Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam

Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học và biện pháp kỹ thuật chọn tạo giống và gây trồng rừng giổi (Michelia mediocris Dandy)
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
i
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT
VIỆN KHOA HỌC LÂM NGHIỆP VIỆT NAM
PHAN VĂN THẮNG
NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC VÀ
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT CHỌN TẠO GIỐNG VÀ GÂY
TRỒNG RỪNG GIỔI XANH (Michelia mediocris Dandy)
LÀM CƠ SỞ ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP KỸ THUẬT NHẰM
NÂNG CAO NĂNG SUẤT VÀ CHẤT LƢỢNG RỪNG
LUẬN ÁN TIẾN SĨ LÂM NGHIỆP
Hà Nội - 2014
ii
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT
VIỆN KHOA HỌC LÂM NGHIỆP VIỆT NAM
PHAN VĂN THẮNG
NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC VÀ
BIỆN PHÁP KỸ THUẬT CHỌN TẠO GIỐNG VÀ GÂY
TRỒNG RỪNG GIỔI XANH (Michelia mediocris Dandy)
LÀM CƠ SỞ ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP KỸ THUẬT NHẰM
NÂNG CAO NĂNG SUẤT VÀ CHẤT LƢỢNG RỪNG
Chuyên ngành: Lâm sinh
Mã số: 62 62 02 05
LUẬN ÁN TIẾN SĨ LÂM NGHIỆP
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. GS.TSKH. ĐỖ ĐÌNH SÂM
2. PGS.TS. NGUYỄN HUY SƠN
Hà Nội - 2014
iii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của bản thân tôi,
công trình đƣợc thực hiện trong thời gian từ năm 2008 đến năm 2014. Các số liệu
và kết quả nghiên cứu trình bày trong luận án là trung thực.
Nội dung của luận án có sử dụng một phần kết quả của nhiệm vụ “Xây dựng
mô hình cải tạo rừng Thông xen Keo thành rừng hỗn giao cây bản địa tại Chi LăngLạng Sơn” và dự án “Nâng cao chất lượng giống một số loài cây bản địa phục vụ
cho khoanh nuôi xúc tiến tái sinh rừng và làm giàu rừng giai đoạn 2006-2010” của
Trung tâm Nghiên cứu Lâm sản ngoài gỗ (trƣớc đây là Trung tâm Nghiên cứu Lâm
đặc sản) thực hiện mà nghiên cứu sinh là ngƣời chủ trì, trực tiếp tham gia. Luận án
cũng đã sử dụng số liệu điều tra 9 ô tiêu chuẩn định vị ở 3 địa điểm (Đam Rông –
Lâm Đồng, An Nhơn – Bình Định, Vũ Quang - Hà Tĩnh) của đề tài nghiên cứu
khoa học cấp Bộ “Nghiên cứu đặc điểm lâm học của một số hệ sinh thái rừng tự
nhiên chủ yếu ở Việt Nam (giai đoạn II: 2011-2015)” do PGS.TS. Trần Văn Con
chủ trì cho phép sử dụng và công bố trong luận án.
Hà Nội, ngày tháng năm 2014
Ngƣời viết cam đoan
Phan Văn Thắng
iv
LỜI CẢM ƠN
Luận án này đƣợc hoàn thành tại Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam theo
chƣơng trình đào tạo nghiên cứu sinh khóa 20 giai đoạn 2008-2014. Trong quá trình
thực hiện và hoàn thành luận án, tôi đã nhận đƣợc sự quan tâm, giúp đỡ của Ban
lãnh đạo Viện, Ban Đào tạo, Hợp tác quốc tế - Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt
Nam, Trung tâm Nghiên cứu Lâm sản ngoài gỗ, Viện Nghiên cứu Lâm sinh, Viện
Nghiên cứu Sinh thái và Môi trƣờng rừng, Viện Nghiên cứu Giống và Công nghệ
sinh học Lâm nghiệp, Trƣờng Đại học Lâm nghiệp. Nhân dịp này, tôi xin cảm ơn về
sự giúp đỡ quý báu đó.
Trƣớc hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và kính trọng tới GS.TSKH. Đỗ
Đình Sâm, PGS.TS. Nguyễn Huy Sơn đã dành nhiều thời gian và công sức giúp đỡ
tôi hoàn thành luận án này.
Xin chân thành cảm ơn các cán bộ nghiên cứu Trung tâm Nghiên cứu Lâm
sản ngoài gỗ - Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam đã giúp đỡ tôi trong quá trình
điều tra, thí nghiệm và thu thập số liệu.
Cuối cùng tôi xin gửi lời cám ơn tới các đồng nghiệp, cộng sự, bạn bè và
ngƣời thân trong gia đình đã động viên, chia sẻ, giúp đỡ và tạo mọi điều kiện cả về
vật chất, tinh thần đề tôi hoàn thành luận án.
Nghiên cứu sinh
Phan Văn Thắng
v
MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................iv
MỤC LỤC...................................................................................................................v
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT............................................. viii
DANH MỤC CÁC BẢNG..........................................................................................x
DANH MỤC CÁC HÌNH....................................................................................... xiii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ..................................................................................xiv
MỞ ĐẦU.....................................................................................................................1
1. Sự cần thiết của đề tài .............................................................................................1
2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................................2
2.1. Ý nghĩa khoa học..................................................................................................2
2.2. Ý nghĩa thực tiễn ..................................................................................................2
3. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2
4. Những đóng góp mới của đề tài..............................................................................3
5. Giới hạn nghiên cứu................................................................................................3
5.1. Nội dung nghiên cứu ............................................................................................3
5.2. Địa bàn nghiên cứu..............................................................................................3
6. Cấu trúc và bố cục luận án ......................................................................................4
Chƣơng 1.....................................................................................................................6
TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU...................................................................6
1.1. Trên thế giới.........................................................................................................6
1.1.1. Nghiên cứu về phân loại, tên gọi, hình thái và giá trị sử dụng.........................6
1.1.2. Nghiên cứu về phân bố, sinh thái, sinh trưởng và tái sinh ...............................8
1.1.3. Nghiên cứu về vật hậu và giống........................................................................9
1.1.4. Nghiên cứu về trồng, chăm sóc và nuôi dưỡng rừng trồng ............................12
1.2. Ở Việt Nam ........................................................................................................15
1.2.1. Nghiên cứu về phân loại, tên gọi, hình thái và giá trị sử dụng.......................15
vi
1.2.2. Nghiên cứu về phân bố, sinh thái, sinh trưởng và tái sinh .............................18
1.2.3. Nghiên cứu về vật hậu và giống......................................................................22
1.2.4. Nghiên cứu về kỹ thuật trồng, chăm sóc và nuôi dưỡng rừng trồng ..............25
1.3. Đánh giá chung ..................................................................................................28
Chƣơng 2...................................................................................................................30
NỘI DUNG, VẬT LIỆU, PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................30
2.1. Nội dung nghiên cứu..........................................................................................30
2.2. Vật liệu nghiên cứu ............................................................................................31
2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu....................................................................................31
2.3.1. Phương pháp nghiên cứu chung .....................................................................31
2.3.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể .....................................................................32
2.4. Điều kiện tự nhiên nơi gây trồng thí nghiệm .....................................................55
2.4.1. Vị trí địa lý ......................................................................................................55
2.4.2. Khí hậu thủy văn .............................................................................................56
2.4.3. Địa hình, đất đai .............................................................................................57
2.4.4. Tài nguyên rừng ..............................................................................................58
2.4.5. Đánh giá chung...............................................................................................58
Chƣơng 3...................................................................................................................60
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ........................................................60
3.1. Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học của cây Giổi xanh .................................60
3.1.1. Đặc điểm hình thái, giải phẫu và một số tính chất gỗ ....................................60
3.1.2. Đặc điểm ADN mã vạch trong xác định loài .................................................66
3.1.3. Đặc điểm vật hậu ...........................................................................................70
3.1.4. Đặc điểm phân bố, sinh thái ...........................................................................71
3.1.5. Đặc điểm cấu trúc lâm phần có Giổi xanh phân bố tự nhiên .........................79
3.1.6. Đặc điểm tái sinh tự nhiên của Giổi xanh ......................................................88
3.2. Nghiên cứu ảnh hƣởng của một số nhân tố hoàn cảnh đến sinh trƣởng của rừng
trồng Giổi xanh .........................................................................................................91
3.2.1. Ảnh hưởng của ánh sáng đến sinh trưởng của rừng trồng Giổi xanh............91
vii
3.2.2. Ảnh hưởng của ánh sáng đến hàm lượng sắc tố trong lá Giổi xanh ..............96
3.2.3. Quan hệ giữa sinh trưởng của Giổi xanh trồng 4 năm tuổi với một số
nhân tố hoàn cảnh.....................................................................................................99
3.3. Nghiên cứu chọn và khảo nghiệm giống Giổi xanh.........................................107
3.3.1. Khảo nghiệm xuất xứ ....................................................................................107
3.3.2. Chọn giống....................................................................................................109
3.3.3. Khảo nghiệm hậu thế các gia đình cây trội ..................................................115
3.4. Các biện pháp kỹ thuật trồng rừng Giổi xanh..................................................119
3.4.1. Nghiên cứu kỹ thuật nhân giống hữu tính.....................................................119
3.4.2. Nghiên cứu kỹ thuật nhân giống vô tính bằng phương pháp ghép ...............126
3.4.3. Nghiên cứu về phương thức trồng.................................................................127
3.4.2. Nghiên cứu về phân bón................................................................................129
3.5. Đề xuất bổ sung một số biện pháp kỹ thuật gây trồng Giổi xanh....................130
KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ KIẾN NGHỊ...............................................................133
1. Kết luận ...............................................................................................................133
2. Tồn tại .................................................................................................................136
3. Kiến nghị.............................................................................................................136
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN
LUẬN ÁN...............................................................................................................137
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................138
viii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT
TT Viết tắt Nghĩa đầy đủ
1 ADN Acid Deoxyribo Nucleic
2
BĐ
Ngày bắt đầu nảy mầm
3 CTAB Cetryl Ammonium Bromide
4 CT Công thức
5 CTr Cây trội
6 D00, mm Đƣờng kính gốc
7
D00
, mm Đƣờng kính gốc bình quân
8 D1,3, cm Đƣờng kính ngang ngực
9
D1,3
, cm Đƣờng kính ngang ngực trung bình
10 Dt
, m Đƣờng kính tán
11
Dt
, m Đƣờng kính tán bình quân
12 Đnc Độ nhỏ cành
13 Đtt Độ thẳng thân
14
FIPI
Forest Inventory and Planning Institute (Viện Điều tra và
Quy hoạch rừng)
15
HC
, % Tỷ lệ hạt chắc
16 Hchồi , cm Chiều cao của chồi ghép
17 HSTT Hệ số tổ thành
18 Hvn, m Chiều cao vút ngọn
19
Hvn
, m Chiều cao vút ngọn trung bình
20 Hdc, m Chiều cao dƣới cành
21 %Hdc Tỷ lệ lợi dụng gỗ
22
Hdc
, m Chiều cao dƣới cành trung bình
23 Ht Hình thái tán
24 ICL Chỉ số chất lƣợng tổng hợp
25 IV% Important Value (Giá trị quan trọng)
26
JICA
Japan International Cooperation Agency (Cơ quan hợp tác
quốc tế Nhật Bản)
27 K Bậc tự do
ix
TT Viết tắt Nghĩa đầy đủ
28 KfW3 Trồng rừng Việt Đức 3
29 KHLN Khoa học Lâm nghiệp
30 LSNG Lâm sản ngoài gỗ
31
M
(g) Khối lƣợng hạt
32
MC
(%) Hàm lƣợng nƣớc trong hạt
33 MF Ministry of Forestry (Bộ Lâm nghiệp)
34
NM
(%) Tỷ lệ nảy mầm
35 NN&PTNT Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
36 OTC Ô tiêu chuẩn
37 ODB Ô dạng bản
38 PCR Polymerase Chain Reaction
39 PTPS Phân tích phƣơng sai
40 QTSS Quần thể so sánh
41 R Hệ số tƣơng quan
42 S Sai tiêu chuẩn
43 S% Hệ số biến động
44
TLNM , (%) Tỷ lệ nảy mầm
45 TCVN Tiêu chuẩn Việt nam
46 TLS, (%) Tỷ lệ sống
47
Tg , ngày Thời gian nảy mầm
48 ∆D , cm Tăng trƣởng bình quân hàng năm đƣờng kính
49 ∆D00, mm Tăng trƣởng bình quân hàng năm đƣờng kính gốc
50 ∆D1,3, cm Tăng trƣởng bình quân hàng năm đƣờng kính ngang ngực
51 ∆H, m Tăng trƣởng bình quân hàng năm chiều cao
52 ∆Hdc, m Tăng trƣởng bình quân hàng năm chiều cao dƣới cành
53 ∆Hvn, m Tăng trƣởng bình quân hàng năm chiều cao vút ngọn
54 λ, δ, α, β Các tham số của phƣơng trình
x
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng Tên bảng Trang
3.1 Khối lƣợng thể tích của gỗ Giổi xanh 63
3.2 Tỷ lệ co rút và dãn nở của gỗ Giổi xanh 65
3.3 Tỷ lệ độ co rút tiếp tuyến và xuyên tâm của gỗ Giổi xanh 65
3.4 Mức độ tƣơng đồng nucleotide của vùng gen matK 67
3.5 Mức độ tƣơng đồng nucleotide của vùng gen TrnH-PsbA 67
3.6 Mức độ tƣơng đồng nucleotide của vùng gen rbcL 68
3.7 So sánh 6 mẫu nghiên cứu với trình tự gen của Michelia mediocris 68
3.8 Đặc điểm vật hậu của Giổi xanh 70
3.9 Chu kỳ sai quả của Giổi xanh 72
3.10 Vị trí địa lý, địa hình, kiểu rừng có Giổi xanh phân bố 73
3.11 Đặc điểm khí hậu của khu vực có phân bố tự nhiên Giổi xanh 75
3.12 Đặc điểm hóa tính đất nơi có phân bố Giổi xanh 78
3.13 Tổ thành các loài cây trong lâm phần có Giổi xanh phân bố 80
3.14 Cấu trúc tầng thứ của rừng tự nhiên có Giổi xanh phân bố tại một
số tỉnh miền Trung và Tây Nguyên
82
3.15 Phân bố số lƣợng và tỷ lệ cây Giổi xanh ở các vị thế tán khác nhau 83
3.16 Phƣơng trình liên hệ giữa sinh trƣởng và tăng trƣởng với vị thế tán
Giổi xanh
84
3.17 Kết quả mô phỏng và kiểm tra lý thuyết về luật phân bố N/D1,3
rừng Giổi xanh tự nhiên ở Thanh Hóa, Gia Lai và Lâm Đồng
85
3.18 Kết quả mô phỏng và kiểm tra lý thuyết về luật phân bố N/Hvn
rừng Giổi xanh tự nhiên ở Lào Cai, Thanh Hóa và Gia Lai
86
3.19 Phƣơng trình tƣơng quan Hvn và D1,3 Giổi xanh tự nhiên 87
3.20 Tổ thành cây tái sinh ở rừng tự nhiên tại Thanh Hóa và Gia Lai 88
3.21 Khả năng tái sinh tự nhiên của Giổi xanh ở Thanh Hóa, Gia Lai 89
3.22 Ảnh hƣởng độ tàn che tới sinh trƣởng rừng trồng
(1-3 năm tuổi) tại Chi Lăng (Lạng Sơn)
92
xi
3.23 Ảnh hƣởng độ tàn che tới sinh trƣởng rừng trồng 4 năm
tuổi tại Chi Lăng (Lạng Sơn)
94
3.24 Ảnh hƣởng độ tàn che tới sinh trƣởng rừng trồng
ừng non (6 năm tuổi) tại Chi Lăng (Lạng Sơn)
95
3.25 Ảnh hƣởng độ tàn che tới sinh trƣởng rừng trồng
ừng sào (8 năm tuổi) tại Hoành Bồ (Quảng Ninh)
96
3.26 Hàm lƣợng sắc tố trong lá cây Giổi xanh cho từng giai đoạn phát
triển dƣới các độ tàn che khác nhau
97
3.27 Phƣơng trình mô phỏng quan hệ giữa sinh trƣởng của Giổi xanh
trồng 4 năm tuổi với độ tàn che
99
3.28 Phƣơng trình mô phỏng quan hệ giữa sinh trƣởng của Giổi xanh
trồng 4 năm tuổi với hàm lƣợng chất hữu cơ tổng số
100
3.29 Phƣơng trình mô phỏng quan hệ giữa sinh trƣởng của Giổi xanh
trồng 4 năm tuổi với độ dày tầng đất
102
3.30 Phƣơng trình mô phỏng quan hệ giữa sinh trƣởng của Giổi xanh
trồng 4 năm tuổi với độ xốp đất
103
3.31 Phƣơng trình mô phỏng quan hệ giữa sinh trƣởng của Giổi xanh
trồng 4 năm tuổi với tổng hợp một số nhân tố hoàn cảnh
105
3.32 Bảng đề xuất phân cấp mức độ thuận lợi của một số nhân tố hoàn
cảnh cho trồng rừng Giổi xanh 4 năm tuổi
107
3.33 Sinh trƣởng của các xuất xứ Giổi xanh tại Hoành Bồ (Quảng
Ninh) (4 tuổi)
108
3.34 Một số đặc điểm lâm phần chọn cây trội sinh trƣởng Giổi xanh 110
3.35 Đặc điểm sinh trƣởng của 145 cây trội dự tuyển Giổi xanh so với
quần thể so sánh tại Thƣờng Xuân và K’Bang
111
3.36 Sinh trƣởng và chỉ số chất lƣợng của cây trội Giổi xanh 112
3.37 Sinh trƣởng giữa các gia đình cây trội Giổi xanh tại khảo nghiệm
hậu thế ở Hoành Bồ (Quảng Ninh) (4 tuổi)
116
3.38 Quan hệ giữa thời điểm quả chín và phẩm chất hạt giống Giổi 120
xii
xanh
3.39 Ảnh hƣởng của các công thức xử lý tới nảy mầm của hạt 121
3.40 Ảnh hƣởng phân bón đến sinh trƣởng cây con Giổi xanh trong giai
đoạn vƣờn ƣơm
123
3.41 Ảnh hƣởng tỷ lệ che sáng đến sinh trƣởng cây con Giổi xanh
trong giai đoạn vƣờn ƣơm
125
3.42 Ảnh hƣởng phƣơng pháp ghép, đƣờng kính gốc ghép tới khả năng
sinh trƣởng cây ghép Giổi xanh trong giai đoạn vƣờn ƣơm
126
3.43 Ảnh hƣởng phƣơng thức trồng tới tỷ lệ sống rừng trồng Giổi xanh
4 năm tuổi
127
3.44 Ảnh hƣởng phƣơng thức trồng tới sinh trƣởng rừng trồng Giổi
xanh 4 năm tuổi
128
3.45 Ảnh hƣởng phân bón lót tới tỷ lệ sống rừng trồng Giổi xanh 3 năm
tuổi
129
3.46 Ảnh hƣởng phân bón lót tới sinh trƣởng rừng trồng Giổi xanh 3
năm tuổi
129
xiii
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình Tên hình Trang
2.1 Vị thế tán cây rừng nhiệt đới 37
2.2 Sơ đồ bố trí thí nghiệm về ánh sáng cho cây Giổi xanh ở rừng
trồng
41
2.3 Sơ đồ bố trí các điểm phụ điều tra độ tàn che trong mỗi ô thí
nghiệm
42
2.4 Sơ đồ bố trí 85 điểm điều tra Giổi xanh tại rừng trồng ở Lạng Sơn,
Quảng Ninh và Thanh Hóa
44
2.5 Sơ đồ bố trí điểm phụ điều tra độ tàn che tại 85 điểm điều tra 44
2.6 Sơ đồ bố trí thí nghiệm khảo nghiệm xuất xứ 46
2.7 Sơ đồ bố trí thí nghiệm khảo nghiệm hậu thế 48
2.8 Sơ đồ bố trí thí nghiệm che sáng cho cây con ở vƣờn ƣơm 51
2.9 Sơ đồ bố trí thí nghiệm bón phân 54
3.1 Hình thái cây Giổi xanh 61
3.2 Hình ảnh cấu tạo giải phẫu thô đại gỗ Giổi xanh 63
3.3 Hình ảnh cấu tạo hiển vi của gỗ Giổi xanh 64
3.4 Kết quả kiểm tra ADN tổng số sau tinh sạch của mẫu Giổi xanh 66
3.5 Sản phẩm PCR đại diện cho 6 mẫu nghiên cứu phân tích với cặp
mồi trnH-psbA điện di trên gel agarose 1%
66
3.6 Cây phát sinh chủng loại của 6 mẫu nghiên cứu Giổi xanh 69
3.7 Rừng Giổi xanh ở Thƣờng Xuân 74
3.8 Rừng Giổi xanh ở K’Bang 74
3.9 Phẫu diện đất feralit nâu vàng ở Xuân Liên 77
3.10 Phẫu diện feralit nâu xám ở Văn Bàn 77
3.11 Hình thái cây trội Giổi xanh tại Thanh Hóa và Gia Lai 114
xiv
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ Tên biểu đồ Trang
3.1 Tỷ lệ hút nƣớc của gỗ Giổi xanh theo thời gian ngâm 64
3.2 Các pha vật hậu của Giổi xanh 70
3.3 Biểu đồ vũ nhiệt Gaussen ở Văn Bàn (Lào Cai) 75
3.4 Biểu đồ vũ nhiệt Gaussen ở Thƣờng Xuân (Thanh Hóa) 75
3.5 Biểu đồ vũ nhiệt Gaussen của An Nhơn (Bình Định) 75
3.6 Biểu đồ vũ nhiệt Gaussen của Vũ Quang (Hà Tĩnh) 75
3.7 Biểu đồ vũ nhiệt Gaussen ở Đam Rông (Lâm Đồng) 76
3.8 Biểu đồ vũ nhiệt Gaussen của K’Bang (Gia Lai) 76
3.9 Phân bố N/D1,3 tại Thanh Hóa 85
3.10 Phân bố N/D1,3 tại Gia Lai 85
3.11 Phân bố N/D1,3 tại Lâm Đồng 85
3.12 Phân bố N/Hvn tại Thanh Hóa 86
3.13 Phân bố N/Hvn tại Gia Lai 86
3.14 Phân bố N/Hvn tại Lâm Đồng 87
1
MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài
Kể từ năm 1945 đến nay diện tích rừng tự nhiên cũng nhƣ chất lƣợng rừng
của nƣớc ta có những thay đổi rất lớn, nếu năm 1945 diện tích rừng nƣớc ta có
khoảng 14,3 triệu ha với độ che phủ khoảng 43% thì đến năm 1995 diện tích rừng
tự nhiên chỉ còn hơn 8,3 triệu ha với độ che phủ khoảng 28% (Bộ NN&PTNT, 2002
[70]; MF, 1995 [119]). Cùng với việc suy giảm về diện tích thì chất lƣợng rừng
cũng nhƣ tính đa dạng sinh học cũng đã bị suy giảm nghiêm trọng. Với sự nỗ lực
của Chính phủ cũng nhƣ Bộ NN&PTNT đã rất quan tâm đến vấn đề phát triển rừng,
từ năm 1995 đến nay, tuy diện tích rừng đã tăng lên, nhƣng chất lƣợng rừng vẫn còn
rất nhiều hạn chế. Tính đến 31 tháng 12 năm 2012 tổng diện tích rừng của nƣớc ta
đã tăng lên khoảng 13,95 triệu ha, trong đó có hơn 10,40 triệu ha diện tích rừng tự
nhiên và 3,55 triệu ha rừng trồng (Bộ NN&PTNT, 2014) [12]. Tuy nhiên, phần lớn
diện tích rừng tự nhiên là rừng nghèo kiệt, trữ lƣợng bình quân chỉ đạt từ 80-
90m3
/ha, tăng trƣởng bình quân từ 2-3m3
/ha/năm. Hầu hết diện tích rừng trồng chủ
yếu là cây mọc nhanh với mục đích kinh doanh gỗ nhỏ làm dăm, bột giấy. Trong
khi đó nhu cầu về gỗ lớn, gỗ xẻ để sản xuất các mặt hàng thủ công mỹ nghệ xuất
khẩu và đồ mộc gia dụng ngày một tăng nhanh. Hơn nữa, Bộ NN&PTNT đã triển
khai thực hiện việc đóng cửa rừng tự nhiên năm 2014. Nhƣ vậy, khả năng cung cấp
gỗ lớn trong thời gian tới rất hạn chế. Cùng với sự suy giảm về số lƣợng và chất
lƣợng rừng thì nhiều loài động, thực vật rừng cũng đang có nguy cơ bị tuyệt chủng.
Giổi xanh (Michelia mediocris Dandy) là loài cây gỗ lớn, đa tác dụng, vừa
sinh trƣởng nhanh, vừa có giá trị sử dụng và giá trị kinh tế cao (Viện ĐT&QHR,
2009) [87], có thể đáp ứng đƣợc nhu cầu nguyên liệu gỗ lớn trong thời gian sớm
nhất. Gỗ Giổi xanh thuộc nhóm IV, bền và chắc, thớ mịn, ít biến dạng, ít bị mối mọt
xâm hại, có vân và màu sắc đẹp, phù hợp để trang trí nội thất và sản xuất các mặt
hàng xuất khẩu hoặc đồ mộc gia dụ ạ , có
mùi thơm và vị cay dùng làm gia vị để chế biến thức ăn, làm hƣơng liệu trong công
nghiệp hóa mỹ phẩm và làm thuốc chữa bệnh. Hơn nữa, Giổi xanh là cây lá rộng