Nghiên Cứu Cơ Chế Đầu Tư Và Cơ Chế Quản Lý Rừng Sản Xuất Của Dự Án Khôi Phục Rừng Và Quản Lý Rừng Bền Vững Ở Các Tỉnh Quảng Nam Quảng Ngãi Bình Định Và Phú Yên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

NGUYỄN THỊ OANH

NGHIÊN CỨU CƠ CHẾ ĐẦU TƯ VÀ CƠ CHẾ QUẢN LÝ RỪNG SẢN

XUẤT CỦA DỰ ÁN KHÔI PHỤC RỪNG VÀ QUẢN LÝ RỪNG BỀN

VỮNG Ở CÁC TỈNH QUẢNG NAM, QUẢNG NGÃI, BÌNH ĐỊNH VÀ

PHÚ YÊN

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

Hà Nội, 2014

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

NGUYỄN THỊ OANH

NGHIÊN CỨU CƠ CHẾ ĐẦU TƯ VÀ CƠ CHẾ QUẢN LÝ RỪNG

SẢN XUẤT CỦA DỰ ÁN KHÔI PHỤC RỪNG VÀ QUẢN LÝ

RỪNG BỀN VỮNG Ở CÁC TỈNH QUẢNG NAM, QUẢNG NGÃI,

BÌNH ĐỊNH VÀ PHÚ YÊN

Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp

Mã số: 60.62.01.15

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. NGUYỄN VĂN HÀ

Hà Nội, 2014

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đề tài tốt nghiệp: “Nghiên cứu cơ chế đầu tư và cơ chế

quản lý rừng sản xuất của Dự án Khôi phục rừng và quản lý rừng bền vững ở

các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định và Phú Yên” là công trình nghiên

cứu thực sự của cá nhân, được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, kiến

thức kinh điển, nghiên cứu khảo sát tình hình thực tiễn và dưới sự hướng dẫn

khoa học của thầy giáo TS. Nguyễn Văn Hà.

Các số liệu, các kết quả trong đề tài là trung thực, các giải pháp đưa ra

xuất phát từ kết quả nghiên cứu có khoa học và cơ sở thực tiễn, chưa từng

được công bố dưới bất cứ hình thức nào trước khi trình, bảo vệ và công nhận

bởi “Hội đồng đánh giá luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ kinh tế”. Một lần nữa, tôi xin khẳng định về sự trung thực của lời cam kết trên.

Tác giả

Nguyễn Thị Oanh

ii

LỜI CẢM ƠN

Luận văn được hoàn thành theo chương trình đào tạo Thạc sỹ Kinh tế Nông

nghiệp của trường Đại học Lâm nghiệp.

Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu Trường Đại học Lâm nghiệp,

Khoa Đào tạo sau Đại học, các thầy cô giáo đã giảng dạy và truyền đạt những

kiến thức khoa học mới trong quá trình học tập tại trường.

Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới thầy giáo TS. Nguyễn Văn Hà,

người trực tiếp hướng dẫn khoa học đã tận tình giúp đỡ, truyền đạt những kiến thức

khoa học, kinh nghiệm quý báu và dành những tình cảm tốt đẹp cho tác giả trong

quá trình công tác, học tập cũng như trong thời gian hoàn thành luận văn tốt nghiệp.

Nhân dịp này tác giả cũng xin gửi lời cám ơn tới Lãnh đạo và toàn thể anh,

chị em cán bộ Dự án “Khôi phục rừng và quản lý rừng bền vững ở các tỉnh Quảng

Nam, Quảng Ngãi, Bình Định và Phú Yên” đã tạo điều kiện về mặt thời gian và

giúp đỡ về mặt chuyên môn trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Tác giả

xin cảm ơn Ban Quản lý Dự án Đức KfW6 huyện Tây Sơn, Ban quản lý rừng phòng

hộ huyện Tây Sơn, UBND xã Tây Phú, UBND xã Bình Tường, UBND xã Bình

Nghi, UBND xã Tây Giang, UBND xã Tây Thuận và các hộ gia đình các thôn ….đã

giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả điều tra thu thập số liệu ngoại nghiệp

phục vụ cho luận văn tốt nghiệp.

Cuối cùng, tác giả xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp, bạn bè và người

thân trong gia đình đã giúp đỡ, động viên tác giả trong suốt thời gian học tập và

hoàn thành bản luận văn tốt nghiệp này.

Hà Nội, ngày tháng năm 2014

Tác giả

Nguyễn Thị Oanh

iii

MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa

Lời cam đoan......................................................................................................i

Lời cảm ơn ........................................................................................................ii

Mục lục.............................................................................................................iii

Danh mục các chữ viết tắt................................................................................vi

Danh mục các bảng .........................................................................................vii

Danh mục các hình.........................................................................................viii

ĐẶT VẤN ĐỀ................................................................................................... 1

Chương 1 TỔNG QUAN VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.. 5

1.1. Cơ sở lý luận về cơ chế đầu tư và cơ chế quản lý rừng sản xuất............... 5

1.1.1. Khái niệm về đầu tư ................................................................................ 5

1.1.2. Khái niệm về quản lý: ............................................................................. 6

1.1.3. Khái niệm về cơ chế:............................................................................... 7

1.1.4. Khái niệm về cơ chế quản lý:.................................................................. 8

1.1.5. Lý luận cơ bản về rừng sản xuất ........................................................... 10

1.1.6. Cơ chế đầu tư và cơ chế quản lý rừng sản xuất .................................... 13

1.2. Tình hình nghiên cứu về cơ chế đầu tư và quản lý rừng sản xuất ........... 14

1.2.1. Trên thế giới.......................................................................................... 14

Chương 2 ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU................................................................................................ 20

2.1. Đặc điểm cơ bản của địa bàn nghiên cứu ................................................ 20

2.1.1. Thông tin chung về dự án: .................................................................... 20

2.1.2. Mục tiêu Dự án:..................................................................................... 20

2.1.3. Cơ cấu tổ chức thực hiện dự án............................................................. 21

iv

2.2. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội huyện Tây Sơn, tỉnh Bình

Định................................................................................................................. 25

2.2.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên ................................................................. 25

2.2.2. Địa hình................................................................................................. 26

2.2.3. Khí hậu, thủy văn. ................................................................................. 27

2.2.4. Đất đai, thổ nhưỡng............................................................................... 27

2.2.5. Đặc điểm kinh tế - xã hội...................................................................... 28

2.3. Khái quát tình hình bối cảnh ra đời.......................................................... 32

2.4. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 32

2.4.1 Phương pháp điều tra thu thập số liệu.................................................... 32

2.4.2. Phương pháp đánh giá hiệu quả trồng rừng sản xuất............................ 34

Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................ 36

3.1. Cơ chế đầu tư và cơ chế quản lý rừng sản xuất của dự án Đức KfW6 tại

huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định. ..................................................................... 36

3.1.1. Thực trạng cơ chế đầu tư rừng sản xuất của dự án Đức KfW6 huyện

Tây Sơn, tỉnh Bình Định. ................................................................................ 36

3.1.2. Thực trạng cơ chế quản lý rừng sản xuất của dự án Đức KfW6 huyện

Tây Sơn, tỉnh Bình Định. ................................................................................ 49

3.2. Chất lượng và hiệu quả đầu tư trồng rừng sản xuất của dự án Đức KfW6

huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định. ..................................................................... 69

3.2.1 Kết quả thực hiện dự án. ........................................................................ 69

3.2.3. Hiệu quả trồng rừng .............................................................................. 74

3.3. Phân tích điểm mạnh, điểm yếu của cơ chế đầu tư và cơ chế quản lý rừng

sản xuất của dự án Đức KfW6 tại huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định................ 85

3.3.1. Điểm mạnh ............................................................................................ 85

3.3.2 Điểm yếu ................................................................................................ 86

v

3.4. Đề xuất hoàn thiện cơ chế đầu tư và cơ chế quản lý rừng sản xuất của dự

án Đức KfW6 .................................................................................................. 89

3.4.1. Các giải pháp hoàn thiện cơ chế đầu tư. ............................................... 90

3.4.2. Các giải pháp hoàn thiện cơ chế quản lý .............................................. 90

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ................................................................. 92

TÀI LIỆU THAM KHẢO

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Viết tắt Nghĩa dầy đủ

BQL Ban Quản lý

CAQ Cây ăn quả

CN Chăn nuôi

CPMU Ban quản lý dự án Trung ương

HH Hàng hóa

HGĐ Hộ gia đình

KfW Ngân hàng tái thiết Đức

LN Lâm nghiệp

LT-TP Lương thực, thực phẩm

MM May mặc

NN Nông nghiệp

ÔTC Ô tiêu chuẩn

RCĐ Rừng cộng đồng

RTN Rừng tự nhiên

SX Sản xuất

TKTG Tài khoản tiển gửi

UBND Ủy ban nhân dân

VBSP Ngân hàng Chính sách Xã hội Việt Nam

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG

TT Tên bảng Trang

2.1

Diện tích, dân số, mật độ dân số, lao động các xã vùng dự án

kfW6 tỉnh Bình Định

28

2.2 Phiếu điều tra ÔTC rừng trồng 34

3.1

Bảng tổng hợp tình hình cấp phát vốn đối ứng của các tỉnh dự

án Đức KfW6

37

3.2

Biểu tổng hợp kết quả chuyển tiền từ Trung ương đến các

huyện

43

3.3 Biểu tổng hợp kết quả mở tiền chậm tại BQL dự án các tỉnh 44

3.4 Biểu tổng hợp lãi suất BQL dự án các huyện 45

3.5 Đơn giá cây con của dự án 46

3.6 Định mức công lao động theo loài cây và dạng lập địa 47

3.7 Các chỉ tiêu nghiệm thu xử lý thực bì, phát băng, cuốc lấp hố 58

3.8 Các tiêu chuẩn đánh giá nghiệm thu trồng rừng của dự án 59

3.9 Các chỉ tiêu nghiệm thu chăm sóc rừng của dự án 60

3.10

Diện tích thiết lập rừng và số lượng cán bộ của BQL dự án các

cấp 70

3.11

Bảng tổng hợp kết quả Quy hoạch sử dụng đất và điều tra lập

địa huyện Tây Sơn

72

3.12 Biểu tổng hợp kết quả đo đếm tại hiện trường 73

3.13

Cơ cấu thu nhập theo nhóm hộ trước và sau dự án của dự án

Đức KfW6 và dự án 661

75

3.14

Cơ cấu chi phí các nhóm hộ trước và sau dự án của dự án Đức

KfW6 và dự án 661

76

3.15

Cơ cấu diện tích đất đai bình quân của các hộ dự án Đức KfW6

và dự án 661

78

3.16

Các hoạt động phổ cập của dự án của dự án Đức KfW6 và dự

án 661

80

3.17 Mức sử dụng thời gian làm việc bình quân/năm/lao động 82

viii

DANH MỤC CÁC HÌNH

TT Tên hình Trang

2.1 Sơ đồ các bước thực hiện dự án 25

2.2 Sơ đồ địa hình huyện Tây Sơn 26

3.1

So sánh kết quả đo đếm tại hiện trường về chất lượng rừng

trồng của 2 dự án Đức KfW6 và dự án 661

73

3.2

Cơ cấu thu nhập của nhóm hộ trước và sau dự án của dự án Đức

KfW6 và dự án 661

75

3.3 Biểu đồ chi phí bình quân của nhóm hộ trước và sau dự án 75

3.4

Cơ cấu sử dụng đất bình quân của các hộ trước và sau dự án của

dự án Đức KfW6 và dự án 661

78

3.5 Sơ đồ hoạt động phổ cập của dự án 81

3.6 Mức độ sử dụng thời gian bình quân của một lao động/năm 82