KT NVL tại cty Dệt may HN

Lª Thu H¬ng

Lêi nãi ®Çu

§Êt níc ViÖt Nam ®ang trªn ®µ ®æi míi. NÒn kinh tÕ ®· cã nhiÒu ®æi

thay ®¸ng kÓ. Cïng víi nh÷ng chuyÓn biÕn ®ã, ho¹t ®éng s¶n xuÊt ra cña

c¶i vËt chÊt diÔn ra trªn quy m« lín, víi chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ ngµy cµng

cao nhng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Çy c¬ héi vµ th¸ch thøc kh«ng ph¶i

bÊt kú doanh nghiÖp nµo còng ®øng v÷ng trªn thÞ trêng, mµ ph¶i ®¬ng ®Çu

víi nh÷ng khã kh¨n vµ rñi ro. Sù canh tranh, ganh ®ua nhau, giµnh giËt

chiÕm lÜnh thÞ trêng, ®¸p øng nhu cÇu thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng diÔn ra h¬n

lóc nµo hÕt.

Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt, c¸c doanh nghiÖp ®Òu t×m mäi biÖn ph¸p

®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm víi sè lîng nhiÒu, chÊt lîng cao nhÊt chi phÝ thÊp

nhÊt vµ thu ®îc lîi nhuËn nhiÒu nhÊt. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu nµy bÊt kú mét

ngêi qu¶n lý nµo còng ph¶i nhËn thøc ®îc vai trß cña th«ng tin kÕ to¸n nãi

chung, kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu nãi riªng. ViÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n

nguyªn vËt liÖu ®Ó kÕ to¸n ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c sè hiÖn cã

vµ t×nh h×nh biÕn ®éng nguyªn vËt liÖu ë doanh nghiÖp cã vai trß ®Æc biÖt

quan träng. Vai trß ®ã ®îc thÓ hiÖn qua viÖc gióp cho nhµ qu¶n trÞ doanh

nghiÖp cã nh÷ng th«ng tin kÞp thêi vµ chÝnh x¸c ®Ó lùa chän ph¬ng ¸n s¶n

xuÊt kinh doanh mét c¸ch tèt nhÊt, lËp dù to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu

®¶m b¶o cung cÊp ®ñ ®óng chÊt lîng vµ kÞp thêi cho s¶n xuÊt gióp cho qu¸

tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra nhÞp nhµng ®óng kÕ ho¹ch ®ång thêi x¸c ®Þnh ®îc

nhu cÇu nguyªn vËt liÖu dù tr÷ hîp lý tr¸nh g©y ø ®äng vèn vµ n©ng cao

hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu nh»m h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸

thµnh s¶n phÈm.

C«ng ty DÖt - May Hµ Néi lµ mét c«ng ty lín, mÆt hµng s¶n xuÊt

chñ yÕu lµ v¶i, sîi, s¶n phÈm dÖt kim nªn sè lîng c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu

hµng n¨m cña c«ng ty nhËp vÒ võa lín võa phong phó vµ ®a d¹ng vÒ chñng

lo¹i. ChÝnh v× vËy c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty rÊt ®îc chó

träng vµ ®îc xem lµ mét bé phËn qu¶n lý kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong toµn

bé c«ng t¸c qu¶n lý cña c«ng ty.

-1-

Lª Thu H¬ng

Víi nh÷ng lý do trªn, em quÕt ®Þnh lùa chän ®Ò tµi: "Tæ chøc c«ng

t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt kiÖu t¹i c«ng ty DÖt - May Hµ Néi". §Ò tµi nµy

ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn gåm cã 3 phÇn:

- PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n kÕ to¸n nguyªn vËt

liÖu trong doanh nghiÖp

- PhÇn II: Thùc tr¹ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty DÖt -May

Hµ Néi

- PhÇn III: Ph¬ng híng hoµn thiÖn tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu vµ n©ng

cao hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty DÖt -

May Hµ Néi

MÆc dï rÊt cè g¾ng vµ lu«n nhËn ®îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c« gi¸o

híng dÉn NguyÔn T« Phîng, nhng do nhËn thøc vµ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ,

nªn b¸o c¸o ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng tån t¹i vµ thiÕu sãt. Do

vËy, em rÊt mong sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy, c« gi¸o, c¸c c« chó, anh

chÞ phßng tµi vô trong c«ng ty cïng toµn bé c¸c b¹n ®äc nh»m hoµn thiÖn

h¬n n÷a.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o híng dÉn NguyÔn T« Phîng vµ c¸c

c« chó, anh chÞ ë phßng KÕ to¸n tµi chÝnh c«ng ty DÖt - May Hµ Néi ®·

gióp em hoµn thµnh b¸o c¸o nµy.

-2-

Lª Thu H¬ng

PhÇn I

Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n kÕ to¸n

Nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp

I. ý nghÜa cña nguyªn vËt liÖu vµ qu¶n lý nguyªn

vËt liÖu trong doanh nghiÖp

1. Vai trß cña nguyªn vËt liÖu

1.1. §Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu.

§Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ®Çy

®ñ c¸c yÕu tè c¬ b¶n, ®ã lµ: lao ®éng, t liÖu lao ®éng vµ ®èi tîng lao ®éng.

Nguyªn vËt liÖu lµ ®èi tîng lao ®éng, lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña

qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.

Nguyªn vËt liÖu lµ ®èi tîng lao ®éng ®· tr¶i qua t¸c ®éng cña lao

®éng con ngêi vµ ®îc c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt sö dông lµm chÊt liÖu ban ®Çu ®Ó

t¹o ra s¶n phÈm.

Nguyªn vËt liÖu cã c¸c ®Æc ®iÓm: sau mçi chu kú s¶n xuÊt, nguyªn

vËt liÖu ®îc tiªu dïng toµn bé h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu cña nã kh«ng tån

tµi. Nãi kh¸c ®i, nguyªn vËt liÖu bÞ tiªu hao hoµn toµn hay bÞ biÕn d¹ng ®i

trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ cÊu thµnh h×nh th¸i vËt chÊt cña s¶n phÈm.

Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu ®îc chuyÓn dÞch toµn bé vµ chuyÓn dÞch mét

lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, nguyªn vËt liÖu kh«ng hao mßn dÇn

nh tµi s¶n cè ®Þnh.

1.2. Vai trß cña nguyªn vËt liÖu

Tõ ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña nguyªn vËt liÖu, ta cã thÓ thÊy nguyªn vËt

liÖu ®îc xÕp vµo tµi s¶n lu ®éng, gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu thuéc vèn lu ®éng.

Nguyªn vËt liÖu cã nhiÒu lo¹i, thø kh¸c nhau, b¶o qu¶n phøc t¹p. Nguyªn

vËt liÖu thêng ®îc nhËp xuÊt hµng ngµy.

Nguyªn vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt kinh doanh, tham gia thêng xuyªn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm,

¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt. Th«ng thêng trong c¸c

doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu thêng chiÕm mét tû träng rÊt lín

-3-

Lª Thu H¬ng

trong chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, nªn viÖc tiÕt kiÖm nguyªn

vËt liÖu vµ sö dông ®óng môc ®Ých, ®óng kÕ ho¹ch cã ý nghÜa quan träng

trong viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ thùc hiÖn tèt kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh

doanh.

XuÊt ph¸t tõ vai trß quan träng cña nguyªn vËt liÖu ®ßi hái c¸c

doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ nguyªn vËt liÖu ë tÊt c¶ c¸c kh©u thu

mua, b¶o qu¶n, d÷ tr÷, sö dông. Trong mét chõng mùc nµo ®ã, gi¶m møc

tiªu hao nguyªn vËt liÖu lµ c¬ së ®Ó t¨ng thªm s¶n phÈm míi cho x· héi,

tiÕt kiÖm ®îc nguån tµi nguyªn vèn kh«ng ph¶i lµ v« tËn.

2. Ph©n lo¹i, ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu.

2.1 Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu.

Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu lµ s¾p xÕp c¸c thø nguyªn vËt liÖu cïng

lo¹i víi nhau theo mét ®Æc trng nhÊt ®Þnh nµo ®ã thµnh tõng nhãm ®Ó

thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n.

Nguyªn vËt liÖu sö dông trong doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i cã

c«ng dông kh¸c nhau ®îc sö dông ë nhiÒu bé phËn kh¸c nhau, cã thÓ ®îc

b¶o qu¶n, dù tr÷ trªn nhiÒu ®Þa bµn kh¸c nhau. Do vËy ®Ó thèng nhÊt c«ng

t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu gi÷a c¸c bé phËn cã liªn quan, phôc vô cho

yªu cÇu ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh cung cÊp, sö dông nguyªn vËt liÖu

cÇn ph¶i ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu.

Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu, hiÖn nay c¸ch chñ yÕu lµ

ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu theo t¸c dông cña nã ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt

Theo c¸ch nµy th× nguyªn vËt liÖu ®îc ph©n ra thµnh c¸c lo¹i nh sau:

- Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh: (bao gåm c¶ nöa thµnh phÈm mua

ngoµi). §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ ®èi t￾îng lao ®éng chñ yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm nh s¾t, thÐp trong

c¸c doanh nghiÖp chÕ t¹o m¸y, c¬ khÝ, x©y dùng c¬ b¶n, b«ng trong c¸c

doanh nghiÖp kÐo sîi, v¶i trong doanh nghiÖp may... §èi víi nöa thµnh

phÈm mua ngoµi víi môc ®Ých tiÕp tôc qóa tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm vÝ nh:

Sîi mua ngoµi trong c¸c nhµ m¸y dÖt còng ®îc coi lµ nguyªn vËt liÖu

chÝnh.

-4-

Lª Thu H¬ng

- VËt liÖu phô: lµ ®èi tîng lao ®éng nhng kh«ng ph¶i lµ c¬ së vËt

chÊt chñ yÕu ®Ó h×nh thµnh nªn s¶n phÈm míi. VËt liÖu phô chØ cã vai trß

phô trî trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc sö dông kÕt hîp víi vËt

liÖu chÝnh ®Ó hoµn thiÖn vµ n©ng cao tÝnh n¨ng chÊt lîng cña s¶n phÈm,

hoÆc ®îc sö dông ®Ó ®¶m b¶o cho c«ng cô lao ®éng ho¹t ®éng b×nh thêng,

hoÆc ®Ó phôc vô cho yªu cÇu kü thuËt, nhu cÇu qu¶n lý.

- Nhiªn liÖu: lµ thø ®Ó t¹o ra n¨ng lîng cung cÊp nhiÖt lîng bao

gåm c¸c lo¹i ë thÓ r¾n, láng, khÝ dïng ®Ó phôc vô cho c«ng nghÖ s¶n xuÊt

s¶n phÈm cho c¸c ph¬ng tiÖn vËt t¶i m¸y mãc thiÕt bÞ ho¹t ®éng trong qu¸

tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh: x¨ng, dÇu, than... Nhiªn liÖu thùc chÊt lµ vËt

liÖu phô ®Ó t¸ch thµnh mét nhãm riªng do vai trß quan träng cña nã nh»m

môc ®Ých qu¶n lý vµ h¹ch to¸n thuËn tiÖn h¬n.

- Phô tïng thay thÕ: bao gåm c¸c lo¹i phô tïng, chi tiÕt dïng ®Ó

thay thÕ söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt ph¬ng tiÖn vËn t¶i.

- ThiÕt bÞ vµ vËt liÖu x©y dùng c¬ b¶n: lµ c¸c vËt liÖu, thiÕt bÞ phôc

vô cho ho¹t ®éng x©y dùng c¬ b¶n, t¶i t¹o tµi s¶n cè ®Þnh.

- PhÕ liÖu thu håi: lµ nh÷ng lo¹i phÕ liÖu thu håi tõ qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt ®Ó sö dông hoÆc b¸n ra ngoµi.

ViÖc ph©n chia nµy gióp cho doanh nghiÖp tæ chøc c¸c tµi kho¶n chi

tiÕt dÔ dµng h¬n trong viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu. Tuy

nhiªn do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cô thÓ ®îc tiÕn hµnh ë c¸c doanh nghiÖp kh¸c

nhau nªn viÖc ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu nh trªn chØ mang tÝnh chÊt t¬ng

®èi.

Ngoµi ra cã thÓ ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu theo c¸c lo¹i sau:

- C¨n cø vµo nguån thu nhËp, nguyªn vËt liÖu ®îc chia thµnh.

. Nguyªn vËt liÖu mua ngoµi: mua tõ thÞ trêng trong níc hoÆc mua

nhËp khÈu.

. Nguyªn vËt liÖu tõ qua c«ng chÕ biÕn

. Nguyªn vËt liÖu thu ngoµi qua c«ng s¶n xuÊt.

. Nguyªn vËt liÖu nhËp gãp vèn.

-5-

Lª Thu H¬ng

- C¨n cø vµo chøc n¨ng nguyªn vËt liÖu ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt

th× nguyªn vËt liÖu bao gåm:

. Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho chÕ t¹o s¶n phÈm vµ s¶n xuÊt

. Nguyªn vËt liÖu dïng cho c¸c nhu cÇu kh¸c: phôc vô ë c¸c ph©n x￾ëng, tæ ®éi s¶n xuÊt, cho nhu cÇu b¸n hµng qu¶n lý doanh nghiÖp.

2.2 §Þnh gi¸ nguyªn vËt liÖu

§¸nh gi¸ vËt liÖu lµ c¸ch x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña chóng theo tõng

nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh kÕ to¸n nhËp xuÊt, tån

nguyªn vËt liÖu ph¶i ph¶n ¸nh theo gi¸ trÞ kinh tÕ, khi xuÊt kho còng ph¶i

x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÕ xuÊt kho theo ®óng ph¬ng ph¸p quy ®Þnh. Sau ®©y

lµ mét sè ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ nguyªn vËt liÖu.

2.2.1 §¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ trÞ thùc tÕ.

a. Gi¸ trÞ thùc tÕ vËt liÖu nhËp kho.

- §èi víi nguyªn vËt liÖu ngoµi lµ trÞ gi¸ vèn thùc tÕ nhËp kho

Chi phÝ mua thùc tÕ gåm: Chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, b¶o qu¶n, chi

phÝ thuª kho, thuª b·i, tiÒn ph¹t, tiÒn båi thêng...

+ §èi víi c¸c ®¬n vÞ tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th×

gi¸ mua thùc tÕ lµ gi¸ kh«ng thuÕ VAT ®Çu vµo.

+ §èi víi c¸c ®¬n vÞ tÝnh thuÕ VAT trùc tiÕp vµ lµ c¬ së kinh doanh

kh«ng thuéc ®èi träng chÞu thuÕ th× gi¸ mua thùc tÕ lµ gi¸ mua ®· cã thuÕ

VAT.

+ §èi víi nguyªn vËt liÖu mua vµo sö dông ®ång thêi c¶ hai ho¹t

®éng chÞu thuÕ vµ kh«ng chÞu thuÕ VAT th× vÒ nguyªn t¾c ph¶i h¹ch to¸n

riªng vµ chØ ®îc khÊu tõ VAT ®Çu vµo ®èi víi phÇn nguyªn vËt liÖu chÞu

thuÕ VAT ®Çu ra.

-6-

TrÞ gi¸ vèn

thùc tÕ cña

nguyªn vËt

liÖu

Gi¸ mua

vËt liÖu

(theo

ho¸ ®¬n)

= + +

Chi phÝ

kh©u

mua

ThuÕ

nhËp

khÈu

(nÕu cã)

Lª Thu H¬ng

+ Trêng hîp kh«ng thÓ h¹ch to¸n riªng th× toµn bé VAT ®Çu vµo

cña nguyªn vËt liÖu ®Òu ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n 113 (1331) ®Õn cuèi kú kÕ

to¸n míi ph©n bæ VAT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ theo tû lÖ phÇn tr¨m gi÷a

doanh thu chÞu thuÕ VAT trªn tæng doanh thu b¸n hµng cña doanh nghiÖp.

Sè thuÕ VAT kh«ng ®îc khÊu trõ sÏ ph¶n ¸nh vµo gi¸ tån hµng b¸n (632)

trêng hîp sè tån kho qu¸ lín th× sÏ ®îc ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 142

(1422).

+ Trêng hîp nguyªn vËt liÖu doanh nghiÖp thu mua cña c¸c c¸ nh©n

hoÆc tæ chøc s¶n xuÊt ®em b¸n s¶n phÈm chÝnh hä (thêng lµ nguyªn vËt

liÖu thuéc hµng n«ng s¶n) th× ph¶i lËp b¶ng kª thu mua hoa hång vµ sÏ ®îc

khÊu trõ VAT theo tû lÖ 2% trªn tæng gi¸ trÞ hµng mua vµo. Trêng hîp

khÊu trõ nµy kh«ng ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thu mua nguyªn

vËt liÖu ®Ó xuÊt khÈu hoÆc ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu.

- §èi víi vËt liÖu do doanh nghiÖp tù gia c«ng chÕ biÕn th× gi¸ thùc

tÕ nguyªn vËt liÖu lµ gi¸ vËt liÖu xuÊt gia c«ng, chÕ biÕn, céng víi c¸c chi

phÝ gia c«ng chÕ biÕn. Chi phÝ chÕ biÕn gåm: chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ

khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c.

- §èi víi vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn.

Chi phÝ thuª ngoµi gia c«ng gåm: tiÒn thùc gia c«ng ph¶i tr¶ chi phÝ

vËn chuyÓn ®Õn c¬ së gia c«ng vµ ngîc l¹i.

- §èi víi vËt liÖu nhËn vèn gãp liªn doanh th× gi¸ thùc tÕ lµ gi¸ trÞ

vËt liÖu do héi ®ång gia c«ng ®¸nh gi¸.

- §èi víi vËt liÖu do nhµ níc cÊp hoÆc ®îc tÆng th× gi¸ trÞ thùc tÕ ®-

îc tÝnh lµ gi¸ trÞ cña vËt liÖu ghi trªn biªn b¶n bµn giao hoÆc ghi theo gi¸

trÞ vËt hiÕn tÆng, thëng t¬ng ®¬ng víi gi¸ trÞ trêng.

- §èi víi phÕ liÖu thu håi: ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ íc tÝnh hoÆc gi¸

thùc tÕ (cã thÓ b¸n ®îc).

-7-

Gi¸ thùc tÕ

cña nguyªn

vËt liÖu

Gi¸ trÞ

nguyªn vËt

liÖu xuÊt

gia c«ng

Chi phÝ

thuª ngoµi

gia c«ng

= +