Nghiên cứu trồng cây thức ăn gia súc trên đất lúa một vụ năng suất thấp bấp bênh vùng miền núi phía Bắc

k h o a H Q C C O M O N O H l

ivghi£n c u u t r 6 imb cAy t h u c A im g ia su e

t r Cixi b At l u a m Ot v u ixiA n g s u At t h A p b A p b £i\ih

v u n g m i£im imui PH iA b A c

Nguyln Quang Tin1, Lft Qudc Doanh2, Nguyln Vi|t Cudng1, Nguyln Thi Biln1

t 6m tAt

Vung trung du miln nui phia Bic cd 15 tinh voi tong di?n tich dat tv nhien khoang 101.559 km2 (chilm 30,7%

di$n tich ca nude). Trong dd dit rupng li 1.330 nghin ha, chi^m 50% la rupng bac thang, nhilu tinh co din 70

- 80% li dit 1 vu nhu tinh Cao Bing, Lgng Son, Lio Cai... nang suit lua chi d?t < 2 tln/ha. Nguydn nhin li

do dit xlu, h£ thdng tuoi tidu k£m, trinh dp din tri thip, khong dip cin dupe cac bi?n phap, ky thuit canh

tic mcri. Chin nudi dai gia sue dang li thi manh cua vung. Tuy nhidn, thilu thuc in xanh, die bidt vio mua

ddng, di lim cho nginh chin nuoi cua vung khdng thi phit triln. Vi viy, dl khai thic dupe tdi da tilm ning

kinh tl cua vung, cung nhu ning cao dupe hd sd su dung dit thi vide chuydn ddi mdt phin ho$c hoin toin

dit lua 1 vu ning suit thip blp bdnh sang trdng ciy thuc in gia sue phuc vy chin nudi di giii quylt dupe

nhung vin dl trdn. Nlu chuydn toin bd didn tich dit 1 vy ning suit thip blp bdnh sang trdng thim canh

ciy thuc in gia sue, tdng chit xanh thu dugc 3,45 - 10,92 tln/ha/lua. So lua thu cit d?t 3 - 4 lua/nim. Hay

khi tin dyng didn tich dit 1 vy bo hda vy xuin vi vy ddng dl trdng ngo diy lim thuc in gia sue thi chit

xanh thu dupe dat 36,5 - 50,0 tln/ha 6r giai do^n bip non. Trdng xen co chin nudi giua cic hing ngd khdng

lim thay ddi ning suit ngd hat (d?t 4,2 - 4,9 tln/ha), cdn cd thi thu thdm dupe 4,65 - 6,22 tin cd xanh vdi 4

lua cit.

Tii khda: D it 1 vy, ning suit bip binh, chuySn ddi caciu, thuc in gia sue, hi$u qui.

I.BATVAn I*

Vung trung du miln nui phia Bac cd khoang

1.330 nghin ha dat nong nghiip la rupng. Trong dd

khoang 50% lei dat rudng bac thang, nhilu tinh cd tdi

75 - 80% diln tich dat rudng chi ciy dupe 1 vu lua.

Nguyln nhan chu ylu cua tinh trang dd la thilu nude

tudi va nln nhi|t do thip or vu dong xuan. Mat khac,

phin ldn ngudi dan d day la ddng bao dan tpc thilu

sd; nhan thuc, kha nang va co hpi tilp can vdi khoa

hpc ky thuat cdn han chi, dac bilt la trong linh vyc

da dang hoa san xuat, chuyln ddi co c j ( u c a y trdng va

tang h| sd six dyng dat Chinh vi vay, phan ldn di|n

tich rudng bac thang 6 miln nui vin trong tinh trang

chi canh tac mdt vy lua mua, bd hoa vy xudn va vy

ddng. Trong nhilu nam qua, do sue ep cua gia tang

dan sd, dim bao an ninh luong thyc tai chd cua vung

da trdr thanh vin dl tit ylu, dl giai quylt vin dl nay

ngudi dan da ty diy m?nh vi|c pha rung lam nuong

rSy trdng cay luong thyc ngln ngay. Vi|c lam nay da

gay nhilu tac ddng tilu eye din mdi trudng, tai

nguyln dit nude bj suy tholi sau nhilu chu ty canh

tac. Mdi trudng b| suy tholi hoa, thiln tai nhu han

han, la lyt nhit la la quit dng xAy ra thudng xuyln

1 Vi$n KHKT Ndng lim nghiip mien nui phia Bic

2 Bd N6ng nghiip vi PTNT

hon, din din nhung thi|t hai to ldn vl ngudi va cua

cho nhan dan va gay nhilu khd khan cho phat triln

sSn xuit Vl mdt thyc tl cua vung la: An ninh luong

thyc chua dupe dam bao, canh tac dit ddc cdn cao,

trong khi dit ruong gan nha vl thuin lpi canh tac thi

b) bd hda. Mpt thi manh cua vung miln nui phia B$c

chua duge khai thac tri|t dl la chan nudi gia sue.

Nhung han chi ldn nhit ddi vdi chan nudi gia sue la

thilu thuc an xanh. D$c bi|t trong nhung thang mua

ddng tinh trang thilu hut thuc an klo dai din din

nhilu dan gia sue bj chit vi ddi va l«uih, cd khi lin tdi

20% tdng dan. Vi vay, dl khai thac dupe tdi da tilm

nang kinh tl cua vung, cung nhu nang cao dupe h|

sd su dung dat thi vi|c chuyln ddi mpt phin ho$c

hoan toan dit lua 1 vu nang suit thip blp binh sang

trdng d y thuc an gia sue phuc vy chan nudi dang 11

mot hudng di phu hpp.

2. VAT U $l VA PHU0N6 PHAP NGHtiN CUU

2.1. Vat li|u nghiln cuu

* Gidng ciy trdng:

- Cic giong cd: VA06, Guatemala, Voi, Mulato,

Ruzi, Decumbens, Tin hi|u, Ghine, Stylo.

- Gidng ngd: C919, CP888, LVN99.

- Gidng lua: Shlng Cu, HT1, DS1.

NONG NGHlfP VA PHAt TRlfN NONG THON - KY 2 - THANG 3/2014 37