Nghiên cứu sở thích xem trò chơi truyền hình của người dân TP.HCM

LÔØI MÔÛ ÑAÀU

1 GIÔÙI THIEÄU LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI

Ngaøy nay, ôû Vieät Nam ngaøy caøng coù nhieàu chöông trình troø chôi truyeàn

hình. Do vaäy khaû naêng truøng laép giöõa caùc troø chôi truyeàn hình treân caùc keânh

truyeàn hình khaùc nhau trong cuøng moät khu vöïc laø ñieàu khoâng theå traùnh khoûi

(vd: Roàng Vaøng cuûa HTV vaø Ai Laø Trieäu Phuù cuûa VTV, Ngoâi Sao Tieáng Haùt

Truyeàn Hình của HTV vôùi Sao Mai Ñieåm Heïn cuûa ñaøi VTV). Ñieàu naøy cho

thaáy troø chôi truyeàn hình ngaøy caøng phaûi caïnh tranh vôùi nhau ñeå luoân giöõ neùt

ñoäc ñaùo, baát ngôø, dí dỏm voán coù cuûa noù.

Sôû thích cuûa con ngöôøi luoân thay ñoåi theo thôøi gian vaø chòu taùc ñoäng cuûa

raát nhieàu yeáu toá töø moâi tröôøng xung quanh theo traøo löu chung cuûa xaõ hoäi. Xaõ

hoäi caøng hieän ñaïi sôû thích thay ñoåi caøng nhanh vaø söï trung thaønh cuûa nhöõng

nhoùm ñoái töôïng veà moät nhu caàu giaûi trí, vaên hoùa veà moät saûn phaåm seõ caøng

giaûm.

Xaõ hoäi caøng hieän ñaïi thì nhu caàu veà thoâng tin caøng cao, con ngöôøi khoâng

chæ quan taâm ñeán caùc loaïi thoâng tin hoï caàn maø coøn quan taâm ñeán soá löôïng vaø

chaát löôïng thoâng tin ñöôïc cung caáp vaø ñaëc bieät laø caùch thöùc cung caáp thoâng

tin. Troø chôi truyeàn hình laø một trong soá nhöõng caùch thoâng tin ñaëc bieät, vöøa

giaûi trí vöøa thu thaäp thoâng tin. Cung caáp thoâng tin nhö theá naøo laïi laø moät trong

nhöõng ñeà taøi noùng boûng hieän nay vì sôû thích cuûa con ngöôøi khoâng gioáng nhau

neân neáu thoâng tin cung caáp khoâng phuø hôïp vôùi sôû thích cuûa con ngöôøi thì seõ bò

taåy chay daãn ñeán nhaø cung caáp thoâng tin cuõng seõ gaëp khoâng ít khoù khaên cho

vieäc cung caáp thoâng tin.

Tp.HCM laø nôi hoäi tuï cuûa cö daân töø nhieàu mieàn khaùc nhau trong caû nöôùc,

vôùi qui moâ daân soá lôùn (khoaûng 6.2 trieäu daân) vaø coù hôn 50 daân toäc anh em

cuøng sinh soáng neân seõ coù raát nhieàu söï khaùc bieät veà vaên hoùa vaø sôû thích xem

troø chôi truyeàn hình.

Hieän nay ôû Vieät Nam vaãn chöa coù cuoäc nghieân cöùu chính thöùc naøo veà sôû

thích xem troø chôi truyeàn hình cuûa ngöôøi daân TpHCM, chính vì vaäy vieäc choïn

ñeà taøi “Nghieân cöùu sôû thích xem troø chôi truyeàn hình cuûa ngöôøi daân

TpHCM” laøm ñeà taøi toát nghieäp laø vieäc caàn thieát. Vieäc naøy seõ goùp phaàn cung

caáp theâm nhieàu thoâng tin veà sôû thích xem troø chôi truyeàn hình cho baûn thaân

taùc giaû vaø giuùp cho coâng ty Ñoâng Taây Promotion coù theâm nhöõng coâng cuï höõu

ích trong vieäc ñaùnh giaù, löïa choïn caùc chöông trình troø chôi truyeàn hình trong

thôøi gian tôùi.

Vieäc nghieân cöùu naøy nhaèm khaùm phaù thang ño sôû thích xem troø chôi

truyeàn hình cuûa ngöôøi daân Tp.HCM vaø ño löôøng möùc ñoä thoûa maõn cuûa hoï ñoái

vôùi caùc troø chôi truyeàn hình hieän coù. Mong raèng keát quaû nghieân cöùu seõ phaàn

naøo giuùp caùc nhaø saûn xuaát troø chôi truyeàn hình, caùc ñaøi truyeàn hình coù nhieàu

thoâng tin chính xaùc hôn veà sôû thích xem troø chôi truyeàn hình cuûa ngöôøi daân

Tp.HCM, ñeå töø ñoù coù caùc bieän phaùp hoaøn thieän trong vieäc tuyeån choïn yù töôûng,

thieát keá vaø xaây döïng caùc chöông trình troø chôi truyeàn hình trong thôøi gian tôùi.

2 MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU

Nghieân cöùu thöïc hieän nhaèm khaùm phaù nhöõng yeáu toá taùc ñoäng ñeán sôû thích

ngöôøi xem troø chôi truyeàn hình, ñaëc bieät laø xem troø chôi truyeàn hình cuûa ngöôøi

daân TpHCM. Luaän vaên ñöôïc thöïc hieän nhaèm:

• Khaùm phaù thang ño thöïc tieãn veà sôû thích xem troø chôi truyeàn hình

• Phaân tích caùc hoaït ñoäng thöïc tieãn trong vieäc nghieân cöùu, töø löïa choïn yù

töôûng ñeán thieát keá vaø xaây döïng chöông trình troø chôi truyeàn hình

• Ñöa ra moät soá giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän vieäc löïa choïn yù töôûng, thieát

keá vaø xaây döïng chöông trình, ñoàng thôøi giuùp caùc doanh nghieäp, caùc nhaø saûn

xuaát troø chôi truyeàn hình naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình.

3 PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU:

Ñoái töôïng nghieân cöùu: phoûng vaán tröïc tieáp caùc ñoái töôïng laø ngöôøi Vieät

Nam töø 15-60 tuoåi, thuoäc moïi taàng lôùp trong xaõ hoäi.

Phaïm vi nghieân cöùu: ngöôøi Vieät Nam soáng vaø laøm vieäc taïi Tp.HCM maø

ñaëc bieät laø caùc khu ñoâ thò.

4 PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU VAØ XÖÛ LYÙ SOÁ LIEÄU:

4.1 Phöông phaùp nghieân cöùu:

*Nghieân cöùu ñònh tính:

• Phöông phaùp phoûng vaán saâu (indeep interview) vôùi 30 khaùn giaû veà

sôû thích xem troø chôi truyeàn hình cuûa hoï ñeå tìm ra caùc bieán nghieân cöùu

• Thaûo luaän vôùi moät soá chuyeân gia taïi coâng ty Ñoâng Taây Promotion,

Vietba Media, TV Plus ñeå tieán haønh boå sung hoaëc gaïn loïc bieán tröôùc khi thöïc

hieän kieåm tra ñònh tính.

• Nghieân cöùu sô boä vôùi 110 baûn caâu hoûi nhaèm ñaùnh giaù laïi möùc ñoä

quan troïng cuûa caùc bieán nghieân cöùu vôùi thang ño 5 baäc vaø tieán haønh loaïi caùc

bieán coù ñieåm trung bình <3.5.

* Nghieân cöùu ñònh löôïng:

Nghieân cöùu ñònh löôïng ñöôïc thöïc hieän thoâng qua khaûo saùt ñònh löôïng.

Caùc baûn caâu hoûi ñieàu tra ñöôïc söû duïng ñeå phoûng vaán tröïc tieáp khoaûng 250

khaùn giaû taïi caùc quaän trong thaønh phoá vôùi nhieàu nhoùm löùa tuoåi khaùc nhau

trong thaùng 9/2006.

*Phöông phaùp xöû lyù soá lieäu:

Söû duïng phaàn meàm SPSS cho ra keát quaû xöû lyù soá lieäu thoáng keâ: kieåm

tra heä soá tin caäy Cronbach Alpha, kieåm tra thang ño sôû thích xem troø chôi

truyeàn hình, phaân tích nhaân toá khaùm phaù (EFA) vaø phaân tích töông quan hoài

quy.

5 YÙ NGHÓA CUÛA ÑEÀ TAØI:

1. Giuùp hình thaønh thang ño möùc ñoä thoûa maõn hay sôûõ thích xem troø

chôi truyeàn hình, xaùc ñònh caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán möùc ñoä thoûa maõn chung

cuûa khaùn giaû, xaùc ñònh taùc ñoäng töø caùc yeáu toá thuoäc veà ñaëc ñieåm caù nhaân ñeán

möùc ñoä haøi loøng chung cuûa khaùn giaû xem troø chôi truyeàn hình.

2. Keát quaû nghieân cöùu laø taøi lieäu tham khaûo ñöôïc caùc nhaø quaûn trò

trong caùc coâng ty saûn xuaát troø chôi truyeàn hình, caùc ñaøi truyeàn hình söû duïng ñeå

naém baét theâm tình hình thöïc teá veà sôû thích xem troø chôi truyeàn hình cuûa ngöôøi

daân TpHCM töø ñoù coù ñònh höôùng roõ raøng trong vieäc thieát keá, xaây döïng vaø khai

thaùc caùc chöông trình troø chôi truyeàn hình phuïc vuï cho nhaân daân thaønh phoá.

6 KEÁT CAÁU LUAÄN VAÊN:

Ngoaøi lôøi Môû Ñaàu vaø Keát Luaän, boá cuïc luaän vaên bao goàm 03 chöông chính:

Chöông 1: Ngöôøi daân Tp.HCM vaø chöông trình troø chôi truyeàn hình

Chöông 2: Thieát keá nghieân cöùu, trình baøy keát quaû nghieân cöùu khaùm phaù

veà troø chôi truyeàn hình

Chöông 3: Moät soá giaûi phaùp giuùp hoaøn thieän coâng taùc thieát keá , xaây

döïng vaø khai thaùc troø chôi truyeàn hình

1

Chöông 1: NGÖÔØI DAÂN THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH

VAØ CHÖÔNG TRÌNH TROØ CHÔI TRUYEÀN HÌNH

Chöông moät giôùi thieäu toång quan veà Tp.HCM, nhöõng ñaëc tröng, nhöõng

khaùc bieät veà vaên hoùa cuûa ngöôøi daân thaønh phoá taùc ñoäng ñeán sôû thích xem troø

chôi truyeàn hình; moät soá khaùi nieäm coù lieân quan ñeán troø chôi truyeàn hình, caùch

thöùc löïa choïn yù töôûng, thieát keá vaø xaây döïng troø chôi truyeàn hình hieän nay taïi

Vieät Nam.

1.1 Moät soá ñaëc ñieåm chung cuûa TpHCM

Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñöôïc ra ñôøi vaøo naêm 1623, nhöng tôùi naêm 1698

Chuùa Nguyeãn môùi cöû Thoáng soaùi Nguyeãn Höûu Caûnh vaøo kinh löôïc ñaát Phöông

Nam, khai sinh thaønh phoá Saøi Goøn. Laø moät thaønh phoá vôùi hôn 300 naêm hình

thaønh vaø phaùt trieån, coù raát nhieàu coâng trình kieán truùc coå, nhieàu di tích, heä thoáng

baûo taøng phong phuù vaø vaên hoùa ña daïng.

Vôùi vò trí ñòa lyù thuaän lôïi, Saøi Goøn nôi moät thôøi ñöôïc meänh danh laø Hoøn

Ngoïc Vieãn Ñoâng, ñaõ laø trung taâm thöông maïi vaø laø nôi hoäi tuï cuûa nhieàu daân toäc

anh em, moãi daân toäc coù tín ngöôõng, saéc thaùi vaên hoùa rieâng goùp phaàn taïo neân moät

neàn vaên hoùa ña daïng. Ñaëc tröng vaên hoùa naøy laø söï keát hôïp haøi hoøa giöõa truyeàn

thoáng daân toäc vôùi nhöõng neùt vaên hoùa phöông Baéc, phöông Taây taïo neân caùch soáng

cuûa ngöôøi Saøi Goøn. Ñoù laø nhöõng con ngöôøi thaúng thaén, boäc tröïc, phoùng khoaùng,

coù baûn lónh, daùm nghó, daùm laøm.

Hieän nay vôùi vai troø laø ñaàu taøu cuûa caû nöôùc trong tam giaùc chieán löôïc phaùt

trieån kinh teá xaõ hoäi, TpHCM trôû thaønh trong taâm kinh teá, vaên hoùa-du lòch, giaùo

duïc-khoa hoïc kyõ thuaät-y teá lôùn cuûa caû nöôùc.

1.1.1 Daân soá vaø cô caáu daân soá cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh

*. Daân soá vaø cô caáu daân soá theo giôùi tính:

Tp.HCM coù toác ñoä taêng daân soá khaù cao, trung bình laø 3% (trong ñoù 1-1.1%

laø tyû leä taêng daân soá töï nhieân vaø 1.9-2% laø tyû leä taêng daân soá cô hoïc), cuõng gioáng

2

nhö bieåu ñoà daân soá cuûa caû nöôùc, tyû leä nöõ vöôït troäi vaø chieám 52% so vôùi nam laø

48%. Vôùi toác ñoä taêng daân soá cô hoïc cao phaàn naøo noùi leân möùc ñoä phong phuù

trong cô caáu daân soá, söï pha troän cuûa nhieàu neàn vaên hoùa vaø taïp quaùn soáng khaùc

nhau.

(xem phuï luïc 1-baûng 1 cô caáu daân soá Tp.HCM chia theo giôùi tính)

*. Daân soá vaø cô caáu daân soá theo khu vöïc thaønh thò-noâng thoân:

Laø moät trung taâm kinh teá, vaên hoùa cuûa caû nöôùc neân tæ leä daân soá soáng ôû khu

vöïc thaønh thò laø khaù cao, trung bình laø 83% trong khi tæ leä naøy cuûa caû nöôùc laø

thaønh thò 20%, noâng thoân 80%, ôû ñaây cho thaáy vaên hoùa ñoâ thò seõ quyeát ñònh, seõ

daãn loái cho neân vaên hoùa chung cuûa thaønh phoá.

(xem phuï luïc 1-baûng 2 cô caáu daân soá Tp.HCM chia theo khu vöïc thaønh thò-noâng

thoân)

*. Cô caáu daân soá theo löùa tuoåi:

Ñaëc ñieåm cuûa Tp.HCM laø daân soá raát treû, nhoùm tuoåi töø 20-29 tuoåi chieám

tôùi 30% vaø töø 15-39 chieám tôùi 67% daân soá thaønh phoá neân raát naêng ñoäng vaø

nhanh tieáp thu caùc yeáu toá môùi, hieän ñaïi.

(xem phuï luïc 1-baûng 3 cô caáu daân soá Tp.HCM chia theo löùa tuoåi)

*. Thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi

Baûng 1.1 – Thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi

Naêm Naêm 2001 Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 Naêm 2005

Toång GDP (USD) 5,303,250,000 6,025,187,500 7,080,687,500 8,567,937,500 10,597,437,500

Daân soá 5,285,000 5,449,000 5,630,000 6,063,000 6,240,000

GDP/ngöôøi (USD) 1,003 1,106 1,258 1,413 1,698

(Nguoàn: UBNDTp.HCM 6/2006)

Tp.HCM laø moät trong nhöõng ñòa phöông trong caû nöôùc coù thu nhaäp bình

quaân ñaàu ngöôøi khaù cao, 1.600USD/ngöôøi/naêm (soá lieäu naêm 2005 cuûa UBND

TPHCM), trong ñoù nhoùm B & C chieám ña soá vôùi 67% toång thaønh phoá. Ñieàu naøy

cho thaáy raèng, cô hoäi ñeå ngöôøi daân thaønh phoá tieáp xuùc vôùi coâng ngheä hieän ñaïi laø

3

raát lôùn vaø khaû naêng tieáp xuùc vôùi nhöõng troø chôi truyeàn hình noåi tieáng treân theá

giôùi thoâng qua caùc phöông tieän nhö truyeàn hình caùp, Internet, ... laø raát cao.

1.1.2 Ñaëc ñieåm kinh teá, vaên hoùa vaø giaùo duïc cuûa Tp.HCM

*. Kinh teá:

Phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi treân ñòa baøn Tp.HCM gaén lieàn vôùi toång theå phaùt

trieån kinh teá-xaõ hoäi khu vöïc kinh teá troïng ñieåm phía Nam vaø caû nöôùc, phaùt trieån

kinh teá theo höôùng dòch vuï, höôùng veà xuaát khaåu

Baûng 1.2 -Cô caáu kinh teá TpHCM döï kieán ñeán 2010:

Cô caáu kinh teá 2000 2005 2010

Dòch vuï 53.7% 50.5% 51.7%

Coâng nghieäp+Xaây döïng 44.1% 48.1% 47.5%

Noâng laâm ngö nghieäp 2.2% 1.4% 0.8%

(Nguoàn: UBNDTp.HCM 6/2006)

*. Vaên hoùa:

Hieän Tp.HCM coù söï hieän dieän cuûa gaàn 50 daân toäc treân toång soá 54 daân toäc

trong caû nöôùc, trong ñoù ñoâng nhaát laø ngöôøi Vieät vôùi 89,91%, ngöôøi Hoa 0.09%,

ngöôøi Chaêm, ngöôøi Khmer, …Ngöôøi Vieät phaân boá roäng khaép thaønh phoá, ngöôøi

Hoa chæ taäp trung ôû moät soá quaän nhö: quaän 1, 5, 6, 8 ,10, 11 vaø Taân Bình; ngöôøi

Chaêm phaân boá thaønh 16 khu vöïc taïi caùc quaän: 3, 4, 5, 6, 8, 10, 11, Phuù Nhuaän,

Bình Thaïnh, Thuû Ñöùc coøn ngöôøi Khmer thì phaân boá raõi raùc ôû caùc quaän: 3, 5, 6,

Taân Bình vaø Bình Chaùnh.

Vôùi söï hieän dieän cuûa hôn 50 daân toäc neân vaên hoùa Tp.HCM seõ raát ña daïng

vaø phong phuù. ÖÙng vôùi moãi neàn vaên hoùa seõ coù nhöõng phong tuïc, taäp quaùn khaùc

nhau vaø vieäc naøy seõ taïo ra söï khaùc bieät lôùn veà sôû thích noùi chung vaø sôû thích

xem troø chôi truyeàn hình noùi rieâng hay sôû thích xem troø chôi truyeàn hình cuûa

ngöôøi daân thaønh phoá cuõng seõ raát ña daïng vaø phong phuù.

*. Giaùo duïc:

4

Laø trung taâm vaên hoùa, giaùo duïc cuûa caû nöôùc neân maët baèng daân trí cuûa

Tp.HCM laø khaù cao. Thaønh phoá laø nôi qui tuï nhieàu tröôøng chuaån quoác gia, quoác

teá laø nôi giao löu giöõa vaên hoùa Vieät Nam, caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá

giôùi. Cuøng vôùi xu höôùng xaõ hoäi hoùa giaùo duïc thì heä thoáng tröôøng tö thuïc, quoác teá

ôû nhieàu caáp khaùc nhau töøng böôùc thieát laäp vaø taïo theá caïnh tranh nhaèm töøng böôùc

naâng cao chaát löôïng giaùo duïc Vieät Nam.

Do laø cöûa ngoõ giao löu vaên hoùa giöõa Vieät Nam vaø theá giôùi neân seõ coù

nhieàu traøo löu vaên hoùa khaùc nhau vaø sôû thích khaùc nhau.

Baûng 1.3 Trình ñoä vaên hoùa:

(ÑVT: 1000 ngöôøi)

Naêm 2001 2002 2003 2004 2005

Hoïc sinh maãu giaùo 128.9 127.1 128.6 147.8 159.7

Hoïc sinh phoå thoâng 870.8 877.7 882.7 882 890.2

Sinh vieân cao ñaúng & ñaïi hoïc 267.5 292.8 295.4 297.1 299.2

Toát nghieäp Ñaïi hoïc, cao ñaúng 44.2 49.3 54.7 56.3 57.011

(Nguoàn: UBNDTP.HCM 6/2006)

*. Caùc hình thöùc giaûi trí cuûa ngöôøi daân TpHCM:

Ngöôøi daân TpHCM coù raát nhieàu hoaït ñoäng vui chôi giaûi trí khaùc nhau nhö:

Ca muùa nhaïc, kòch noùi, caûi löông, du lòch daõ ngoaïi, xem phim, uoáng Caø pheâ, giaûi

trí mua saém, laøm ñeïp vaø ñaëc bieät laø xem truyeàn hình. Truyeàn hình hieän nay raát

phong phuù, ña daïng caû veà thôøi gian vaø chöông trình giuùp ngöôøi daân thaønh phoá coù

nhieàu löïa choïn.

1.2 Trình baøy caùc khaùi nieäm

*Truyeàn hình:

Truyeàn hình laø phöông tieän duøng ñeå chuyeån taûi nhöõng tín hieäu veà hình

aûnh ñoäng vaø aâm thanh töø moät nôi ñeán nhieàu nôi khaùc nhau treân theá giôùi.

Coù theå noùi truyeàn hình xuaát hieän töø khaù laâu treân theá giôùi vaø trôû thaønh

phöông tieäân thoâng tin, giaûi trí chuû yeáu cuûa ngöôøi daân treân khaép theá giôùi.

*.Soá TV trung bình/ hoä gia ñình taïi Tp.HCM