Nghiên cứu một số yếu tố ảnh hưởng đến kết quả thực hiện dự án cải tạo nâng cấp Quốc lộ 3 tuyến tránh thành phố Thái Nguyên qua địa bàn huyện Phú Lương

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn

§¹I HäC TH¸I NGUY£N

tr-êng ®¹i häc n«ng l©m

–––––––––––––––––––––––

ĐÀO THỊ QUỲNH TRÂM

NGHIÊN CỨU MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KẾT QUẢ

THỰC HIỆN DỰ ÁN CẢI TẠO NÂNG CẤP QUỐC LỘ 3

TUYẾN TRÁNH THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

QUA ĐỊA BÀN HUYỆN PHÚ LƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

th¸i Nguyªn - 2011

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn

§¹I HäC TH¸I NGUY£N

tr-êng ®¹i häc n«ng l©m

––––––––––––––––––––––––––––

ĐÀO THỊ QUỲNH TRÂM

NGHIÊN CỨU MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KẾT QUẢ

THỰC HIỆN DỰ ÁN CẢI TẠO NÂNG CẤP QUỐC LỘ 3

TUYẾN TRÁNH THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

QUA ĐỊA BÀN HUYỆN PHÚ LƯƠNG

CHUYÊN NGÀNH: KHOA HỌC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

M· Sè: 60 62 16

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Ng-êi h-íng dÉn khoa häc: PGS.TS. L-¬ng V¨n Hinh

th¸i Nguyªn – 2011

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng Nội dung Trang

3.1. Diện tích, dân số và mật độ dân số huyện Phú Lương năm 2009 31

3.2. Hiện trạng dân số và lao động huyện Phú Lương năm 2009 32

3.3. Tình hình lao động địa bàn hai xã Sơn Cẩm và Cổ Lũng 33

3.4. Cơ cấu các loại đất theo mục đích sử dụng năm 2010 39

3.5. Tình hình biến động đất đai của huyện năm giai đoạn 2005-2010 40

3.6. Tình hình cấp GCNQSD đất tại khu vực bị thu hồi đất để làm

đường

51

3.7. Tình hình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại khu vực bị

thu hồi đất để xây dựng khu tái định cư

52

3.8. Tổng hợp các hộ bị cấp sai 53

3.9. Các hộ được hỗ trợ đất nằm trong hành lang an toàn giao thông 55

3.10. Tổng hợp các hộ có đơn khiếu nại, không nhận tiền và phải bảo vệ

thi công

56

3.11. Tổng hợp các trường hợp tự chuyển mục đích sử dụng đất thuộc

khu vực dự án Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 3

57

3.12. Tình hình chuyển nhượng quyền sử dụng đất không làm thủ tục tại

khu vực thực hiện dự án

58

3.13. Tổng hợp các trường hợp thừa kế không theo di chúc thuộc khu

vực thực hiện dự án

59

3.14 Tổng hợp các trường hợp tranh chấp thuộc khu vực thực hiện dự án 60

3.15. Tổng hợp các trường hợp chấp hành chủ trương thu hồi đất 61

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn

Bảng Nội dung Trang

3.16 Tổng hợp mức độ hoàn thành của dự án 62

3.17. Tổng hợp diện tích các loại đất bị thu hồi 63

3.18. Tổng hợp kết quả bồi thường, hỗ trợ diện tích đất thực hiện dự án 64

3.19. Ý kiến của người bị thu hồi trong việc xác định giá bồi thường

đất, hỗ trợ về đất và tài sản trên đất

64

3.20 Tình hình an ninh trật tự xã hội của người dân sau khi thu hồi đất 65

3.21 Quan hệ nội bộ gia đình của các hộ dân sau khi bị thu hồi đất 66

3.22 Thu nhập bình quân của người dân tại khu vực dự án 66

3.23. Số hộ đã chuyển đổi nghề sau khi bị thu hồi đất 67

3.24. Cuộc sống của các hộ gia đình trong khu tái định cư 68

3.25.

Tổng sản phẩm và tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh Thái

Nguyên (theo giá so sánh năm 1994)

69

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm 2001-2010 được thông

qua tại Đại hội IX của Đảng đã đặt mục tiêu “Đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém

phát triển, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, tạo nền tảng

để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện

đại. Nguồn lực con người, năng lực khoa học và công nghệ, kết cấu hạ tầng, tiềm

lực kinh tế, quốc phòng, an ninh được tăng cường; thể chế kinh tế thị trường định

hướng xã hội chủ nghĩa được hình thành về cơ bản; vị thế của nước ta trên trường

quốc tế được nâng cao”. Để thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Nhà

nước ta đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn, giải

quyết đồng bộ các vấn đề về nông nghiệp, nông thôn và nông dân theo hướng

chuyển dịch mạnh cơ cấu nông nghiệp và kinh tế nông thôn, gắn công nghiệp chế

biến và thị trường; thực hiện cơ khí hóa, điện khí hóa, thủy lợi hóa. Đưa nhanh tiến

bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ sinh học vào sản xuất. Quy hoạch phát triển

nông thôn trong tổng thể quy hoạch chung của từng vùng. Thực hiện phát triển

nhanh hơn công nghiệp, xây dựng và dịch vụ. Thực hiện phát triển kinh tế vùng.

Thực hiện phát triển kinh tế biển. Thực hiện chuyển dịch cơ cấu lao động, cơ cấu

công nghệ đáp ứng yêu cầu phát triển. Thực hiện bảo vệ và sử dụng có hiệu quả tài

nguyên quốc gia, cải thiện môi trường tự nhiên. Có biện pháp ngăn chặn các hành

vi gây ô nhiễm môi trường [28].

Để thực hiện phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa

cần phải đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và xây dựng các nhà máy, xí nghiệp, các

cửa hàng mua bán sản phẩm công – nông nghiệp... để đáp ứng nhu cầu xây dựng

cơ sở hạ tầng và các nhà máy, các xí nghiệp, các dự án khai thác khoáng sản thì

phải có sự chuyển mục đích sử dụng từ các diện tích đất nông nghiệp sang mục

đích công cộng và sang mục đích sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp, khai thác

khoáng sản. Xuất phát từ việc chuyển mục đích sử dụng đất là việc thu hồi đất, bồi

thường, hỗ trợ và tái định cư ở những nơi có dự án. Trong quá trình thực hiện dự

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn

2

án đã có sự thay đổi cơ bản về bộ mặt của nông thôn như đời sống, xã hội và cũng

có ảnh hưởng đến sự thay đổi về môi trường.

Trên địa bàn huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên trong những năm gần đây

được sự qua tâm của Đảng và Nhà nước huyện đã thu hút được một số sự án đầu tư

xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển kinh tế. Trong quá trình thực hiện các dự án

nền kinh tế của huyện đã được nâng lên rõ rệt đời sống sinh hoạt, trình độ dân trí...

cũng được nâng lên.

Để thực hiện thu hút đầu tư trước tiên cần phải có cơ sở hạ tầng tương xứng.

Xuất phát từ việc thu hút các dự án đầu tư vào huyện Phú Lương nhằm thực

hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội làm cho nền kinh tế - xã hội của huyện

tăng lên trong những năm gần đây, tôi thực hiện đề tài “Nghiên cứu một số yếu tố

ảnh hƣởng đến kết quả thực hiện dự án cải tạo nâng cấp Quốc lộ 3 tuyến

tránh thành phố Thái Nguyên qua địa bàn huyện Phú Lƣơng”

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài

- Nghiên cứu yếu tố ảnh hưởng của việc thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ và tái

định cư khi thu hồi đất đến đời sống của người bị thu hồi khi dự án bắt đầu triển khai.

- Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến đời sống, việc làm, thu nhập, môi

trường... của người dân khi dự án đi vào giai đoạn khai thác.

- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác thu hồi

đất, bồi thường hỗ trợ về đất khi bị thu hồi và sử dụng đất của các dự án.

3. Yêu cầu của đề tài

- Nghiên cứu, nắm vững các văn bản pháp luật liên quan đến công tác thu

hồi đất và bồi thường, hỗ trợ, tái định cư liên quan đến dự án.

- Số liệu thu thập phải khách quan và đảm bảo độ tin cậy.

- Đưa ra được các yếu tố ảnh hưởng một cách khách quan, chính xác đối với

dự án.

- Kết quả nghiên cứu phải đảm bảo cơ sở khoa học và thực tiễn.

- Đề xuất những giải pháp có tính khả thi.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn

3

Chƣơng 1

TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Cơ sở lý luận về công tác thu hồi, bồi thƣờng, hỗ trợ đất

1.1.1. Khái niệm

- Thu hồi đất là việc Nhà nước ra quyết định hành chính để thu lại quyền sử

dụng đất hoặc thu lại đất đã giao cho tổ chức, Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn

quản lý theo quy định.[11]

- Bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước trả lại giá trị quyền

sử dụng đất đối với diện tích đất bị thu hồi cho người bị thu hồi đất. Trong đó, giá

trị quyền sử dụng đất là giá trị bằng tiền của quyền sử dụng đất đối với một diện

tích đất xác định trong thời hạn sử dụng đất xác định.[11]

- Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước giúp đỡ người bị thu hồi

đất thông qua đào tạo nghề mới, bố trí việc làm mới, cấp kinh phí để di dời đến địa

điểm mới.[11]

- Giải phóng mặt bằng là quá trình tổ chức thực hiện các công việc liên

quan đến di dời nhà cửa, cây cối và các công trình xây dựng trên phần diện tích đất

nhất định cho việc xây dựng một công trình mới hoặc mở rộng, cải tạo một công

trình nào đó.

1.1.2. Đặc điểm của công tác bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất

Bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các công trình, dự án

mang tính đa dạng và phức tạp.

Tính đa dạng thể hiện: mỗi dự án được tiến hành trên một vùng đất khác

nhau với điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội và dân cư khác nhau. Khu vực nội

thành, mật độ dân cư cao, ngành nghề đa dạng, giá trị đất và tài sản trên đất lớn;

Khu vực ven đô, mức độ tập trung dân cư khá cao, ngành nghề dân cư phức tạp,

hoạt động sản xuất đa dạng gồm: công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại,

dịch vụ; khu vực ngoại thành và vùng nông thôn, hoạt động sản xuất chủ yếu của

dân cư là sản xuất nông nghiệp. Do đó, mỗi khu vực bồi thường giải phóng mặt

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn

4

bằng có những đặc trưng riêng và được tiến hành với những giải pháp riêng phù

hợp với những đặc điểm riêng của mỗi khu vực và từng dự án cụ thể.

Tính phức tạp: Đất đai là tài sản có giá trị cao, có vai trò quan trọng trong

đời sống kinh tế-xã hội đối với mọi người dân. Đối với khu vực nông thôn, dân cư

chủ yếu sống nhờ vào hoạt động sản xuất nông nghiệp mà đất đai lại là tư liệu sản

xuất quan trọng trong khi trình độ sản xuất của nông dân thấp, khả năng chuyển

đổi nghề nghiệp khó khăn do đó tâm lý dân cư ở vùng này rất sợ bị thu hồi đất.

Việc tuyên truyền, vận động người dân chấp hành chủ trương thu hồi đất gặp rất

nhiều khó khăn. Mặt khác, việc xác định giá đất để bồi thường, hỗ trợ ở các dự án

có sự chênh lệch về giá nên công tác áp giá bồi thường, hỗ trợ cũng gặp rất nhiều

khó khăn, đặc biệt ở các dự án thu hồi đất làm đường giao thông vì có tính chất

tuyến kéo dài qua nhiều địa bàn nên trong cùng một dự án có thể có nhiều khung

giá khác nhau làm cho nhiều người dân không chấp hành hoặc chậm chấp hành

chủ trương thu hồi đất.

Ngoài ra việc thu hồi đất ở còn có nhiều phức tạp do những nguyên nhân sau:

- Đất ở là tài sản có giá trị lớn, gắn bó trực tiếp với đời sống và sinh hoạt của

người dân mà tâm lý, tập quán của đa số người dân ngại di chuyển chỗ ở. Hoặc có

những trường hợp dự án chỉ thu hồi một phần thửa đất và một phần nhà của người dân

nên người dân khắc phục phần công trình còn lại gặp rất nhiều khó khăn.

- Nguồn gốc sử dụng đất khác nhau qua nhiều thời kỳ với chế độ quản lý

khác nhau, cơ chế chính sách không đồng bộ dẫn đến tình trạng lấn chiếm đất đai

xây dựng nhà trái phép diến ra thường xuyên.

- Thiếu quỹ đất để xây dựng khu tái định cư cũng như chất lượng khu tái

định cư thấp chưa đảm bảo được yêu cầu.

- Dân cư một số vùng sống chủ yếu bằng nghề buôn bán nhỏ và sống bám vào

các trục đường giao thông của khu dân cư làm kế sinh nhai nay chuyển đến ở khu vực

mới thì điều kiện kiếm sống bị thay đổi nên họ không muốn di chuyển.

Từ các điểm trên cho thấy mỗi dự án khác nhau thì công tác giải phóng mặt

bằng được thực hiện khác nhau.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn

5

1.1.3. Chính sách bồi thường, hỗ trợ ở một số nước trên thế giới

1.1.3.1. Ở Trung Quốc

Chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư ở Trung Quốc với mục tiêu bao

trùm là hạn chế đến mức tối đa việc thu hồi đất, giải tỏa mặt bằng, cũng như số

lượng người bị ảnh hưởng bởi việc thu hồi đất để thực hiện dự án đầu tư. Nếu như

việc thu hồi đất là không thể tránh khỏi thì có sự chuẩn bị cẩn thận phương án đền

bù, trên cơ sở tính toán đầy đủ lợi ích của nhà nước, tập thể và cá nhân, đảm bảo

cho những người bị thu hồi đất có thể khôi phục lại hoặc cải thiện mức sống so với

trước khi bị thu hồi đất.

Theo quy định của pháp luật Trung Quốc, khi Nhà nước thu hồi đất thì

người nào sử dụng đất sau đó sẽ có trách nhiệm bồi thường. Người bị thu hồi đất

được thanh toán ba loại tiền: tiền bồi thường đất đai, tiền trợ cấp về tái định cư,

tiền trợ cấp bồi thường hoa màu trên đất. Cách tính tiền bồi thường đất đai và tiền

trợ cấp tái định cư căn cứ theo tổng giá trị tổng sản lượng của đất đai những năm

trước đây rồi nhân với hệ số. Tiền bồi thường cho hoa màu, cho các loại tài sản

trên đất được tính theo giá cả hiện tại.

Mức bồi thường cho giải tỏa mặt bằng được thực hiện theo nguyên tắc đảm

bảo cho người dân có cuộc sống bằng hoặc cao hơn nơi ở cũ. Việc quản lý giải

phóng mặt bằng được giao cho các cục quản lý tài nguyên đất đai ở địa phương

đảm nhiệm. Tổ chức, cá nhân được quyền sử dụng thửa đất nào sẽ trả tiền thuê một

đơn vị xây dựng giải tỏa mặt bằng.

Để giải quyết nhà ở cho người dân khi giải phóng mặt bằng, phương thức

chủ yếu của Trung Quốc là trả tiền và hỗ trợ bằng cách tính ba khoản sau: Một là,

giá cả xây dựng lại, chênh lệch giữa giá xây dựng lại nhà mới và nhà cũ; Hai là,

giá đất tiêu chuẩn; Ba là, trợ cấp về giá cả. Ba khoản này cộng lại là tiền bồi

thường về nhà ở.

Việc bồi thường nhà ở cho dân ở thành phố khác với việc bồi thường cho

dân ở nông thôn, bởi có sự khác nhau về hình thức sở hữu đất đai ở thành thị và

nông thôn. Đối với nhà ở của người dân thành phố, nhà nước bồi thường bằng tiền

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn

6

là chính, với mức giá do thị trường bất động sản quyết định qua các tổ chức trung

gian để đánh giá, xác định giá. Với người dân nông thôn, nhà nước thực hiện theo

những cách thức rất linh hoạt, theo đó, mỗi đối tượng khác nhau sẽ có cách bồi

thường khác nhau: tiền bồi thường về sử dụng đất đai; tiền bồi thường về hoa màu;

bồi thường tài sản tập thể.

Theo đánh giá của một số chuyên gia tái định cư, sở dĩ Trung Quốc có

những thành công nhất định trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư là do thứ

nhất, đã xây dựng các chính sách và thủ tục rất chi tiết, ràng buộc đối với các hoạt

động tái định cư, đảm bảo mục tiêu tạo cơ hội phát triển cho người dân tái định cư,

tạo các nguồn lực sản xuất cho những người tái định cư. Thứ hai, năng lực thể chế

của các chính quyền địa phương khá mạnh. Chính quyền cấp tỉnh chịu trách nhiệm

hoàn toàn trong việc thực hiện chương trình bồi thường hỗ trợ tái định cư. Thứ ba,

quyền sở hữu đất tập thể làm cho việc thực hiện bồi thường hỗ trợ tái định cư có

nhiều thuận lợi, đặc biệt là ở nông thôn. Tiền đền bù cho đất đai bị mất không trả

cho từng hộ gia đình mà được cộng đồng sử dụng để tìm kiếm, phát triển đất mới

hoặc mua của các cộng đồng sở tại hay dùng để phát triển kết cấu hạ tầng. Chính

quyền thôn, xã chịu trách nhiệm phân chia cho các hộ bị ảnh hưởng.

Bên cạnh những thành công như vậy, chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định

cư của Trung Quốc cũng bộc lộ những tồn tại nhất định mà chủ yếu là vấn đề việc

làm; tốc độ tái định cư chậm, thiếu đồng bộ, thực hiện giải phóng mặt bằng trước

khi xây xong nhà tái định cư [45].

1.1.3.2. Ở Thái Lan

Cũng giống như ở nhiều nước khác trong khu vực châu Á, quá trình đô thị

hoá diễn ra nhanh chóng, mọi giao dịch về đất đai đều do cơ chế thị trường điều

tiết. Tuy nhiên, với những dự án do Chính phủ quản lý, việc đền bù được tiến hành

theo trình tự: tổ chức nghe ý kiến người dân; định giá đền bù.

Giá đền bù phụ thuộc vào từng khu vực, từng dự án. Nếu một dự án mang

tính chiến lược quốc gia thì nhà nước đền bù với giá rất cao so với giá thị trường.

Nhìn chung, khi tiến hành lấy đất của dân, nhà nước hoặc cá nhân đầu tư đều đền

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn

7

bù với mức cao hơn giá thị trường [45].

1.1.3.3. Ở Hàn Quốc

Vào những năm 70 của thế kỷ trước, trước tình trạng di dân ồ ạt từ các vùng

nông thôn vào đô thị, thủ đô Xơ-un đã phải đối mặt với tình trạng thiếu đất định cư

trầm trọng trong thành phố. Để giải quyết nhà ở cho dân nhập cư, chính quyền

thành phố phải tiến hành thu hồi đất của nông dân vùng phụ cận. Việc đền bù được

thực hiện thông qua các công cụ chính sách như hỗ trợ tài chính, cho quyền mua

căn hộ do thành phố quản lý và chính sách tái định cư.

Các hộ bị thu hồi đất có quyền mua hoặc nhận căn hộ do thành phố quản lý,

được xây tại khu đất được thu hồi có bán kính cách Xơ-un khoảng 5 km. Vào

những năm 70 của thế kỷ trước, khi thị trường bất động sản bùng nổ, hầu hết các

hộ có quyền mua căn hộ có thể bán lại quyền mua căn hộ của mình với giá cao hơn

nhiều lần so với giá gốc [45].

1.1.3.4. Singapore

Singapre có chế độ sở hữu đất đai đa dạng, trong đó chấp nhận sở hữu tư

nhân. Đất đai do Nhà nước sở hữu tỷ trọng lớn nhất (gần 90 %), số còn lại thuộc sở

hữu tư nhân, nhưng việc sở hữu này phải tuân thủ quy hoạch sử dụng đất mà nhà

nước đó phê duyệt. Nhà nước đóng vai trò trung tâm trong quy hoạch đô thị, có

toàn quyền quyết định mọi vấn đề trong quy hoạch đô thị. Sau khi có quy hoạch,

nhà nước thu hồi đất và giao đất (bán hoặc cho thuê) cho các công ty (nhà nước

hoặc tư nhân) thực hiện đúng quy hoạch chi tiết. Quy hoạch được công bố trước

khi thu hồi đất 2 đến 3 năm. Nhà nước không cho phép chủ đầu tư mua đi bán lại

trên mảnh đất đã được giao, trừ một số trường hợp đặc biệt. Phát triển nhất ở quốc

gia này là nhà ở, nhà ở tái định cư khi nhà nước thu hồi đất sử dụng cho các mục

đích quốc gia, người bị thu hồi đất hoàn toàn yên tâm bởi ngoài các khoản hỗ trợ

theo quy định, người bị thu hồi đất sẽ được bố trí ngay các căn hộ mới hơn, đẹp

hơn, thậm chí có cả trường hợp diện tích tái định cư rộng hơn [45].

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc-tnu.edu.vn

8

1.1.4. Chính sách bồi thường giải phóng mặt bằng khi nhà nước thu hồi đất ở

Việt Nam qua các thời kỳ

1.1.4.1. Thời kì trước 1987

* Hiến pháp 1946

Sau cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, lần đầu tiên nước

Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ban hành Hiến pháp vào năm 1946. Đến năm 1953,

Nhà nước ta thực hiện cuộc cải cách ruộng đất và Luật cải cách ruộng đất được ban

hành. Một trong những mục tiêu đầu tiên của cuộc cải cách là: Thủ tiêu quyền

chiếm hữu ruộng đất của thực dân Pháp và đế quốc xâm lược ở Việt Nam, xóa bỏ

chế độ phong kiến, chiếm hữu ruộng đất của giai cấp địa chủ thực hiện chế độ sở

hữu ruộng đất của nông dân [3], [7]. Sau đó, Đảng và Nhà nước ta đã vận động

nông dân làm ăn tập thể, đồng thời Nhà nước thành lập các nông trường quốc

doanh, các trạm trại nông nghiệp- hình thức sở hữu tập thể.

* Nghị định số 151-TTg

Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định số 151-TTg ngày 14/4/1959, quy

định về thể lệ tạm thời trưng dụng ruộng đất, là văn bản pháp quy đầu tiên liên

quan đến việc bồi thường và tái định cư ở Việt Nam, sau đó Ủy ban kế hoạch Nhà

nước và Bộ Nội vụ ban hành Thông tư liên bộ số 1424/TTg của Chính phủ quy

định thể lệ tạm thời về trưng dụng ruộng đất để làm địa điểm xây dựng các công

trình kiến thiết cơ bản với nguyên tắc phải đảm bảo kịp thời và diện tích đủ cần

thiết cho công trình xây dựng kiến thiết cơ bản, đồng thời chiếu cố đúng mức

quyền lợi và đời sống của người có ruộng đất. Đất thuộc sở hữu tư nhân hoặc tập

thể khi bị trưng dụng thì thuộc sở hữu của Nhà nước.

1.1.4.2. Thời kỳ 1987 đến 1993

Hiến pháp 1980 quy định đất đai thuộc sở hữu toàn dân, chính vì vậy việc

thực hiện bồi thường về đất không được thực hiện mà chỉ thực hiện bồi thường

những tài sản có trên đất hoặc những thiệt hại do việc thu hồi đất gây nên [5].

Luật Đất đai năm 1988 ban hành quy định về việc bồi thường cũng cơ bản

dựa trên những điều quy định tại Hiến pháp 1980.