Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường mầm non huyện quế sơn tỉnh quảng nam đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

PHAN DUY PHƢƠNG

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ

CÁC TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN QUẾ SƠN

TỈNH QUẢNG NAM ĐÁP ỨNG YÊU CẦU

ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC

Đà Nẵng – Năm 2016

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

PHAN DUY PHƢƠNG

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ

CÁC TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN QUẾ SƠN

TỈNH QUẢNG NAM ĐÁP ỨNG YÊU CẦU

ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY

Chuyên ngành : Quản lý giáo dục

Mã số : 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. LÊ ĐÌNH SƠN

Đà Nẵng – Năm 2016

LỜI CAM ĐOAN

T

C

Tác giả luận văn

Phan Duy Phƣơng

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài................................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................. 2

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ...................................................... 2

4. Giả thuyết khoa học .............................................................................. 2

5. Nhiệm vụ nghiên cứu............................................................................ 2

6. Phƣơng pháp nghiên cứu ...................................................................... 3

7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu................................................................ 3

8. Cấu trúc luận văn .................................................................................. 3

9. Tổng quan tài liệu nghiên cứu............................................................... 3

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN

BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG MẦM NON TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI

GIÁO DỤC....................................................................................................... 5

1.1. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN.................................. 5

1.2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN CỦA ĐỀ TÀI.............................................. 7

1.2.1. Quản lý............................................................................................ 7

1.2.2. Quản lý nguồn nhân lực ................................................................ 10

1.2.3. Quản lý giáo dục và quản lý nhà trƣờng....................................... 11

1.2.4. Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục................................... 13

1.2.5. Phát triển đội ngũ CBQL các trƣờng mầm non ............................ 15

1.3. TRƢỜNG MẦM NON TRONG HỆ THỐNG GIÁO DỤC QUỐC DÂN . 16

1.3.1. Vị trí của giáo dục mầm non......................................................... 16

1.3.2. Mục tiêu của giáo dục mầm non................................................... 17

1.3.3. Nhiệm vụ của giáo dục mầm non ................................................. 17

1.3.4. Các loại hình của trƣờng mầm non............................................... 18

1.3.5. Tính chất, nhiệm vụ của trƣờng mầm non.................................... 19

1.4. GIÁO DỤC MẦM NON TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC. 20

1.4.1. Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục nƣớc ta............................ 20

1.4.2. Đổi mới giáo dục mầm non trong bối cảnh đổi mới giáo dục ...... 22

1.5. YÊU CẦU CHUNG ĐỐI VỚI CBQL TRƢỜNG MẦM NON.............. 25

1.5.1. Nội dung công tác quản lý trƣờng mầm non ................................ 25

1.5.2. Yêu cầu chung đối với CBQL trƣờng mầm non........................... 31

1.6. NỘI DUNG CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN

LÝ TRƢỜNG MẦM NON............................................................................. 33

1.6.1. Quy hoạch phát triển đội ngũ cán bộ quản lý ............................... 33

1.6.2. Quản lý, sử dụng đội ngũ cán bộ quản lý ..................................... 34

1.6.3. Đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ cán bộ quản lý.................................. 35

1.6.4. Đánh giá và tƣ vấn phát triển của đội ngũ cán bộ quản lý............ 37

1.6.5. Xây dựng môi trƣờng, chính sách phát triển đội ngũ cán bộ

quản lý ............................................................................................................. 37

TIỂU KẾT CHƢƠNG 1.................................................................................. 38

CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ

CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG MẦM NON HUYỆN QUẾ SƠN,

TỈNH QUẢNG NAM.................................................................................... 40

2.1. KHÁI LƢỢC VỀ ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ TÌNH HÌNH

PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC CỦA HUYỆN QUẾ SƠN, TỈNH QUẢNG

NAM................................................................................................................ 40

2.1.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội của huyện ............................................ 40

2.1.2. Tình hình phát triển giáo dục của địa phƣơng .............................. 42

2.1.3. Mạng lƣới trƣờng, lớp và qui mô chất lƣợng giáo dục mầm non..... 43

2.2. GIỚI THIỆU VỀ NGHIÊN CỨU KHẢO SÁT THỰC TRẠNG............ 45

2.2.1. Mục đích nghiên cứu khảo sát ...................................................... 45

2.2.2. Đối tƣợng, địa bàn khảo sát .......................................................... 45

2.2.3. Nội dung nghiên cứu, khảo sát ..................................................... 46

2.2.4. Phƣơng pháp khảo sát ................................................................... 46

2.3. THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ CBQL TRƢỜNG MẦM NON HUYỆN

QUẾ SƠN, TỈNH QUẢNG NAM .................................................................. 46

2.3.1. Số lƣợng và cơ cấu đội ngũ CBQL các trƣờng MN ..................... 46

2.3.2. Trình độ chuyên môn, lý luận chính trị của đội ngũ CBQL......... 50

2.3.3. Phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý.......................... 52

2.3.4. Đánh giá chung về thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng

mầm non.......................................................................................................... 60

2.4. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN

LÝ TRƢỜNG MẦM NON HUYỆN QUẾ SƠN, TỈNH QUẢNG NAM.......... 62

2.4.1. Về quy hoạch, dự báo phát triển đội ngũ CBQL .......................... 62

2.4.2. Về bổ nhiệm, miễn nhiệm và luân chuyển cán bộ quản lý ........... 64

2.4.3. Về đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ cán bộ quản lý ............................. 65

2.4.4. Về đánh giá, tƣ vấn phát triển đội ngũ cán bộ quản lý ................. 67

2.4.5. Về chế độ, chính sách phát triển đội ngũ cán bộ quản lý ............. 70

2.5. ĐÁNH GIÁ CHUNG VÀ PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN THỰC

TRẠNG ........................................................................................................... 72

2.5.1. Đánh giá chung ............................................................................. 72

2.5.2. Phân tích nguyên nhân thực trạng................................................. 74

TIỂU KẾT CHƢƠNG 2.................................................................................. 76

CHƢƠNG 3. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN

LÝ TRƢỜNG MẦM NON HUYỆN QUẾ SƠN, TỈNH QUẢNG NAM

ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY....................... 77

3.1. NGUYÊN TẮC ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP ...................................... 77

3.1.1. Nguyên tắc kế thừa và phát triển bền vững .................................. 77

3.1.2. Nguyên tắc thiết thực và hiệu quả................................................. 77

3.1.3. Nguyên tắc đồng bộ và toàn diện.................................................. 77

3.2. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CÁC

TRƢỜNG MẦM NON HUYỆN QUẾ SƠN, TỈNH QUẢNG NAM ............ 78

3.2.1. Tăng cƣờng sự lãnh đạo của các cấp quản lý và nâng cao nhận

thức cộng đồng về giáo dục mầm non ............................................................ 78

3.2.2. Quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý đáp ứng yêu cầu phát triển,

đổi mới giáo dục mầm non.............................................................................. 80

3.2.3. Đào tạo, bồi dƣỡng thƣờng xuyên, cập nhật cho đội ngũ cán bộ

quản lý theo yêu cầu đổi mới GDMN............................................................. 82

3.2.4. Tạo môi trƣờng thúc đẩy hoạt động tự bồi dƣỡng của đội ngũ

cán bộ quản lý ................................................................................................. 86

3.2.5. Đổi mới công tác bổ nhiệm, bổ nhiệm lại và luân chuyển cán bộ

quản lý ............................................................................................................. 89

3.2.6. Tăng cƣờng thanh tra, kiểm tra, đánh giá, thúc đẩy phát triển

đội ngũ cán bộ quản lý .................................................................................... 93

3.2.7. Xây dựng môi trƣờng, chính sách, tạo động lực phát triển đội

ngũ cán bộ quản lý .......................................................................................... 98

3.3. MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC BIỆN PHÁP........................................... 103

3.4. KHẢO NGHIỆM TÍNH CẤP THIẾT VÀ KHẢ THI CỦA CÁC BIỆN

PHÁP............................................................................................................. 105

3.4.1. Tính cấp thiết của các biện pháp................................................. 105

3.4.2. Tính khả thi của các biện pháp ................................................... 106

TIỂU KẾT CHƢƠNG 3................................................................................ 107

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ............................................................. 109

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................... 112

QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (bản sao)

PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC CH VIẾT TẮT

Vi t tắt Nguy n ngh a

CB Cán bộ

CBQL Cán bộ quản lý

CBQLGD Cán bộ quản lý giáo dục

GDMN Giáo dục mầm non

GD&ĐT Giáo dục và đào tạo

GV Giáo viên

HĐND Hội đồng nhân dân

HS Học sinh

HT Hiệu trƣởng

HTGD Hệ thống giáo dục

MN Mầm non

NT Nhà trƣờng

NV Nhân viên

PHT Ph Hiệu trƣởng

QLGD Quản lý giáo dục

TH Tiểu học

THCS Trung học cơ sở

THPT Trung học phổ thông

UBND Ủy ban nhân dân

DANH MỤC CÁC BẢNG

Số hiệu

bảng

T n bảng Trang

2.1.

Về quy mô lớp học, số lƣợng học sinh MN trong toàn

huyện năm học 2015-2016

44

2.2.

Thống kê độ tuổi CBQL các trƣờng mầm non huyện

Quế Sơn

49

2.3.

Thống kê trình độ CBQL các trƣờng mầm non huyện

Quế Sơn

51

2.4.

Tổng hợp kết quả trƣng cầu ý kiến đánh giá về phẩm

chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp của CBQL các

trƣờng MN huyện Quế Sơn

53

2.5.

Tổng hợp kết quả trƣng cầu ý kiến đánh giá về năng

lực chuyên môn, nghiệp vụ sƣ phạm của CBQL các

trƣờng MN huyện Quế Sơn

56

2.6.

Tổng hợp kết quả trƣng cầu ý kiến đánh giá về năng

lực của CBQL trong tổ chức, quản lý hoạt động của

trƣờng MN

57

2.7.

Tổng hợp kết quả trƣng cầu ý kiến đánh giá về năng

lực tổ chức phối hợp với gia đình trẻ và xã hội của

CBQL trƣờng MN ở huyện Quế Sơn

59

2.8.

Kết quả khảo sát đánh giá thực trạng công tác quy

hoạch, dự báo phát triển đội ngũ CBQL các trƣờng

MN của huyện Quế Sơn

63

Số hiệu

bảng

T n bảng Trang

2.9.

Kết quả khảo sát đánh giá thực trạng công tác bổ

nhiệm, miễn nhiệm và luân chuyển CBQL các trƣờng

MN huyện Quế Sơn

64

2.10.

Kết quả khảo sát đánh giá thực trạng công tác đào tạo,

bồi dƣỡng đội ngũ CBQL các trƣờng MN huyện Quế

Sơn

66

2.11.

Kết quả khảo sát thực trạng về đánh giá, tƣ vấn phát

triển đội ngũ CBQL các trƣờng MN huyện Quế Sơn

68

2.12.

Kết quả khảo sát đánh giá thực trạng về chế độ, chính

sách phát triển đội ngũ CBQL các trƣờng MN huyện

Quế Sơn

70

3.1. Kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp 105

3.2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp 106

DANH MỤC CÁC HÌNH

Số hiệu

hình

Tên hình Trang

1.1.

Sơ đồ các nội dung cơ bản trong công tác quản lý của

HT trƣờng MN

26

2.1.

Cơ cấu về độ tuổi CBQL trƣờng MN huyện Quế Sơn,

tỉnh Quảng Nam

48

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Trong bối cảnh toàn cầu h a và hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, cùng

với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ và kinh tế tri thức, giáo

dục đào tạo đã trở thành động lực chính cho sự phát triển của đất nƣớc.

Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng định “Đổi mới

căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hƣớng chuẩn h a, hiện đại

h a, xã hội h a, dân chủ h a và hội nhập quốc tế, trong đ , đổi mới cơ chế

QLGD, phát triển đội ngũ GV và cán bộ QLGD là khâu then chốt” [18].

Trong hệ thống giáo dục quốc dân, GDMN c vị trí quan trọng. Đây là

cấp học đầu tiên, đặt nền m ng ban đầu cho sự phát triển về thể chất, trí tuệ,

tình cảm, thẩm mỹ của trẻ. Sự nghiệp đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục

Việt Nam chỉ đạt đƣợc thành công vững chắc, nếu GDMN đƣợc quan tâm

đúng mức. Do GDMN là tự nguyện, sự phát triển bậc học này phụ thuộc rất

nhiều vào đội ngũ cán bộ QLGD, trong đ đặc biệt là CBQL các trƣờng MN.

Nhận thức rõ vị trí, tầm quan trọng của cán bộ và công tác cán bộ đối

với sự phát triển của GDMN, những năm qua Phòng GD&ĐT huyện Quế Sơn

đã triển khai nhiều biện pháp xây dựng đội ngũ CBQL các nhà trƣờng. Song,

do c nhiều kh khăn, đến nay đội ngũ CBQL của các trƣờng mầm non trong

huyện, xét về số lƣợng, cơ cấu và chất lƣợng nhiều mặt, chƣa ngang tầm với

đòi hỏi ngày càng cao của nhiệm vụ, chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu đổi mới giáo

dục. Phát triển đội ngũ CBQL các trƣờng MN vẫn đang là vấn đề c tính thời

sự, nhiều thách thức đối với ngành GD&ĐT của huyện.

Từ những lý do trên, chúng tôi chọn “P ể ộ ũ ộ ý

các tr ờ ầ Q Sơ ỉ Q N p ầ ổ

ớ dụ ” làm vấn đề nghiên cứu cho luận văn thạc sỹ chuyên

2

ngành Quản lý giáo dục.

2. Mục tiêu nghi n cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng, đề xuất những

biện pháp phát triển đội ngũ CBQL các trƣờng MN của huyện Quế Sơn, tỉnh

Quảng Nam đáp ứng yêu cầu phát triển, đổi mới sự nghiệp giáo dục của

huyện hiện nay.

3. Khách thể và đối tƣợng nghi n cứu

3.1. Khách thể nghi n cứu

Công tác phát triển đội ngũ CBQL trƣờng MN.

3.2. Đối tƣợng nghi n cứu

Phát triển đội ngũ CBQL các trƣờng MN huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng

Nam.

4. Giả thuy t khoa học

Công tác phát triển đội ngũ CBQL các trƣờng MN huyện Quế Sơn, tỉnh

Quảng Nam thời gian qua tuy đã đƣợc quan tâm, nhƣng vẫn còn hạn chế, bất

cập. Nếu nghiên cứu đề xuất đƣợc các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL các

trƣờng MN của huyện một cách khoa học, hợp lý, phù hợp với thực tiễn thì

khi áp dụng sẽ g p phần nâng cao chất lƣợng GDMN của huyện, đáp ứng yêu

cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

5. Nhiệm vụ nghi n cứu

5.1. Nghi n cứu cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ CBQL của

trƣờng MN trong bối cảnh đổi mới giáo dục.

5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ CBQL các

trƣờng MN tr n địa bàn huyện Qu Sơn, tỉnh Quảng Nam.

5.3. Đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL các trƣờng

MN huyện Qu Sơn, tỉnh Quảng Nam đáp ứng y u cầu đổi mới giáo dục

hiện nay.

3

6. Phƣơng pháp nghi n cứu

6.1. Nhóm phƣơng pháp nghi n cứu lý luận

Phân tích và tổng hợp tài liệu, phân loại và hệ thống h a các vấn đề lý

thuyết, xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.

6.2. Nhóm phƣơng pháp nghi n cứu thực tiễn

Phƣơng pháp quan sát;

Phƣơng pháp điều tra;

Phƣơng pháp chuyên gia.

6.3. Phƣơng pháp thống k toán học

7. Giới hạn phạm vi nghi n cứu

Đề tài giới hạn nghiên cứu và đề xuất các biện pháp quản lý để phát

triển đội ngũ CBQL là HT, PHT của các trƣờng MN huyện Quế Sơn, tỉnh

Quảng Nam; thực hiện việc nghiên cứu thực trạng quản lý trong giai đoạn

2010 – 2015 và đề xuất các biện pháp cho giai đoạn 2015 – 2020.

8. Cấu trúc luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, luận văn c 3

chƣơng:

Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ CBQL trƣờng MN trong

bối cảnh đổi mới giáo dục

Chƣơng 2. Thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trƣờng MN huyện Quế

Sơn, tỉnh Quảng Nam

Chƣơng 3. Biện pháp phát triển đội ngũ CBQL trƣờng MN huyện Quế

Sơn, tỉnh Quảng Nam đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay

Kết luận và khuyến nghị

Tài liệu tham khảo và phụ lục

9. Tổng quan tài liệu nghi n cứu

Trong quá trình thực hiện đề tài, tác giả luận văn đã đọc, tham khảo các

4

tài liệu, các công trình nghiên cứu về quản lý, QLGD của các tác giả nhƣ:

“Đại cƣơng về quản lí” của Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc (1996);

“Những vấn đề cơ bản về QLGD” của Đặng Quốc Bảo (1997); “Những khái

niệm cơ bản về lý luận QLGD” của Nguyễn Ngọc Quang (1997); “Chƣơng

trình GDMN mới trong Chiến lƣợc phát triển GDMN” của Nguyễn Thái Anh,

Nguyễn Đức, Đàm Xuân (2012); “Quản lý GDMN” của Trần Xuân Bách và

Lê Đình Sơn (2013); Đề án “Xây dựng, nâng cao chất lƣợng đội ngũ nhà giáo

và cán bộ QLGD giai đoạn 2005-2010” (2005), Đề án “Phát triển GDMN

giai đoạn 2006-2015” (2006) của Chính phủ; Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày

4/11/2013 Hội nghị Trung ƣơng Đảng 8 kh a XI về đổi mới căn bản, toàn

diện GD&ĐT; Kế hoạch hành động của ngành Giáo dục triển khai thực hiện

Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT.