Phân tích chuỗi giá trị chè tại huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

MA CÔNG TRÌNH

PHÂN TÍCH CHUỖI GIÁ TRỊ CHÈ

TẠI HUYỆN ĐỊNH HÓA, TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ

KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

Thái Nguyên, năm 2020

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

MA CÔNG TRÌNH

PHÂN TÍCH CHUỖI GIÁ TRỊ CHÈ

TẠI HUYỆN ĐỊNH HÓA, TỈNH THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã số: 8.62.01.15

LUẬN VĂN THẠC SĨ

KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

Người hướng dẫn khoa học: TS. Dương Hoài An

Thái Nguyên, năm 2020

i

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là kết quả nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả

trong luận văn này là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công

trình nào.

Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ trong quá trình thực hiện luân văn

đã được cảm ơn, các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ nguồn

gốc.

Thái Nguyên, tháng 5 năm 2020

Tác giả luận văn

Ma Công Trình

ii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

LỜI CẢM ƠN

Luận văn được hoàn thành là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu lý

luận và tích luỹ kinh nghiệm thực tế của tác giả. Những kiến thức mà thầy cô

giáo truyền thụ đã làm sáng tỏ những ý tưởng, tư duy của tác giả trong suốt quá

trình thực hiện luận văn này.

Nhân dịp này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn và kính trọng sâu sắc đối với TS.

Dương Hoài An - người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn

này.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Ban chủ nhiệm Khoa Kinh tế

và Phát triển nông thôn, trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã giúp đỡ tôi

trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn.

Có được kết quả này, tôi xin cảm ơn sự giúp đỡ của Phòng Kinh tế huyện

Định Hóa, các Phòng, ban của huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên và các cán bộ

đã cung cấp số liệu, tư liệu khách quan, chính xác giúp đỡ tôi hoàn thành bản

luận văn này.

Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn những người thân trong gia đình đã

giúp đỡ tôi lúc khó khăn, vất vả để hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm

ơn bạn bè, đồng nghiệp đã động viên tạo mọi điều kiện thuận lợi và đóng góp

những ý kiến quý báu để giúp tôi hoàn thành luận văn này.

Thái Nguyên, tháng 5 năm 2020

Tác giả luận văn

Ma Công Trình

iii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN....................................................Error! Bookmark not defined.

LỜI CẢM ƠN........................................................ Error! Bookmark not defined.

MỤC LỤC............................................................................................................iii

DANH MỤC BẢNG............................................................................................ v

DANH MỤC HÌNH............................................................................................. vi

TRÍCH YẾU LUẬN VĂN ......................................Error! Bookmark not defined.

MỞ ĐẦU................................................................Error! Bookmark not defined.

1. Tính cấp thiết của đề tài.....................................Error! Bookmark not defined.

2. Mục tiêu nghiên cứu..........................................Error! Bookmark not defined.

3. Đối tượng nghiên cứu........................................Error! Bookmark not defined.

4. Phạm vi nghiên cứu ...........................................Error! Bookmark not defined.

5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ........Error! Bookmark not defined.

5.1. Ý nghĩa khoa học.............................................Error! Bookmark not defined.

5.2. Ý nghĩa thực tiễn .............................................Error! Bookmark not defined.

Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI .....Error! Bookmark not defined.

1.1. Cơ sở lý luận của đề tài..................................Error! Bookmark not defined.

1.1.1. Một số khái niệm cơ bản về chuỗi giá trị....Error! Bookmark not defined.

1.1.2. Nội dung phân tích chuỗi giá trị .................Error! Bookmark not defined.

1.1.3. Ý nghĩa của phân tích chuỗi giá trị.............Error! Bookmark not defined.

1.2. Cơ sở thực tiễn.................................................Error! Bookmark not defined.

1.2.1. Các nghiên cứu về phân tích chuỗi giá trị chè trên thế giới............Error!

Bookmark not defined.

1.2.2. Các nghiên cứu về phân tích chuỗi giá trị chè tại Việt Nam..........Error!

Bookmark not defined.

Chương 2: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU ......................................................Error! Bookmark not defined.

iv

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Định HoáError! Bookmark not

defined.

2.1.1. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên ...................Error! Bookmark not defined.

2.1.2. Đặc điểm về kinh tế - xã hội ........................Error! Bookmark not defined.

2.2. Nội dung nghiên cứu ......................................Error! Bookmark not defined.

2.3. Phương pháp nghiên cứu ...............................Error! Bookmark not defined.

2.3.1. Phương pháp thu thập thông tin .................Error! Bookmark not defined.

2.3.2. Phương pháp xử lý số liệu...........................Error! Bookmark not defined.

2.3.3. Phương pháp phân tích số liệu....................Error! Bookmark not defined.

2.3.5. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu......................Error! Bookmark not defined.

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬNError! Bookmark not

defined.

3.1. Thực trạng sản xuất, chế biến và tiêu thụ chè tại huyện Định Hóa,

tỉnh Thái Nguyên....................................................Error! Bookmark not defined.

3.1.1. Tình hình sản xuất chè ................................Error! Bookmark not defined.

3.1.2. Tình hình chế biến, tiêu thụ chè .................Error! Bookmark not defined.

3.2. Phân tích chuỗi giá trị chè Định Hoá............Error! Bookmark not defined.

3.2.1. Lập bản đồ chuỗi giá trị...............................Error! Bookmark not defined.

3.2.2. Phân tích chuỗi giá trị .................................Error! Bookmark not defined.

3.3. Đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển chuỗi giá trị chè trên địa bàn

huyện Định Hóa .....................................................Error! Bookmark not defined.

3.3.1. Định hướng phát triển chuỗi giá trị chè Định HóaError! Bookmark not

defined.

3.3.2. Một số giải pháp ...........................................Error! Bookmark not defined.

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................Error! Bookmark not defined.

1. Kết luận...............................................................Error! Bookmark not defined.

2. Kiến nghị.............................................................Error! Bookmark not defined.

2.1. Đối với Nhà nước ............................................Error! Bookmark not defined.

v

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

2.2. Đối với UBND các xã vùng trọng điểm phát triển chèError! Bookmark not

defined.

2.3. Đối với các tác nhân tham gia chuỗi giá trị chè Định Hóa ................Error!

Bookmark not defined.

TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................Error! Bookmark not defined.

vi

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1. Tình hình sử dụng đất huyện Định HóaError! Bookmark not

defined.

Bảng 2.2. Một số chỉ tiêu kinh tế huyện Định Hóa giai đoạn 2016 - 2018 .Error!

Bookmark not defined.

Bảng 2.3. Tình hình dân số huyện Định Hóa giai đoạn 2016 – 2018..........Error!

Bookmark not defined.

Bảng 2.4: Đối tượng và mẫu điều tra ..................Error! Bookmark not defined.

Bảng 2.4. Phân tích SWOT.................................Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.1. Diện tích, năng suất, sản lượng chè trên địa bàn huyện Định Hóa giai

đoạn 2016 - 2018.................................................Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.2: Vai trò của các tác nhân tham gia chuỗi giá trị chèError! Bookmark

not defined.

Bảng 3.3. Thông tin chung của hộ sản xuất........Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.4. Thông tin chung của hộ thu gom........Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.5. Thông tin chung của cơ sở chế biến chèError! Bookmark not

defined.

Bảng 3.6. Kết quả và hiệu quả khi sản xuất 1 tấn chè của các hộ sản xuất .Error!

Bookmark not defined.

Bảng 3.7 Kết quả và hiệu quả khi thu gom 1 tấn chè của hộ thu gom ........Error!

Bookmark not defined.

Bảng 3.8. Kết quả và hiệu quả khi chế biến 1 tấn chè nguyên liệu của cơ sở

chế biến................................................................Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.9. Kết quả và hiệu quả khi chế biến 1 tấn chè nguyên liệu của Cơ sở chế

biến nhỏ ...............................................................Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.10. Phân bổ lợi ích giữa các tác nhân liên kết trong chuỗi giá trị chè

huyện Định Hóa ..................................................Error! Bookmark not defined.

vii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

Bảng 3.11: Phân tích SWOT khâu sản xuất........Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.12. Phân tích SWOT khâu thu gom........Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.13: Phân tích SWOT khâu chế biến........Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.14: Phân tích SWOT ngành chè huyện Định HóaError! Bookmark not

defined.

viii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 2.1. Bản đồ hành chính huyện Định Hóa ...Error! Bookmark not defined.

Hình 3 .2. Mô hình liên kết chuỗi du lịch........Error! Bookmark not defined.

Biểu đồ 3.1. So sánh diện tích chè của Định Hóa và tỉnh Thái Nguyên......Error!

Bookmark not defined.

Sơ đồ 3.1. Chuỗi giá trị chè huyện Định Hóa .....Error! Bookmark not defined.

ix

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn

TRÍCH YẾU LUẬN VĂN

Tên tác giả: Ma Công Trình

Tên luận văn: Phân tích chuỗi giá trị chè tại huyện Định Hóa, tỉnh Thái

Nguyên

Ngành: Kinh tế nông nghiêp Mã số: 8.62.01.15

Tên cơ sở đào tạo: Trường Đại học Nông Lâm - Đại học Thái Nguyên

1. Mục tiêu của đề tài

- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn các vấn đề liên quan đến phân

tích chuỗi giá trị chè.

- Lập bản đồ chuỗi giá trị chè Định Hoá, tỉnh Thái Nguyên.

- Phân tích chi phí – lợi ích các tác nhân trong chuỗi giá trị chè Định Hoá.

- Đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện và phát triển chuỗi giá trị chè

cho huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên đến năm 2025.

2. Đối tượng nghiên cứu

Các tác nhân trong chuỗi giá trị chè tại huyện Định Hóa, tỉnh Thái

Nguyên gồm:

- Hộ trồng chè, người thu gom, cơ sở chế biến, doanh nghiệp, nhà phân

phối, người tiêu dùng.

3. Phạm vi nghiên cứu

- Phạm vi về nội dung: Nghiên cứu chuỗi giá trị chè xanh tại huyện Định

Hóa, tỉnh Thái Nguyên.

- Phạm vi không gian: tại huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên

- Phạm vi thời gian: số liệu thứ cấp giai đoạn 2016 – 2018, số liệu sơ cấp

thu thập trong tháng 10 năm 2019.

4. Nội dung nghiên cứu

- Đánh giá thực trạng sản xuất chè trên địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh Thái

Nguyên trong ba năm gần nhất;

- Xây dựng bản đồ chuỗi giá trị chè Định Hóa