Một Quan Điểm Về Sống Đẹp - CHƯƠNG I - NHẬN THỨC pdf

CHƯƠNG I

NHẬN THỨC

1. MỘT QUAN NIỆM VỀ NHÂN SINH

Trong những quan niệm sau đây, tôi sẽ trình bày quan điểm của người Trung Hoa

về nhân sinh quan và sự vật quan, quan điểm mà các triết gia ưu tú Trung Hoa đã

phổ biến trong văn chương của họ. Tôi hoàn toàn nhận định rằng triết lí đó chỉ là

một thứ triết lí nhàn tản, nhưng tôi tin rằng quan điểm đó rất đúng và nó làm cảm

động được lòng người một xứ này thì cũng làm cảm động được lòng người ở mọi

xứ khác, vì trừ màu da ra thì con người, ai cũng như ai. Vậy các thi nhân, học giả

Trung Hoa nhờ lương tri, óc thực tế và thi cảm có một quan niệm về nhân sinh ra

sao thì tôi sẽ trình bày đúng như vậy. Tôi sẽ rán biểu lộ một phần cái mĩ lệ, cái bi

hài, cái lo sợ mà nhân dân Trung Hoa – một dân tộc biết rằng đời người có hạn

nhưng cũng biết rằng đời sống là tôn nghiêm – đã cảm thấy trong đời sống sinh

hoạt.

Triết gia Trung Hoa lim dim mơ mộng, ngó vạn vật chung quanh một cách âu yếm.

Với một chút mỉa mai nhẹ nhàng, nửa khinh mạn nửa khoan dung, thỉnh thoảng

bừng tỉnh dậy rồi thiêm thiếp lại. Mắt nhắm, mắt mở, họ thấy vạn vật và cả chính

họ nữa đều là phù phiếm cả; nhưng họ còn có đủ óc thực tế để thích ứng với đời.

Họ không có ảo tưởng nên ít khi vỡ mộng, không có cao vọng nên rất ít khi thất

vọng. Về phương diện đó, tinh thần họ được giải thoát.