Phân tích những chi tiết chính đưa đến việc nhận thức mới của nhân vật Đẩu trong Chiếc thuyền

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Đề bài: Phân tích những chi tiết chính đưa đến việc nhận thức mới của

nhân vật Đẩu trong Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu

Bài làm

Đối với truyện ngắn, tình huống giữ vai trò là hạt nhân của cấu trúc thể loại, nó

chính là cái hoàn cảnh riêng được tạo nên bởi một sự kiện đặc biệt khiến cho

tại đó, cuộc sống hiện lên đậm đặc nhất và ý đồ tư tưởng của tác giả cũng được

bộc lộ sắc nét nhất. Có ba loại tình huống phổ biến trong truyện ngắn: tình

huống hành động, tình huống tâm trạng và tình huống nhận thức. Nếu tình

huống hành động chủ yếu khám phá diễn biến tình cảm, cảm xúc của nhân vật

thì tình huống nhận thức chủ yếu cắt nghĩa giây phút "giác ngộ" chân lý của

nhân vật. Ở Chiếc thuyền ngoài xa, kết thúc sự kiện người đàn bà được mời

đến tòa án huyện để giải quyết bi kịch gia đình lại là "Một cái gì mới vừa vỡ ra

trong đầu vị Bao Công của cái phố huyện vùng biển". Như vậy, các chi tiết

chính của câu chuyện đều được định hướng "chuẩn bị" cho sự nhận thức mới

mẻ của Đẩu. Đó là các chi tiết:

Người đàn ông đánh vợ cần tìm hiểu chi tiết này từ phương diện tâm lí, tính

cách nhân vật. Vì sao khi mới ra thuyền, người đàn ông "lúc nào cũng nhìn dán

vào tấm lưng áo bạc phếch và rách rưới" của người đàn bà những chỉ khi hai

người đã đi khuất vào sau chiếc xe rà phá mìn "to lớn gấp đôi một chiếc xe

tăng" thì lão "lập tức trở nên hùng hổ"? Vì sao trong khi "trút cơn giận như lửa

cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà" giọng

lão lại "rên rỉ đau đớn"? Vì sao chuyện lão đánh vợ diễn ra thường xuyên và

việc lão đánh vợ ở bãi xe tăng hỏng có phải là ngẫu nhiên không?

Thái độ cam chịu đầy nhẫn nhục của người đàn bà: "không hề kêu một tiếng, không chống trả, cũng không tìm cách chạy trốn". Đây là một thái độ lạ lùng. Phải chăng bà ta bị đòn nhiều đến mức quen rồi, không còn biết đau nữa? Hay

bà ta tăm tối, dốt nát đến mức không còn chút ý thức về quyền sống của mình?

Hay đó là một sự lựa chọn bất đắc dĩ nhưng đã được suy tính kĩ lưỡng, sáng

suốt? Trong hoàn cảnh con đông mà cuộc sống trên mặt nước đầy nhọc nhằn, bất trắc, nỗi lo cơm áo không lúc nào buông tha, liệu bà ta có cách lựa chọn

một gợi ý rằng cuộc chiến đấu chống đói nghèo, tăm tối còn gian nan hơn cả

cuộc chiến đấu chống ngoại xâm và chừng nào chưa thoát khỏi đói nghèo, chừng đó con người còn phải chung sống với cái xấu, cái ác?

Phản ứng của cậu bé Phác: "Sự giận dữ căng thẳng", "nhảy xổ" vào người bố, "giành được chiếc thắt lưng, liền rướn thẳng người vung chiếc khóa sắt quật

vào giữa khuôn ngực" người bố. Đây là sự phản ứng tự nhiên của một tâm hồn

trẻ thơ yêu mẹ hay là sự căm phẫn mù quáng? Cậu bé hành động như thế là

đúng hay sai?

Người bố đánh Phác rồi bỏ đi, người mẹ "dường như lúc này mới cảm thấy đau

đớn, vừa đau đớn vừa vô cùng xấu hổ, nhục nhã". Bà gọi tên con "ôm chầm lấy

nó", rồi lại buông ra "chắp tay vái lấy vái để rồi lại ôm chầm lấy". Có phải bà

mẹ đau đớn vì rốt cuộc đã không sao tránh được cho con cái khỏi bị thương tổn

vì cảnh bạo lực trong gia đình (Phác đã chứng kiến cảnh bà bị đòn)? Bà xấu hổ, nhục nhã vì phải giấu giếm con cái tình trạng khốn khổ của mình, vì mình bất

lực hay xấu hổ, nhục nhã vì không dạy được con? Tại sao lúc chịu đòn đau đến

mấy bà cũng không kêu xin, khóc lóc mà bây giờ khi không bị đòn bà lại khóc?