CBQLGD giai đoạn 2005-2010”, theo tinh thần Chỉ thị số 40/CT/TW ngày 15/06/2004

của Ban Bí thƣ Trung ƣơng Đảng; từ đó đến nay, ngành GD-ĐT đề ra nhiều biện pháp

thực hiện và bƣớc đầu đạt đƣợc những kết quả nhất định.

THPT là một cấp học của hệ thống GD quốc dân, là cấp học rất quan trọng góp

phần vào việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dƣỡng nhân tài. Luật Giáo dục

năm 2005 đã xác định mục tiêu của cấp học này: “GD THPT nhằm giúp HS củng cố và

phát triển những kết quả của GD THCS, hoàn thiện học vấn phổ thông và những hiểu

biết thông thƣờng về kỹ thuật và hƣớng nghiệp, có điều kiện phát huy năng lực cá nhân

3

để lựa chọn hƣớng phát triển, tiếp tục học đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp,

học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động”.

Để các trƣờng THPT hoàn thành đƣợc nhiệm vụ chính trị của mình trƣớc yêu

cầu, nhiệm vụ cách mạng của Đảng, trong bối cảnh đất nƣớc tích cực đẩy nhanh quá

trình hội nhập, toàn cầu hóa với thời đại kinh tế tri thức, đòi hỏi thanh niên trong độ

tuổi phải có trình độ cao, nguồn lực lao động dồi dào, đáp ứng nhu cầu phát triển của

đất nƣớc, hiện nay, nhiều địa phƣơng các tỉnh Đông Nam Bộ đã, đang thực hiện nhiệm

vụ phổ cập GD THPT cho ngƣời dân trong độ tuổi; ngành GD đang thực hiện đổi mới

GDPT về: nội dung, chƣơng trình, phƣơng pháp giảng dạy, phƣơng pháp đánh giá…

Thực hiện có hiệu quả các yêu cầu trên, rất cần sự chuẩn bị để có đƣợc đội ngũ CBQL

các trƣờng THPT đủ về số lƣợng, có phẩm chất và năng lực tốt để thực thi nhiệm vụ

đào tạo của nhà trƣờng.

Trong tình hình hiện nay, chất lƣợng đội ngũ CBQL ở các trƣờng THPT các

tỉnh Đông Nam Bộ vẫn chƣa đáp ứng tốt yêu cầu nâng cao chất lƣợng do ngành GD

đặt ra, chƣa đáp ứng yêu cầu trong tình hình KT-XH trong thời kỳ mới. Một số địa

phƣơng chƣa quan tâm, chƣa thấy đƣợc vị trí, vai trò của đội ngũ này. Do đó, từ

việc đề bạt, xây dựng đến việc phát triển đội ngũ CBQL vẫn còn tùy tiện, theo kinh

nghiệm, chƣa có cơ sở khoa học. Vì vậy, chƣa phát huy đƣợc vai trò của đội ngũ

CBQL trong việc thực hiện nhiệm vụ quản lý nhằm nâng cao chất lƣợng giảng dạy

và GD.

Do đó, việc nghiên cứu đề xuất giải pháp nhằm xây dựng, phát triển đội ngũ

CBQL trƣờng THPT đủ về số lƣợng, đồng bộ về cơ cấu, đảm bảo chất lƣợng, có khả

năng hoàn thành tốt nhiệm vụ của Đảng, Nhà nƣớc giao phó và đáp ứng yêu cầu của

chiến lƣợc phát triển KT-XH đến năm 2020 của các tỉnh miền Đông Nam Bộ là vấn đề

mang tính cấp thiết.

Xuất phát từ những lý do trên đây, chúng tôi nghiên cứu đề tài: “Phát triển đội

ngũ cán bộ quản lý trường Trung học Phổ thông các tỉnh Đông Nam Bộ trong bối

cảnh đổi mới giáo dục”.

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát, đánh giá thực trạng, đề xuất các giải

pháp phát triển đội ngũ CBQL trƣờng THPT các tỉnh Đông Nam Bộ, đáp ứng yêu cầu

đổi mới GD.

4

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

Công tác quản lý đội ngũ CBQL trƣờng THPT.

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trƣờng THPT các tỉnh Đông Nam Bộ.

4. Giả thuyết khoa học

Đội ngũ CBQL trƣờng THPT các tỉnh Đông Nam Bộ vẫn còn thiếu và yếu,

chƣa đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp GD của khu vực và đất nƣớc. Nếu xác lập và thực

hiện đồng bộ các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL mang tính khoa học, phù hợp với

thực tiễn địa phƣơng, thực hiện GD-ĐT đội ngũ CBQL đạt đến sự chuẩn hóa, trên

chuẩn, hiện đại hóa; thực hiện các chính sách, chế độ để đảm bảo sức khỏe (thể lực, trí

lực, tâm lực) cho CBQL; tạo ra môi trƣờng làm việc tốt nhất để đội ngũ CBQL nâng

cao hiệu quả làm việc; bố trí công việc một cách hợp lý, đồng bộ giữa các yếu tố chất

lƣợng, số lƣợng và cơ cấu đội ngũ CBQL; thực hiện dân chủ hóa, giúp CBQL phát huy

mọi tiềm năng cá nhân và phát triển bản thân thì có thể xây dựng đƣợc đội ngũ CBQL

đủ về số lƣợng, đồng bộ về cơ cấu, đảm bảo về chất lƣợng, có tâm, có tài, có bản lĩnh,

góp phần giúp các trƣờng THPT và ngành GD các tỉnh Đông Nam Bộ thực hiện thắng

lợi chủ trƣơng đổi mới sự nghiệp GDPT, đáp ứng yêu cầu nâng cao dân trí, đào tạo

nhân lực, bồi dƣỡng nhân tài, thực hiện thành công sự nghiệp CNH-HĐH đất nƣớc,

thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Xây dựng cơ sở lý luận về vấn đề phát triển đội ngũ CBQL trƣờng THPT.

5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng đội ngũ CBQL và việc phát triển đội ngũ

CBQL trƣờng THPT các tỉnh Đông Nam Bộ.

5.3. Đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ CBQL trƣờng THPT các tỉnh

Đông Nam Bộ, đáp ứng yêu cầu đổi mới GD.

6. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu

6.1. Nguyên tắc tiếp cận

* Nguyên tắc tiếp cận hệ thống

Các trƣờng THPT là một bộ phận trong phân hệ GDPT của hệ thống GD quốc

dân. Những vấn đề về GD THPT đƣợc nghiên cứu, xem xét trong mối quan hệ tác

động qua lại giữa GD THPT với các bộ phận GD Tiểu học và GD THCS cũng nhƣ với

hệ thống lớn là hệ thống GD quốc dân.