Nghiên cứu sự tác động của sở hữu nước ngoài lên năng suất của các công ty sản xuất trên thị trường chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

------------------

TRẦN THỊ DIỆU THÚY

NGHIÊN CỨU SỰ TÁC ĐỘNG CỦA SỞ HỮU

NƯỚC NGOÀI LÊN NĂNG SUẤT CỦA CÁC

CÔNG TY SẢN XUẤT TRÊN THỊ TRƯỜNG

CHỨNG KHOÁN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SỸ TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

TP. Hồ Chí Minh, Năm 2016.

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng luận văn “Nghiên cứu sự tác động của sở hữu nước

ngoài lên năng suất của các công ty sản xuất trên thị trường chứng khoán Thành Phố

Hồ Chí Minh” là bài nghiên cứu của chính tôi.

Ngoại trừ những tài liệu tham khảo được trích dẫn chi tiết trong luận văn, tôi

cam đoan rằng toàn phần hay phần nhỏ của luận văn này chưa từng được công bố

hay nhận bằng cấp ở những nơi khác.

Không có sản phẩm hoặc nghiên cứu nào của người khác được sử dụng

trong luận văn này mà không được trích dẫn theo đúng quy định.

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các

trường Đại học hoặc cơ sở đào tạo khác.

Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2015

Trần Thị Diệu Thúy

ii

LỜI CẢM ƠN

Trước tiên tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới trường Đại học Mở thành

phố Hồ Chí Minh, nơi đã cung cấp và truyền đạt cho tôi những kiến thức chuyên

môn về tài chính ngân hàng ở bậc thạc sỹ. Những kiến thức cơ bản quý báu này là

nền tảng không chỉ giúp tôi hoàn thành luận văn mà còn bổ ích trong cả quá trình

làm việc.

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Thầy giáo hướng dẫn tôi, TS. Đinh

Công Khải – Giảng viên chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, người đã cung

cấp, định hướng chỉ dẫn, luôn theo sát, tận tình hướng dẫn tôi ngay từ bước đầu tiên

và trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm về

nghiên cứu khoa học và sự tận tình của Thầy là một động lực lớn giúp tôi nhanh

chóng hoàn thành luận văn.

Cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn đến gia đình, những người bạn đã đồng

hành ủng hộ, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn này.

Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2015

Trần Thị Diệu Thúy

iii

TÓM TẮT

Nghiên cứu này đánh giá tác động của sở hữu nước ngoài đến năng suất tổng

hợp của các công ty trong ngành sản xuất niêm yết trên sàn HOSE. Đối tượng nghiên

cứu là 90 công ty trong ngành sản xuất, với số liệu được lấy trong 5 năm từ năm 2010

đến năm 2014.

Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn này là phương pháp định

lượng. Do dữ liệu được trình bày theo dạng dữ liệu bảng (Panel data) nên cần có mô

hình ước lượng phù hợp. Hai mô hình ước lượng thường được sử dụng là mô hình tác

động cố định (FEM) và mô hình tác động ngẫu nhiên (REM). Đề tài sử dụng kiểm định

Hausman để lựa chọn một trong hai mô hình trên.

Để đo lường năng suất công ty, đề tài sử dụng biến phụ thuộc là năng suất tổng

hợp - TFP. Đồng thời để đo lường tỷ lệ sở hữu nước ngoài, nghiên cứu này sử dụng

“Tỷ lệ sở hữu nước ngoài – OFOR” là biến độc lập làm đại diện. Ngoài ra, nghiên cứu

này còn xem xét đến các yếu tố khác như: quy mô doanh nghiệp (SIZE), vốn tư liệu sản

xuất (CAP), tỷ lệ sở hữu nhà nước (OGOV), tuổi doanh nghiệp (AGE)…

Kết quả nghiên cứu cho thấy biến “Tỷ lệ sở hữu nước ngoài – OFOR” và “Tuổi

– AGE” có tác động cùng chiều và có ý nghĩa thống kê đối với năng suất tổng hợp công

ty, trong khi đó biến “Tỷ lệ sở hữu nhà nước – OGOV” có tác động ngược chiều với

năng suất tổng hợp công ty.

iv

MỤC LỤC

Trang

LỜI CAM ĐOAN .........................................................................................................i

LỜI CÁM ƠN..............................................................................................................ii

TÓM TẮT ..................................................................................................................iii

MỤC LỤC..................................................................................................................iv

DANH MỤC BẢNG..................................................................................................vii

DANH MỤC VIẾT TẮT ..........................................................................................viii

CHƯƠNG 1

MỞ ĐẦU

1.1 Lý do chọn đề tài....................................................................................................1

1.2 Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................................2

1.3 Mục tiêu nghiên cứu...............................................................................................3

1.4 Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................3

1.5 Ý nghĩa của đề tài...................................................................................................3

1.6 Kết cấu của luận văn nghiên cứu ............................................................................4

CHƯƠNG 2

CƠ SỞ LÝ THUYẾT

2.1 Các khái niệm ........................................................................................................5

2.1.1 Đầu tư nước ngoài ......................................................................................5

2.1.2 Đầu tư trực tiếp nước ngoài ........................................................................6

2.1.3 Đầu tư gián tiếp nước ngoài........................................................................6

2.2 Các lý thuyết .........................................................................................................7

2.2.1 Hàm sản xuất..............................................................................................7

2.2.2 Hàm Cobb - Douglas..................................................................................8

2.2.3 Lý thuyết năng suất.....................................................................................8

v

2.2.3.1. Năng suất lao động.........................................................................9

2.2.3.2. Năng suất lao vốn......................................................................... 10

2.2.3.3. Năng suất các yếu tố tổng hợp...................................................... 11

2.2.4 Khung lý thuyết về sự tác động của SHNN lên năng suất công ty............. 12

2.2.5 Tác động của sở hữu nước ngoài đến năng suất công ty............................ 13

2.2.6 Các yếu tố khác ảnh hưởng đến năng suất công ty .................................... 16

2.2.7 Các nghiên cứu trước................................................................................ 18

2.2.8 Mô hình nghiên cứu ................................................................................. 21

CHƯƠNG 3

PHƯƠNG PHÁP VÀ DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU

3.1 Mô hình nghiên cứu và các biến trong mô hình ...................................................23

3.1.1. Mô hình nghiên cứu................................................................................. 23

3.1.2. Các biến trong mô hình ........................................................................... 24

3.1.2.1. Biến phụ thuộc ............................................................................. 24

3.1.2.2. Biến độc lập ................................................................................. 26

3.2 Nguồn thu thập dữ liệu.........................................................................................27

3.3 Phương pháp hồi quy ...........................................................................................27

3.3.1 Mô hình hồi quy tác động cố định............................................................. 28

3.3.2 Mô hình hồi quy tác động ngẫu nhiên ....................................................... 29

3.3.3 Lựa chọn mô hình .................................................................................... 29

3.4 Phương pháp xử lý số liệu ....................................................................................30

CHƯƠNG 4

PHÂN TÍCH DỮ LIỆU VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

4.1 Phân tích thống kê mô tả ......................................................................................31

4.2 Phân tích tương quan............................................................................................33

4.3 Phân tích kết quả hồi quy .....................................................................................34

4.3.1 Mô hình Pool ........................................................................................... 34

vi

4.3.2 Mô hình tác động cố định (Fixed Effects Model - FEM)........................... 35

4.3.3 Mô hình tác động ngẫu nhiên (Random Effects Model_REM)..................36

4.3.4 Lựa chọn mô hình .................................................................................... 37

4.3.5 Kiểm định sự phù hợp của mô hình .......................................................... 37

4.3.5.1. Kiểm định phương sai sai số thay đổi........................................... 37

4.3.5.2. Kiểm định tự tương quan.............................................................. 38

4.4 Mô hình được chọn - Phân tích kết quả hồi quy....................................................38

4.5 Phân tích kết quả các biến của mô hình nghiên cứu..............................................41

CHƯƠNG 5

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

5.1 Kết luận................................................................................................................49

5.1 Kiến nghị .............................................................................................................50

5.3 Hạn chế của đề tài ...............................................................................................50

5.4 Hướng phát triển đề tài ........................................................................................51

TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................................52

PHỤ LỤC..................................................................................................................59