KT NVL, CCDC tại nhà máy ôtô Hoà Bình

Lêi nãi ®Çu

Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, níc ta víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý

cña nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN, c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu c¬ héi vµ ®iÒu

kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy vËy, c¬ héi lu«n lu«n

®ång nghÜa víi kho kh¨n thö th¸ch. C¸c doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng ph¶i c¹nh

tranh víi nh÷ng hµng hãa nhËp ngo¹i. Do ®ã chÊt lîng vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ

yÕu tè quyÕt ®Þnh kh¸ lín trong c¹nh tranh.

§èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× yÕu tè quyÕt ®Þnh c¬ b¶n ®Ó ®¶m b¶o

cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc tiÕn hµnh liªn tôc chÝnh lµ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng

cô dông cô. §©y lµ yÕu tè tiÒn ®Ò ®Ó t¹o nªn h×nh th¸i vËt chÊt cña s¶n phÈm.

Nã kh«ng chØ ¶nh hëng tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mµ cßn lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi

gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ c«ng t¸c tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Ngoµi yÕu tè thêng

xuyªn biÕn ®éng tõng ngµy, tõng giê nªn viÖc tæ chøc vµ h¹ch to¸n tèt nguyªn

vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô sÏ gióp cho nhµ qu¶n trÞ ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch ®óng

®¾n mang l¹i hiÖu qu¶ cho doanh nghiÖp. MÆt kh¸c chi phÝ vËt t l¹i chiÕm tØ

träng lín trong chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. V× vËy qu¶n lý vËt t mét c¸ch hîp

lý vµ s¸t sao ngay tõ kh©u thu mua ®Õn kh©u sö dông sÏ gãp phÇn tiÕt kiÖm vËt

t, gi¶m chi phÝ, gi¶m gi¸ thµnh, n©ng cao søc c¹nh tranh cho s¶n phÈm cña

doanh nghiÖp. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i sö dông c¸c c«ng

cô hîp lý mµ kÕ to¸n lµ c«ng cô gi÷ vai trß quan träng nhÊt. KÕ to¸n vËt t sÏ

cung cÊp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ viÖc qu¶n lý vµ sö dông vËt t, gióp cho

c¸c nhµ l·nh ®¹o, qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý chi phÝ vËt

t kÞp thêi vµ phï hîp víi ®Þnh híng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.

Trong c¬ chÕ thÞ trêng, nÒn kinh tÕ ®ang tõng bíc ph¸t triÓn m¹nh mÏ th×

c«ng t¸c kÕ to¸n vËt t còng cã nh÷ng thay ®æi ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi.

C¸c doanh nghiÖp ®îc phÐp lùa chän ph¬ng ph¸p vµ c¸ch tæ chøc h¹ch to¸n tïy

thuéc vµo quy m«, ®Æc ®iÓm vµ môc ®Ých kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh.

Nhµ m¸y « t« Hßa B×nh lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt cã quy m« võa, sè lîng s¶n

phÈm nhiÒu nªn vËt t rÊt ®a ®¹ng vµ phong phó c¶ vÒ sè lîng vµ chñng lo¹i, tõ

nh÷ng vËt liÖu chiÕm tû träng lín thêng xuyªn ®îc sö dông ®Õn nh÷ng vËt liÖu

chiÕm tû träng rÊt nhá trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. ChÝnh v× vËy c«ng t¸c h¸ch to¸n

vËt t rÊt ®îc coi träng.

1

XuÊt ph¸t tõ nh÷ng vÊn ®Ò trªn, trong thêi gian thùc tËp t¹i Nhµ m¸y « t«

Hßa B×nh em ®· quyÕt ®Þnh ®i s©u vµo nghiªn cøu ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn c«ng t¸c

kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô t¹i Nhµ m¸y « t« Hßa B×nh”.

Néi dung chuyªn ®Ò bao gåm:

Ch¬ng 1: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng

cô, dông cô trong doanh nghiÖp

Ch¬ng 2: T×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ

c«ng cô, dông cô t¹i Nhµ m¸y « t« Hßa B×nh

Ch¬ng 3: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt ®Èy m¹nh c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn

vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô t¹i Nhµ m¸y « t« Hßa B×nh.

Do thêi gian vµ tr×nh ®é cã h¹n nªn chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái nh÷ng

sai sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn quý b¸u cña c¸c thÇy c« gi¸o

vµ c¸c c« chó c¸n bé nghiÖp vô ë Nhµ m¸y ®Ó chuyªn ®Ò ®îc hoµn thiÖn h¬n.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o TrÇn ThÞ Dung, c¸c thÇy c« gi¸o trong

khoa kinh tÕ vµ c¸c c« chó c¸n bé nghiÖp vô cña Nhµ m¸y « t« Hßa B×nh ®·

gióp em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy.

Hµ néi,th¸ng 7 n¨m 2004

Sinh viªn thùc hiÖn

TrÇn ThÞ

Minh Ph¬ng

2

Ch¬ng 1

nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu Vµ

c«ng cô, dông cô trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt

1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô trong qu¸

tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh

1.1.1. Kh¸i niÖm

Nguyªn vËt, vËt liÖu lµ tµi s¶n lu ®éng ®îc mua s¾m, dù tr÷ ®Ó phôc vô

cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt b»ng tµi lu ®éng.

C«ng cô, dông cô lµ t liÖu lao ®éng kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ®Ó ghi nhËn lµ

tµi s¶n cè ®Þnh vµ c«ng cô, dông cô thêng tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt

kinh doanh.

1.1.2. §Æc ®iÓm

Nguyªn liÖu, vËt liÖu lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt, lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc hµnh s¶n phÈm, nguyªn liÖu, vËt liÖu

cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c víi c¸c lo¹i tµi s¶n kh¸c.

+ Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, vËt liÖu bÞ tiªu hao

toµn bé, kh«ng gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu vµ chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ

1 lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.

+ Nguyªn vËt liÖu thêng chiÕm tû träng lín trong toµn bé chi phÝ s¶n

xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do vËy t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n

nguyªn vËt liÖu tèt sÏ ®¶m b¶o sö dông cã hiÖu qña tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu

nh»m hä thÊp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.

+ Nhµ qu¶n lý ph¶i qu¶n lý nguyªn vËt liÖu ë tÊt c¶ c¸c kh©u mua, b¶o

qu¶n, sö dông vµ dù tr÷.

C«ng cô, dông cô trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ nh÷ng t liÖu lao

®éng cã gi¸ trÞ nhá hoÆc thêi gian sö dông ng¾n kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó trë thµnh

tµi s¶n cè ®Þnh (thêi gian sö dông nhá h¬n 1 n¨m vµ cã gi¸ trÞ nhá h¬n 5 triÖu).

+ C«ng cô, dông cô thêng tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh

doanh mµ vÉn gi÷ nguyªn ®îc h×nh th¸i ban ®Çu.

+ Trong qu¸ tr×nh sö dông c«ng cô, dông cô bÞ hao mßn dÇn, phÇn gi¸ trÞ

hao mßn ®îc chuyÓn dÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Do c«ng cô,

dông cô cã gi¸ trÞ nhá, thêi gian sö dông ng¾n nªn ®îc xÕp vµo tµi s¶n lu ®éng

vµ thêng ®îc mua s¾m b»ng nguån vèn lu ®éng.

1.1.3. Vai trß nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô

3

o Vai trß cña nguyªn liÖu, vËt liÖu

- Nguyªn liÖu, vËt liÖu trong c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®Òu thuéc ®èi t￾îng lao ®éng, ®Òu cã ®Æc ®iÓm chØ tham gia vµo mét chu kú kinh doanh vµ ®Òu

bÞ biÕn d¹ng hoÆc tiªu hao hoµn toµn vµ chuyÓn hÕt gi¸ trÞ vµo chi phÝ s¶n xuÊt

kinh doanh mét lÇn.

- Trong tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp th× nguyªn vËt liÖu ®Òu cã nh÷ng vµi

trß riªng vµ gãp phÇn cÊu thµnh nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ qu¸ tr×nh tiªu thô

hµng hãa mét c¸ch tèt h¬n. Ch¼ng h¹n:

+ Trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i th× chøc n¨ng chñ yÕu cña doanh

nghiÖp lµ tæ chøc lu th«ng hµng hãa, ®a hµng hãa tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu

dïng. Do ®ã, nguyªn vËt liÖu sö dông trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i chØ lµ

nh÷ng vËt liÖu, bao b× phôc vô cho qu¸ tr×nh tiÖu thô hµng hãa, c¸c lo¹i vËt liÖu

nhiªn liÖu dïng cho b¶o qu¶n, bèc v¸c, vËn chuyÓn hµng hãa trong qu¸ tr×nh

tiªu thô: vËt liÖu sö dông cho c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp nh giÊy, bót vµ …

vËt liÖu sö dông cho viÖc söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh, c«ng cô, dông cô…

+ Cßn nguyªn liÖu, vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× nã ®ãng

vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh

nghiÖp. Nguyªn vËt liÖu lµ nhng t liÖu s¶n xuÊt ®Ó cÊu thµnh nªn mét s¶n phÈm

kh¸c cã gi¸ trÞ sö dông ®èi víi ngêi tiªu dïng. Nguyªn vËt liÖu kh«ng nh÷ng lµ

t liÖu s¶n xuÊt mµ nã cßn cã mét vai trß ®ã lµ gióp cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n

xuÊt kinh doanh ®îc liªn tôc vµ nã gióp cho qu¸ tr×nh tiªu thô hµng hãa trªn thÞ

trêng ngµy cµng tèt h¬n.

o Vai trß cña c«ng cô, dông cô

- Kh¸c víi nguyªn vËt liÖu th× c«ng cô, dông cô lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng

kh«ng ®ñ tiªu chuÈn vÒ gi¸ trÞ vµ thêi gian sö dông quy ®Þnh ®èi víi tµi s¶n cè

®Þnh. V× vËy, c«ng cô, dông cô ®îc qu¶n lý nh ®èi víi nguyªn vËt liÖu. Theo

quy ®Þnh, nhng t liÖu lao ®éng sau kh«ng ph©n biÖt tiªu chuÈn gi¸ trÞ vµ thêi

gian sö dông vÉn ®îc coi lµ c«ng cô, dông cô.

+ C¸c lo¹i bao b× dïng ®Ó ®ùng vËt liÖu, hµng hãa trong qu¸ tr×nh thu

mua, b¶o qu¶n, tiªu thô.

+ C¸c lo¹i bao b× kÌm hµng hãa cã tÝnh gi¸ riªng nhng bá qua qu¸ tr×nh

b¶o qu¶n hµng hãa vËn chuyÓn trªn ®êng vµ dù tr÷ trong kho cã tÝnh gi¸ trÞ hao

mßn ®Ó trõ dÇn vµo gi¸ trÞ cña bao b×.

+ Nh÷ng dông cô, ®å nghÒ b»ng thñy tinh, sµnh, sø…

+ QuÇn ¸o vµ dông cô b¶o hé lao ®éng.

4

1.2. Vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô

• Vai trß cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô

KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô trong doanh nghiÖp lµ ghi chÐp,

ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ t×nh h×nh thu mua dù tr÷, nhËp xuÊt nguyªn vËt liÖu vµ c«ng …

cô, dông cô. MÆt kh¸c th«ng qua tµi liÖu kÕ to¸n cßn biÕt ®îc chÊt lîng, chñng

lo¹i cã ®¶m b¶o hay kh«ng, sè lîng thiÕu hay thõa ®èi víi s¶n xuÊt ®Ó tõ ®ã ng￾êi qu¶n lý ®Ò c¸c biÖn ph¸p thiÕt thùc ®èi víi s¶n xuÊt ®Ó ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p

thiÕt thùc nh»m kiÓm so¸t gi¸ c¶, chÊt lîng nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô.

Th«ng qua tµi liÖu kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô cßn gióp

cho viÖc kiÓm tra chÆt chÏ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch sö dông, cung cÊp, tõ ®ã

cã c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô cho s¶n xuÊt mét

c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt.

• NhiÖm vô cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô

KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô trong doanh nghiÖp ph¶i thùc

hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau:

- Ghi chÐp ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÞp thêi sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh lu©n chuyÓn

cña nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô c¶ vÒ gi¸ vµ hiÖn vËt. TÝnh to¸n ®óng

®¾n trÞ gi¸ vèn (hoÆc gi¸ thµnh) thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô

nhËp, xuÊt kho nh»m cung cÊp th«ng tin kÞp thêi chÝnh x¸c phôc vô cho yªu cÇu

lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ qu¶n lý doanh nghiÖp.

- KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch, ph¬ng ph¸p kü thuËt

vÒ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô. §ång thêi híng dÉn c¸c bé

phËn, c¸c ®¬n vÞ trong doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c chÕ ®é h¹ch to¸n ban

®Çu vÒ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô. Ph¶i h¹ch to¸n ®óng chÕ ®é, ®óng

ph¬ng ph¸p qui ®Þnh ®Ó ®¶m sù thèng nhÊt trong c«ng t¸c kÕ to¸n.

- KiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÕ ®é b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông nguyªn v©t

liÖu vµ c«ng cô, dông cô. Tõ ®ã ph¸t hiÖn, ng¨n ngõa vµ ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn

ph¸p sö lý nguyªn vËt liÖu thõa thiÕu, ø ®äng, kÐm hoÆc mÊt phÈm chÊt. Gióp

cho viÖc tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè lîng vµ gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu thùc tÕ

®a vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm. Ph©n bæ chÝnh x¸c nguyªn vËt liÖu ®· tiªu vµo ®èi t￾îng sö dông ®Ó tõ ®ã gióp cho viÖc tÝnh to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc chÝnh x¸c.

- Tæ chøc kÕ to¸n phï hîp víi ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho, cung

cÊp th«ng tin cho viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh.

- Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh thu mua, vËn

chuyÓn b¶o qu¶n, ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i t×nh h×nh nhËp xuÊt vµ b¶o qu¶n nguyªn

5

vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô. Tõ ®ã ®¸p øng ®îc nhu cÇu qu¶n lý thèng nhÊt cña

Nhµ níc còng nh yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp trong viÖc tÝnh gi¸ thµnh

thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô ®· thu mua vµ nhËp kho ®ång

thêi kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua vËt t vÒ sè lîng chñng lo¹i,

gi¸ c¶ vµ thêi h¹n cung cÊp nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô mét c¸ch ®Çy

®ñ, kÞp thêi.

1.3. Ph©n lo¹i vµ c¸c c¸ch ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô

1.3.1. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu vµ c«ng, cô dông

• Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu

 C¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp th×

nguyªn vËt liÖu ®îc chia lµm c¸c lo¹i sau:

- Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh: Lµ ®èi tîng lao ®éng cÊu thµnh nªn thùc thÓ

s¶n phÈm. C¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau th× sö dông nguyªn vËt liÖu chÝnh

kh«ng gièng nhau: ë doanh nghiÖp c¬ khÝ nguyªn vËt liÖu lµ s¾t, thÐp, ; doanh …

nghiÖp s¶n xuÊt ®êng nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ mÝa Cã thÓ s¶n phÈm cña …

doanh nghiÖp nµy lµm nguyªn liÖu cho doanh nghiÖp kh¸c §èi víi nöa thµnh …

phÈm mua ngoµi víi môc ®Ých ®Ó tiÕp tôc gia c«ng chÕ biÕn ®îc coi lµ nguyªn

vËt liÖu chÝnh. VÝ dô: doanh nghiÖp dÖt mua sîi vÒ ®Ó dÖt v¶i.

- VËt liÖu phô: Lµ nh÷ng lo¹i vËt liÖu khi sö dông chØ cã t¸c dông phô cã

thÓ lµm t¨ng chÊt lîng s¶n phÈm, hoµn chØnh s¶n phÈm hoÆc ®¶m b¶o cho c«ng

cô dông cô ho¹t ®éng ®îc b×nh thêng nh: thuèc nhuém, thuèc tÈy, ®Çu nhên, giÎ

lau,...

- Nhiªn liÖu: Lµ nh÷ng lo¹i vËt liÖu cã t¸c dông cung cÊp nhiÖt lîng trong

qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh gåm: X¨ng, dÇu, than, cñi, khÝ gas,…

- Phô tïng thay thÕ: Lµ c¸c lo¹i phô tïng, chi tiÕt ®îc sö dông ®Ó thay thÕ,

söa ch÷a nh÷ng m¸y mãc, thiÕt bÞ,…

- VËt liÖu vµ thiÕt bÞ xÊy dùng c¬ b¶n bao gåm nh÷ng vËt liÖu, thiÕt bÞ

( cÇn l¾p, kh«ng cÇn l¾p, vËt kÕt cÊu, c«ng cô, khÝ cô trong doanh nghiÖp phôc

vô môc ®Ých ®Çu t cho x©y dùng c¬ b¶n).

- VËt liÖu kh¸c: Lµ toµn bé nguyªn vËt liÖu cßn l¹i trong qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt chÕ t¹o ra s¶n phÈm hoÆc phÕ liÖu thu håi tõ thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh.

 C¨n cø vµo nguån gèc h×nh thµnh: Nguyªn vËt liÖu ®îc chia lµm hai

nguån

- Nguyªn vËt liÖu nhËp tõ bªn ngoµi

- Nguyªn vËt liÖu tù chÕ

6

• Ph©n lo¹i c«ng cô, dông cô

C«ng cô, dông cô ®îc ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc t¬ng tù nh ph©n lo¹i

nguyªn vËt liÖu.

* Theo yªu cÇu qu¶n lý vµ yÒu cÇu ghi chÐp kÕ to¸n, c«ng cô dông cô

gåm:

- C«ng cô, dông cô

- Bao b× lu©n chuyÓn

- §å dïng cho thuª

* Theo môc ®Ých vµ n¬i sö dông c«ng cô dông cô gåm:

- C«ng cô dông cô dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh

- C«ng cô dông cô dïng cho qu¶n lý

- C«ng cô dông cô dïng cho c¸c nhu cÇu kh¸c

* Ph©n lo¹i theo c¸c ph¬ng ph¸p ph©n bæ ( Theo gi¸ trÞ vµ thêi gian sö

dông), c«ng cô dông cô gåm:

- Lo¹i ph©n bæ 1 lÇn

- Lo¹i ph©n bæ 2 lÇn

- Lo¹i ph©n bæ nhiÒu lÇn

1.3.1.1. Ph©n lo¹i theo môc ®Ých vµ néi dung cña nguyªn vËt liÖu vµ c«ng

cô, dông cô

 C¨n cø vµo môc ®Ých, c«ng dông cña nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô

cã thÓ chia nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô thµnh

- Nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô dïng cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh

doanh

- Nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô dïng cho nhu cÇu kh¸c phôc vô

qu¶n lý ë c¸c ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt, cho nhu cÇu b¸n hµng, qu¶n lý doanh

nghiÖp

1.3.2. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô

1.3.2.1. Môc ®Ých cña viÖc ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô

- Tæng hîp c¸c nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô kh¸c nhau ®Ó b¸o

c¸o t×nh h×nh nhËp- xuÊt- tån kho vËt t.

- Gióp kÕ to¸n viªn thùc hiÖn chøc n¨ng ghi chÐp b»ng tiÒn c¸c nghiÖp vô

kinh tÕ ph¸t sinh.

1.3.2.2. C¸c nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô

§¸nh gi¸ vËt t lµ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña vËt t ë nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt

®Þnh vµ theo nh÷ng nguyªn t¾c quy ®Þnh.

7

Khi ®¸nh gi¸ vËt t ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau:

- Nguyªn t¾c gi¸ gèc: (Theo chuÈn mùc 02- Hµng tån kho) ph¶i ®îc ®¸nh

gi¸ theo gi¸ gèc. Gi¸ gèc hay ®îc gäi lµ trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t; lµ toµn bé

c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó cã ®îc nh÷ng vËt t vµ tr¹ng th¸i hiÖn

t¹i.

- Nguyªn t¾c thËn träng

VËt t ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ gèc, nhng trêng hîp gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc

hiÖn ®îc thÊp h¬n gi¸ gèc th× tÝnh theo gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn.

Gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc lµ gi¸ b¸n íc tÝnh cña hµng tån kho

trong kú s¶n xuÊt kinh doanh trõ ®× chi phÝ íc tÝnh ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm vµ

chi phÝ ø¬c tÝnh cÇn thiÕt cho viÖc tiªu thô chóng.

Thùc hiÖn nguyªn t¾c thËn träng b»ng c¸ch trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸

hµng tån kho; kÕ to¸n ®· ghi sæ theo gi¸ gèc vµ ph¶n ¸nh kho¶n dù phßng gi¶m

gi¸ hµng tån kho. Do ®ã, trªn b¸o c¸o tµi chÝnh tr×nh bµy th«ng hai chØ tiªu:

- TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ vËt t

- Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho (®iÓu chØnh gi¶m gi¸

• Nguyªn t¾c nhÊt qu¸n

C¸c ph¬ng ph¸p kÕ to¸n ¸p dông trong ®¸nh gi¸ vËt t, ph¶i ®¶m b¶o tÝnh

nhÊt qu¸n. Tøc lµ kÕ to¸n ®· chän ph¬ng ph¸p nµo th× ph¶i ¸p dông ph¬ng ph¸p

®ã nhÊt qu¸n trong suèt niªn ®é kÕ to¸n. Doanh nghiÖp cã thÓ thay ®æi ph¬ng

ph¸p ®· chän, nhng ph¶i ®¶m b¶o ph¬ng ph¸p thay thÕ cho phÐp tr×nh bµy th«ng

tin kÕ to¸n mét c¸ch trung thùc vµ hîp lý h¬n ®ång thêi ph¶i gi¶i thÝch ®îc ¶nh

hëng cña sù thay ®æi ®ã.

1.3.3. C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu

1.3.3.1. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô theo gi¸ thùc tÕ

Gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t cã t¸c dông lãn trong c«ng t¸c qu¶n lý kÕ to¸n

vËt t. Nã ®îc dïng ®Ó h¹ch to¸n tæng hîp t×nh h×nh nhËp- xuÊt- tån kho vËt t,

tÝnh to¸n ph©n bæ chÝnh x¸c vÒ vËt t ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh

doanh ®ång thêi ph¶n ¸nh chÝnh x¸c gi¸ trÞ vËt t thùc tÕ hiÖn cã cña doanh

nghiÖp.

1.3.3.1.1. TÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô nhËp kho

Gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh theo tõng nguån nhËp:

• NhËp kho do mua ngoµi: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ nhËp kho bao gåm gi¸

mua, c¸c lo¹i thuÕ kh«ng ®îc hoµn l¹i, chi phÝ vËn chuyÓn bèc xÕp, b¶o qu¶n

trong qu¸ tr×nh mua hµng vµ c¸c chi phÝ kh¸c cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc

8