Nghiên Cứu Một Số Đặc Điểm Cấu Trúc Và Đa Dạng Loài Của Các Trạng Thái Rừng Tự Nhiên Tại Khu Bảo Tồn Thiên Nhiên Na Hang Huyện Na Hang Tỉnh Tuyên Quang

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

KHOA LÂM HỌC

----------o0o---------

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CẤU TRÚC VÀ ĐA DẠNG LOÀI

CỦA CÁC TRẠNG THÁI RỪNG TỰ NHIÊN TẠI KHU BẢO TỒN

THIÊN NHIÊN NA HANG, HUYỆN NA HANG, TỈNH TUYÊN QUANG

NGÀNH: LÂM SINH

MÃ SỐ: 301

Giáo viên hướng dẫn : PGS. TS. Phạm Minh Toại

Sinh viên thực hiện : Hoàng Thị Yến

Mã sinh viên : 1453070310

Lớp : K59B – Lâm sinh

Khóa : 2014 - 2018

Hà Nội, 2018

i

LỜI CẢM ƠN

Qua 4 năm quá trình phấn đấu học tập và rèn luyện tại trƣờng Đại học

Lâm nghiệp, để vận dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn đồng thời giúp

sinh viên làm quen với hoạt động nghiên cứu khoa học, đƣợc sự nhất trí của Nhà

trƣờng, Ban chủ nhiệm khoa Lâm học, tôi tiến hành thực hiện đề tài khóa luận:

“Nghiên cứu một số đặc điểm cấu trúc và đa dạng loài của các trạng thái

rừng tự nhiên tại Khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang, huyện Na Hang, tỉnh

Tuyên Quang”.

Sau một thời gian làm việc, đến nay bản luận văn đã hoàn thành. Để có

đƣợc kết quả nhƣ này, ngoài sự cố gắng của bản thân, tôi đã nhận đƣợc sự

hƣớng dẫn, chỉ bảo tận tình của thầy giáo Phạm Minh Toại, cùng các thầy cô

giáo trong khoa Lâm học.

Nhân dịp này, tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy Phạm Minh Toại – ngƣời

đã trực tiếp hƣớng dẫn đề tài, đặc biệt là các cán bộ kiểm lâm trong Khu bảo tồn

thiên nhiên Na Hang đã giúp đỡ tôi nghiên cứu trong thời gian điều tra ngoại

nghiệp. Cảm ơn gia đình, bạn bè đồng nghiệp đã dành cho tôi những tình cảm và

sự giúp đỡ nhiệt tình, quý báu để hoàn thành bản luận văn này.

Mặc dù đã rất cố gắng, nhƣng do bƣớc đầu làm quen với công tác nghiên

cứu khoa học, kiến thức và thời gian có hạn nên bản luận văn không tránh khỏi

những thiếu sót. Tôi rất mong nhận đƣợc những ý kiến đóng góp của các thầy cô

giáo và bạn bè đồng nghiệp để bài làm đƣợc hoàn thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 16 tháng 04 năm 2018

Sinh viên thực hiện

Hoàng Thị Yến

ii

TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

1. Tên khóa luận tốt nghiệp: “Nghiên cứu một số đặc điểm cấu trúc và đa

dạng loài của các trạng thái rừng tự nhiên Khu bảo tồn thiên nhiên Na

Hang, huyện Na hang, tỉnh Tuyên Quang”.

2. Họ và tên sinh viên: Hoàng Thị Yến Mã sinh viên: 1453070310

3. Giáo viên hƣớng dẫn: Phạm Minh Toại

4. Địa điểm thực tập làm KLTN: Khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang, huyện Na

hang, tỉnh Tuyên Quang

5. Mục tiêu nghiên cứu

5.1. Mục tiêu tổng quát

Xác định đƣợc một số đặc điểm cấu trúc và đa dạng loài nhằm bổ sung cơ sở lý

luận và thực tiễn để đề xuất một số biện pháp quản lý, bảo vệ và nuôi dƣỡng

rừng tự nhiên thuộc khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang, huyện Na Hang, tỉnh

Tuyên Quang.

5.2. Mục tiêu cụ thể

 Xác định đƣợc một số đặc điểm cấu trúc của một số trạng thái đã lựa chọn

 Xác định đƣợc mức độ đa dạng loài của một số trạng thái rừng tự nhiên

 Đề xuất một số giải pháp quản lý, bảo vệ và nuôi dƣỡng rừng tự nhiên.

6. Nội dung nghiên cứu.

 Nghiên cứu đặc điểm cấu trúc rừng tại khu vực nghiên cứu.

 Nghiên cứu mức độ đa dạng loài tại khu vực nghiên cứu.

 Đề xuất một số giải pháp quản lý bảo vệ và nuôi dƣỡng rừng tại khu vực

nghiên cứu.

7. Những kết quả đạt đƣợc.

7.1. Đặc điểm cấu trúc tầng cây cao

- Cấu trúc tổ thành loài cây

- Cấu trúc mật độ, tiết diện ngang, trữ lƣợng gỗ

iii

- Phân bố số cây theo cấp đƣờng kính (N/D1.3), cấp chiều cao (N/Hvn).

7.2.Đặc điểm cấu trúc lớp cây tái sinh

-Tổ thành loài.

- Mật độ cây tái sinh

-Chất lƣợng cây tái sinh

- Phân bố số cây theo chiều cao.

7.3 Nghiên cứu mức độ đa dạng loài

-Chỉ số đa dạng về thành phần loài cây gỗ

- So sánh các chỉ số đa dạng loài giữa các trạng thái đã nghiên cứu

- Quan hệ giữa chỉ số đa dạng loài cây gỗ với cấu trúc tầng cây cao

- Danh mục các loài thực vật trong Sách đỏ Việt Nam 2007 cần bảo tồn tại khu

vực nghiên cứu.

iv

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................i

TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP............................................................ii

MỤC LỤC............................................................................................................iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .....................................................................vi

DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................vii

ĐẶT VẤN ĐỀ....................................................................................................... 1

CHƢƠNG I TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ........................................ 3

1.1. Trên thế giới ................................................................................................... 3

1.1.1. Nghiên cứu về phân loại trạng thái rừng..................................................... 3

1.1.2. Nghiên cứu về cấu trúc rừng....................................................................... 3

1.1.3. Nghiên cứu về tính đa dạng loài của hệ sinh thái rừng............................... 5

1.2.1. Nghiên cứu về phân loại trạng thái rừng..................................................... 6

1.2.2. Nghiên cứu về cấu trúc rừng....................................................................... 8

1.2.3. Nghiên cứu về tính đa dạng loài của các hệ sinh thái rừng ...................... 11

1.2.4. Nghiên cứu tại Khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang.................................... 12

1.3. Đánh giá chung............................................................................................. 12

CHƢƠNG II MỤC TIÊU, ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU.................................................................................................... 14

2.1. Mục tiêu nghiên cứu..................................................................................... 14

2.2. Phạm vi nghiên cứu...................................................................................... 14

2.3. Nội dung nghiên cứu.................................................................................... 14

2.3.1. Nghiên cứu đặc điểm cấu trúc của các trạng thái rừng............................ 14

2.3.2. Nghiên cứu mức độ đa dạng về thành phần loài cây gỗ ........................... 14

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu.............................................................................. 14

2.4.1. Công tác chuẩn bị...................................................................................... 14

2.4.2. Phƣơng pháp kế thừa................................................................................. 15

2.4.3. Phƣơng pháp điều tra thực địa .................................................................. 15

2.5. Phƣơng pháp nội nghiệp.............................................................................. 18

2.5.1 Nghiên cứu thực trạng và đặc điểm cấu trúc của các trạng rừng............... 18

v

2.5.2. Nghiên cứu mức độ đa dạng về thành phần loài cây gỗ ........................... 19

CHƢƠNG III ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN - KINH TẾ - XÃ HỘI......................... 21

3.1. Đánh giá điều kiện tự nhiên. ........................................................................ 21

3.1.1. Vị trí địa lý, ranh giới, diện tích............................................................... 21

3.2. Địa hình, đá mẹ và đất đai............................................................................ 21

3.2.1. Địa hình.................................................................................................... 21

3.2.2. Đá mẹ và đất đai....................................................................................... 22

3.3. Đặc điểm khí hậu, thuỷ văn: ........................................................................ 22

3.3.1. Khí hậu:..................................................................................................... 22

3.3.2. Thuỷ văn:................................................................................................... 22

3.3.3. Tài nguyên nƣớc:....................................................................................... 23

3.4.Tình hình phát triển kinh tế - xã hội, môi trƣờng.......................................... 23

3.4.1. Tình hình phát triển kinh tế xã hội KBT................................................... 23

CHƢƠNG IV KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN........................... 30

4.1. Đặc điểm cấu trúc tầng cây cao của các trạng thái rừng.............................. 30

4.1.1. Cấu trúc tổ thành loài cây.......................................................................... 30

4.1.2. Cấu trúc mật độ, tiết diện ngang và trữ lƣợng gỗ....................................... 32

4.1.3. Phân bố số cây theo cỡ đƣờng kính N/D1.3 và chiều cao vút ngọn N/Hvn 33

4.2. Đặc điểm cấu trúc lớp cây tái sinh của các trạng thái rừng ......................... 37

4.2.1 Cấu trúc tổ thành cây tái sinh..................................................................... 37

4.2.2. Mật độ cây tái sinh .................................................................................... 38

4.2.3. Chất lƣợng cây tái sinh............................................................................. 39

2.2.4. Phân bố tái sinh theo chiều cao................................................................ 40

4.3. Đa dạng thành phần loài cây gỗ của các trạng thái rừng ............................. 41

Chƣơng V KẾT LUẬN, TỒN TẠI, KIẾN NGHỊ .............................................. 43

5.1. Kết luận ........................................................................................................ 43

5.2. Tồn tại........................................................................................................... 44

5.3. Kiến nghị...................................................................................................... 44

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................... 45

PHỤ BIỂU........................................................................................................... 47