Một Quan Điểm Về Sống Đẹp - CHƯƠNG IV CẬN NHÂN TÌNH pdf

CHƯƠNG IV

CẬN NHÂN TÌNH

1. SỰ TÔN NGHIÊM CỦA CON NGƯỜI

Trong chương trên, chúng ta đã xét phần di sản có tính cách động vật của chúng ta

và hậu quả của phần di sản đó tới văn minh. Nhưng con người không phải chỉ có

phần đó thôi. Muốn thấy toàn thể bản chất chúng ta thì còn phải xét thêm cái phần

tôn nghiêm trong con người nữa, mất nó, vì lúc này đây và đặc biệt là trong ít chục

năm sắp tới, nhân loại có cái nguy cơ đánh mất nó lắm.

Bạn bảo tôi: “Ông nhấn mạnh vào điểm chúng ta là những động vật; nhưng nếu

vậy thì ông có nhận rằng chúng ta là những động vật đáng quí nhất trong vũ trụ

không?”. Nhận chứ. Chỉ có loài người mới sáng tạo được một nền văn minh, làm

sao chối bỏ điều đó được? Có lẽ có những loài vật hình dáng thanh nhã hơn, đẹp

đẽ hơn hơn ta như loài ngựa; bắp thịt cường tráng hơn ta như loài sư tử; khứu giác

thính hơn, bẩm sinh trung tín hơn như loài chó; thị giác sáng hơn như loài đại

bàng; giác quan về phương hướng tốt hơn như loài bồ câu đưa thư; cần kiệm hơn,

làm việc được nhiều hơn như loài kiến; tính tình hiền từ hơn như loài bồ câu mái

hay loài cừu cái; kiên nhẫn hơn, mãn nguyện hơn như loài bò cái; tiếng kêu du

dương hơn như loài chim sơn ca; có bộ lông đẹp hơn như loài vẹt, loài công.

Nhưng loài người có một cái gì đó mà tôi vẫn thích hơn cả. Loài kiến hữu lí, có kĩ

luật hơn chúng ta thật, chúng đã tìm ra được một chính thể ổn định hơn dân tộc Y

Pha Nho hiện nay, nhưng theo chỗ tôi biết thì chúng không có thư viện, không có

viện Bảo cổ. Nếu loài kiến hay loài voi chế tạo được một thứ viễn kính vĩ đại để

ngắm sao, hoặc tìm ra được một ngôi sao mới, tính trước được bao giờ có nhật