Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Nghiên cứu một số đặc điểm tái sinh tự nhiên loài Vối thuốc (Schima wallichii Choisy) trong các trạng thái rừng tự nhiên phục hồi ở tỉnh Bắc Giang
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜ NG ĐẠ I HỌ C THÁI NGUYÊN
--------------------------------
HOÀNG VĂN CHÚC
NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM TÁI SINH
TỰ NHIÊN LOÀI VỐI THUỐC (SCHIMA
WALLICHII CHOISY) TRONG CÁC TRẠNG
THÁI RỪNG TỰ NHIÊN PHỤC HỒI
Ở TỈNH BẮC GIANG
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC LÂM NGHIỆP
THÁI NGUYÊN - 2010
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜ NG ĐẠ I HỌ C THÁI NGUYÊN
--------------------------------
HOÀNG VĂN CHÚC
NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM TÁI SINH
TỰ NHIÊN LOÀI VỐI THUỐC (SCHIMA
WALLICHII CHOISY) TRONG CÁC TRẠNG
THÁI RỪNG TỰ NHIÊN PHỤC HỒI
Ở TỈNH BẮC GIANG
Chuyên ngành: Lâm học
Mã số: 60.62.60
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC LÂM NGHIỆP
Người hướng dẫn khoa học: PGS TS. Võ Đại Hải
THÁI NGUYÊN - 2010
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
i
MỤC LỤC
Chương,
mục
Tên chương, mục Trang
Đặt vấn đề…………………………………………….. 1
Chương 1 Tổng quan vấn đề nghiên cứu……………………….. 3
1.1. Trên thế giới…………………………………………… 3
1.1.1 Nghiên cứu về tái sinh rừng…………………………… 3
1.1.2 Nghiên cứu về loài Vối thuốc…………………………. 4
1.2. Ở Việt Nam……………………………………………. 10
1.2.1 Nghiên cứu về tái sinh rừng…………………………… 10
1.2.2 Nghiên cứu về loài cây Vối thuốc……………………... 12
1.3. Nhận xét và đánh giá chung…………………………… 16
Chương 2
Mục tiêu, đối tượng, giới hạn, nội dung và phương
pháp nghiên cứu…………………………………….. 17
2.1. Mục tiêu nghiên cứu…………………………………… 17
2.2 Đối tượng nghiên cứu…………………………………. 17
2.3. Giới hạn nghiên cứu…………………………………… 17
2.4. Nội dung nghiên cứu…………………………………... 17
2.5. Phương pháp nghiên cứu………………………………. 18
2.5.1 Quan điểm nghiên cứu và cách tiếp cận.......................... 18
2.5.2
Phương pháp kế thừa số liệu kết hợp với khảo sát tổng thể
hiện trường............................................................. 19
2.5.3
Nghiên cứu số đặc điểm hình thái, vật hậu và phân bố của Vối
thuốc.................................................................................... 20
2.5.4
Phương pháp chọn địa điểm điều tra, lập và điều tra OTC ở
lâm phần.............................................................................. 21
2.5.5 Điều tra tái sinh rừng...................................................... 23
2.5.6 Phân tích và xử lí số liệu ……………………………… 24
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
ii
Chương 3 Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội khu vực nghiên cứu 28
3.1 Điều kiện tự nhiên…………………………………….. 28
3.1.1 Vị trí địa lý……………………………………………. 28
3.1.2 Đặc điểm địa hình……………………………………... 28
3.1.3 Khí hậu thuỷ văn ……………………………………….. 29
3.1.4 Đặc điểm đất đai…………………………………………. 29
3.1.5 Hiện trạng sử dụng đất đai và tài nguyên rừng ………….. 30
3.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ………………………………... 31
3.2.1 Dân số, dân tộc và lao động…………………………….. 31
3.2.2 Thực trạng kinh tế ............................................................. 31
3.2.3 Cơ sở hạ tầng..................................................................... 31
3.3. Nhận xét và đánh giá chung 32
3.3.1 Thuận lợi............................................................................. 32
3.3.2 Khó khăn, thách thức........................................................... 33
Chương 4 Kết quả nghiên cứu và thảo luận................................... 34
4.1.
Tìm hiểu một số đặc điểm hình thái, vật hậu và giá trị sử
dụng loài Vối thuốc ở tỉnh Bắc Giang 34
4.1.1. Đặc điểm hình thái............................................................. 34
4.1.2. Giá trị sử dụng..................................................................... 38
4.2.
Nghiên cứu đặc điểm phân bố tự nhiên loài Vối thuốc tại
Bắc Giang 37
4.2.1.
Diện tích và trạng thái rừng có Vối thuốc phân bố tại Bắc
Giang................................................................................ 39
4.2.2. Đặc điểm khí hậu khu vực có Vối thuốc phân bố............ 42
4.2.3. Đặc điểm đất đai................................................................. 43
4.3.
Nghiên cứu một số đặc điểm cấu trúc tầng cây cao lâm
phần có Vối thuốc tái sinh tự nhiên..................................... 45
4.3.1. Cấu trúc tổ thành và mật độ................................................. 45
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
iii
4.3.2.
Cấu trúc tầng thứ và độ tàn che của rừng tự nhiên phục
hồi có Vối thuốc phân bố………………………………… 49
4.4.
Nghiên cứu đặc điểm tái sinh tự nhiên Vối thuốc tại Bắc
Giang……………………………………………………… 53
4.4.1. Nghiên cứu đặc điểm cấu trúc tổ thành cây tái sinh 54
4.4.2.
Nghiên cứu đặc điểm cấu trúc mật độ và tỷ lệ cây tỷ lệ
cây tái sinh triển vọng…………………………………….. 59
4.4.3. Chất lượng và nguồn gốc cây tái sinh……………………. 62
4.4.4. Phân bố cây tái sinh theo cấp chiều cao………………….. 66
4.4.5.
Mạng hình phân bố cây tái sinh và tần suất xuất hiện cây
tái sinh Vối thuốc…………………………………………. 70
4.4.6.
Nghiên cứu quy luật phân bố số cây theo chiều cao (N/H)
của cây tái sinh…………………………………………… 73
4.5.
Đề xuất một số giải pháp kỹ thuật lâm sinh phục hồi và
phát triển rừng tự nhiên có loài Vối thuốc phân bố trên địa
bàn tỉnh Bắc Giang 76
Chương 5 Kết luận, tồn tại và khuyến nghị 79
5.1. Kết luận 79
5.2 Tồn tại 81
5.3 Khuyến nghị 82
Tài liệu tham khảo 83
Phần Phụ lục 86
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
iv
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU TRONG LUẬN VĂN
Số bảng Tên bảng Trang
Bảng 2.1 Bố trí cây định vị theo dõi vật hậu 20
Bảng 2.2 Bố trí OTC điều tra lâm phần tại các địa điểm nghiên
cứu
21
Bảng 2.3 Bố trí ODB điều tra tái sinh 23
Bảng 4.1 Đặc điểm vật hậu Vối thuốc phân bố tự nhiên ở Bắc
Giang
35
Bảng 4.2 Giá trị sử dụng của loài cây Vối thuốc 36
Bảng 4.3 Diện tích và trang thái rừng có Vối thuốc phân bố ở Bắc
Giang
38
Bảng 4.4 Các yếu tố khí hậu tỉnh Bắc Giang 40
Bảng 4.5 Các dạng đất rừng chủ yếu có loài Vối thuốc phân bố 41
Bảng 4.6 Một số chỉ tiêu điều tra lập địa rừng Vối thuốc phân bố 42
Bảng 4.7 Mật độ và tổ thành loài của rừng Vối thuốc ở Tân Sơn,
Lục Ngạn
44
Bảng 4.8 Mật độ và tổ thành loài của rừng Vối thuốc ở Xã Lục
Sơn, Lục Nam
46
Bảng 4.9 Cấu trúc tầng thứ của rừng ở xã Tân Sơn 48
Bảng 4.10 Cấu trúc tầng thứ của rừng ở xã Lục Sơn 49
Bảng 4.11 Các chỉ tiêu đánh giá mạng hình phân bố cây gỗ ở rừng
tự nhiên phục hồi có loài Vối thuốc phân bố 50
Bảng 4.12
Tổ thành cây tái sinh trong rừng tự nhiên trạng thái IIa
tại xã Tân Sơn huyện Lục Ngạn - Bắc Giang 52
Bảng 4.13 Cấu trúc tổ thành cây tái sinh ở trạng thái rừng IIb tại xã
Tân Sơn
53
Bảng 4.14 Cấu trúc tổ thành cây tái sinh rừng IIa tại Lục Sơn, Lục
Nam
55
Bảng 4.15 Cấu trúc tổ thành cây tái sinh ở trạng thái rừng IIb tại xã
Lục Sơn
56
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
v
Số bảng Tên bảng Trang
Bảng 4.16
Mật độ và tỷ lệ cây tái sinh có triển vọng (TV) ở trạng
thái rừng IIa và IIb rừng tự nhiên có Vối thuốc phân bố
ở xã Tân Sơn - Lục Ngạn
56
Bảng 4.17
Mật độ và tỷ lệ cây tái sinh có triển vọng ở trạng thái
rừng IIa và IIb rừng tự nhiên có Vối thuốc phân bố ở xã
Lục Sơn
58
Bảng 4.18 Chất lượng và nguồn gốc cây tái sinh ở Tân Sơn, Lục
Ngạn
60
Bảng 4.19 Chất lượng và nguồn gốc cây tái sinh ở Lục Sơn huyện
Lục Nam
62
Bảng 4.20 Phân bố cây tái sinh theo cấp chiều cao tại xã Tân Sơn -
Lục Ngạn
64
Bảng 4.21 Phân bố cây tái sinh theo cấp chiều cao tại xã Lục Sơn,
Lục Nam
66
Bảng 4.22
Phân bố cây theo mặt phẳng nằm ngang và tần suất xuất
hiện cây tái sinh loài Vối thuốc ở xã Tân Sơn - huyện
Lục Ngạn
69
Bảng 4.23
Phân bố cây theo mặt phẳng nằm ngang và tần suất xuất
hiện cây tái sinh loài Vối thuốc ở xã Lục Sơn - huyện
Lục Nam
70
Bảng 4.24 Kết qủa mô hình hóa quy luật phân bố N/H của cây tái
sinh tại Bắc Giang 72
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
vi
DANH MỤC CÁC HÌNH MINH HOẠ TRONG LUẬN VĂN
Số hình Tên hình Trang
Hình 2.1 Khái quát quá trình nghiên cứu 19
Hình 4.1 Lá, hoa, quả và hạt Vối thuốc 34
Hình 4.2
Bản đồ phân bố tự nhiên loài cây Vối thuốc trên địa bàn
tỉnh Bắc Giang 39
Hình 4.3 Rừng Vối thuốc phục hồi ở xã Tân Sơn huyện Lục Ngạn 45
Hình 4.4
Vối thuốc tái sinh tự nhiên ở rừng phục hồi sau nương
rẫy 51
Hình 4.5 Vối thuốc tái sinh chồi ở rừng nhiên phục hồi 61
Hình 4.6
Phân bố số cây tái sinh theo cấp chiều cao tại xã Tân
Sơn - Lục Ngạn
65
Hình 4.7
Phân bố số cây tái sinh theo cấp chiều cao tại xã Lục
Sơn huyện Lục Nam
67
Hình 4.8
Phân bố N/H của cây tái sinh theo trạng thái IIa, IIb tại 2
xã Lục Ngạn và Lục Nam theo hàm phân bố giảm 73
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
vii
MỘT SỐ TỪ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU DÙNG TRONG LUẬN VĂN
Kí hiệu Ý nghĩa
A
Hoa có nhiều nhị (biểu thị công thức hoa)
C5 Hoa có 5 tràng (biểu thị công thức hoa)
D1,3 Đường kính 1,3 m, đơn vị tính là cm.
DT Đường kính tán, đơn vị tính là m.
G Thiết diện ngang
G
(5) Bầu hạ, bầu có 5 ô (biểu thị công thức hoa)
Hvn Chiều cao vút ngọn, đơn vị tính là m.
Hdc Chiều cao dưới cành, đơn vị tính là m.
Ia Trạng thái thảm thực vật rừng Ia
Ib Trạng thái thảm thực vật rừng Ib
Ic Trạng thái thảm thực vật rừng Ic
IIa Rừng phục hồi IIa
IIb Rừng phục hồi IIb
IIIa Rừng nghèo IIIa
IIIb Rừng trung bình IIIb
K5 Đài hoa có 5 cái (biểu thị công thức hoa)
NN&PTNT Nông nghiệp và PTNT
ODB Ô dạng bản
OTC Ô tiêu chuẩn
Ô1, Ô2, Ô3 OTC1, OTC2, OTC3
S% Hệ số biến động, đơn vị tính là %.
TB Trung bình
TT Số thứ tự
VI% Chỉ số Important Value
♂/♀ Hoa lưỡng tính (biểu thị công thức hoa)
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
viii
BẢNG TÊN KHOA HỌC CÁC LOÀI CÂY
DÙNG TRONG LUẬN VĂN
TT Tên Việt Nam Tên khoa học
1 Ba bét trắng Mallotus apelta (Lour) Mull-Arg
2 Ba soi Macaranga denticulata Mull-Arg
3 Bồ đề Styrax tonkinensis Pierre
4 Bồ hòn Sapin mukorossi Geartn
5 Bời lời nhớt litsea sebfere Pers
6 Bông bạc Venonia arborea Ham
7 Bứa Garcinia oblongiflia Champ
8 Bưởi bung Acronychia pendunculata (L.) Miq
9 Canh kiến Mallotus philippinesis (Lam.) Muell -Arg
10 Chân chim Schefflera pesavis R.Vig
11 Chẹo Engelhardtia chrysolepis. Hance
12 Chẹo lông Engelhardtia spicata BL
13 Chẹo lông Engelhardtia spicata BL.
14 Chò nâu Diptercarpus retusus Bl.
15 Côm tầng Elaeocarpus griffithii A Gray
16 Dâu da Baccaurea sapida Muell. -Arg
17 Giẻ đỏ Lithocarpus ducampi (Hickel & A. Camus)
18 Dọc Garcinia mulltiflora Champ
19 Giẻ bộp Castannopsis cerebrina Barnett
20 Giẻ cau Quercus platycalyx H.et A.Camus
21 Giẻ cuống Quercus chryscalyx Hickel & A.Camus
22 Gội nếp Amoora gigantea Pierre
23 Hà nu Ixonanthes cochinchinesis Pierre
24 Hoắc quang tía Wendlandia paniculata DC
25 Kẹn Aesculus chinensis Bunge
26 Keo lá tràm Acacia auriculiformis Cunn
27 Keo lai Acacia mamgium x Acacia auriculiformis
28 Keo tai tượng Acacia mangium Willd
29 Kháo vàng Machilus bonii. H. Lec
30 Lát hoa Chukrasia tabularis A.Juss
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
ix
TT Tên Việt Nam Tên khoa học
31 Lim xanh Erythrofloeum fordii Oliv
32 Lọng bàng Dillenia heterosepala Finet et Gagnep
33 Mán đỉa Pithecolobium clypearia -Var Scuminatum Gagnep
34 Máu chó Knema conferta Warbg
35 Máu chó lá nhỏ Knema conferta Warbg
36 Mua Melastoma decemfidum Roxb
37 Mý Lysidice rhodostegia Hance
38 Ngát Gironniera subaequalis Planch
39 Nhội Bischofia javanica Bl.
40 Núc lác Oroxylon indicum (L.) Vent
41 Ràng ràng mít Ormosia balansae Drake
42 Re gừng Cinnamomum obtusifolium Roxb
43 Sầm Memecylon umbellatum Burm
44 Sau sau Liquidambar formosana Hance
45 Sim Rhodomyrtus tomentosa (Ait.) HassK
46 Táo rừng (Táo núi) Prunus fordiana Dunn
47 Thành ngạnh Cratoxylon prunifolium Dyer
48 Thầu tấu Aporosa microcalyx Hassk
49 Thị rừng Diospyros rubra H.Lec
50 Thông đuôi ngựa Pinus massoniana Lamb
51 Thông nhựa Pinus merkusii Jungh et de Vires
52 Thừng mực mỡ Wrightia laevis Hook.f.
53 Trám trắng Canarium album (Lour.) Raeusch
54 Vàng anh Saraca dives Pierre
55 Vạng trứng Endospermum chinense Benth
56 Vỏ rụt Hymenodictyon excelsum Wall. Var, Velutinum Pierre
57 Vối thuốc Schima wallichii Choisy
58 Xoan nhừ Choerospondias axillaris Burtt. Et Hill
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
x