Nghiên cứu sự tạo phức của Tecbi (Tb), Dysprozi (Dy), Honmi (Ho), Ecbi (Er) với L - Asparagin và bước đầu thăm dò hoạt tính sinh học của chúng

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM



PHẠM THẾ CƢỜNG

NGHIÊN CỨU SỰ TẠO PHỨC CỦA TECBI (Tb), DYSPROZI (Dy),

HONMI (Ho), ECBI (Er) VỚI L - ASPARAGIN VÀ BƯỚC ĐẦU

THĂM DÒ HOẠT TÍNH SINH HỌC CỦA CHÚNG

Chuyên ngành: Hoá vô cơ

Mã số: 60.44.0113

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC HOÁ HỌC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS. TS. Nguyễn Trọng Uyển

Thái Nguyên, năm 2013

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

LỜI CẢM ƠN

Luận văn đƣợc hoàn thành tại khoa Hóa học, trƣờng Đại học Sƣ phạm,

Đại học Thái Nguyên.

Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới GS. TS Nguyễn Trọng Uyển đã

hƣớng dẫn tận tình, chu đáo và giúp đỡ em trong suốt quá trình thực hiện

đề tài.

Em xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, phòng quản lí đào tạo Sau đại

học, khoa Hóa học trƣờng Đại học Sƣ phạm Đại học Thái Nguyên, phòng Vi

sinh vật trƣờng Đại học Y Dƣợc Thái Nguyên, Viện khoa học Sự sống Đại học

Thái Nguyên, phòng quang phổ hồng ngoại Viện Hóa học - Viện Khoa học và

Công nghệ Việt Nam, phòng Hóa lý trƣờng Đại Học Sƣ phạm I Hà Nội, đã tạo

mọi điều kiện thuận lợi cho em trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu thực

hiện đề tài.

Xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo trực tiếp giảng dạy, gia

đình, cơ quan và các bạn bè đồng nghiệp đã giúp đỡ, động viên, tạo mọi

điều kiện thuận lợi cho Em trong suốt quá trình thực nghiệm và hoàn thành

luận văn.

Thái Nguyên, tháng 04 năm 2013

Tác giả

Phạm Thế Cƣờng

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số

liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực, đƣợc các đồng

tác giả cho phép sử dụng và chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ một công

trình nào khác.

Xác nhận của ngƣời hƣớng dẫn Tác giả

GS.TS Nguyễn Trọng Uyển Phạm Thế Cƣờng

Xác nhận của trƣởng khoa Xác nhận của chủ tịch hội đồng

TS. Nguyễn Thị Hiền Lan TS. Nguyễn Thị Hiền Lan

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

i

MỤC LỤC

Trang

Trang bìa phụ .................................................................................................... i

Lời cảm ơn ........................................................................................................ii

Lời cam đoan....................................................................................................iii

Mục lục............................................................................................................. iv

Danh mục bảng.................................................................................................. v

Danh mục hình ................................................................................................. vi

Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt........................................................... vii

MỞ ĐẦU............................................................................................................1

CHƢƠNG 1........................................................................................................3

TỔNG QUAN TÀI LIỆU ..................................................................................3

1.1. Giới thiệu về các nguyên tố đất hiếm (NTĐH)...........................................3

1.1.1. Đặc điểm cấu tạo và tính chất chung của các NTĐH ..............................3

1.1.2. Giới thiệu về một số hợp chất chính của NTĐH .....................................7

1.1.3. Giới thiệu về tecbi, dysprozi, honmi và ecbi .........................................10

1.2. Giới thiệu về amino axit và L-asparagin...................................................13

1.2.1. Sơ lƣợc về amino axit ............................................................................13

1.2.2. Sơ lƣợc về L-asparagin ..........................................................................14

1.3. Khả năng tạo phức của các NTĐH với các aminoaxit..............................15

1.3.1. Khả năng tạo phức của các NTĐH ........................................................15

1.3.2. Khả năng tạo phức của các NTĐH với aminoaxit.................................18

1.4. Hoạt tính sinh học của phức chất NTĐH với các aminoaxit ....................19

1.5. Phƣơng pháp nghiên cứu sự tạo phức trong dung dịch ............................20

1.5.1. Phƣơng pháp chuẩn độ đo pH................................................................20

1.5.2. Phƣơng pháp xác định hằng số bền của phức chất tạo thành ................21

1.6. Các phƣơng pháp nghiên cứu phức rắn ....................................................22

1.6.1. Phƣơng pháp phổ hấp thụ hồng ngoại....................................................22

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

ii

1.6.2. Phƣơng pháp phân tích nhiệt..................................................................23

1.7. Giới thiệu về vi khuẩn Salmonella, E.coli. ...............................................24

CHƢƠNG 2 THỰC NGHIỆM, KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN......................25

2.1. Hóa chất và thiết bị ...................................................................................25

2.1.1. Hóa chất..................................................................................................25

2.1.2. Thiết bị ...................................................................................................26

2.2. Nghiên cứu sự tạo phức của các ion Tb3+

, Dy3+, Ho3+, Er3+

với L￾asparagin bằng phƣơng pháp chuẩn độ đo pH.................................................27

2.2.1. Xác định hằng số phân ly của L-asparagin ở 25



1

0C, lực ion 0,10....27

2.2.2. Nghiên cứu sự tạo phức của các ion Tb3+, Dy3+, Ho3+, Er3+

với

L-asparagin......................................................................................................30

2.3. Tổng hợp và xác định thành phần phức chất rắn ......................................35

2.3.1. Tổng hợp phức chất...............................................................................35

2.3.2. Xác định thành phần của các phức chất.................................................35

2.3.3. Nghiên cứu các phức chất bằng phƣơng pháp phân tích nhiệt ..............37

2.3.4. Nghiên cứu các phức chất bằng phƣơng pháp phổ hấp thụ hồng

ngoại.................................................................................................................41

2.4. Bƣớc đầu thăm dò hoạt tính sinh học của một số phức chất của

NTĐH với L_asparagin....................................................................................44

2.4.1. Hoạt tính kháng khuẩn của phức Tb(Asn)3.2H2O..................................44

2.4.2. Hoạt tính kháng khuẩn của phức Dy(Asn)3.2H2O .................................46

KẾT LUẬN......................................................................................................50

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................51

PHỤ LỤC...........................................................................................................1

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc.tnu.edu.vn/

iii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1 Các phân nhóm của dãy NTĐH [6] .................................................... 4

Bảng 1.2. Một số đặc điểm của L - asparagin .................................................... 14

Bảng 2.1. Kết quả chuẩn độ dung dịch H2Asn+

2.10-3 M bằng dung dịch

KOH 2,5.10-2 M ở 25



1

0C; lực ion I = 0,10 .................................... 27

Bảng 2.2. Giá trị các hằng số phân ly pK1 và pK2 của L-asparagin ở 25



1

0C; lực ion I = 0,10........................................................................ 30

Bảng 2.3. Kết quả chuẩn độ hệ Ln3+: H2Asn+

= 1: 2 bằng KOH 2,5.10-2M

ở 25



1

0C; I = 0,10............................................................................. 31

Bảng 2.4. Logarit hằng số bền của các phức chất LnAsn2+

(Ln: Tb, Dy,

Ho, Er) ở 25 ± 10C; I = 0,1 ................................................................. 35

Bảng 2.5. Kết quả phân tích thành phần (%) các nguyên tố (Ln, C, N)

của phức chất Ln(Asn)3.nH2O ............................................................ 36

Bảng 2.6. Kết quả phân tích giản đồ nhiệt của các phức chất........................... 39

Bảng 2.7. Các tần số hấp thụ đặc trƣng (cm-1

) của L-asparagin và các

phức chất............................................................................................. 43

Bảng 2.8. Kết quả thử nghiệm hoạt tính kháng khuẩn của phức chất

Tb(Asn)3.2H2O và Dy(Asn)3.2H2O .................................................... 47

Bảng 2.9. Kết quả so sánh ảnh hƣởng của Tb(Asn)3.2H2O, Tb(NO3)3,

Dy(Asn)3.2H2O, Dy(NO3)3, L-asparagin đến vi khuẩn

Salmonella spp, E.coli ........................................................................ 49