Nghiên cứu bệnh viêm ruột hoại tử ở đàn gà của trạm nghiên cứu chăn nuôi gà Phổ Yên (thuộc Trung tâm Nghiên cứu gia cầm Thụy Phương) và thử nghiệm phác đồ điều trị bệnh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN DUY TRANG

NGHIÊN CỨU BỆNH VIÊM RUỘT HOẠI TỬ

Ở ĐÀN GÀ CỦA TRẠM NGHIÊN CỨU CHĂN NUÔI GÀ

PHỔ YÊN (THUỘC TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU GIA

CẦM THỤY PHƯƠNG) VÀ THỬ NGHIỆM

PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ BỆNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ THÚ Y

Thái Nguyên - 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN DUY TRANG

NGHIÊN CỨU BỆNH VIÊM RUỘT HOẠI TỬ

Ở ĐÀN GÀ CỦA TRẠM NGHIÊN CỨU CHĂN NUÔI GÀ

PHỔ YÊN (THUỘC TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU GIA

CẦM THỤY PHƯƠNG) VÀ THỬ NGHIỆM

PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ BỆNH

Ngành: Thú y

Mã ngành: 60 64 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ THÚ Y

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyễn Thị Kim Lan

Thái Nguyên - 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả trong luận văn này là trung

thực, chính xác và chưa được sử dụng để bảo vệ ở bất kỳ một học vị nào;

Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã

được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ

nguồn gốc, tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về những số liệu trong luận văn này.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2017

Tác giả luận văn

Nguyễn Duy Trang

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn này, ngoài sự nỗ lực của bản thân, tôi còn nhận được

sự chỉ bảo tận tình của cô giáo hướng dẫn: GS. TS. Nguyễn Thị Kim Lan. Tôi

xin chân thành cảm ơn sự chỉ bảo tận tình của cô;

Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Thị Nga, người đã trực tiếp hướng

dẫn tôi trong quá trình thực tập tại Trạm Nghiên cứu Chăn nuôi gà Phổ Yên;

Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Quý Khiêm, Giám đốc Trung

tâm Nghiên cứu Gia cầm Thuỵ Phuơng đã hết sức giúp đỡ và tạo mọi điều

kiện thuận lợi giúp tôi hoàn thành đề tài;

Phòng Đào tạo - Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, đã quan tâm

giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn

thiện luận văn;

Sự đóng góp to lớn trong đào tạo của tập thể các thầy cô giáo, sự góp ý

chân thành và giúp đỡ nhiệt tình của các nhà khoa học, bạn bè đồng nghiệp để

tôi nâng cao được trình độ trong quá trình học tập và thực hiện đề tài;

Xin chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè, đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi

hoàn thành luận văn này.

Thái Nguyên, ngày tháng năm 2017

Học viên

Nguyễn Duy Trang

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...............................................................................................i

LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................ii

MỤC LỤC.........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................vi

DANH MỤC CÁC BẢNG...............................................................................vii

DANH MỤC CÁC HÌNH...............................................................................viii

MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1

1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu:.................................................................................... 2

3. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn......................................................... 2

Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU............................................................. 3

1.1. Cơ sở khoa học của đề tài.......................................................................... 3

1.1.1. Hệ thống vi sinh vật trong đường tiêu hoá của gà.............................. 3

1.1.2. Một số đặc tính của vi khuẩn Clostridium perfringens và bệnh do

vi khuẩn này gây ra....................................................................................... 4

1.1.3. Hiểu biết về bệnh viêm ruột hoại tử do vi khuẩn Cl. perfringens gây ra...14

1.1.4. Hiểu biết về một số bệnh ở gà thường ghép với NE........................16

1.1.5. Cơ chế tác dụng của một số kháng sinh ...........................................22

1.2. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước .............................................24

1.2.1. Tình hình nghiên cứu trong nước .....................................................24

1.2.2. Tình hình nghiên cứu trên thế giới...................................................25

Chương 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.....26

2.1. Đối tượng nghiên cứu..............................................................................26

2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ...........................................................26

2.3. Vật liệu nghiên cứu .................................................................................26

iv

2.4. Nội dung nghiên cứu ...............................................................................27

2.4.1. Điều tra tình hình bệnh viêm ruột hoại tử ở gà do Cl. perfringens

gây ra tại Trạm nghiên cứu chăn nuôi gà Phổ Yên ....................................27

2.4.2. Theo dõi triệu chứng và bệnh tích đặc trưng của bệnh viêm ruột

hoại tử ở đàn gà ..........................................................................................27

2.4.3 Phân lập và giám định vi khuẩn Cl. perfringens từ gà bệnh.............27

2.4.4. Thử nghiệm phác đồ điều trị bệnh viêm ruột hoại tử ở gà do

Cl. perfringens gây ra .................................................................................27

2.5. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................27

2.5.1. Phương pháp nghiên cứu dịch tễ học thú y ......................................27

2.5.2. Phương pháp lấy mẫu .......................................................................27

2.5.4. Xác định số lượng vi khuẩn trong 1g phân ......................................29

2.5.5. Phương pháp giám định một số đặc tính sinh học của vi khuẩn

Cl. perfringens phân lập được ...................................................................30

2.5.6. Phương pháp xác định khả năng mẫn cảm với kháng sinh của các

chủng Cl. perfringens phân lập được .........................................................31

2.5.7. Phương pháp xác định gen mã hóa độc tố và định typ vi khuẩn

bằng kỹ thuật PCR (Polymerase Chain Reaction).....................................33

2.5.8. Phương pháp điều trị cho gà mắc bệnh viêm ruột hoại tử do vi

khuẩn Cl. perfringens.................................................................................36

2.5.9. Phương pháp xử lý số liệu................................................................37

Chương 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ....................................................38

3.1. Kết quả theo dõi tình hình bệnh viêm ruột hoại tử do Cl. perfringens

gây ra ở đàn gà nuôi tại Trạm nghiên cứu chăn nuôi gà Phổ Yên...............38

3.1.1. Tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ chết theo lứa tuổi gà...................................38

3.1.2. Tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ chết theo giống gà......................................42

3.1.3. Tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ chết của gà ở các mùa trong năm...............46

v

3.1.5. Tỷ lệ mắc và chết do viêm ruột hoại tử ở gà theo tính biệt..............50

3.2. Kết quả theo dõi triệu trứng và bệnh tích đặc trưng của bệnh viêm

ruột hoại tử ở đàn gà ....................................................................................51

3.2.1. Tỷ lệ gà có triệu chứng/tổng số gà mắc bệnh...................................51

3.2.2. Biểu hiện bệnh tích của bệnh viêm ruột hoại tử...............................53

3.3. Kết quả phân lập và giám định vi khuẩn Cl. perfringens từ gà bệnh .....55

3.3.1. Kết quả phân lập vi khuẩn................................................................55

3.3.2. Xác định số lượng vi khuẩn trong 1 g phân gà. ...............................56

3.3.3. Kết quả giám định một số đặc tính sinh học của vi khuẩn...............58

3.3.4. Kết quả định typ vi khuẩn Cl. perfringens bằng kỹ thuật PCR........59

3.4. Thử nghiệm phác đồ điều trị bệnh viêm ruột hoại tử ở gà......................60

3.4.1. Kiểm tra tính mẫn cảm với kháng sinh của các chủng Cl. perfringens...61

3.4.2. Thử nghiệm một số phác đồ điều trị.................................................62

3.4.4. Đề xuất biện pháp phòng chống bệnh viêm ruột hoại tử cho gà .......67

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ............................................................................68

1. Kết luận ......................................................................................................68

2. Đề nghị .......................................................................................................68

TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................70

vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

ARN: Axit ribonucleic

bp: base pair

CAMP: Christie Atkins Munch - Petersen

CRD: Chronic Respiratory Diseases

CW: Clostridium welchii

ADN: Axit deoxyribonucleic

E.coli: Escherichia coli

ELISA: Enzyme - Linked Immuno sorbent Assay

EYA: Egg Yolk Agar

FCR: Feed Conversion Rate

NE: Necrotic Enteritis

PCR: Polymerase Chain Reaction