Phân loại và giải các bài toán hóa học hữu cơ lớp 12 theo một phương pháp chung góp phần nâng cao

1

Phân loại và giải các bài toán hóa học hữu cơ

lớp 12 theo một phương pháp chung

góp phần nâng cao hiệu quả dạy và học

môn hóa học trung học phổ thông

Classifying and doing organic chemistry exercises grade 12 in a general method morder to

improve effectiveness of teaching and learning chemistry at highschool

NXB H. : ĐHGD, 2012 Số trang 109 tr. +

Phùng Thị Kim Ngân

Trường Đại học Giáo dục

Luận văn ThS ngành: Lý luận và phương pháp dạy học (bộ môn Hóa học);

Mã số: 60 14 10

Người hướng dẫn: PGS.TS. Vũ Ngọc Ban

Năm bảo vệ: 2012

Abstract: Nghiên cứu cơ sở lý luận của việc nâng cao chất lượng dạy và học môn hóa học

THPT; ý nghĩa, tác dụng của bài tập hóa học trong quá trình dạy và học môn hóa học; cơ

sở lựa chọn và cách phân loại các bài tập hóa học. Thực trạng của việc sử dụng các bài

toán hóa học của GV và HS ở trường phổ thông. Trình bày phương pháp chung giải các

bài toán hóa học trung học phổ thông và vận dụng để giải các bài toán hóa học hữu cơ lớp

12. Thực nghiệm sư phạm để đánh giá hiệu quả và tính khả thi của đề tài.

Keywords: Phương pháp giảng dạy; Hóa học hữu cơ; Hóa học

Content

1. Lý do chọn đề tài

Trong quá trình dạy và học môn Hóa học, bài tập hóa học có một vai trò quan trọng trong

việc củng cố kiến thức, rèn luyện và phát triển năng lực nhận thức tư duy cho HS. Thông qua việc

giải bài tập, HS rèn luyện tính tích cực, trí thông minh, tính tự lập, sáng tạo và tăng cường niềm

say mê, hứng thú trong học tập.

Trong quá trình dạy và học, các GV và HS luôn mong muốn có được những câu hỏi, bài

toán tốt, có những cách giải dễ dàng, thuận tiện để nâng cao hiệu quả dạy và học. Tuy nhiên, hiện

nay trong các tài liệu tham khảo hóa học số lượng bài tập hóa học quá lớn và đa dạng, phương

pháp giải các bài toán hóa học đưa ra lại nhiều nên HS và ngay cả một số GV cũng cảm thấy lúng

túng trong việc lựa chọn và giải các bài toán hóa học.

Gần đây, trong cuốn sách “Phương pháp chung giải các bài toán hóa học trung học phổ

thông”, tác giả đã hệ thống hóa và đưa ra một phương pháp chung để giải các bài toán hóa học.

Đó là phương pháp dựa vào quan hệ giữa số mol của các chất phản ứng và các công thức biểu thị

quan hệ giữa số mol chất với các đại lượng thường gặp như khối lượng, thể tích, nồng độ… của

chất. Quan hệ giữa số mol của các chất phản ứng dễ dàng thiết lập được khi đã viết và cân bằng

2

được các phương trình hóa học, còn số công thức hóa học cần thiết khi giải bài toán hóa học

không nhiều (4 công thức chính). Do đó việc giải bài toán hóa học theo phương pháp trên là đơn

giản, thuận tiện đối với HS.

Việc vận dụng phương pháp chung nêu trên để giải các bài toán hóa học cụ thể, như các

bài toán hóa học hữu cơ, sẽ giúp cho HS nắm vững cách giải các bài toán đó, đồng thời có được

một phương pháp tư duy thống nhất để giải các bài toán hóa học khác.

Xuất phát từ các lý do trên, chúng tôi đã chọn đề tài:

“Phân loại và giải các bài toán hóa học hữu cơ lớp 12 theo một phƣơng pháp chung

góp phần nâng cao hiệu quả dạy và học môn hóa học trung học phổ thông”

2. Lịch sử nghiên cứu

Như đã trình bày ở trên, cho đến nay đã có nhiều tác giả nêu ra nhiều cách phân loại và

cách giải các bài toán hóa học, đặc biệt là các phương pháp giải nhanh các bài tập trắc nghiệm.

Trong tài liệu “Phương pháp chung giải các bài toán hóa học trung học phổ thông”, tác giả

đã đưa ra một phương pháp chung đơn giản và thuận tiện để giải các bài toán hóa học THPT. Việc

áp dụng phương pháp chung nêu trên trong việc giải các bài toán Hóa vô cơ lớp 12 và bài toán xác

định công thức hợp chất hữu cơ đã được trình bày ở hai luận văn thạc sĩ sư phạm hóa học.

Bản luận văn này tiếp tục áp dụng phương pháp chung giải các bài toán hóa học THPT để giải

các bài toán hóa học hữu cơ lớp 12 góp phần nâng cao hiệu quả dạy và học môn hóa học THPT.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

Mục đích nghiên cứu

- Lựa chọn và phân loại các bài toán hóa học hữu cơ lớp 12.

- Nêu phương pháp chung giải các bài toán hóa học THPT và vận dụng để giải các bài toán

hóa học hữu cơ lớp 12 góp phần nâng cao hiệu quả dạy và học môn hóa học THPT.

Nhiệm vụ nghiên cứu

Nghiên cứu cơ sở lý luận của việc nâng cao chất lượng dạy và học môn hóa học THPT; ý

nghĩa, tác dụng của bài tập hóa học trong quá trình dạy và học môn hóa học; cơ sở lựa chọn và

cách phân loại các bài tập hóa học. Thực trạng của việc sử dụng các bài toán hóa học của GV và

HS ở trường phổ thông.

Trình bày phương pháp chung giải các bài toán hóa học trung học phổ thông và vận dụng

để giải các bài toán hóa học hữu cơ lớp 12.

Thực nghiệm sư phạm để đánh giá hiệu quả và tính khả thi của đề tài.

4. Khách thể nghiên cứu và đối tƣợng nghiên cứu

Khách thể nghiên cứu

Quá trình dạy và học môn hóa học ở trường THPT

Đối tượng nghiên cứu

Các bài toán hóa học hữu cơ lớp 12 .