Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Nghiên cứu tình hình sinh trưởng, phát triển và ảnh hưởng của các thời điểm thu hoạch đến năng suất, chất lượng của các dòng, giống sắn tại trường Đ
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
---------------------------------
PHẠM THỊ LINH
NGHIÊN CỨU TÌNH HÌNH SINH TRƢỞNG, PHÁT TRIỂN
VÀ ẢNH HƢỞNG CỦA CÁC THỜI ĐIỂM THU HOẠCH
ĐẾN NĂNG SUẤT, CHẤT LƢỢNG CỦA CÁC DÒNG,
GIỐNG SẮN TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
THÁI NGUYÊN
LUẬN VĂN THẠC SĨ NÔNG NGHIỆP
Chuyên ngành: Trồng Trọt
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN VIẾT HƢNG
GS.TS. TRẦN NGỌC NGOẠN
Thái nguyên, năm 2010
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
---------------------------------
PHẠM THỊ LINH
NGHIÊN CỨU TÌNH HÌNH SINH TRƢỞNG, PHÁT TRIỂN
VÀ ẢNH HƢỞNG CỦA CÁC THỜI ĐIỂM THU HOẠCH
ĐẾN NĂNG SUẤT, CHẤT LƢỢNG CỦA CÁC DÒNG,
GIỐNG SẮN TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
THÁI NGUYÊN
LUẬN VĂN THẠC SĨ NÔNG NGHIỆP
CHUYÊN NGÀNH: TRỒNG TRỌT
MÃ NGÀNH: 60.62.01
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN VIẾT HƢNG
GS.TS. TRẦN NGỌC NGOẠN
Thái nguyên, năm 2010
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết
quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất
kỳ đề tài nào khác. Mọi trích dẫn đều có nguồn gốc rõ ràng.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN
Đƣợc sự nhất trí của ban giám hiệu trƣờng Đại học Nông Lâm Thái
Nguyên và sự quan tâm của Ban chủ nhiệm khoa Sau Đại Học, Tôi đã tiến
hành thực hiện đề tài “Nghiên cứu tình hình sinh trưởng, phát triển và ảnh
hưởng của các thời điểm thu hoạch đến năng suất, chất lượng của các
dòng, giống sắn tại trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên”: Tại Trung
tâm Thực hành Thực nghiệm trƣờng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên.
Đến nay tôi đã hoàn thành đề tài của mình, để có đƣợc kết quả nhƣ vậy,
trƣớc hết tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy cô giáo hƣớng dẫn,
nhà trƣờng và khoa, đã tận tình giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực hiện đề
tài của mình. Tôi xin chân thành cám ơn:
GS.TS Trần Ngọc Ngoạn - Phó hiệu trƣởng trƣờng Đại học Nông Lâm
Thái Nguyên.
TS. Nguyễn Viết Hƣng, giảng viên khoa Nông học trƣờng Đại học Nông
Lâm Thái Nguyên
Ban giám hiệu Nhà trƣờng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên.
Ban Chủ nhiệm khoa Sau Đại Học trƣờng Đại học Nông Lâm Thái
Nguyên.
Trung Tâm thực hành thực nghiệm trƣờng Đại học Nông Lâm Thái
Nguyên.
Do còn hạn chế về trình độ lý luận và kinh nghiệm thực tế nên không
tránh khỏi thiếu sót, tôi rất mong đƣợc sự giúp đỡ, góp ý kiến bổ sung của các
thầy cô giáo và các bạn đồng nghiệp để đề tài của tôi đƣợc hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày.... tháng..... năm 2010
Học viên
Phạm Thị Linh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
PHẦN I: MỞ ĐẦU .................................................................................. 1
I. Đặt vấn đề....................................................................................................... 1
II. Mục đích........................................................................................................ 3
III. Ý nghĩa ......................................................................................................... 3
1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học ...................................... 3
2. Ý nghĩa trong thực tiễn sản xuất............................................................ 3
PHẦN II: TỔNG QUAN TÀI LIỆU......................................................... 4
2.1. Cơ sở khoa học của đề tài........................................................................... 4
2.2. Tình hình sản xuất, tiêu thụ và nghiên cứu sắn trên thế giới...................... 4
2.2.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ sắn trên thế giới....................................... 4
2.2.2. Tình hình nghiên cứu sắn trên thế giới.................................................... 8
2.2.2.1. Tình hình nghiên cứu giống sắn trên thế giới....................................... 8
2.2.2.2. Tình hình nghiên cứu thời vụ thu hoạch sắn trên thế giới.................. 10
2.3. Tình hình sản xuất, tiêu thụ và nghiên cứu sắn trong nước ..................... 11
2.3.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ sắn trong nước ...................................... 11
2.3.2. Tình hình nghiên cứu sắn trong nước ............................................ 16
2.3.2.1 Tình hình nghiên cứu về giống sắn ở trong nước ......................... 16
2.3.2.2. Tình hình nghiên cứu thời vụ thu hoạch sắn trong nước.................... 18
PHẦN III............................................................................................... 19
ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................ 19
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
3.1. Đối tượng nghiên cứu ............................................................................... 19
3.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu ............................................................ 19
3.3. Nội dung nghiên cứu................................................................................. 19
3.4. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 19
3.4.1. Phương pháp bố trí thí nghiệm ...................................................... 19
3.4.2. Các chỉ tiêu và phương pháp theo dõi ........................................... 20
PHẦN IV .............................................................................................. 23
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ....................................... 23
4.1. Diễn biến thời tiết khí hậu năm 2008-2010 tỉnh Thái Nguyên .......... 23
4.2. Nghiên cứu đặc điểm sinh trưởng của các dòng, giống sắn ............. 23
4.2.1. Tỷ lệ mọc mầm và thời gian mọc mầm của các dòng, giống sắn 26
4.2.2. Tốc độ tăng trưởng chiều cao cây của các dòng, giống sắn .......... 28
4.2.3. Tốc độ ra lá của các dòng, giống sắn ............................................ 31
4.2.4. Tuổi thọ lá của các dòng, giống sắn ............................................. 33
4.2.5. Một số đặc điểm nông học của các dòng, giống sắn thí nghiệm..... 35
4.2.5.1. Chiều cao cây ...................................................................... 36
4.2.5.2. Chiều cao thân chính ........................................................... 36
4.2.5.3. Sự phân cành của các dòng, giống sắn ................................ 37
4.2.5.4. Tổng số lá trên thân ............................................................. 37
4.2.5.5. Đường kính gốc ................................................................... 38
4.3. Ảnh hưởng của thời điểm thu hoạch đến các yếu tố cấu thành năng
suất, năng suất, chất lượng của các dòng, giống sắn.................................... 39
4.3.1. Ảnh hưởng của thời điểm thu hoạch đến chiều dài củ, đường kính
củ, khối lượng củ/gốc ................................................................................... 39
4.3.1.1. Chiều dài củ ............................................................................... 39
4.3.1.2. Đường kính củ ............................................................................ 42
4.3.1.3. Khối lượng củ/ gốc ..................................................................... 47
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
4.3.2. Ảnh hưởng của thời điểm thu hoạch đến năng suất củ tươi của các
dòng giống sắn............................................................................................. 51
4.3.3. Ảnh hưởng của thời điểm thu hoạch đến tỷ lệ chất khô và năng
suất củ khô của các dòng giống sắn ............................................................. 55
4.3.3.1. Tỷ lệ chất khô ............................................................................. 55
4.3.3.2. Năng suất củ khô ........................................................................ 60
4.3.4. Ảnh hưởng của thời điểm thu hoạch đến tỷ lệ tinh bột và năng suất
tinh bột của các dòng giống sắn ................................................................... 65
4.3.4.1. Tỷ lệ tinh bột............................................................................... 65
4.3.4.2. Năng suất tinh bột ...................................................................... 69
4.4. Ảnh hưởng của thời điểm thu hoạch đến hiệu quả kinh tế của các
dòng, giống sắn thí nghiệm .......................................................................... 74
PHẦN V................................................................................................ 89
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .................................................................... 89
5.1. Kết luận..................................................................................................... 89
5.2. Đề nghị...................................................................................................... 91
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................... 92
I. Tiếng Việt.................................................................................................... 100
II. Tiếng Anh .................................................................................................... 93
PHỤ LỤC 1: Bảng sử lý số liệu IRRISTAT ......................................................... 94
PHỤ LỤC 2 : Chi phí – hạch toán kinh tế 2 vụ trồng sắn 2008-2010 .............. 108
PHỤ LỤC 3: Một số hình ảnh của đề tài .......................................................... 112
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT
Từ, cụm từ viết tắt Chú giải
CSTH Chỉ số thu hoạch
CIAT Trung tâm quốc tế nông nghiệp nhiệt đới
NSSVH Năng suất sinh vật học
NSCT Năng suất củ tƣơi
NSTB Năng suất tinh bột
NSCK Năng suất củ khô
NSTL Năng suất thân lá
TLCK Tỷ lệ chất khô
TLTB Tỷ lệ tinh bột
TB Trung bình
TLTH Tỷ lệ thu hoạch
IITA Viện Quốc tế nông nghiệp nhiệt đới
FAO Tổ chức nông nghiệp và lƣơng thực thế giới
KHKT Khoa học kỹ thuật
KHKTNN Khoa học kỹ thuật nông nghiệp
XVP(đ/c) Xanh Vĩnh Phú (đối chứng)
ĐHNLTN Đại học Nông Lâm Thái Nguyên
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 2.1. Diện tích, năng suất và sản lƣợng sắn trên thế giới giai đoạn 1998-
2008...................................................................................................................5
Bảng 2.2. Diện tích, năng suất, sản lƣợng sắn ở một số nƣớc trên thế giới
năm 2008...........................................................................................................6
Bảng 2.3. Diện tích, năng suất và sản lƣợng sắn của Việt Nam giai đoạn
1998-2008........................................................................................................12
Bảng 2.4. Diện tích, năng suất, sản lƣợng sắn ở một số vùng của Việt Nam
năm 2008.........................................................................................................13
Bảng 4.1: Diễn biến thời tiết khí hậu năm 2008-2010 tỉnh Thái
Nguyên.................................................................................................. 27
Bảng 4.2: Tỷ lệ nảy mầm và thời gian từ trồng đến mọc của các dòng,
giống sắn thí nghiệm. Số liệu trung bình 02 vụ (2008-2010) .................. 27
Bảng 4.3: Tốc độ tăng trƣởng chiều cao của các dòng, giống sắn thí
nghiệm. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2010)................................... 29
Bảng 4.4: Tốc độ ra lá của các dòng, giống sắn thí nghiệm. Số liệu
trung bình 02 vụ (2008 -2010) ............................................................... 32
Bảng 4.5: Tuổi thọ lá của các dòng, giống sắn thí nghiệm. Số liệu trung
bình 02 vụ (2008 - 2010) ....................................................................... 34
Bảng 4.6. Một số đặc điểm nông học của các dòng, giống sắn tham gia
thí nghiệm. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2010)................................ 35
Bảng 4.7: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch chiều dài củ. Số liệu
trung bình 02 vụ (2008 - 2010) .............................................................. 39
Bảng 4.8: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đƣờng kính củ. Số liệu
trung bình 02 vụ (2008 - 2010) .............................................................. 43
Bảng 4.9: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch khối lƣợng củ/gốc. Số
liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2010). ...................................................... 48
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
Bảng 4.10: Ảnh hƣởng của thời vụ thu hoạch đến năng suất củ tƣơi của
các dòng, giống sắn. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 -2010)........................ 51
Bảng 4.11: Bảng anova ảnh hƣởng của thời vụ thu hoạch đến năng
suấtcủ tƣơi của các dòng, giống sắn. Số liệu trung bình 02 vụ (2008-
2010)..................................................................................................... 57
Bảng 4.12: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đến tỷ lệ chất khô của các
dòng, giống sắn. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 -2010)............................... 58
Bảng 4.13: Bảng anova ảnh hƣởng của thời vụ thu hoạch đến tỷ lệ chất
khô của các dòng, giống sắn. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 -2010) ...... 60
Bảng 4.14: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đến năng suất củ khô của
các dòng, giống sắn. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2010)........................ 61
Bảng 4.15: Bảng anova ảnh hƣởng của thời vụ thu hoạch đến năng
suấtcủ khô của các dòng, giống sắn. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 -
2010)..................................................................................................... 69
Bảng 4.16: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đến tỷ lệ tinh bột của
các dòng, giống. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2010). ....................... 70
Bảng 4.17: Bảng anova ảnh hƣởng của thời vụ thu hoạch đến tỷ lệ tinh
bột của các dòng, giống sắn. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 -2010)....... 69
Bảng 4.18. Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đến năng suất tinh bột của
các dòng, giống sắn. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2010)....................... 70
Bảng 4.19: Bảng anova ảnh hƣởng của thời vụ thu hoạch đến năng
suấttinh bột của các dòng, giống sắn. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 -
2010)..................................................................................................... 80
Bảng 4.20: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đến tổng thu của 9
dòng, giống sắn ở 6 thời điểm thu hoạch. Số liệu trung bình 02 vụ
(2008 - 2010)......................................................................................... 75
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
Bảng 4.21: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đến lãi thuần (triệu
đồng/ha) của 9 dòng, giống sắn. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2010) 80
Bảng 4.22:So sánh ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đến lãi thuần
của 9 dòng, giống sắn chênh lệch so với giống đối chứng XVP. Số liệu
trung bình 02 vụ (2008 - 2010) .............................................................. 84
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Trang
Biểu đồ 4.1: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch chiều dài củ. Số liệu
trung bình 02 vụ (2008 - 2010) .............................................................. 40
Biểu đồ 4.2: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đƣờng kính củ. Số
liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2010) ....................................................... 46
Biểu đồ 4.3: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch khối lƣợng củ/gốc. Số
liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2009) ....................................................... 49
Biểu đồ 4.4: Ảnh hƣởng của thời vụ thu hoạch đến năng suất củ tƣơi của
các dòng, giống sắn. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2010)....................... 52
Biểu đồ 4.5: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đến tỷ lệ chất khô của
các dòng, giống sắn. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2010)....................... 60
Biểu đồ 4.6: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đến năng suất củ khô của
các dòng, giống sắn. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2010)........................... 62
Biểu đồ 4.7: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đến tỷ lệ tinh bột của
các dòng, giống. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2010) ........................ 67
Biểu đồ 4.8: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đến năng suất tinh bột của
các dòng, giống sắn. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2010)........................... 71
Biểu đồ 4.9: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đến tổng thu của 9
dòng, giống sắn thí nghiệm. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2010)....... 76
Biểu đồ 4.10: Ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đến lãi thuần (triệu
đồng/ha) của 9 dòng, giống sắn. Số liệu trung bình 02 vụ (2008 - 2010)........... 81
Biểu đồ 4.11: So sánh ảnh hƣởng của thời điểm thu hoạch đến lãi
thuầncủa 9 dòng, giống sắn so với giống đối chứng XVP. Số liệu trung
bình 02 vụ (2008 - 2010) ....................................................................... 85
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
1
PHẦN I
MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề
Cây sắn có tên khoa học là Manihot esculenta Crantz. Cây sắn có
nguồn gốc ở vùng nhiệt đới của Châu Mĩ La Tinh (Crantz, 1976) và đƣợc
trồng cách đây khoảng 5000 năm (CIAT, 1993) [8]. Trung tâm phát sinh cây
sắn đƣợc giả thiết tại vùng Đông Bắc của Brazin thuộc lƣu vực sông Amazon,
nơi có nhiều chủng loại sắn trồng và hoang dại (Đe Candolle 1886; Rogers,
1965). Trung tâm phân hoá phụ có thể ở Mexico thuộc Trung Mĩ và vùng ven
biển phía Bắc của Nam Mĩ. Bằng chứng về nguồn gốc sắn trồng là đƣợc thể
hiện ở những di tích khảo cổ ở Venezuela niên đại 2.700 năm trƣớc Công
nguyên, di vật củ sắn ở vùng ven biển Peru khoảng 2000 năm trƣớc Công
nguyên, những lò nƣớng bánh sắn trong phức hệ Malabo ở phía Bắc
Colombia niên đại 1.200 năm trƣớc Công nguyên, những hạt tinh bột trong
phân hoá thạch đƣợc phát hiện tại Mexico có tuổi từ năm 900 đến năm 200
trƣớc Công nguyên (Rogers, 1963, 1965). Cây sắn đƣợc du nhập vào Việt
Nam khoảng giữa thế kỷ 18 (Phạm Văn Biên, Hoàng Kim, 1991) [2].
Hiện tại sắn đƣợc trồng trên 100 nƣớc của vùng nhiệt đới, cận nhiệt
đới, tập trung nhiều ở Châu Phi, Châu Á và Nam Mỹ, là nguồn thực phẩm
chính của hơn 500 triệu ngƣời trên thế giới (CIAT, 1993) [20], đồng thời cây
sắn cũng là cây thức ăn gia súc, cây hàng hoá xuất khẩu có giá trị để làm
nguyên liệu cho công nghiệp chế biến bột ngọt, rƣợu, cồn, bánh kẹo, mì ăn
liền, v.v…[2], [7], [13], [14].
Củ sắn đƣợc dùng để chế biến tinh bột, sắn lát khô, bột sắn nghiền hoặc
dùng để ăn tƣơi. Từ sắn củ tƣơi hoặc từ các sản phẩm sắn sơ chế tạo thành
hàng loạt các sản phẩm công nghiệp nhƣ bột ngọt, rƣợu cồn, mì ăn liền,
gluco, xiro, bánh kẹo, mạch nha, kỹ nghệ chất dính (hồ vải, dán gỗ), bún,
miến, mì ống, mì sợi, bột khoai, bánh tráng, hạt trân châu (tapioca), phụ gia
thực phẩm, phụ gia dƣợc phẩm sản xuất màng phủ sinh học, chất giữ ẩm. Đặc
biệt trong tƣơng lai sắn sẽ là nguyên liệu chính cung cấp cho công nghiệp chế
biến nhiên liệu sinh học (ethanol) [12].