Nghiên cứu tình trạng kháng Insulin ở bệnh nhân suy tim

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y - DƢỢC

----------------------------

HÀ THỊ THU THỦY

NGHIÊN CỨU TÌNH TRẠNG KHÁNG INSULIN

Ở BỆNH NHÂN SUY TIM ĐIỀU TRỊ TẠI

BỆNH VIỆN A THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC

THÁI NGUYÊN - 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y - DƢỢC

--------------------------

HÀ THỊ THU THỦY

NGHIÊN CỨU TÌNH TRẠNG KHÁNG INSULIN

Ở BỆNH NHÂN SUY TIM ĐIỀU TRỊ TẠI

BỆNH VIỆN A THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Nội khoa

Mã số: 60 72 01 40

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC

HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN TRỌNG HIẾU

THÁI NGUYÊN - 2014

i

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết

quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất

kỳ một công trình nghiên cứu nào khác.

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2014

Tác giả luận văn

Hà Thị Thu Thủy

ii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

LỜI CẢM ƠN

- Để hoàn thành luận văn này, tôi xin trân trọng cảm ơn:

Đảng uỷ, Ban Giám hiệu Trƣờng Đại học Y Dƣợc Thái Nguyên, phòng

Đào tạo Sau đại học.

Đảng uỷ, Ban Giám đốc Bệnh viện A Thái Nguyên.

- Tôi xin bày tỏ sự kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc tới:

TS. Nguyễn Trọng Hiếu, ngƣời thầy đã dành nhiều thời gian giúp đỡ, chỉ

bảo, dìu dắt tôi ngày càng trƣởng thành hơn trong suốt quá trình học tập. Hơn tất

cả thầy đã dạy cho tôi phƣơng pháp nghiên cứu khoa học, đó là tài sản quý giá

mà tôi có đƣợc và sẽ giúp ích cho tôi trong những chặng đƣờng tiếp theo.

PGS. TS. Dƣơng Hồng Thái - Trƣởng bộ môn Nội, Phó giám đốc Bệnh

viện Đa khoa Trung Ƣơng Thái Nguyên cùng các thầy cô trong bộ môn Nội

đã dạy tôi trong suốt thời gian hoc tập vừa qua, đã cho tôi những ý kiến quý

báu để tôi hoàn thành luận văn này.

Tập thể khoa Nội tim mạch Bệnh viện A Thái Nguyên đã tạo điều kiện

cho tôi học tập và hoàn thành luận văn này.

Tôi chân thành cảm ơn những tình cảm và sự giúp đỡ nhiệt tình của bạn

bè, đồng nghiệp trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn này.

Cuối cùng tôi xin gửi trọn lòng biết ơn và tình cảm yêu quý nhất tới

những ngƣời thân trong gia đình tôi, tới: mẹ, chồng, con và em tôi đã thƣờng

xuyên động viên, khích lệ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Thái Nguyên, ngày 04 tháng 11 năm 2014

Hà Thị Thu Thuỷ

iii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................i

LỜI CẢM ƠN..................................................................................................ii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ...........................................................iv

DANH MỤC BẢNG........................................................................................ v

DANH MỤC BIỂU ĐỒ.................................................................................vii

ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1

Chƣơng 1: TỔNG QUAN............................................................................... 3

1.1. SUY TIM.................................................................................................... 3

1.2. INSULIN VÀ HIỆN TƢỢNG KHÁNG INSULIN................................. 18

1.3. KHÁNG INSULIN Ở BỆNH NHÂN SUY TIM .................................... 20

1.4. CÁC PHƢƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH KHÁNG INSULIN ....................... 25

1.5. NGHIÊN CỨU VỀ KHÁNG INSULIN Ở BỆNH NHÂN SUY TIM.... 29

Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............. 31

2.1. ĐỐI TƢỢNG, ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU ................ 31

2.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................ 32

2.3. PHƢƠNG PHÁP XỬ LÝ SỐ LIỆU........................................................ 37

2.4. VẤN ĐỀ ĐẠO ĐỨC TRONG NGHIÊN CỨU ...................................... 37

Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU........................................................ 38

3.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU .......... 38

3.2. ĐẶC ĐIỂM VỀ KHÁNG INSULIN Ở BỆNH NHÂN SUY TIM..............42

3.3. LIÊN QUAN GIỮA KHÁNG INSULIN THEO HOMA - IR VỚI MỘT

SỐ ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG CỦA SUY TIM.. 45

Chƣơng 4: BÀN LUẬN................................................................................. 51

4.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU................ 51

4.2. ĐẶC ĐIỂM VỀ KHÁNG INSULIN Ở BỆNH NHÂN SUY TIM ..... 55

iv

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

4.3. MỐI LIÊN QUAN GIỮA KHÁNG INSULIN VỚI MỘT SỐ ĐĂC

ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG CỦA SUY TIM ............. 58

KẾT LUẬN.................................................................................................... 65

KHUYẾN NGHỊ............................................................................................ 67

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 68

PHỤ LỤC....................................................................................................... 73

iv

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Dd : Diameter of the left ventricular and diastolic: (Đường kính

thất trái cuối tâm trương)

Ds : Diameter of the left ventricular and systolic: (Đường kính

thất trái cuối tâm thu)

ĐKTP : Đƣờng kính thất phải

EF : Ejection fraction: (Phân số tống máu )

Go : Glucose máu lúc đói

HOMA : Homeostasic Model Assessment: (Nghiệm pháp đánh giá

mẫu nội môi hằng định)

HOMA-IR : Homeostasic Model Assessment Insulin Resistance

(Nghiệm pháp đánh giá kháng Insulin bằng mẫu nội môi hằng

định)

IR : Insulin Resistance (Kháng Insulin)

IL : Interleukin

Io : Insulin máu lúc đói

NYHA : New York Heart Association: (Hiệp hội Tim New York )

QUICKI : Quantitave Inssulin Sensitivity Check Index: (Chỉ số kiểm

tra độ nhậy Insulin định lượng)

TDMP : Tràn dịch màng phổi

Vd : The left ventricular and diastolic volume: (Thể tích thất

trái cuối tâm trương)

Vs : The left ventricular and systolic volume: (Thể tích thất trái

cuối tâm thu)

WHO : World Health Organization: (Tổ chức Y tế Thế giới)

v

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn/

DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1. Đặc điểm về tuổi và giới của nhóm nghiên cứu...................................38

Bảng 3.2. Đặc điểm về thời gian bị bệnh của nhóm nghiên cứu ........................38

Bảng 3.3. Đặc điểm về nguyên nhân suy tim của nhóm nghiên cứu.................39

Bảng 3.4. Một số đặc điểm lâm sàng suy tim của nhóm nghiên cứu.................40

Bảng 3.5. Một số đặc điểm điện tim của nhóm nghiên cứu .................................40

Bảng 3.6. Một số đặc điểm X quang tim phổi của nhóm nghiên cứu......................41

Bảng 3.7. Một số đặc điểm siêu âm tim của nhóm nghiên cứu...........................41

Bảng 3.8. Đặc điểm một số chỉ số sinh hoá, huyết học của nhóm nghiên cứu ....42

Bảng 3.9. Giá trị trung bình của chỉ số Io, Go, Io/Go, HOMA – IR của nhóm

nghiên cứu........................................................................................................42

Bảng 3.11. Giá trị trung bình của chỉ số Io, Go, Io/Go, HOMA – IR ở nhóm

có kháng và không kháng Insulin...............................................................43

Bảng 3.12. Giá trị trung bình của chỉ số Io, Go, HOMA – IR theo thời gian bị

bệnh của nhóm nghiên cứu ..........................................................................44

Bảng 3.13. Giá trị trung bình của chỉ số Io, Go, HOMA – IR theo NYHA

của nhóm nghiên cứu.....................................................................................44

Bảng 3.14. Liên quan giữa kháng Insulin theo nhóm tuổi ở bệnh nhân suy tim

của nhóm nghiên cứu.....................................................................................45

Bảng 3.15. Liên quan giữa kháng Insulin theo giới ở bệnh nhân suy tim của

nhóm nghiên cứu ............................................................................................45

Bảng 3.16. Liên quan giữa kháng Insulin với thời gian bị bệnh suy tim của nhóm

nghiên cứu........................................................................................................46

Bảng 3.17. Liên quan giữa kháng Insulin với nguyên nhân suy tim của nhóm

nghiên cứu........................................................................................................46

Bảng 3.18. Liên quan giữa kháng Insulin với mức độ suy tim theo NYHA....47

Bảng 3.19. Liên quan giữa kháng Insulin với một số đặc điểm lâm sàng suy tim...47