Lê thị thanh lưu luận văn thạc sĩ ktqt k24

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

TÁC ĐỘNG CỦA CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0

ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU DỆT MAY

CỦA VIỆT NAM

Chuyên ngành: Kinh tế Quốc tế

LÊ THỊ THANH LƯU

Hà Nội – 2019

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

TÁC ĐỘNG CỦA CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0

ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU DỆT MAY

CỦA VIỆT NAM

Ngành: Kinh tế học

Chuyên ngành : Kinh tế Quốc tế

Mã số: 8310106

Họ và tên học viên: LÊ THỊ THANH LƯU

Người hướng dẫn: PGS.TS. BÙI THỊ LÝ

Hà Nội – 2019

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn “Tác động của cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0

đối với hoạt động Xuất khẩu Dệt may của Việt Nam” là công trình nghiên cứu của cá

nhân tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS Bùi Thị Lý

Nội dung của luận văn tham khảo và sử dụng các tài liệu, thông tin được

đăng tải trên các tác phẩm, tạp chí và trang web theo danh mục tham khảo của luận

văn. Các số liệu và nội dung nghiên cứu là trung thực, khách quan và được trích dẫn

rõ ràng, đùng quy định. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính xác thực của số

liệu và kết quả nghiên cứu của mình.

Hà Nội, tháng 05 năm 2019

Người thực hiện

Lê Thị Thanh Lưu

ii

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu Nhà trường, các Thầy

cô Trường Đại học Ngoại Thương Hà Nội nói chung và Khoa Sau Đại học nói riêng

đã hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và

thực hiện luận văn.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Bùi Thị Lý - cô đã

luôn tận tình hướng dẫn, chỉ bảo cũng như định hướng cho tôi trong suốt quá trình

nghiên cứu, thực hiện và hoàn chỉnh luận văn.

Bên cạnh đó, tôi xin chân thành cảm bạn bè, đồng nghiệp và gia đình tôi đã

luôn hỗ trợ, động viên, khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi để tôi có thể hoàn

thành luận văn Thạc sĩ.

Trong thời gian qua, mặc dù đã cố gắng và nỗ lực, tuy nhiên do thời gian

cũng như kiến thức còn nhiều hạn chế, nên Luận văn không thể tránh khỏi nhiều

thiếu sót. Vì vậy, người viết kính mong Quý Thầy Cô góp ý và sửa chữa để Luận

văn được hoàn thiện hơn.

Xin trân trọng cảm ơn!

Hà Nội, tháng 5 năm 2019

Người thực hiện

Lê Thị Thanh Lưu

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.....................................................................................................................................I

LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................................................II

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT...............................................................................................V

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ.....................................................................................VI

TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN......................................................VII

LỜI MỞ ĐẦU............................................................................................................................................1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0

VÀ NGÀNH DỆT MAY VIỆT NAM...........................................................................................6

1.1. Cách mạng Công nghiệp 4.0...........................................................................................6

1.1.1. Khái niệm của Cách mạng Công nghiệp 4.0..........................................................6

1.1.2 Đặc trưng của Cách mạng Công nghiệp 4.0........................................................11

1.2 Tổng quan về ngành dệt may Việt Nam...................................................................16

1.2.1 Lịch sử phát triển ngành Dệt may Việt Nam........................................................16

1.2.2 Thị phần sản phẩm Dệt may Việt Nam....................................................................19

1.2.3 Tăng trưởng xuất khẩu hàng dệt may giai đoạn 1986 - 2017.......................22

1.2.4 Chuỗi cung ứng ngành dệt may của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam

23

CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH MỘT SỐ TÁC ĐỘNG CỦA CUỘC CMCN 4.0

ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG XUẤT KHẨU HÀNG DỆT MAY VIỆT NAM............31

2.1 Thực trạng xuất khẩu hàng Dệt may của Việt Nam trong giai đoạn 2015-2018

31

2.1.1 Phương thức xuất khẩu gia công của ngành may Việt Nam.........................31

2.1.2 Kim ngạch xuất khẩu lớn thứ 2 cả nước.................................................................33

2.1.3 Số lượng doanh nghiệp Dệt may chiếm tỉ lệ lớn và mức độ sử dụng lao

động cao............................................................................................................................................36

2.1.4 Chủ yếu kim ngạch xuất khẩu là từ doanh nghiệp FDI...................................40

2.1.5 Công nghệ, máy móc thiết bị Dệt may còn nhiều hạn chế..............................41

2.1.6 Về chính sách của Nhà nước........................................................................................46

2.2 Tác động của cuộc CMCN 4.0 đối với xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam

48

2.2.1 Tác động tích cực của cuộc CMCN 4.0 đối với xuất khẩu hàng dệt may

Việt Nam............................................................................................................................................48

2.2.2 Tác động tiêu cực của cuộc CMCN 4.0 đối với xuất khẩu hàng dệt may

Việt Nam............................................................................................................................................57

iv

CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU

HÀNG DỆT MAY DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA CUỘC CMCN 4.0.............................65

3.1 Định hướng phát triển ngành Dệt may Việt Nam trong bối cảnh cuộc

Cách mạng Công nghiệp 4.0..................................................................................................65

3.1.1 Định hướng phát triển của ngành dệt may Việt Nam trong bối cảnh cuộc

Cách mạng Công nghiệp 4.0 từ góc độ doanh nghiệp Dệt may Việt Nam.........65

3.1.2 Định hướng phát triển của ngành dệt may Việt Nam trong bối cảnh cuộc

Cách mạng Công nghiệp 4.0 từ góc độ Nhà nước.........................................................66

3.2 Một số đề xuất giải pháp cho các doanh nghiệp dệt may Việt Nam trong

bối cảnh cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0....................................................................68

3.2.1 Đề xuất cho các doanh nghiệp dệt may Việt Nam..............................................68

3.2.2 Đề xuất cho nhà nước.....................................................................................................74

KẾT LUẬN..............................................................................................................................................80

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................82

v

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Tiếng Anh Tiếng Việt

AI Artificial Intelligence Trí tuệ nhân tạo

ASEAN Association of Southeast Asian Hiệp hội các Quốc gia Đông

Nations Nam Á

CMCN 4.0 Industry 4.0/The Fourth Industrial Cách mạng Công nghiệp 4.0

Revolution

CNTT Công nghệ thông tin

CNTT-TT Công nghệ thông tin –

Truyền thông

CPS Cyber-Physical System Hệ thống thực - ảo

CPPSs Cyber-Physical Production Systems Hệ thống sản xuất không gian

mạng

IoT Internet of Thing Vạn vật kết nối

WEF World Economic Forum Diễn đàn Kinh tế thế giới

CMT Cut – Make – Trim Gia công lắp đặt

FOB Free on board Sản xuất theo thiết bị gốc

OBM Original Brand Manufacturer Sản xuất theo thương hiệu riêng

ODM Original Design Manufacturing Sản xuất theo thiết kế riêng

VITAS Vietnam Textile and Apparel Hiệp hội Dệt may Việt Nam

Association

VINATEX Vietnam National Textile and Tập đoàn Dệt may Việt Nam

Garment Group

WTO World Trade Organization Tổ chức Thương mại Thế giới

USD United States Dollar Đô la Mỹ

vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1: Xuất khẩu Dệt May từ Việt Nam sang các thị trường năm 2015 -2018. .35

Bảng 2.2: So sánh một số chỉ tiêu của ngành dệt may và cả nước...........................37

DANH MỤC HÌNH VẼ

Hình 1.1: Đặc trưng của 4 cuộc Cách mạng Công nghiệp trong lịch sử....................7

Hình 1.2: Đặc trưng của Cách mạng Công nghiệp 4.0.............................................11

Hình 1.3: Các phương thức sản xuất hàng may mặc................................................31

Hình 2.1: Tỉ lệ công nhân có nguy cơ mất việc do tự động hoá trong sản xuất.....58

Hình 2.2: Tỉ lệ công nhân có nguy cơ mất việc do tự động hoá trong lĩnh vực dệt

may...........................................................................................................................58

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 1.1: Tỷ trọng sợi tiêu thụ trên thế giới........................................................20

Biểu đồ 1.2: Tỷ trọng nhập khẩu..............................................................................21

Biểu đồ 1.3: Tăng trưởng xuất khẩu hàng dệt may giai đoạn 1986 - 2017..............23

Biểu đồ 2.1: 10 nhóm hàng xuất khẩu đạt mức tăng về trị giá lớn nhất năm...........34

Biểu đồ 2.2 : Thu hút đầu tư FDI vào ngành dệt may..............................................40

Biểu đồ 2.3 : Cơ cấu nhập khẩu máy móc ngành sợi...............................................43

Biểu đồ 2.4: Nhập khẩu máy nhuộm tại Việt Nam năm 2015..................................44

Biểu đồ 2.5: Số lượng người dùng Internet ở Việt Nam giai đoạn 2015 – 2017, dự

kiến từ 2018 đến 2022..............................................................................................55

vii

TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN

Luận văn với đề tài: “Tác động của Cách mạng Công nghiệp 4.0 đối với

hoạt động xuất khẩu Dệt may của Việt Nam” bao gồm 3 chương với nội dung

chính như sau:

Chương 1: Tổng quan về cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 và ngành Dệt

may Việt Nam

Trong chương sẽ nêu rõ khái niệm, đặc trưng của cuộc cách mạng Công

nghiệp 4.0. Và tổng quan về ngành Dệt may Việt Nam để người đọc hiểu và có cái

nhìn khái quát về cách mạng công nghiệp 4.0 và ngành Dệt may Việt Nam.

Chương 2: Phân tích một số tác động của cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0

từ thực trạng hoạt động Xuất nhập khẩu hàng Dệt may Việt Nam trong giai đoạn

2105-2018. Tác giả nêu ra những cơ hội và thách thức của Cách mạng Công nghiệp

4.0 đối với xuất khẩu hàng Dệt may Việt Nam.

Chương 3: Từ những thực trạng và tác động đó, tác giả đề xuất một số định

hướng từ góc độ Doanh nghiệp Dệt may và từ góc độ nhà nước. Và một số đề xuất

giải pháp cho doanh nghiệp và nhà nước trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công

nghiệp 4.0.

Với đề tài nghiên cứu “Tác động của Cách mạng Công nghiệp 4.0 đối với

hoạt động xuất khẩu Dệt may của Việt Nam”, tác giả mong muốn có thể vận dụng

các giải pháp đưa ra nhằm tăng sản lượng xuất khẩu hàng Dệt may, cải thiện chất

lượng sản phẩm, giúp các Doanh nghiệp Dệt May thay đổi và phát triển bền vững

trước bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0.