Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ, bệnh lý bệnh cầu trùng ở gà tại huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên và biện pháp phòng trị

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGÔ THỊ TRANG

NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ, BỆNH LÝ

BỆNH CẦU TRÙNG Ở GÀ TẠI HUYỆN PHÚ LƯƠNG,

TỈNH THÁI NGUYÊN VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ

LUẬN VĂN THẠC SĨ THÚ Y

THÁI NGUYÊN - 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGÔ THỊ TRANG

NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ, BỆNH LÝ

BỆNH CẦU TRÙNG Ở GÀ TẠI HUYỆN PHÚ LƯƠNG,

TỈNH THÁI NGUYÊN VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ

Ngành: Thú y

Mã ngành: 8.64.01.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ THÚ Y

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Văn Quang

THÁI NGUYÊN - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi dưới sự hướng dẫn của

TS. Nguyễn Văn Quang. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và

chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Mọi thông tin trích dẫn

trong luận văn đều được chỉ rõ nguồn gốc.

Tác giả luận văn

Ngô Thị Trang

ii

LỜI CẢM ƠN

Sau quá trình học tập tại trường và sau 1 năm thực hiện đề tài tại cơ sở, đến

nay tôi đã hoàn thành bản luận văn tốt nghiệp này. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân

thành và sâu sắc tới Ban Giám hiệu trường đại học Nông Lâm Thái Nguyên, Phòng

đào tạo, Ban Chủ nhiệm khoa Chăn nuôi - Thú y, Bộ môn Bệnh động vật, Bộ môn

Dược lý và Vệ sinh an toàn thực phẩm, các thầy cô giáo đã tận tình hướng dẫn,

động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt thời gian học tập, nghiên

cứu tại trường.

Đặc biệt, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo

TS. Nguyễn Văn Quang, người đã trực tiếp hướng dẫn và đã giúp đỡ tôi hoàn

thành bản luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn Uỷ ban nhân dân, trạm thú y và nhân dân các xã

của huyện Phú Lương đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong thời gian tiến hành đề tài

tại địa phương.

Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới gia đình, bạn bè đồng nghiệp

đã động viên và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu.

Thái Nguyên, tháng năm 2018

Học viên

Ngô Thị Trang

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i

LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii

MỤC LỤC..................................................................................................................iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT................................................................................... v

DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................ vii

DANH MỤC CÁC HÌNH, ẢNH .............................................................................viii

MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài...................................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................... 2

3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài............................................... 2

Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ...................................................................... 3

1.1. Cơ sở khoa học ................................................................................................ 3

1.1.1. Những hiểu biết về cầu trùng ký sinh ở gà ............................................... 3

1.1.2. Những hiểu biết về bệnh cầu trùng gà và các động vật khác.................... 7

1.2. Nghiên cứu trong và ngoài nước ................................................................... 21

1.2.1. Tình hình nghiên cứu trong nước............................................................ 21

1.2.2. Tình hình nghiên cứu ngoài nước ........................................................... 24

Chương 2: ĐỐI TƯỢNG, VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU......................................................................................................... 26

2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 26

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu.............................................................................. 26

2.1.2. Phạm vi nghiên cứu................................................................................. 26

2.2. Vật liệu nghiên cứu........................................................................................ 26

2.3. Nội dung nghiên cứu...................................................................................... 27

2.3.1. Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ bệnh cầu trùng gà ......................... 27

2.3.2. Nghiên cứu đặc điểm bệnh lý và lâm sàng bệnh cầu trùng ở gà............. 27

2.3.3. Nghiên cứu biện pháp phòng và điều trị bệnh cầu trùng ........................ 27

2.4. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 27

2.4.1. Phương pháp đánh giá thực trạng công tác phòng bệnh cầu trùng

cho gà................................................................................................................ 27

2.4.2. Phương pháp bố trí lấy mẫu .................................................................... 28

2.4.3 Phương pháp lấy mẫu............................................................................... 30

2.4.4. Phương pháp xét nghiệm mẫu và xác định cường độ nhiễm .................. 30

iv

2.4.5. Nghiên cứu đặc điểm bệnh lý và lâm sàng bệnh cầu trùng ở gà............. 30

2.4.6. Sử dụng thuốc phòng và điều trị bệnh cầu trùng cho gà......................... 33

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN.................................. 35

3.1. Nghiên cứu thực trạng công tác phòng bệnh cầu trùng cho gà tại các xã

của huyện Phú Lương – tỉnh Thái Nguyên........................................................... 35

3.2. Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ bệnh cầu trùng gà ở huyện Phú

Lương - tỉnh Thái Nguyên .................................................................................... 38

3.2.1. Tỷ lệ và cường độ nhiễm cầu trùng gà ở huyện Phú Lương - tỉnh

Thái Nguyên ..................................................................................................... 38

3.2.2. Tỷ lệ và cường độ nhiễm cầu trùng theo lứa tuổi của gà ........................ 42

3.2.3. Tỷ lệ và cường độ nhiễm cầu trùng theo phương thức chăn nuôi........... 46

3.3. Nghiên cứu sự ô nhiễm Oocyst cầu trùng ở ngoại cảnh................................ 56

3.3.1. Sự ô nhiễm Oocyst cầu trùng ở nền chuồng và vườn chăn thả gà .......... 56

3.3.2. Sự ô nhiễm Oocyst cầu trùng trong thức ăn, nước uống của gà ............. 57

3.4. Đặc điểm bệnh lý và lâm sàng bệnh cầu trùng gà ......................................... 59

3.4.1. Biểu hiện lâm sàng chủ yếu của gà bị bệnh cầu trùng ở một số xã

thuộc huyện Phú Lương.................................................................................... 59

3.4.2. Tổn thương đại thể ở cơ quan tiêu hóa do cầu trùng gây ra.................... 60

3.4.3. Tổn thương vi thể ở cơ quan tiêu hóa của gà bị bệnh cầu trùng ............. 62

3.5. Nghiên cứu biện pháp phòng và điều trị bệnh cầu trùng cho gà ................... 63

3.5.1. Hiệu lực của thuốc phòng bệnh cầu trùng............................................... 63

3.5.2. Hiệu lực của thuốc điều trị bệnh cầu trùng cho gà.................................. 64

3.5.3. Đánh giá độ an toàn của thuốc điều trị cầu trùng cho gà ........................ 66

3.5.4. Đề xuất biện pháp phòng trị bệnh cầu trùng cho gà................................ 66

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGH,...................................................................................... 68

1. Kết luận............................................................................................................. 68

2. Đề nghị.............................................................................................................. 69

TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 70

v

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

cs. : Cộng sự

E. coli : Escherichia coli

E. tenella : Eimeria tenella

g : Gam

Nxb : Nhà xuất bản

tr. : Trang

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Thực trạng công tác phòng bệnh cầu trùng gà tại các hộ chăn nuôi

trên 100 gà ở 5 xã của huyện Phú Lương ................................................ 35

Bảng 3.2: Thực trạng công tác phòng bệnh cầu trùng gà tại các hộ chăn nuôi

trên 100 gà ở các xã của huyện Phú Lương............................................. 36

Bảng 3.3: Tỷ lệ và cường độ nhiễm cầu trùng gà tại một số xã................................ 38

Bảng 3.4: Tỷ lệ và cường độ nhiễm cầu trùng theo lứa tuổi của gà ......................... 43

Bảng 3.5: Tỷ lệ và cường độ nhiễm cầu trùng gà theo phương thức chăn nuôi............. 47

Bảng 3.7: Tỷ lệ và cường độ nhiễm cầu trùng gà theo quy mô đàn ......................... 53

Bảng 3.8: Sự ô nhiễm Oocyst cầu trùng ở nền chuồng và vườn chăn thả gà ........... 56

Bảng 3.9: Sự ô nhiễm Oocyst cầu trùng trong thức ăn, nước uống của gà............... 58

Bảng 3.10: Tỷ lệ và những biểu hiện lâm sàng của gà nhiễm cầu trùng .................. 59

Bảng 3.11: Tỷ lệ các tổn thương đại thể chủ yếu ở cơ quan tiêu hóa gà

nhiễm cầu trùng........................................................................................ 60

Bảng 3.12: Tổn thương vi thể ở cơ quan tiêu hóa của gà bị bệnh cầu trùng ............ 62

Bảng 3.13: Hiệu quả của thuốc phòng bệnh cầu trùng cho gà.................................. 63

Bảng 3.14: Hiệu lực của thuốc điều trị bệnh cầu trùng cho gà ................................. 65

Bảng 3.15: Đánh giá độ an toàn của thuốc điều trị cầu trùng ................................... 66