Nghiên cứu sự tạo thành phức đơn, đa phối của các nguyên tố đất hiếm (La, Ce, Pr, Nd, Sm, Eu, Gd) với L-Methionin và Axetyl Axeton trong dung dịch bằng phương pháp

Lê Hữu Thiềng và cs Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 57(9): 37 – 40

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

NGHIÊN CỨU SỰ TẠO PHỨC ĐƠN, ĐA PHỐI TỬ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ

ĐẤT HIẾM ( La, Ce, Pr, Nd, Sm, Eu, Gd )VỚI L -METHIONIN VÀ AXETYL

AXETON TRONG DUNG DỊCH BẰNG PHƯƠNG PHÁP CHUẨN ĐỘ ĐO pH

Lê Hữu Thiềng1*, Phạm Diệu Hồng1

1 Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên

TÓM TẮT

Hằng số bền của các phức đơn, đa phối tử của các nguyên tố đất hiếm (La, Ce, Pr,

Nd, Sm, Eu, Gd) với L- methionin và axetyl axeton đã xác đ ịnh được bằng

phương pháp chuẩn độ đo pH ở (30 ± 10

C; I = 0,1).

Các phức chất với tỉ lệ 1: 2 có dạng LnMet2+ và LnAcAc2+, Ln(AcAc)2

2+. Sự tạo

phức xảy ra tốt trong khoảng pH từ 6 đến 8 . Độ bền của các phức chất tăng từ

La đến Eu, giảm ở Gd.

Các phức chất với tỉ lệ 1: 2: 2 ; 1: 4: 2 có dạng LnAcAcMet+

và Ln(AcAc)2Met.

Sự tạo phức xảy tốt ra trong khoảng pH từ 7 đến 9 . Độ bền của các phức chất

giảm từ La đến Gd.

Từ khoá: phức chất, nguyên tố đất hiếm, L- methionin, axetyl axeton, chuẩn độ

đo pH.

∗

Phức chất của nguyên tố đất hiếm

(NTĐH) với các aminoaxit được ứng

dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác

nhau như phân tích; sử dụng kết hợp với

chất kháng sinh trong điều trị bệnh ung

thư [7, 8]; là chất xúc tác để tách DNA và

RNA [ 5,9 ];… Sự đa dạng trong kiểu

phối trí và sự phong phú trong ứng dụng

thực tiễn đã làm cho phức chất của

NTĐH với các aminoaxit giữ một vị trí

đặc biệt quan trọng trong hoá học các

hợp chất phối trí. Trong các bài báo

trước [3,4], chúng tôi đã nghiên c ứu sự

tạo phức đơn, đa phối tử của một số

NTĐH với các aminoaxit là L-lơxin, L￾histidin, L-tryptophan, L￾phenylalanin và axetyl axeton trong dung

dịch bằng phương pháp chuẩn độ đo pH.

Các kết quả nghiên cứu cho thấy trong

cùng điều kiện các phức chất của NTĐH

với L-phenylalanin bền hơn so

với L-lơxin; với L- lơxin bền hơn so với

1. MỞ ĐẦU

∗ Lê Hữu Thiềng Tel:0982859002;

Khoa Hóa Trường ĐHSP – Đại học Thái Nguyên

L-tryptophan ; với L- tryptophan bền

hơn so với L-histidin. Trong bài báo này,

chúng tôi thông báo kết quả nghiên cứu

sự tạo phức đơn, đa phối tử của dãy các

NTĐH nhẹ: La, Ce, Pr, Nd, Sm, Eu, Gd

(trừ Pm là nguyên tố phóng xạ, nhân tạo)

với L-methionin và axetyl axeton trong

dung dịch bằng phương pháp chuẩn độ đo

pH.

2. THỰC NGHIỆM VÀ KẾT QUẢ

2.1. Hoá chất, thiết bị

- Các dung dịch Ln3+ được chuẩn bị từ

các oxit tương ứng Ln2O3 (Ln: La, Pr,Nd,

Sm, Eu, Gd) của hãng WaKo ( Nhật Bản)

, độ tinh khiết 99,99%. Dung dịch Ce3+

được chuẩn bị từ muối CeCl3.7H2O.

- Các dung dịch L-methionin (HMet),

axetyl axeton (HAcAc) được xác định lại

hằng số phân li ở điều kiện thí nghiệm (30

± 10

C).

- Dung dịch KOH dùng để chuẩn độ được

chuẩn bị từ dung dịch chuẩn

- Các dung dịch KNO3, KCl dùng để điều

chỉnh lực ion (I) được chuẩn bị từ các

dạng muối rắn tương ứng .Các hoá chất

dùng trong quá trình thí nghiệm đều có độ

tinh khiết P.A.