Phân tích chuỗi giá trị bò thịt tại huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

–––––––––––––––––––––––

NÔNG VĂN BÌNH

PHÂN TÍCH CHUỖI GIÁ TRỊ BÒ THỊT TẠI

HUYỆN BA CHẼ, TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

THÁI NGUYÊN - 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

–––––––––––––––––––––––

NÔNG VĂN BÌNH

PHÂN TÍCH CHUỖI GIÁ TRỊ BÒ THỊT TẠI

HUYỆN BA CHẼ, TỈNH QUẢNG NINH

Ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã số ngành: 8.62.01.15

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NÔNG NGHIỆP

Người hướng dẫn khoa học: TS. Kiều Thị Thu Hương

THÁI NGUYÊN - 2020

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn “PHÂN TÍCH CHUỖI GIÁ TRỊ BÒ THỊT

TẠI HUYỆN BA CHẼ, TỈNH QUẢNG NINH” đây là công trình nghiên cứu

của riêng tôi, các kết quả nghiên cứu trình bày trong luận văn là hoàn toàn trung

thực, chưa từng dùng trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào.

Tôi xin cam đoan, mọi thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ

rõ nguồn gốc.

Ba Chẽ, ngày 20 tháng 10 năm 2020

Tác giả luận văn

Nông Văn Bình

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tôi xin bày tỏ lòng

biết ơn sâu sắc nhất tới TS. Kiều Thị Thu Hương - người hướng dẫn khoa học

đã tận tình giúp đỡ và định hướng giúp tôi trưởng thành trong công tác nghiên

cứu và hoàn thiện Luận văn

Tôi xin ghi nhận và biết ơn sự giúp đỡ quý báu của tập thể các thầy, cô

giáo Khoa Kinh tế & Phát triển Nông thôn, Đại học Nông Lâm Thái Nguyên

đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận

văn này

Luận văn này được thực hiện với sự hỗ trợ của lãnh đạo địa phương và

các Phòng, ban của huyện Ba Chẽ, nhân dân các đơn vị được lựa chọn nghiên

cứu đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong quá trình điều tra, khảo sát thực

địa và nghiên cứu đề tài. Tôi xin trân trọng cám ơn sự hỗ trợ quý báu này. Trong

thời gian học tập và nghiên cứu, tôi cũng đã nhận được sự hỗ trợ và giúp đỡ tận

tình từ Ban Giám hiệu Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, gia đình, tập

thể đồng nghiệp, bạn bè động viên, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và

hoàn thành luận văn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn!

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................ii

MỤC LỤC........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT ....................................................... v

DANH MỤC BẢNG BIỂU ............................................................................. vi

DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ................................................................vii

TRÍCH YẾU LUẬN VĂN.............................................................................viii

PHẦN MỞ ĐẦU............................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ..................................................................... 4

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 4

4. Những đóng góp mới của luận văn. .............................................................. 5

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ KHOA HỌC ĐỀ TÀI..................................................... 5

1.1. Cơ sở lý thuyết về chuỗi giá trị.................................................................. 5

1.1.1. Các khái niệm.......................................................................................... 5

1.1.2. Một số khái niệm dùng trong phân tích kinh tế và chuỗi giá trị........... 11

1.1.3. Các phương pháp phân tích chuỗi giá trị .............................................. 12

1.1.4. Nghiên cứu chuỗi giá trị Lý luận về chuỗi giá trị ................................. 15

1.1.5. Sơ đồ chuỗi giá trị phân tích ................................................................. 21

1.1.6. Ý nghĩa phân tích chuỗi giá trị.............................................................. 22

1.2. Cơ sở thực tiễn ......................................................................................... 23

1.3 Tổng quan nghiên cứu............................................................................... 25

1.3.1.Nghiên cứu trong nước........................................................................... 25

1.3.2.Nghiên cứu tại một số tỉnh ..................................................................... 25

1.3.3. Bài học kinh nghiệm rút tra................................................................... 26

CHƯƠNG 2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU28

2.1.Đặc điểm địa bàn nghiên cứu.................................................................... 28

2.1.1.Đặc điểm điều kiện tự nhiên .................................................................. 28

2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội...................................................................... 32

2.1.3. Đánh giá chung về đặc điểm địa bàn nghiên cứu, cơ sở để phát triển

ngành chăn nuôi bò trên địa bàn. .................................................................... 34

2.2.Nội dung nghiên cứu................................................................................. 36

iv

2.3.Phương pháp nghiên cứu........................................................................... 36

2.3.1.Phương pháp thu thập thông tin ............................................................. 36

2.3.2.Phương pháp phỏng vấn......................................................................... 37

2.3.3. Phương pháp phân tích kinh tế và chuỗi giá trị .................................... 38

2.3.4.Phương pháp phân tích chi phí, lợi nhuận trong chuỗi:......................... 39

2.3.5.Công cụ phân tích dữ liệu ...................................................................... 42

2.3.6.Phương pháp phân tích, xử lý số liệu..................................................... 42

CHƯƠNG 3.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN......................... 43

3.1.Thực trạng sản xuất và tiêu thụ thịt bò trên địa bàn huyện Ba Chẽ.......... 43

3.1.1.Tình hình sản xuất và tiêu thụ thịt bò trên địa bàn huyện...................... 43

3.2.Thực trạng chuỗi giá trị bò thịt tại huyện Ba Chẽ..................................... 45

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................... 64

1. Kết luận ....................................................................................................... 64

2. Kiến nghị..................................................................................................... 65

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 68

v

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT

VC Chi phí biến đổi (Biến phí)

FC Chi phí cố định (Định phí)

FF Chi phí khác về tài chính

IC Chi phí trung gian

VA Giá trị gia tăng

NVA Giá trị gia tăng thuần

GO Giá trị sản xuất

HTX Hợp tác xã

NN&PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn

SWOT Phân tích điểm mạnh, yếu, cơ hội và thách thức

SXKD Sản xuất kinh doanh

GTZ

Tổ chức dịch vụ hợp tác phát triển thuộc Cộng hòa Liên bang

Đức

FAO Tổ chức Nông lương thế giới

WTO Tổ chức Thương mại thế giới

FC Tổng chi phí

GNP Tổng sản phẩm quốc dân của đất nước

UBND Ủy ban nhân dân

VSATTP Vệ sinh An toàn thực phẩm

vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1: Chi phí của từng tác nhân trong chuỗi giá trị bò thịt...................... 40

Bảng 3.1: Kết quả sản xuất bình quân của chăn nuôi 1con bò thịt................. 47

Bảng 3.2: Một số yêu cầu và tiêu chí đánh giá chất lượng của người

thu gom............................................................................................................ 48

Bảng 3.3: Tổng hợp thông tin phỏng vấn ....................................................... 48

Bảng 3.4. So sánh lợi nhuận và doanh thu qua các giống Bò......................... 49

Bảng 3.5: Thông tin cơ bản của các lò mổ...................................................... 52

Bảng 3.6: Chi phí lò mổ tính bình quân trên 1 con bò thịt 300kg .................. 53

Bảng 3.7. Cơ cấu các loại thịt và phụ phẩm tính bình quân trên 1 con bò

thịt 300kg......................................................................................................... 53

Bảng. 3.8. So sánh doanh thu của các lò mổ................................................... 55

Bảng 3.9: Thông tin chung về người bán buôn............................................... 56

Bảng 3.10: Cơ cấu tỷ lệ thịt do tác nhân bán lẻ cung ứng .............................. 57

Bảng 3.11: Phân tích kinh tế giữa các tác nhân .............................................. 59

Bảng 3.12: Phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thánh chức chuỗi

giá trị thị bò ở huyện Ba Chẽ .......................................................................... 61