Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật phát triển Hoa cúc tại thành phố Thái Nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

ĐẶNG THỊ TỐ NGA

NGHIÊN CỨU MỘT SỐ BIỆN PHÁP

KỸ THUẬT PHÁT TRIỂN HOA CÚC

TẠI THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: TRỒNG TRỌT

Mã số: 62. 62. 01. 01

LUẬN ÁN TIẾN SĨ NÔNG NGHIỆP

Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS Đào Thanh Vân

2. GS.TS Nguyễn Xuân Linh

THÁI NGUYÊN - 2011

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết

quả nêu trong luận án là trung thực và chưa có ai công bố trong bất kỳ công

trình nào khác. Mọi trích dẫn trong luận án đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Tác giả

Đặng Thị Tố Nga

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành bản luận án này, tác giả xin được bày tỏ lòng cảm ơn

chân thành tới 2 thầy hướng dẫn trực tiếp là PGS.TS. Đào Thanh Vân và

GS.TS Nguyễn Xuân Linh đã hết sức tận tình giúp đỡ, chỉ bảo nhiệt tình và

có rất nhiều đóng góp trong nghiên cứu và hoàn thành luận án của nghiên cứu

sinh. Tác giả xin bày tỏ lòng cám ơn tới Ban Giám Hiệu trường Đại học

Nông Lâm, đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho nghiên cứu sinh hoàn thành

luận án. Nghiên cứu sinh xin được cảm ơn sự giúp đỡ của cán bộ, giảng

viên khoa Nông học-Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã tạo điều

kiện về thời gian nghiên cứu, vật chất, kỹ thuật và công sức, trí tuệ cho tác giả

Xin trân trọng cảm ơn Ban Sau Đại học- Đại học Thái Nguyên, Khoa

Sau Đại học-Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã tạo điều kiện thuận

lợi để nghiên cứu sinh hoàn thành luận án của mình.

Công trình còn có sự động viên, đóng góp của bạn bè đồng nghiệp và

gia đình.

Tháng 8 năm 2011

Đặng Thị Tố Nga

iii

MỤC LỤC

Lời cam đoan....................................................................................................................i

Lời cảm ơn ......................................................................................................................ii

Mục lục .................................................................................................................... iii

Danh mục các kí hiệu, các chữ viết tắt..........................................................................v

Danh mục các bảng...................................................................................................... vii

Danh mục các hình..........................................................................................................x

MỞ ĐẦU ......................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài........................................................................... 1

2. Mục đích và yêu cầu của đề tài................................................................ 2

2.1. Mục đích của đề tài ............................................................................. 2

2.2. Yêu cầu của đề tài ............................................................................... 2

3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................ 3

3.1. Ý nghĩa khoa học của đề tài ................................................................ 3

3.2. Ý nghĩa thực tiễn ................................................................................. 3

4. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................. 3

Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA

ĐỀ TÀI.......................................................................................................4

1.1. Cơ sở khoa học của đề tài..................................................................... 4

1.1.1. Nguồn gốc của cây hoa cúc.............................................................. 4

1.1.2. Phân loại cây hoa cúc ....................................................................... 4

1.1.3. Đặc điểm thực vật học của cây hoa cúc ........................................... 6

1.1.4. Yêu cầu ngoại cảnh của cây hoa cúc................................................ 7

1.2. Tình hình sản xuất và nghiên cứu hoa cúc trên thế giới..................... 10

1.2.1. Tình hình sản xuất hoa cúc trên thế giới........................................ 10

1.2.2. Tình hình nghiên cứu hoa cúc trên thế giới ................................... 12

1.3. Tình hình sản xuất và nghiên cứu hoa cúc ở việt nam ....................... 19

1.3.1. Tình hình sản xuất hoa cúc ở Việt Nam......................................... 19

iv

1.3.2. Tình hình nghiên cứu hoa cúc ở Việt Nam.................................... 22

1.4. Một số vấn đề rút ra từ tổng quan tài liệu........................................... 32

Chƣơng 2. NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................34

2.1. Vật liệu nghiên cứu............................................................................. 34

2.2. Nội dung nghiên cứu........................................................................... 35

2.2.1. Điều tra, đánh giá tình hình sản xuất và tiêu thụ hoa tại thành

phố Thái Nguyên............................................................................. 35

2.2.2. Nghiên cứu tuyển chọn giống hoa cúc năng suất cao, chất

lượng tốt phù hợp với điều kiện sinh thái Thái Nguyên................. 35

2.2.3. Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật phát triển hoa cúc tại

Thái Nguyên.................................................................................... 35

2.2.4. Xây dựng mô hình sản xuất hoa cúc tại Thái Nguyên ................... 35

2.3. Phương pháp nghiên cứu .................................................................... 36

2.3.1. Điều tra tình hình sản xuất và tiêu thụ hoa tại thành phố Thái Nguyên ..36

2.3.2. Nghiên cứu tuyển chọn giống hoa cúc thích hợp với điều kiện

sinh thái Thái Nguyên..................................................................... 36

2.3.3. Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật nâng cao năng suất, chất

lượng hoa cúc tại Thái Nguyên....................................................... 37

2.3.4. Xây dựng mô hình sản xuất hoa cúc Vàng Thược Dược vụ

Đông-Xuân 2007-2008 tại Thái Nguyên ........................................ 39

2.4. Các chỉ tiêu theo dõi ........................................................................... 40

2.5. Các biện pháp kỹ thuật áp dụng.......................................................... 42

2.6. Phương pháp xử lý số liệu .................................................................. 43

Chƣơng 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN.................................44

3.1. Điều tra tình hình sản xuất và tiêu thụ hoa ở thành phố Thái Nguyên ...... 44

3.1.1. Tình hình sản xuất hoa Thái Nguyên ............................................. 44

3.1.2. Tình hình tiêu thụ hoa tại thành phố Thái Nguyên ........................ 49

3.1.3. Các yếu tố thuận lợi và hạn chế đối với sản xuất hoa cúc ở

Thái Nguyên................................................................................... 51

v

3.1.4. Một số giải pháp khắc phục các yếu tố hạn chế sản xuất hoa cúc

ở Thái Nguyên ................................................................................ 52

3.2. Kết quả nghiên cứu tuyển chọn giống hoa cúc năng suất cao,

chất lượng tốt phù hợp với điều kiện sinh thái Thái Nguyên ............. 53

3.2.1. Nghiên cứu đặc trưng hình thái, tình hình sinh trưởng, phát

triển của tập đoàn hoa cúc tại Thái Nguyên ................................... 53

3.2.2. Kết quả nghiên cứu tình hình sinh trưởng, phát triển và năng suất

chất lượng một số giống hoa cúc có triển vọng tại Thái Nguyên........70

3.2.3. Hiệu quả kinh tế các giống hoa cúc có triển vọng tại Thái Nguyên ...78

3.3. Kết quả nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật nâng cao năng

suất, chất lượng với giống cúc triển vọng Vàng Thược Dược tại

Thái Nguyên........................................................................................ 79

3.3.1. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của GA3 và Yogen No.2 đến

năng suất chất lượng hoa cúc Vàng Thược Dược........................... 79

3.3.2. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của thời gian chiếu sáng bổ

sung đến năng suất, chất lượng hoa cúc Vàng Thược Dược .......... 87

3.3.3. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của thời vụ đến sự ra hoa cúc

Vàng Thược Dược vào dịp 20/11 ................................................... 95

3.3.4. Nghiên cứu ảnh hưởng của thời vụ đến sự ra hoa của giống cúc

Vàng Thược Dược dịp tết Nguyên Đán tại Thái Nguyên............... 99

3.4. Xây dựng mô hình hoa cúc ở phường Quan Triều thành phố

Thái Nguyên tỉnh Thái Nguyên....................................................... 103

3.4.1. Đặc điểm sinh trưởng và chất lượng hoa của mô hình ................ 104

3.4.2. Hiệu quả kinh tế của mô hình ...................................................... 105

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ.................................................................................... 107

1. Kết luận................................................................................................ 107

2. Đề nghị................................................................................................. 108

CÁC CÔNG TRÌNH LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ĐÃ CÔNG BỐ............... 109

TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 110

PHỤ LỤC

vi

DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BVTV Bảo vệ thực vật

CCC Chiều cao cây

CT Công thức

cs Cộng sự

Đ/c Đối chứng

MH Mô hình

NN&PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn

NSLT Năng suất lý thuyết

NSTT Năng suất thực thu

TB Trung bình

TCN Tiêu chuẩn ngành

Tr.đ Triệu đồng

TV Thời vụ

Vụ TĐ Vụ Thu-Đông

Vụ ĐX Vụ Đông- Xuân

ĐK hoa Đường kính hoa

CC 1 Cành cấp 1

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1. Giá trị xuất nhập khẩu hoa cúc hàng năm của một số nước

trên thế giới..................................................................................12

Bảng 1.2. Tình hình sản xuất hoa cúc ở một số tỉnh trong cả nước năm 2003...20

Bảng 1.3. Kim ngạch xuất khẩu hoa tươi 8 tháng đầu năm 2008 và 2009.......21

Bảng 1.4. Ảnh hưởng của thời lượng chiếu sáng quang gián đoạn đến

thời gian ra hoa và chất lượng hoa cúc Vàng Pha lê ...................28

Bảng 3.1. Cơ cấu sản xuất hoa vụ Đông Xuân năm 2003-2004 của một

số phường xã điều tra tại thành phố Thái Nguyên.......................45

Bảng 3.2. Thời vụ trồng hoa cúc ở một số điểm điều tra tại Thái Nguyên.......46

Bảng 3.3. Cơ cấu giống và biện pháp kỹ thuật áp dụng trong sản xuất

hoa cúc tại các điểm điều tra trong vụ Thu-Đông và Đông￾Xuân năm 2003-2004 tại thành phố Thái Nguyên ......................47

Bảng 3.4. So sánh hiệu quả kinh tế cây hoa với một số cây trồng khác

năm 2003 tại Thái Nguyên (tính cho 1ha)...................................48

Bảng 3.5. Lượng hoa tiêu thụ tại thành phố Thái Nguyên...........................49

Bảng 3.6. Phân bố thị trường hoa của Thành phố Thái Nguyên..................50

Bảng 3.7. Các yếu tố thuận lợi và hạn chế đối với sản xuất hoa cúc ở

Thái Nguyên.................................................................................52

Bảng 3.8. Một số đặc trưng hình thái các giống cúc thí nghiệm tại

Thái Nguyên .................................................................................................55

Bảng 3.9. Đặc điểm phản ứng với quang chu kỳ của các giống cúc thí

nghiệm tại Thái Nguyên ......................................................................58

Bảng 3.10. Các thời kỳ sinh trưởng và phát triển của các giống cúc vụ Thu

Đông (2003) và Đông Xuân (2003-2004) tại Thái Nguyên ................60

Bảng 3.11. Một số đặc điểm hình thái của các giống cúc vụ Thu Đông

(2003) và Đông Xuân (2003-2004) tại Thái Nguyên ..................62

Bảng 3.12. Một số đặc điểm năng suất và chất lượng các giống cúc vụ Thu

Đông (2003) và vụ Đông Xuân (2003-2004) tại Thái Nguyên .........64

Bảng 3.13. Độ bền hoa cắt và độ bền hoa tự nhiên các giống cúc vụ Thu

Đông (2003) và Đông Xuân (2003-2004) tại Thái Nguyên ........66

viii

Bảng 3.14a: Thành phần sâu bệnh hại hoa cúc thí nghiệm vụ Thu Đông

(2003) tại Thái Nguyên................................................................68

Bảng 3.14b. Thành phần sâu bệnh hại hoa cúc thí nghiệm vụ Đông Xuân

(2003-2004) tại Thái Nguyên ......................................................69

Bảng 3.15. Các thời kỳ sinh trưởng và phát triển của một số giống cúc có

triển vọng vụ Thu Đông (2004) và Đông Xuân (2004-2005)

tại Thái Nguyên ...........................................................................71

Bảng 3.16. Một số đặc điểm sinh trưởng của các giống cúc có triển vọng

vụ Thu Đông (2004) và Đông Xuân (2004-2005) tại Thái Nguyên....72

Bảng 3.17. Một số chỉ tiêu về năng suất, chất lượng các giống cúc có

triển vọng vụ Thu Đông (2004) và Đông Xuân (2004-2005)

tại Thái Nguyên ...........................................................................74

Bảng 3.18. Độ bền hoa của các giống cúc có triển vọng tại Thái Nguyên ....75

Bảng 3.19a. Tình hình sâu, bệnh hại một số giống cúc có triển vọng vụ

Thu Đông (2004) tại Thái Nguyên ..............................................76

Bảng 3.19b. Tình hình sâu hại một số giống cúc có triển vọng vụ Đông Xuân

(2004-2005) tại Thái Nguyên.................................................................77

Bảng 3.20. Hiệu quả kinh tế của các giống cúc có triển vọng tại Thái Nguyên....78

Bảng 3.21. Ảnh hưởng của GA3 và Yogen No.2 đến các thời kỳ sinh

trưởng giống cúc Vàng Thược Dược vụ Đông Xuân (2004-

2005) tại Thái Nguyên .................................................................80

Bảng 3.22. Ảnh hưởng của GA3 và YOGEN No.2 đến sự tăng trưởng

chiều cao cây của giống cúc Vàng Thược Dược vụ Đông

Xuân (2004-2005) tại Thái Nguyên.............................................81

Bảng 3.23. Ảnh hưởng của GA3 và YOGEN No.2 đến động thái ra lá

của giống cúc Vàng Thược Dược vụ Đông Xuân (2004-2005)

tại Thái Nguyên ...........................................................................83

Bảng 3.24. Một số đặc điểm sinh trưởng của giống cúc Vàng Thược Dược ở

các công thức thí nghiệm vụ Đông Xuân (2004-2005) tại

Thái Nguyên.................................................................................83

ix

Bảng 3.25. Ảnh hưởng của GA3 và Yogen No.2 đến năng suất, chất

lượng hoa cúc Vàng Thược Dược vụ Đông Xuân (2004-2005)

tại Thái Nguyên ...........................................................................85

Bảng 3.26. Tình hình sâu bệnh hại giống cúc Vàng Thược Dược vụ

Đông Xuân (2004-2005) tại Thái Nguyên...................................86

Bảng 3.27. Ảnh hưởng của thời gian chiếu sáng bổ sung đến các giai

đoạn sinh trưởng của giống cúc Vàng Thược Dược vụ Đông￾Xuân (2005-2006) tại Thái Nguyên.............................................88

Bảng 3.28. Ảnh hưởng của thời gian chiếu sáng bổ sung đến một số chỉ

tiêu sinh trưởng của giống cúc Vàng Thược Dược vụ Đông￾Xuân (2005-2006) tại Thái Nguyên.............................................90

Bảng 3.29. Ảnh hưởng của thời gian chiếu sáng bổ sung đến năng suất,

chất lượng hoa của giống cúc Vàng Thược Dược vụ Đông￾Xuân (2005-2006) tại Thái Nguyên.............................................92

Bảng 3.30. Ảnh hưởng của thời gian chiếu sáng đến tình hình sâu bệnh

hại của giống cúc Vàng Thược Dược vụ Đông Xuân (2005-

2006) tại thành phố Thái Nguyên ................................................94

Bảng 3.31. Ảnh hưởng của thời vụ đến các thời kỳ sinh trưởng và phát

triển của giống cúc Vàng Thược Dược dịp 20/11 .......................95

Bảng 3.32. Ảnh hưởng của thời vụ đến năng suất, chất lượng hoa cúc

Vàng Thược Dược dịp 20/11 tại Thái Nguyên............................97

Bảng 3.33. Hiệu quả kinh tế của các thời vụ trồng cúc Vàng Thược

Dược vào dịp 20-11 tại Thái Nguyên ..........................................98

Bảng 3.34. Ảnh hưởng của thời vụ đến các thời kỳ sinh trưởng và phát

triển của giống cúc Vàng Thược Dược vào dịp tết Nguyên

đán tại Thái Nguyên...................................................................100

Bảng 3.35. Ảnh hưởng của thời vụ đến năng suất, chất lượng hoa cúc

Vàng Thược Dược dịp Tết Nguyên Đán ...................................101

Bảng 3.36. Hiệu quả kinh tế của các thời vụ trồng cúc Vàng Thược Dược

vào dịp Tết Nguyên đán tại Thái Nguyên..................................103

Bảng 3.37. Đặc điểm sinh trưởng và chất lượng hoa của mô hình..............104

Bảng 3.38. Hiệu quả kinh tế ở các mô hình tại Thành phố Thái Nguyên....105

x

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 3.1. Biểu đồ ảnh hưởng của GA3 và YOGEN No.2 đến sự tăng

trưởng chiều cao cây của giống cúc Vàng Thược Dược vụ

Đông Xuân (2004-2005) tại Thái Nguyên.....................................82

Hình 3.2. Biểu đồ ảnh hưởng của thời gian chiếu sáng bổ sung đến số

hoa/cây của giống cúc Vàng Thược Dược vụ Đông-Xuân

(2005-2006) tại Thái Nguyên ........................................................93

Hình 3.3. Biểu đồ các thời kỳ sinh trưởng, phát triển (80%) của giống

cúc Vàng Thược Dược dịp 20/11 tại Thái Nguyên .......................96

Hình 3.4. Biểu đồ các thời kỳ sinh trưởng, phát triển (80%) của giống

cúc Vàng Thược Dược.................................................................100

1

MỞ ĐẦU

1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI

Hoa là sản phẩm đặc biệt vừa mang giá trị tinh thần vừa mang giá trị

kinh tế. Ngay từ thời xa xưa, ông cha ta đã có nhu cầu sử dụng hoa để trang

trí làm đẹp thêm cho cuộc sống, ngày nay xã hội ngày càng phát triển thì nhu

cầu về hoa ngày càng tăng. Ngoài việc sử dụng hoa vào mục đích thẩm mỹ,

con người còn coi việc sản xuất hoa thành một ngành kinh tế có thu nhập cao.

Sản lượng hoa trên toàn thế giới năm 1999 đạt 40 tỷ USD, trong đó xuất khẩu

7,8 tỷ USD. Trong rất nhiều loại hoa thì hoa cúc được dùng rất nhiều với giá

trị lợi nhuận cao và mục đích sử dụng đa dạng: hoa cắt cành, hoa trồng chậu,

làm thuốc… Hoa cúc được trồng ở nhiều nước trên thế giới, như: Hà Lan,

Italia, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc…

Ở nước ta, hoa cúc đã du nhập vào từ thế kỷ XV đến đầu thế kỷ XIX,

đã hình thành một số vùng chuyên nhỏ cung cấp cho nhân dân. Một phần để

chơi, thưởng thức, một phần phục vụ việc cúng lễ và một phần dùng làm dược

liệu. Hiện nay cúc có mặt ở khắp nơi từ nông thôn đến thành thị, từ miền núi

đến đồng bằng. Các vùng trồng nhiều mang tính tập trung là Hà Nội (450 ha),

thành phố Hồ Chí Minh (370 ha), Đà Lạt (160 ha), Hải Phòng (110 ha).

Thái Nguyên là một tỉnh trung du miền núi phía Đông Bắc nước ta, có

nền kinh tế xã hội tương đối phát triển.Vị trí địa lý của Thái Nguyên hết sức

thuận lợi, phía Bắc giáp tỉnh Bắc Cạn, phía Tây giáp Tuyên Quang, phía Tây

Nam giáp tỉnh Vĩnh Phúc, phía Nam giáp Hà Nội, phía Đông Nam giáp tỉnh

Bắc Giang, Đông Bắc giáp tỉnh Lạng Sơn. Ngoài ra Thái Nguyên còn có hệ

thống giao thông thuận tiện nằm trên trục quốc lộ 3 và còn là nơi tập trung

nhiều trường Đại học và Cao đẳng như: trường Đại học Nông Lâm, trường

Đại học Sư Phạm, trường Đại học Y, trường Đại học Kinh Tế và Quản trị

2

kinh doanh, trường Cao đẳng Sư Phạm… Chính vì vậy Thái Nguyên là thị

trường lớn tiêu thụ các loại hoa.

Những năm gần đây, các nhà khoa học đã nghiên cứu, chọn tạo ra

nhiều giống cúc mới, mầu sắc đa dạng phong phú phù hợp với thị hiếu của

người tiêu dùng cung cấp cho sản xuất hoa trong nước. Tuy nhiên, so với các

vùng trồng hoa khác trong cả nước thì sản xuất hoa Thái Nguyên vẫn còn

nhỏ lẻ mang tính tự phát, theo kinh nghiệm, chưa áp dụng tiến bộ khoa học

kĩ thuật, thiếu nguồn cung cấp giống chất lượng tốt nên sản lượng hoa ít,

làm cho năng suất và chất lượng hoa ở Thái Nguyên chưa đáp ứng đủ nhu

cầu của thị trường. Đặc biệt, ở các vụ Thu Đông và Đông Xuân nhu cầu về

hoa là rất cao để cung cấp cho các dịp lễ, tết.

Để góp phần nâng cao năng suất, chất lượng hoa cúc tại Thái Nguyên

chúng tôi đã tiến hành thực hiện đề tài: “Nghiên cứu một số biện pháp kỹ

thuật phát triển hoa cúc tại thành phố Thái Nguyên”.

2. MỤC ĐÍCH VÀ YÊU CẦU CỦA ĐỀ TÀI

2.1. Mục đích của đề tài

- Nhằm tuyển chọn một số giống cúc có năng suất chất lượng cao, có

khả năng chống chịu tốt, phù hợp với điều kiện sinh thái, đồng thời xác định

một số biện pháp kỹ thuật nhằm nâng cao năng suất, chất lượng hoa cúc tại

Thái Nguyên.

2.2. Yêu cầu của đề tài

- Đánh giá hiện trạng sản xuất hoa ở TP Thái Nguyên.

- Xác định khả năng sinh trưởng phát triển của một số giống hoa cúc tại

TP Thái Nguyên.

- Xác định được biện pháp kỹ thuật tăng năng suất, chất lượng hoa cúc

tại TP Thái Nguyên.

3

3. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI

3.1. Ý nghĩa khoa học của đề tài

- Kết quả nghiên cứu của đề tài cung cấp các số liệu khoa học về một số

giống hoa cúc ở Việt Nam được trồng trong điều kiện sinh thái của Thái Nguyên.

Đây là công trình nghiên cứu đặc điểm sinh trưởng, phát triển của cây hoa cúc

ở 2 thời vụ chính là Thu Đông và Đông Xuân và bước đầu xác định được

giống cúc có năng suất, chất lượng hoa tốt và có hiệu quả kinh tế cao, đồng

thời xác định được một số biện pháp kỹ thuật thích hợp để nâng cao năng

suất, chất lượng cúc. Kết quả nghiên cứu góp phần bổ sung cơ sở lý luận khoa

học cho việc phát triển hoa cúc ở Thái Nguyên.

- Kết quả nghiên cứu đề tài là tài liệu tham khảo và giảng dạy về cây hoa

cúc ở Việt Nam.

3.2. Ý nghĩa thực tiễn

Xác định các yếu tố thuận lợi và hạn chế đối với sản xuất hoa cúc, từ đó

đưa ra các biện pháp kỹ thuật để phát triển sản xuất hoa cúc tại Thái Nguyên.

Kết quả nghiên cứu đề tài đã tuyển chọn được một số giống thích ứng với

điều kiện sinh thái, thời vụ trồng hợp lý, điều chỉnh thời gian chiếu sáng thích

hợp để ứng dụng vào các vùng sản xuất hoa cúc. Kết quả nghiên cứu đề tài

góp phần hoàn thiện quy trình sản xuất hoa cúc tại Thái Nguyên có hiệu quả.

4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU

- Đối tượng: gồm 30 giống hoa cúc nhập nội và địa phương được khảo

sát, đánh giá để chọn ra giống cho năng suất và chất lượng cao.

- Địa điểm nghiên cứu:

+ Thành phố Thái Nguyên

- Thời gian nghiên cứu: từ năm 2003 đến 2008.

4

Chƣơng 1

TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI

1.1. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI

1.1.1. Nguồn gốc của cây hoa cúc

Cây hoa cúc (Chrysanthemum sp) được định nghĩa từ Chrysos (vàng) và

Anthemum (hoa) bởi Line 1753, là một trong những loại cây trồng làm

cảnh lâu đời và quan trọng nhất trên thế giới. Hoa cúc có nguồn gốc từ

Trung Quốc và Nhật Bản, các nhà khảo cổ học Trung Quốc đã chứng minh

rằng từ đời Khổng Tử người ta đã dùng hoa cúc để mừng lễ thắng lợi và

cây hoa cúc đã đi vào các tác phẩm hội họa, điêu khắc từ đó. Ở Nhật Bản

cúc là một loại hoa quý (quốc hoa) thường được dùng trong các buổi lễ

quan trọng, người Nhật Bản coi cúc là người bạn tâm tình (Đặng Văn Đông

và cs, 2003) [7].

Theo tài liệu cổ Trung Quốc thì hoa cúc có cách đây 3.000 năm. Trong

văn thơ Hán cổ, hoa cúc có 30-40 tên gọi khác nhau như: Nữ hoa, Cam hoa,

Diên hoa… Hoa cúc có nguồn gốc từ một số loài hoang dại thuộc loại cúc

Dendranthema, trải qua quá trình chọn lọc lai tạo và trồng trọt, từ những biến

dị để có được những giống cúc như ngày nay (Đặng Văn Đông, 2005) [8].

Ở Việt Nam hoa cúc đã được du nhập từ thế kỷ XV, người Việt Nam coi

cúc là biểu hiện của sự thanh cao, là một trong bốn loài thảo mộc được xếp

vào hàng tứ quý “Tùng, Cúc, Trúc, Mai” hoặc “Mai, Lan, Trúc, Cúc”.

(Trương Hữu Tuyên, 1979) [32]. Hoa cúc không chỉ được ưa chuộng bởi mầu

sắc, hình dáng mà còn đặc tính bền lâu hơn các loại hoa khác.

1.1.2. Phân loại cây hoa cúc

Hoa cúc là loại cây hai lá mầm (Dicotyledonace) thuộc phân lớp cúc

(Asterydae), bộ cúc (Asterales), họ cúc (Asteraceae), phân họ giống hoa cúc

(Asteroideae), chi Chrysanthemum (Võ Văn Chi và Dương Đức Tiến, 1988) [1].