Nghiên cứu sự gắn kết của người lao động với doanh nghiệp kinh doanh lưu trú, ăn uống vùng Duyên hải Nam Trung bộ

ĐẠI HỌC HUẾ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

------------***-----------

NGUYỄN THỊ KIM ÁNH

NGHIÊN CỨU SỰ GẮN KẾT CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG

VỚI DOANH NGHIỆP KINH DOANH LƯU TRÚ,

ĂN UỐNG VÙNG DUYÊN HẢI NAM TRUNG BỘ

LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

HUẾ, NĂM 2019

ĐẠI HỌC HUẾ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

------------***-----------

NGUYỄN THỊ KIM ÁNH

NGHIÊN CỨU SỰ GẮN KẾT CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG

VỚI DOANH NGHIỆP KINH DOANH LƯU TRÚ,

ĂN UỐNG VÙNG DUYÊN HẢI NAM TRUNG BỘ

Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh

Mã số: 9 34 01 01

LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Người hướng dẫn khoa học:

1. PGS.TS. NGUYỄN THỊ MINH HÒA

2. PGS.TS. ĐỖ NGỌC MỸ

HUẾ, NĂM 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Đề tài luận án Tiến sĩ “Nghiên cứu sự gắn kết của người lao động với doanh

nghiệp kinh doanh lưu trú, ăn uống vùng Duyên hải Nam Trung bộ” do nghiên cứu

sinh thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của các thầy cô hướng dẫn. Tôi xin cam

đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận án này là trung thực, chính xác.

Các số liệu và thông tin trong luận án này chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị

nào và các thông tin trích dẫn trong luận án đều đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Thừa Thiên Huế, tháng 11 năm 2019

Tác giả

Nguyễn Thị Kim Ánh

ii

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn đến Ban Giám đốc Đại học Huế, Ban

Giám hiệu, các thầy cô giáo Trường Đại học Kinh tế, Đại học Huế đã giảng dạy,

hướng dẫn, trang bị cho tôi kiến thức và kinh nghiệm trong toàn khoá học. Tôi xin

chân thành cảm ơn PGS.TS. Nguyễn Thị Minh Hòa, PGS.TS. Đỗ Ngọc Mỹ đã

hướng dẫn và đóng góp những ý kiến quý báu cho tôi trong suốt quá trình thực hiện

luận án này. Xin cảm ơn các nhà khoa học độc lập, các tổ chức, cá nhân đã giúp đỡ

tôi định hướng nghiên cứu. Xin cảm ơn gia đình, đồng nghiệp, bạn bè, người thân

đã luôn động viên, khuyến khích và tạo mọi điều kiện để giúp tôi hoàn thành luận

án.

Thừa Thiên Huế, tháng 11 năm 2019

Tác giả

Nguyễn Thị Kim Ánh

iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Viết tắt Viết đầy đủ Tiếng Anh Viết đầy đủ Tiếng Việt

AVE Average Value Explained Phương sai trích

CFA Confirmatory Factor

Analysis Phân tích nhân tố khẳng định

CFI Comparative fix index Chỉ số so sánh độ phù hợp của

các mô hình với một bộ dữ liệu

CN Công nhân

CR Composite Reliability Độ tin cậy tổng hợp

C.R Critical ratio Giá trị tới hạn

cs Cộng sự

df Degree of freedom Giá trị bậc tự do

DH Duyên hải

DN Doanh nghiệp

DNNN Doanh nghiệp nhà nước

DNTN Doanh nghiệp tư nhân

ĐTNN Đầu tư nước ngoài

E Estimate Hệ số ước lượng

EFA Exploratory Factor Analysis Phân tích nhân tố khám phá

GFI Goodness of fix index Chỉ số đo lường quan hệ của

phương sai và hiệp phương sai

HC Hành chính

HSƯL Hệ số ước lượng

KD Kinh doanh

KMO Kaiser-Meyer-Olkin Hệ số đánh giá ước lượng

LĐ Lao động

MHBB Mô hình bất biến

MHKB Mô hình khả biến

NTB Nam Trung Bộ

p-value Probability value Giá trị xác xuất

QLTT Quản lý trực tiếp

RMSEA Root mean square errors of

approximation

SD Standard Deviation Độ lệch chuẩn

SE Standard Error Sai số chuẩn

SEM Structural Equation Modeling Mô hình cấu trúc tuyến tính

SRMR Standardized root mean square

residual

Sự khác biệt giữa phần dữ liệu

thực tế và phần mô hình dự

đoán.

TP Thành phố

TSCĐ Tài sản cố định

VKD Vốn kinh doanh

iv

MỤC LỤC

Lời cam đoan............................................................................................................... i

Lời cảm ơn ................................................................................................................. ii

Danh mục chữ viết tắt ............................................................................................... iii

Mục lục...................................................................................................................... iv

Danh mục bảng ....................................................................................................... viii

Danh mục hình .......................................................................................................... xi

PHẦN I. MỞ ĐẦU ....................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1

2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài luận án ...................................................3

3. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................5

4. Đối tượng nghiên cứu..............................................................................................5

5. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................................6

6. Kết cấu của luận án .................................................................................................6

PHẦN II. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ SỰ GẮN KẾT CỦA NGƯỜI

LAO ĐỘNG VỚI DOANH NGHIỆP......................................................................7

1. Tổng quan các nghiên cứu trên thế giới..................................................................7

2. Tổng quan các nghiên cứu trong nước..................................................................14

3. Nhận diện nghiên cứu của luận án .......................................................................17

3.1. Nhận diện các thành phần sự gắn kết người lao động với doanh nghiệp kinh

doanh lưu trú, ăn uống vùng Duyên hải Nam Trung Bộ ...................................................17

3.2. Nhận diện các nhân tố ảnh hưởng đến sự gắn kết người lao động với doanh

nghiệp kinh doanh lưu trú, ăn uống vùng Duyên hải Nam Trung Bộ..............................19

3.3. Nhận diện đối tượng, nội dung và phương pháp đo lường sự gắn kết và ảnh

hưởng của các nhân tố đến sự gắn kết người lao động với doanh nghiệp .......................19

PHẦN III. NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU......................................22

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ GẮN KẾT CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG

VỚI DOANH NGHIỆP KINH DOANH LƯU TRÚ, ĂN UỐNG.......................22

1.1. Sự gắn kết người lao động với doanh nghiệp ....................................................22

1.1.1. Khái niệm................................................................................................................22

v

1.1.2. Các thành phần của sự gắn kết người lao động với doanh nghiệp ....................25

1.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự gắn kết người lao động với doanh nghiệp.........28

1.2. Doanh nghiệp kinh doanh lưu trú, ăn uống........................................................34

1.2.1. Doanh nghiệp kinh doanh lưu trú .........................................................................34

1.2.2. Doanh nghiệp kinh doanh ăn uống.......................................................................35

1.2.3. Đặc điểm lao động trong lĩnh vực lưu trú, ăn uống.............................................36

1.3. Sự gắn kết của người lao động với doanh nghiệp kinh doanh lưu trú, ăn uống 36

CHƯƠNG 2. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....38

2.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu.............................................................................38

2.1.1. Khái quát về doanh nghiệp và lao động trong các doanh nghiệp vùng Duyên

hải Nam Trung Bộ .................................................................................................................38

2.1.2. Khái quát doanh nghiệp và lao động trong các doanh nghiệp kinh doanh lưu

trú, ăn uống vùng Duyên hải Nam Trung Bộ......................................................................40

2.1.3. Những khó khăn trong sử dụng lao động ở các doanh nghiệp kinh doanh lưu

trú, ăn uống vùng Duyên hải Nam Trung Bộ......................................................................47

2.2. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................48

2.2.1. Quá trình nghiên cứu..............................................................................................48

2.2.2. Nghiên cứu định tính..............................................................................................50

2.2.3. Nghiên cứu định lượng ..........................................................................................67

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU SỰ GẮN KẾT NGƯỜI LAO ĐỘNG

VỚI DOANH NGHIỆP KINH DOANH LƯU TRÚ, ĂN UỐNG VÙNG

DUYÊN HẢI NAM TRUNG BỘ ...........................................................................76

3.1. Mô tả mẫu ..........................................................................................................76

3.2. Độ tin cậy của thang đo......................................................................................79

3.2.1. Độ tin cậy của thang đo các nhân tố ảnh hưởng đến sự gắn kết người lao động

với doanh nghiệp kinh doanh lưu trú, ăn uống vùng Duyên hải Nam Trung Bộ............79

3.2.2. Độ tin cậy của thang đo các thành phần của sự gắn kết người lao động với

doanh nghiệp kinh doanh lưu trú, ăn uống vùng Duyên hải Nam Trung Bộ ..................80

vi

3.3. Các thành phần của sự gắn kết và các nhân tố ảnh hưởng đến sự gắn kết người

lao động với doanh nghiệp kinh doanh lưu trú, ăn uống vùng Duyên hải Nam Trung

Bộ ............................................................................................................................80

3.3.1. Khám phá các thành phần sự gắn kết và các nhân tố ảnh hưởng đến sự gắn kết.

..........................................................................................................................................80

3.3.2. Khẳng định các thành phần sự gắn kết và các nhân tố ảnh hưởng đến sự gắn

kết ..........................................................................................................................................88

3.4. Ảnh hưởng của các nhân tố đến các thành phần của sự gắn kết người lao động

với doanh nghiệp kinh doanh lưu trú, ăn uống vùng Duyên hải Nam Trung Bộ .....92

3.4.1. Sự phù hợp của mô hình đo lường........................................................................92

3.4.2. Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến các thành phần của sự gắn kết...........93

3.4.3. Mô hình kết quả các nhân tố ảnh hưởng đến sự gắn kết.....................................95

3.5. Kiểm định sự khác biệt về mức độ ảnh hưởng theo các đặc điểm nhân khẩu học

............................................................................................................................96

3.6. Kiểm định sự khác biệt về mức độ ảnh hưởng theo yếu tố môi trường ngoài

công việc .................................................................................................................101

3.7. Mức độ gắn kết của người lao động trong các doanh nghiệp kinh doanh lưu trú,

ăn uống vùng Duyên hải Nam Trung Bộ ................................................................106

3.7.1. Mức độ gắn kết chung và sự khác nhau về mức độ gắn kết theo nhóm lao động

........................................................................................................................................106

3.7.2. Mức độ gắn kết theo các đặc điểm nhân khẩu học............................................107

3.7.3. Mức độ gắn kết giữa các nhóm lao động theo các yếu tố thuộc môi trường bên

ngoài công việc ....................................................................................................................109

3.7.4. Mức độ gắn kết giữa các nhóm lao động theo một số yếu tố khác..................110

CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ HÀM Ý CHÍNH

SÁCH......................................................................................................................113

4.1. Bàn luận kết quả nghiên cứu............................................................................113

4.1.1. Bàn luận về các nhân tố ảnh hưởng đến sự gắn kết ..........................................113

4.1.2. Bàn luận về các yếu tố tác động đến mức độ ảnh hưởng của các nhân tố môi

trường công việc đến sự gắn kết.........................................................................................116

vii

4.1.3. Bàn luận về mức độ gắn kết của người lao động với doanh nghiệp kinh doanh

lưu trú, ăn uống vùng Duyên hải Nam Trung Bộ.............................................................119

4.2. Hàm ý chính sách để nâng cao sự gắn kết người lao động với doanh nghiệp lưu

trú, ăn uống vùng Duyên hải Nam Trung Bộ..........................................................122

PHẦN IV. KẾT LUẬN .........................................................................................127

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI CỦA LUẬN ÁN .....................................................132

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................133

PHỤ LỤC...............................................................................................................144

viii

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1. Các nhân tố ảnh hưởng sự gắn kết người lao động với doanh nghiệp

trong các nghiên cứu trên thế giới.........................................................9

Bảng 2. Nhận diện đối tượng và phương pháp đo lường sự gắn kết và ảnh

hưởng của các nhân tố đến sự gắn kết.................................................20

Bảng 1.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự gắn kết người lao động với doanh

nghiệp ..................................................................................................30

Bảng 2.1. Số lượng doanh nghiệp vùng Duyên hải Nam Trung Bộ

giai đoạn 2013-2016............................................................................38

Bảng 2.2. Số lượng lao động trong các doanh nghiệp vùng Duyên hải Nam

Trung Bộ giai đoạn 2013-2016 ...........................................................39

Bảng 2.3. Số lượng doanh nghiệp kinh doanh lưu trú, ăn uống vùng Duyên hải

Nam Trung Bộ giai đoạn 2013-2016 ..................................................40

Bảng 2.4. Số lượng doanh nghiệp kinh doanh lưu trú, ăn uống vùng Duyên hải

Nam Trung Bộ năm 2016 theo quy mô lao động................................41

Bảng 2.5. Một số chỉ tiêu về doanh nghiệp kinh doanh lưu trú, ăn uống các tỉnh

Duyên hải Nam Trung Bộ năm 2016 ..................................................42

Bảng 2.6. Số cơ sở lưu trú được xếp hạng ở các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ

tính đến cuối năm 2018 .......................................................................42

Bảng 2.7. Số lượng lao động trong các doanh nghiệp kinh doanh lưu trú, ăn uống

vùng Duyên hải Nam Trung Bộ giai đoạn 2013-2016........................43

Bảng 2.8. Các chỉ tiêu về sử dụng lao động trong các doanh nghiệp kinh doanh

lưu trú, ăn uống vùng Duyên hải Nam Trung Bộ năm 2016...............44

Bảng 2.9. Tỷ suất xuất - nhập cư của các vùng lãnh thổ năm 2016 ....................45

Bảng 2.10. Tỷ lệ lao động từ 15 tuổi trở lên đang làm việc trong nền kinh tế đã

qua đào tạo phân theo địa phương.......................................................46

Bảng 2.11. Thang đo các nhân tố ảnh hưởng đến sự gắn kết, thang đo các thành

phần sự gắn kết và yếu tố tác động đến mối quan hệ trong mô hình

nghiên cứu ...........................................................................................62

ix

Bảng 2.12. Số lượng lao động trong các doanh nghiệp kinh doanh lưu trú, ăn

uống năm 2016 ở các tỉnh thành khảo sát ...........................................70

Bảng 2.13. Số lượng khảo sát thực hiện ở mỗi tỉnh thành được chọn...................70

Bảng 3.1. Cơ cấu mẫu theo đặc điểm nhân khẩu học..........................................76

Bảng 3.2. Cơ cấu mẫu theo các yếu tố ngoài công việc ......................................77

Bảng 3.3. Cơ cấu mẫu theo các yếu tố khác ........................................................78

Bảng 3.4. Độ tin cậy của thang đo các nhân tố ảnh hưởng đến các thành phần

của sự gắn kết......................................................................................79

Bảng 3.5. Độ tin cậy của thang đo các thành phần của sự gắn kết......................80

Bảng 3.6. Hệ số tải của các quan sát lên các nhân tố ảnh hưởng đến các thành

phần sự gắn kết....................................................................................82

Bảng 3.7. Đặt tên và giải thích nhân tố................................................................84

Bảng 3.8. Kiểm định thang đo nhân tố “Môi trường làm việc” ..........................87

Bảng 3.9. Giá trị phân biệt và độ hội tụ của thang đo trong mô hình CFA.........89

Bảng 3.10. Các hệ số đánh giá sự phù hợp của mô hình bằng phân tích CFA......91

Bảng 3.11. Sự phù hợp của mô hình bằng phân tích SEM....................................93

Bảng 3.12. Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố lên các thành phần sự gắn kết ...94

Bảng 3.13. Kiểm định sự khác biệt Chi bình phương của mô hình khả biến và bất

biến theo đặc điểm nhân khẩu học ......................................................97

Bảng 3.14. Ước lượng mối quan hệ giữa các thành phần trong mô hình khả biến

theo giới tính .......................................................................................98

Bảng 3.15. Ước lượng mối quan hệ giữa các thành phần trong mô hình khả biến

theo độ tuổi..........................................................................................99

Bảng 3.16. Ước lượng mối quan hệ giữa các thành phần trong mô hình khả biến

theo trình độ ......................................................................................100

Bảng 3.17. Kiểm định sự khác biệt Chi bình phương của mô hình khả biến và bất

biến theo các yếu tố môi trường ngoài công việc .............................101

Bảng 3.18. Ước lượng mối quan hệ giữa các thành phần trong mô hình khả biến

theo đánh giá về tình trạng ô nhiễm môi trường ...............................103

x

Bảng 3.19. Ước lượng mối quan hệ giữa các thành phần trong mô hình khả biến

theo đánh giá về tình trạng tệ nạn xã hội ..........................................104

Bảng 3.20. Ước lượng mối quan hệ giữa các thành phần trong mô hình khả biến

theo đánh giá về điều kiện di chuyển ................................................105

Bảng 3.21. Giá trị trung bình mức độ gắn kết .....................................................106

Bảng 3.22. Kiểm định sự khác nhau về mức độ gắn kết theo các nhóm lao động

...........................................................................................................107

Bảng 3.23. Mức độ gắn kết trung bình theo các đặc điểm nhân khẩu học..........108

Bảng 3.24. Giá trị trung bình mức độ gắn kết theo các yếu tố môi trường ngoài

công việc............................................................................................110

Bảng 3.25. Giá trị trung bình mức độ gắn kết theo các yếu tố khác ...................111

xi

DANH MỤC HÌNH

Hình 1. Mô hình nghiên cứu của Macey W.H. và Schneider B. ..........................10

Hình 2. Mô hình nghiên cứu của Berry M. L. ......................................................11

Hình 3. Mô hình nghiên cứu của Sundaray K. B. ................................................12

Hình 4. Mô hình nghiên cứu của The Aon Hewitt ...............................................13

Hình 5. Mô hình nghiên cứu của Phong K. T.......................................................15

Hình 6. Mô hình nghiên cứu của Anh T. P. và Đào T. H. N................................16

Hình 1.1. Mô hình thái độ và hành vi của McShane S. L. và Von Glinow M. A. ..25

Hình 1.2. Mô hình thiết kế công việc tăng động lực của Hackman & Oldham ......28

Hình 2.1. Trình tự quá trình nghiên cứu..................................................................49

Hình 2.2. Mô hình nghiên cứu.................................................................................52

Hình 3.1. Mô hình kết quả phân tích nhân tố khẳng định .......................................88

Hình 3.2. Mô hình các nhân tố ảnh hưởng đến các thành phần sự gắn kết.............92

Hình 3.3. Mô hình kết quả các nhân tố ảnh hưởng đến sự gắn kết .........................96

1

PHẦN I. MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Các doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trong kỷ nguyên của sự đổi mới – kỷ

nguyên của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Đặc trưng của cách mạng công nghiệp

4.0 là sự hợp nhất các loại công nghệ làm xóa nhòa ranh giới giữa lĩnh vực vật lý, kỹ

thuật số và sinh học với trung tâm là phát triển trí tuệ nhân tạo, robot hóa, Internet

vạn vật, khoa học vật liệu, sinh học, công nghệ di động không dây liên ngành sâu

rộng cho tự động hóa sản xuất chế tạo. Tốc độ của những đột phá hiện chưa hề có

tiền lệ trong lịch sử và đang phá vỡ hầu hết mọi ngành công nghiệp ở mọi quốc gia cả

bề rộng lẫn chiều sâu. Những đột phá báo trước sự chuyển đổi toàn bộ hệ thống sản

xuất, quản lý và quản trị của xã hội loài người. Do đó, vị thế doanh nghiệp vẫn rất

quan trọng nhưng giờ đây không còn quan trọng như trước. Cạnh tranh ngày càng

gay gắt trước sự chọn lọc tự nhiên. Sự hội nhập kinh tế đã xóa dần thị trường bảo hộ,

theo đó việc dỡ bỏ điều tiết đã phá vỡ cơ chế độc quyền. Những khách hàng trở nên

kém trung thành hơn bao giờ hết. Những công cụ tìm kiếm trực tuyến đã tạo ra một

tầng khách hàng được cập nhật thông tin hoàn hảo hơn. Trong bối cảnh đó đòi hỏi các

doanh nghiệp phải liên tục cập nhật, đổi mới phương thức hoạt động và cách thức

quản lý, đặc biệt là quản lý nguồn nhân lực. Doanh nghiệp cần hơn những lao động

có năng lực tiếp cận và sử dụng công nghệ mới trong việc nhận diện cơ hội, định

hướng chiến lược và thực thi công việc. Những người lao động có năng lực thật sự

yêu mến và nhiệt tình trong công việc, tin tưởng vào sự phát triển của doanh nghiệp

và sẵn sàng nỗ lực hết mình dù doanh nghiệp đang hưng thịnh hay khó khăn là điều

hết sức quan trọng. Sự gắn kết của người lao động với doanh nghiệp (Employee

Engagement) được thể hiện ở cảm xúc tích cực với công việc, niềm tin vào sự phát

triển của doanh nghiệp và hành vi nỗ lực vì mục tiêu của doanh nghiệp.

Có nhiều nghiên cứu liên quan đến hành vi của người lao động trong tổ chức

đã được thực hiện như nghiên cứu về động lực làm việc [57][66][79][98], sự hài lòng

của người lao động với môi trường làm việc [61][73][75], hay mối quan hệ giữa sự

hài lòng trong công việc, sự gắn kết và lòng trung thành của người lao động

[103][55][39], có những nghiên cứu liên quan đến sự gắn kết của người lao động

2

nhưng tập trung vào tìm hiểu mối quan hệ giữa sự gắn kết và ý định rời bỏ tổ chức,

doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp [49][58][65][67][90][108].

Những nghiên cứu điển hình về sự gắn kết của người lao động với tổ chức có

thể nói đến như Kahn (1990), Perrin T. (2003), Lookwood (2007), Macey W.H. và

Schneider B. (2008), Berry M. L. (2010), The Aon Hewitt (2016) [39][59][74][76].

Đánh giá chung về các nghiên cứu này có thể nhận thấy có nhiều yếu tố tác động

đến sự gắn kết nhưng các nghiên cứu hầu hết tập trung vào nghiên cứu các yếu tố

trong doanh nghiệp như quản lý trực tiếp, bản chất công việc, điều kiện làm việc,

Các nghiên cứu đề cập đến các yếu tố ngoài công việc như môi trường ngoài công

việc, các yếu tố đặc điểm cá nhân và các yếu tố nhân khẩu học còn hạn chế. Ngoài

ra, nhiều nghiên cứu nước ngoài tập trung vào ba thành phần của sự gắn kết: gắn kết

cảm xúc, gắn kết nhận thức và gắn kết hành vi [74][76][105][106] nhưng rất ít

nghiên cứu trong nước đề cập đến tác động của các yếu tố đến 3 thành phần gắn kết

cảm xúc, gắn kết nhận thức và gắn kết hành vi. Hơn nữa, các nghiên cứu trong nước

thường tập trung xem xét ảnh hưởng của các yếu tố môi trường công việc nhưng

chưa quan tâm nhiều đến các nhân tố thuộc quan hệ xã hội trong môi trường làm

việc (sự phân biệt đối xử, hòa nhập xã hội, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp)

như nghiên cứu của Anh và cộng sự (2013), Hằng và cộng sự (2015), Thu và cộng

sự (2016) [1][17][30].

Duyên hải Nam Trung Bộ là vùng kinh tế lớn của miền Trung với nhiều lợi

thế về tài nguyên. Những năm gần đây, với định hướng phát triển du lịch là ngành

kinh tế mũi nhọn, vùng Duyên hải Nam Trung Bộ đã thu hút một lượng lớn lao

động trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ lưu trú, ăn uống. Tính đến 31/12/2017, toàn

vùng có 70.447 lao động làm việc ở 3.173 doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực

này [26]. Với đặc điểm của hàng hóa là dịch vụ, quá trình sản xuất và quá trình tiêu

thụ diễn ra đồng thời nên chất lượng dịch vụ phụ thuộc rất lớn vào năng lực, thái độ

và hành vi phục vụ của người lao động. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong việc đào

tạo, đào tạo lại nhưng năng suất lao động vẫn chưa có chuyển biến tích cực, thái độ

làm việc của người lao động còn nhiều bất cập, tinh thần trách nhiệm và tự chịu

trách nhiệm còn rất hạn chế [14][33]. Bên cạnh đó, sự tăng trưởng với tốc độ nhanh