Một Quan Điểm Về Sống Đẹp - CHƯƠNG III DI SẢN ĐỘNG VẬT TÍNH TRONG TA pptx

CHƯƠNG III

DI SẢN ĐỘNG VẬT TÍNH TRONG TA

1. CON KHỈ TRONG TÂY DU KÍ

Quan niệm của khoa sinh vật học trình bày ở chương trên giúp chúng ta nhận định

được cái đẹp và cái tiết điệu của đời sống mà cũng cho ta thấy rằng năng lực của ta

có hạn. Nhớ rằng mình là dòng dõi của giống người Néanderthal hoặc giống người

Bắc Kinh, và xa hơn nữa, của loài vượn hình người1[1] thì chúng ta sẽ có một ý

thức về cái hài kịch của loài người, nghĩa là thấy những tinh ranh của loài người

thì biết tán thán mà thấy những tội lỗi khuyết điểm của loài người thì biết mỉm

cười, khoan dung. Đọc tập luận văn rực rỡ “The Simian World” (Thế giới người

vượn này) của Clarence Day, chúng ta có thể tha thứ cho mọi người, tha thứ các

nhân viên kiểm tra kiểm duyệt, các nhà tuyên truyền, các nhà xuất bản phát xít,

các xướng ngôn viên trên đài phát thanh Quốc Xã, các nghị viên, lập pháp ủy viên,

các nhà độc tài, các nhà chuyên môn kinh tế, các đại biểu dự các hội nghị quốc tế

và tất cả các ông bự muốn can thiệp vào đời sống của người khác. Chúng ta có thể

tha thứ cho họ được vì chúng ta đã bắt đầu hiểu họ.

Nghĩ vậy, tôi càng khen cái tinh khôn và cái kiến thức của con khỉ trong Tây Du

Chú thích:

1[1] Một số nhà khoa học ngày nay không tin chắc như vậy nữa mà ngờ rằng loài người

và loài khỉ như có họ hàng xa với nhau thôi. Vấn đề chưa giải quyết dứt khoát: chung qui

chỉ toàn là giả thuyết.

Kí. Sự diễn tiến của lịch sử nhân loại giống với cuộc hành trình qua Tây Thiên của

những động vật nửa người nửa thú trong truyện đó. Con khỉ Tôn Ngộ Không

tượng trưng sự thông minh của loài người; con heo Trư Bát Giới tượng trưng cái

phần bẩm tính thấp nhất của chúng ta, Sa Họa thượng tượng trưng cái lẽ phải

thông thường; còn Huyền Trang pháp sư tượng trưng trí tuệ và thánh đạo. Pháp Sư

được bọn tùy tòng kì quái đó hộ vệ, từ Trung Hoa qua Tây Trúc thỉnh kinh. Lịch

sử tấn bộ của loài người y hệt cuộc hành trình của bọn người có nhiều khuyết điểm

đó, vì ngu xuẩn hoặc vì tàn ác mà luôn luôn gặp tai nạn hoặc gặp những tình cảnh

tức cười. Biết bao lần Pháp sư phải trừng trị con khỉ tinh quái và con heo ham mê

khoái lạc kia! Trong cuộc hành trình của nhân loại tới sự hoàn thiện của thần,

thánh, các bản năng xấu xa xuất hiện liên liền: nhu nhược, giận dữ, muốn phục thù,

hung bạo, ham khoái lạc, không độ lượng, nhất là tự cao tự đại. Con người càng

tài giỏi thì sức phá hoại càng tăng, và cũng như con khỉ Tôn Ngộ Không có phép

đằng vân giá võ, ngày nay chúng ta có thể bay lên mây, lộn nhào trong không

trung, nhổ những lông chân của chúng ta để tạo thành những con khỉ khác, sai

chúng tấn công kẻ thù của ta, lại có thể gõ cửa Thiên môn, gạt phắt vị thần coi cửa

ra một bên, sầm sầm tiến vào đòi được một chỗ ngồi trong cuộc quần tiên đại hội.

Con khỉ đó thông minh nhưng tự cao tự đại; nó có đủ phép thần thông để vào cửa

Thiên Đình được, nhưng không có đủ lương tri, đủ sự quân bình về tinh thần để

sống yên ổn trên trời. Nó thừa tư cách để sống cái đời sống của phàm nhân trên cõi

trần này, nhưng thiếu tư cách để sống chung với các vị tiên bất tử trên Trời. Trong

bản chất của nó, có cái gì thô bạo, ngỗ nghịch, như vàng còn lẫn chút cặn vậy, cho

nên khi nó lên Thiên cung, thì nó gây một cuộc hỗn loạn kinh khủng, như một con

sư tử cuồng xổng chuồng gánh xiếc, vùng chạy khắp châu thành. Không chừa

được tánh ác, nó phá tiệc yến hằng năm do Tây Thiên Vương Mẫu đãi các thần

tiên. Giận dữ vì không được mời dự thắng hội bàn đào, nó tự xưng là sứ giả của

Thượng Đế, nó đánh lừa Xích cước Đại tiên, để Đại tiên đi lạc đường rồi nó tự

biến thành Đại tiên, tới dự hội. Nhiều vị tiên khác cũng bị nó gạt như vậy. Vô tới