®Êt níc, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ. Mét nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc. Trong nh÷ng n¨m qua chung ta giµnh ®-

îc nhiÒu th¾ng lîi, biÓu hiÖn cña nã râ nhÊt lµ chóng ta dÇn dÇn xo¸ ®ãi, gi¶m

nghÌo, ®êi sèng v¨n ho¸ x· héi cña nh©n d©n ®îc n©ng lªn tõng bíc. Mét nÒn

kinh tÕ ®¹t tèc ®é t¨ng trëng nhanh vµ æn ®Þnh, møc ®é t¨ng trëng trung b×nh

8%GDP lu«n duy tr× sau nh÷ng n¨m ®æi míi, tû lÖ l¹m ph¸t díi mét con sè vµ

cã thÓ khèng chÕ ®îc. §¶ng vµ Nhµ níc ta nªu râ, lµ ph¶i ®æi míi toµn diÖn

trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc v¨n ho¸, chÝnh trÞ- x· héi, kinh tÕ cña ®Êt níc. Mét

trong nh÷ng ®æi míi ®ã lµ Nhµ níc ®· quyÕt ®Þnh c¸c nghµnh, c¸c doanh

nghiÖp ph¶i tù tiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh doanh. §Ó tiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh

doanh ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i h¹ch to¸n lao ®éng tiÒn l¬ng. Tæ

chøc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng cã mét ý nghÜa rÊt quan trong, nã t¹o ®iÒu kiÖn thóc

®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn nh n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng cña ngêi lao ®éng,

khuyÕn khÝch lao ®éng s¸ng t¹o, lµ c¬ së cho viÖc tÝnh l¬ng theo ®óng nguyªn

t¾c ph©n phèi lao ®éng. §ång thêi gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ ph©n bæ chi

phÝ nh©n c«ng vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c vµ hîp lý. H¹ch

to¸n tiÒn l¬ng tèt cßn gióp cho Nhµ níc qu¶n lý chÆt chÏ phÇn thu ng©n s¸ch.

NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n hîp lý tiÒn l-

¬ng, cïng víi viÖc nghiªn cøu lý luËn vÒ kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ t×m hiÓu thùc

tr¹ng c¬ chÕ qu¶n lý tiÒn l¬ng ë ViÖt Nam ®Ó ®¸nh gi¸ nh÷ng mÆt ®îc cña nã

vµ nh÷ng tån t¹i em ®· lùa chon ®Ò tµi nµy ®Ó nghiªn cøu víi mong muèn gãp

phÇn nhá bÐ nh»m hoµn thiÖn hÖ thèng tiÒn l¬ng ë níc ta. Song v× em míi chØ

lµ mét sinh viªn víi mét lîng kiÕn thøc thu lîm ®îc ë c¸c thÇy c« vµ qua s¸ch

vë, b¸o trÝ...cßn thiÕu nhiÒu kinh nghiÖm vÒ thùc tÕ nªn trong qu¸ tr×nh nghiªn

cøu, tr×nh bÇy sÏ khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vµ h¹n chÕ. Em rÊt mong ®îc

sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ b¹n ®äc ®Ó bµi viÕt ®îc hoµn thiÖn h¬n.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

PhÇn i

Nh÷ng lý luËn chung vÒ tiÒn l¬ng

1.1- Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt cña tiÒn l¬ng.

Trong c¬ chÕ ho¹ch to¸n tËp trung, tiÒn l¬ng ®îc hiÓu lµ mét phÇn cña thu

nhËp quèc d©n, ®îc Nhµ níc ph©n phèi cã kÕ ho¹ch cho c¸n bé c«ng nh©n viªn

dùa trªn c¬ së, nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng nh»m t¸i s¶n xuÊt søc lao

®éng.

Quan niÖm vÒ tiÒn l¬ng nh vËy ®· lµm n¶y sinh ra nhiÒu vÊn ®Ò sau:

Mét lµ, v× kh«ng coi søc lao ®éng lµ hµng ho¸, nªn tiÒn l¬ng kh«ng ph¶i lµ

tiÒn tr¶ ®óng gi¸ trÞ søc lao ®éng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn bá ra. Do vËy,

nh÷ng trong n¨m tån t¹i m« h×nh kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, mÖnh lÖnh ®·

¸p dông h×nh thøc ph©n phèi theo chÕ ®é b×nh qu©n, nhµ níc bao cÊp tiÒn l¬ng

trong doanh nghiÖp kh«ng g¾n víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, kh«ng kÝch

thÝch con ngêi trong lao ®éng, s¸ng t¹o ®Ó ®¹t n¨ng suÊt cao, ®a ra nh÷ng s¶n

phÈm míi... nªn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ qu¶n lý kinh tÕ yÕu kÐm.

Hai lµ, tiÒn l¬ng ®îc coi lµ mét bé phËn cña thu nhËp quèc d©n, nªn c¬ chÕ

ph©n phèi tiÒn l¬ng phô thuéc vµo vÊn ®Ò cña chÕ ®é ph©n phèi. Theo c¬ chÕ,

chÕ ®é ph©n phèi ®ã, thu nhËp quèc d©n cßn nhiÒu th× ph©n phèi nhiÒu vµ nghîc l¹i thu nhËp quèc d©n thÊp th× ph©n phèi Ýt, do ®ã nhiÒu khi kh«ng tÝnh ®Õn

mét c¸ch ®Çy ®ñ sù bï ®¾p chi phÝ søc lao ®éng KÕt qu¶ lµ biªn chÕ lao ®éng

ngµy cµng lín, dÉn tíi ng©n s¸ch th©m hôt nÆng nÒ do ph¶i bao cÊp tiÒn l¬ng,

mµ tiÒn l¬ng laÞ kh«ng ®ñ t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, s¶n xuÊt kinh doanh mÊt

®éng lùc nªn møc t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ rÊt thÊp (cã n¨m ®¹t tèc ®é t¨ng

trëng ©m), hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng cao.

Ba lµ, tiÒn l¬ng kh«ng cßn lµ mèi quan t©m cña c«ng nh©n viªn chøc trong

c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc, c¸i mµ hä quan t©m lµ nh÷ng lîi Ých ®îc ph©n phèi

ngoµi l¬ng. NÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, bao cÊp ngµy cµng kh«ng ®¸p

“cha chung kh«ng ai khãc” l·ng phÝ ngµy c«ng, giê c«ng, Nhµ níc mÊt dÇn ®éi

ngò lao ®éng cã tay nghÌ cao. Do ®ã, ®· ®Èy nÒn kinh tÕ níc ta ngµy cµng lÊn

Thùc hiÖn ®æi míi nÒn kinh tÕ, ®a nÒn kinh tÕ níc ta vËn hµnh theo c¬ chÕ

thÞ trêng buéc chung ta ph¶i cã ph¶i nh÷ng thay ®æi lín trong nhËn thøc. V×