Nghiên Cứu Đề Xuất Phương Án Quản Lý Sâu Hại Keo Tai Tượng Acacia Mangium Tại Xã Trường Sơn Huyện Lương Sơn Tỉnh Hòa Bình

i

LỜI CẢM ƠN

Sau một thời gian học tập và rèn luyện, khóa học Đại học chính quy

(2014-2018) tại trƣờng Đại học Lâm Nghiệp Việt Nam đã bƣớc vào giai đoạn kết

thúc. Đƣợc sự đồng ý của Ban giám hiệu nhà trƣờng, Ban chủ nhiệm khoa Quản lý

Tài nguyên rừng và Môi trƣờng, tôi tiến hành thực tập tốt nghiệp với đề tài :

“Nghiên cứu đề xuất phƣơng án quản lý sâu hại Keo tai tƣợng

(Acacia mangium) tại xã Trƣờng Sơn, huyện Lƣơng Sơn, tỉnh Hòa Bình”.

Để hoàn thành bản luận văn tốt nghiệp này, ngoài sự nỗ lực học hỏi của

bản thân tôi đã nhận đƣợc sự giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo, gia đình và

bạn bè.

Trƣớc hết tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Lê

Bảo Thanh đã dành nhiều thời gian và công sức giúp đỡ động viên tôi trong suốt

quá trình học tập cũng nhƣ thực hiện đề tài. Tôi cũng xin đƣợc gửi lời cảm ơn

tới Ban lãnh đạo cùng toàn thể cán bộ công nhân viên UBND xã Trƣờng Sơn,

các bạn đồng nghiệp trong khoa Quản lý Tài nguyên rừng và Môi trƣờng đã

giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập số liệu cho đề tài này.

Mặc dù đã có cố gắng rất nhiều nhƣng năng lực của bản thân và thời gian

nghiên cứu đề tài còn hạn chế nên khóa luận này không thể tránh khỏi những

thiếu sót. Rất mong nhận đƣợc những ý kiến đóng góp của các thầy cô giáo và

các bạn để bài khóa luận này của tôi đƣợc hoàn thiện hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn !

Xuân Mai, ngày 20 tháng 4 năm 2018.

Tác giả

Hoàng Thị Thu Hà

ii

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP VIỆT NAM

KHOA QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG VÀ MÔI TRƢỜNG

=================o0o=================

TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

1. Tên khóa luận: “Nghiên cứu đề xuất phương án quản lý sâu hại Keo tai

tượng (Acacia mangium) tại xã Trường Sơn, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa

Bình”.

2. Sinh viên thực hiện: Hoàng Thị Thu Hà MSV: 1453102371

3. Giáo viên hƣớng dẫn: PGS.TS Lê Bảo Thanh

4. Mục tiêu nghiên cứu:

- Xác định đƣợc loài sâu hại chính trên cây Keo tai tƣợng tại xã Trƣờng Sơn,

huyện Lƣơng Sơn, tỉnh Hòa Bình.

- Đề xuất các biện pháp phòng trừ sâu hại chính trên đối tƣợng nghiên cứu.

5. Nội dung nghiên cứu:

- Xác định thành phần loài sâu hại Keo tai tƣợng.

- Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học, sinh thái của sâu hại chủ yếu.

- Thử nghiệm một số biện pháp phòng trừ sâu hại chính.

- Đề xuất biện pháp quản lý sâu hại Keo tai tƣợng.

6. Những kết quả đạt đƣợc:

- Trong thời gian điều tra sâu hại Keo tai tƣợng tại khu vực nghiên cứu, đã

phát hiện đƣợc 11 loài sâu hại keo thuộc 8 họ và 4 bộ côn trùng khác nhau. Kết

quả phân tích số liệu sau 3 đợt điều tra đã xác định đƣợc loài Mối đất

(Macrotermes annadalei Silvestri) là sâu hại chính ở khu vực này.

- Mô tả đƣợc đặc điểm hình thái của Mối đất ở các cấp bậc: mối chúa, mối

vua, mối giống, mối lính, mối thợ, trứng và tập tính ăn hại của chúng. Nêu đƣợc

sự phụ thuộc của mật độ và tỉ lệ cây có sâu của loài Mối đất vào số lƣợng thiên

địch, thời gian và tuổi cây.

- Tiến hành thử nghiệm 2 biện pháp phòng trừ Mối đất với kết quả nhƣ sau

iii

 Biện pháp kỹ thuật lâm sinh : Thu dọn cành lá, đốt tàn dƣ, phá đƣờng

mối, đào bỏ gốc cây đã khai thác. Kết quả sau 21 ngày thí nghiệm tỉ lệ cây có

sâu chỉ giảm nhẹ từ 25% - 18,75%.

 Biện pháp vật lý, cơ giới trong phòng trừ Mối đất: Bằng cách đặt bẫy

hố có mồi nhử kết hợp sử dụng thuốc hóa học PMC 90. Kết quả sau 21 ngày thử

nghiệm tỉ lệ cây có mối giảm mạnh từ 31,25% - 6,25%. Đề xuất số lƣợng hố là

10 hố/ha, sau 1 năm nhắc lại 1 lần để phòng mối từ nơi khác đến. Khuyến nghị

nên áp dụng biện pháp này trong phòng trừ Mối đất tại khu vực nghiên cứu.

- Đề xuất các biện pháp phòng trừ sâu hại: Biện pháp giám sát ; Biện

pháp sinh học; Biện pháp kiểm dịch; Biện pháp kỹ thuật lâm sinh; Biện pháp vật

lý cơ giới; Biện pháp hóa học.

iv

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................i

TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP............................................................ii

MỤC LỤC............................................................................................................iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................... vi

DANH MỤC BẢNG, BIỂU ...............................................................................vii

DANH MỤC HÌNH ...........................................................................................viii

ĐẶT VẤN ĐỀ....................................................................................................... 1

CHƢƠNG I ........................................................................................................... 3

TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU....................................................... 3

1.1 Khái quát về tình hình nghiên cứu về côn trùng thế giới................................ 3

1.2 Khái quát tình hình nghiên cứu về côn trùng Việt Nam................................. 5

1.3 Một số kết quả nghiên cứu về sâu hại Keo tai tƣợng...................................... 6

CHƢƠNG 2........................................................................................................... 9

MỤC TIÊU - NỘI DUNG - PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........................... 9

2.1 . Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 9

2.1.1. Mục tiêu chung........................................................................................... 9

2.1.2. Mục tiêu cụ thể............................................................................................ 9

2.1 Đối tƣợng nghiên cứu...................................................................................... 9

2.2 Địa điểm nghiên cứu ....................................................................................... 9

2.3 Thời gian nghiên cứu ...................................................................................... 9

2.4 Nội dung nghiên cứu....................................................................................... 9

2.5.Phƣơng pháp nghiên cứu................................................................................. 9

2.5.1. Phƣơng pháp kế thừa tài liệu....................................................................... 9

2.5.2.Điều tra ngoại nghiệp ................................................................................. 10

2.5 .3 Phƣơng pháp xử lý nội nghiệp .................................................................. 18

2.5.4. Phƣơng pháp nghiên cứu đặc điểm sinh học, sinh thái cơ bản của các loài

sâu hại chính........................................................................................................ 22

2.5.5. Thử nghiệm và đề xuất các biện pháp phòng trừ ................................... 22

CHƢƠNG 3......................................................................................................... 23

ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN - DÂN SINH KINH TẾ XÃ HỘI .............................. 23

3.1. Điều kiện tự nhiên ........................................................................................ 23

3.1.1.Vị trí địa lý ................................................................................................. 23

v

3.1.2. Khí hậu thủy văn ....................................................................................... 23

3.1.3. Địa chất thổ nhƣỡng.................................................................................. 24

3.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội ............................................................................. 24

3.2.1. Tình hình dân số, dân tộc .......................................................................... 24

3.2.2. Tình hình phát triển kinh tế....................................................................... 25

3.2.3. Hiện trạng sử dụng đất và hiện trạng rừng tại xã Trƣờng Sơn ................. 26

CHƢƠNG 4......................................................................................................... 27

KẾT QUẢ VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ............................................................ 27

4.1. Thành phần các loài sâu hại tại khu vực nghiên cứu ................................... 27

4.2. Xác định loài sâu hại chính trên Keo tai tƣợng............................................ 30

4.3. Đặc tính sinh học, sinh thái của các loài sâu hại chính................................ 34

4.3.1. Biến động mật độ và tỉ lệ cây có sâu của loài Mối đất theo thời gian ...... 34

4.3.2. Biến động mật độ và tỉ lệ cây có sâu của loài Mối đất theo tuổi cây ....... 36

4.3.3. Biến động mật độ và tỉ lệ cây có sâu của loài Mối đất theo mật độ thiên địch 38

4.3.4. Đặc điểm hình thái, sinh thái của loài Mối đất (Marcrotermes anmandalei

Silves.)................................................................................................................. 41

4.4. Thử nghiệm một số biện pháp phòng trừ loài Mối đất (Marcrotermes

anmandalei Silves.)............................................................................................. 45

4.4.1 Bố trí thí nghiệm ........................................................................................ 45

4.5. Đề xuất một số biện pháp phòng trừ sâu hại Keo tai tƣợng......................... 49

4.5.1. Biện pháp điều tra giám sát sâu hại........................................................... 50

4.5.2. Biện pháp kỹ thuật lâm sinh...................................................................... 50

4.5.3. Biện pháp kiểm dịch.................................................................................. 51

4.5.4. Biện pháp sinh học .................................................................................... 52

4.5.5. Biện pháp vật lý, cơ giới ........................................................................... 53

4.5.6. Biện pháp hóa học..................................................................................... 54

KẾT LUẬN - TỒN TẠI – KIẾN NGHỊ............................................................. 56

1. Kết luận ......................................................................................................... 56

2. Tồn tại ........................................................................................................... 57

3. Kiến nghị....................................................................................................... 57

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Nguyên nghĩa

MĐTB Mật độ trung bình

ODB Ô dạng bản

ODC Ô đối chứng

OTC Ô tiêu chuẩn

OTN Ô thí nghiệm

PCCCR Phòng cháy chữa cháy rừng

QLBVR Quản lý bảo vệ rừng

SLXH Số lần xuất hiện

STT Số thứ tự

UBND Ủy ban nhân dân