Thư viện tri thức trực tuyến
Kho tài liệu với 50,000+ tài liệu học thuật
© 2023 Siêu thị PDF - Kho tài liệu học thuật hàng đầu Việt Nam
Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ, đặc tính gây bệnh của vi khuẩn Escherichia Coli trong hội chứng tiêu chảy ở thỏ tại tỉnh Bắc Giang và biện pháp phòng trị
Nội dung xem thử
Mô tả chi tiết
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
NGUYỄN VIỆT DŨNG
NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ, ĐẶC TÍNH
GÂY BỆNH CỦA VI KHUẨN ESCHERICHIA COLI TRONG
HỘI CHỨNG TIÊU CHẢY Ở THỎ TẠI TỈNH BẮC GIANG
VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
Thái Nguyên, năm 2011
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
NGUYỄN VIỆT DŨNG
NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ, ĐẶC TÍNH
GÂY BỆNH CỦA VI KHUẨN ESCHERICHIA COLI TRONG
HỘI CHỨNG TIÊU CHẢY Ở THỎ TẠI TỈNH BẮC GIANG
VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ
Chuyên ngành: Thú y
Mã số: 60.62.50
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TS Nguyễn Quang Tuyên
Thái Nguyên, năm 2011
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu
và kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực, khách quan
và chưa từng được ai công bố trong bất cứ công trình nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã
được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được ghi rõ
nguồn gốc.
Tác giả luận văn
Nguyễn Việt Dũng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt hai năm học và hoàn thành luận văn, ngoài sự nỗ lực của
bản thân, tôi đã nhận được sự giúp đỡ, hướng dẫn tận tình của nhiều cá nhân
và tập thể, nhân dịp này cho phép tôi được tỏ lòng biết ơn và cảm ơn chân
thành tới:
Ban Giám hiệu Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên, Khoa Sau Đại
học, các thầy cô giáo đã giúp đỡ, tạo điều kiện để tôi học tập, tiếp thu kiến
thức của chương trình học.
GS.TS. Nguyễn Quang Tuyên là người hướng dẫn khoa học trực tiếp,
đã hướng dẫn nhiệt tình, tạo mọi điều kiện thuận lợi và đóng góp nhiều ý kiến
quan trọng qua từng bước nghiên cứu trong quá trình hoàn thành luận văn.
Ban lãnh đạo, cán bộ công nhân viên trong bộ môn vi trùng, Trung tâm
Chẩn đoán Thú y Trung Ương đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong thời
gian thực tập.
Tập thể cán bộ, nhân viên Chi cục Thú y Bắc Giang, Trạm Thú y Tân
Yên, Trạm Thú y Hiệp Hòa đã giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập số liệu và
lấy mẫu xét nghiệm để thực hiện luận văn.
Nhân dịp này tôi xin được bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình, người
thân và bạn bè đã động viên, giúp đỡ tôi vượt qua mọi khó khăn trong suốt
quá trình học tập, nghiên cứu, thực hiện đề tài.
Một lần nữa tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới những tập
thể, cá nhân đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành chương trình học tập.
Tác giả luận văn
Nguyễn Việt Dũng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
i
MỤC LỤC
Trang
Trang bìa phụ
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục..................................................................................................................i
Danh mục bảng.....................................................................................................v
Danh mục các hình.............................................................................................vii
MỞ ĐẦU .............................................................................................................1
1. Đặt vấn đề. .............................................................................................................. 1
2. Mục tiêu đề tài ............................................................................................3
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài.................................................3
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU................................................................ 4
1.1. MỘT SỐ HIỂU BIẾT CHUNG VỀ HỘI CHỨNG TIÊU
CHẢY ..............................................................................................................4
1.1.1. Khái niệm về hội chứng tiêu chảy .....................................................4
1.1.2. Một số đặc điểm sinh học của thỏ......................................................5
1.1.3. Một số nguyên nhân gây tiêu chảy ở vật nuôi ...................................9
1.1.4. Bệnh lý lâm sàng của hội chứng tiêu chảy.......................................16
1.1.5. Một số đặc điểm dịch tễ hội chứng tiêu chảy ..................................19
1.1.6. Biện pháp phòng trị tiêu chảy cho thỏ .............................................20
1.2. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU VỀ VI KHUẨN E. COLI GÂY
BỆNH ĐƢỜNG TIÊU HOÁ .......................................................................23
1.2.1. Đặc điểm hình thái, cấu trúc của vi khuẩn E. coli ...........................23
1.2.2. Đặc tính sinh vật học của vi khuẩn E. coli.......................................26
1.2.3. Đặc tính gây bệnh của vi khuẩn E. coli ...........................................27
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
ii
1.3. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƢỚC VỀ
VAI TRÒ CỦA VI KHUẨN E. COLI TRONG HỘI CHỨNG
TIÊU CHẢY .................................................................................................34
1.3.1. Những nghiên cứu trong nước .........................................................34
1.3.2. Những nghiên ở nước ngoài.............................................................36
CHƢƠNG 2: NỘI DUNG, NGUYÊN LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU ................................................................................................ 39
2.1. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU................................................................39
2.1.1. Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ hội chứng tiêu chảy ở
thỏ nuôi tại tỉnh Bắc Giang..............................................................39
2.1.2. Nghiên cứu xác định vai trò gây bệnh của vi khuẩn E. coli
trong hội chứng tiêu chảy ở thỏ .......................................................39
2.1.3. Thử nghiệm phác đồ điều trị bệnh tiêu chảy ở thỏ ..........................40
2.2. ĐỐI TƢỢNG, ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU...........40
2.2.1. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................40
2.2.2. Địa điểm nghiên cứu ........................................................................40
2.2.3. Thời gian nghiên cứu .......................................................................41
2.3. NGUYÊN LIỆU DÙNG TRONG NGHIÊN CỨU.............................41
2.3.1. Mẫu bệnh phẩm................................................................................41
2.3.2. Các loại môi trường, hoá chất..........................................................41
2.3.3. Động vật thí nghiệm.........................................................................41
2.4. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........................................................42
2.4.1. Phương pháp nghiên cứu dịch tễ......................................................42
2.4.2. Thu thập mẫu và phân lập vi khuẩn .................................................45
2.4.3. Xác định số lượng vi khuẩn E. coli trong 1 gam phân thỏ tiêu
chảy và thỏ bình thường ..................................................................48
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
iii
2.4.4. Phương pháp xác định serotype kháng nguyên O của các
chủng vi khuẩn E. coli phân lập được ...........................................48
2.4.5. Phương pháp xác định các yếu tố gây bệnh của các chủng vi
khuẩn E. coli phân lập được ............................................................50
2.4.6. Phương pháp xác định độc lực của các chủng vi khuẩn E. coli.......53
2.4.7. Phương pháp xác định khả năng mẫn cảm với kháng sinh của
các chủng vi khuẩn E. coli phân lập được .......................................54
2.4.8. Xây dựng phác đồ điều trị tiêu chảy ở thỏ.......................................55
2.4.9. Phương pháp xử lý số liệu...............................................................56
CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN....................................................... 57
3.1. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ
HỘI CHỨNG TIÊU CHẢY Ở THỎ NUÔI TẠI TỈNH BẮC
GIANG ..........................................................................................................57
3.1.1. Tỷ lệ thỏ mắc tiêu chảy và chết tại một số huyện của tỉnh Bắc
Giang ................................................................................................57
3.1.2. Tỷ lệ thỏ mắc tiêu chảy và chết theo mùa vụ tại một số huyện
của tỉnh Bắc Giang...........................................................................61
3.1.3. Tỷ lệ thỏ mắc tiêu chảy và chết theo phương thức chăn nuôi
tại một số huyện của tỉnh Bắc Giang ...............................................64
3.1.4. Tỷ lệ thỏ mắc tiêu chảy và chết theo lứa tuổi tại một số huyện
của tỉnh Bắc Giang...........................................................................68
3.1.5. Tỷ lệ thỏ mắc tiêu chảy và chết theo giống tại một số huyện
của tỉnh Bắc Giang...........................................................................70
3.1.6. Các triệu chứng ở thỏ tiêu chảy .......................................................71
3.2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH VAI TRÒ CỦA VI
KHUẨN E. COLI TRONG HỘI CHỨNG TIÊU CHẢY Ở THỎ...........72
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
iv
3.2.1. Kết quả xác định số lượng vi khuẩn E. coli có trong phân của
thỏ tiêu chảy và thỏ bình thường .....................................................72
3.2.2. Kết quả phân lập vi khuẩn E. coli từ các mẫu phân và phủ
tạng thỏ tiêu chảy tại tỉnh Bắc Giang...............................................74
3.2.3. Kết quả giám định đặc tính sinh hóa củ a các chủng vi khuE. ẩn
coli phân lập đượ c............................................................................76
3.2.4. Kết quả xác định serotype kháng nguyên O củ a các chủng vi
khuẩn E. coli phân lập đượ c ............................................................77
3.2.5. Kết quả xác định các yếu tố gây bệnh của các chủng vi khuẩn E.
coli phân lập được .............................................................................78
3.2.6. Kết quả kiểm tra độ c lự c củ a mộ t số chủng vi khuẩn E. coli
trên chuộ t bạch...............................................................................80
3.2.7. Kết quả xác định khả năng mẫn cảm với kháng sinh của các
chủng vi khuẩn E. coli phân lập được .............................................82
3.3. KẾT QUẢ THỬ NGHIỆM PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ BỆNH
TIÊU CHẢY THỎ .......................................................................................85
KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ ĐỀ NGHỊ................................................................. 88
Kết luận.........................................................................................................88
Đề nghị...........................................................................................................89
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................90
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
v
DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 1: So sánh tỷ lệ dung tích của các phần đường tiêu hóa của các gia
súc khác (%).........................................................................................8
Bảng 2: Thành phần hóa học của hai loại phân thỏ ...........................................9
Bảng 1.1. Các serotype điển hình của vi khuẩn E. coli gây bệnh................... 37
Bảng 2.1. Ký hiệu chuỗi ADN của các cặp mồi dùng để xác định một số
yếu tố độc lực của vi khuẩn APEC và kích cỡ của các sản
phẩm sau quá trình điện di ............................................................. 51
Bảng 2.2. Tiêu chuẩn đánh giá mức độ mẫn cảm và kháng kháng sinh
theo NCCLS (1999) ....................................................................... 55
Bảng 3.1. Tỷ lệ thỏ mắc tiêu chảy và chết tại một số huyện .......................... 58
Bảng 3.2. So sánh nguy cơ mắc tiêu chảy ở thỏ giữa các huyện.................... 60
Bảng 3.3. Tỷ lệ thỏ mắc tiêu chảy và chết theo mùa vụ ................................ 61
Bảng 3.4. So sánh nguy cơ thỏ mắc tiêu chảy giữa các mùa ......................... 63
Bảng 3.5. Tỷ lệ thỏ tiêu chảy và chết theo phương thức chăn nuôi............... 64
Bảng 3.6. So sánh nguy cơ thỏ tiêu chảy theo phương thức chăn nuôi.......... 67
Bảng 3.7. Tỷ lệ thỏ mắc tiêu chảy và chết theo lứa tuổi................................. 68
Bảng 3.8. Tỷ lệ thỏ mắc tiêu chảy và chết theo giống .................................... 70
Bảng 3.9. Tổng hợp các triệu chứng ở thỏ mắc tiêu chảy .............................. 71
Bảng 3.10. Kết quả xác định số lượng vi khuẩn E. coli có trong 1gam
phân của thỏ tiêu chảy và thỏ bình thường.................................. 73
Bảng 3.11. Kết quả phân lập vi khuẩn E. coli từ các mẫu phân và phủ
tạng thỏ tiêu chảy (n=166).......................................................... 75
Bảng 3.12. Kết quả giám đ ịnh đặc tính sinh hóa của các chủng vi khuẩn
E. coli phân lập đượ c ................................................................... 76
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
vi
Bảng 3.13. Kết quả xác định serotype kháng nguyên O củ a các chủng vi
khuẩn E. coli phân lập đượ c ........................................................ 77
Bảng 3.14. Tỷ lệ các chủng vi khuẩn E. coli mang các gen quy định sinh
tổng hợp các yếu tố gây bệnh ...................................................... 79
Bảng 3.15. Kết quả kiểm tra độ c lự c củ a mộ t số chủng vi khuẩn E. coli
trên chuộ t bạch............................................................................. 77
Bảng 3.16. Kết quả xác định tính mẫn cảm với kháng sinh của các chủng
vi khuẩn E. coli phân lập được .................................................... 83
Bảng 3.17. Kết quả điều trị thực nghiệm phác đồ điều trị bệnh tiêu chảy
cho thỏ.......................................................................................... 87
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn
vii
DANH MỤC CÁC HÌNH
Trang
Hình 1: Sơ đồ quy trình phân lập và xác định các yếu tố gây bệnh của vi
khuẩn E. coli...............................................................................................47
Hình 3.1. Biểu đồ tỷ lệ thỏ mắc và chết giữa các huyện .......................................59
Hình 3.2. Biểu đồ tỷ lệ thỏ mắc tiêu chảy và chết theo mùa vụ............................62
Hình 3.3. Biểu đồ tỷ lệ thỏ mắc tiêu chảy và chết theo phương thức chăn
nuôi..........................................................................................................66
Hình 3.4: Biểu đồ tỷ lệ thỏ mắc tiêu chảy và chết theo lứa tuổi ...........................69
Hình 3.5: Biểu đồ tỷ lệ thỏ mắc tiêu chảy theo giống ...........................................71
Hình 3.6: Biểu đồ kết quả xác định serotype kháng nguyên O của các ..............78
Hình 3.7: Biểu đồ tỷ lệ các chủng vi khuẩn E. coli mang các gen quy định
sinh tổng hợp các yếu tố gây bệnh ........................................................80
Hình 3.8: Biểu đồ xác định tính mẫn cảm với kháng sinh của các chủng vi
khuẩn E. coli phân lập được...................................................................85