KT NVL, CCDC tại cty CP XD số 4 Thăng Long

Lêi nãi ®Çu

X©y dùng c¬ b¶n (XDCB) lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®éc lËp, cã chøc

n¨ng t¸i s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) cho tÊt c¶ c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ

quèc d©n (KTQD), nã t¹o nªn c¬ së vËt chÊt cho x· héi, t¨ng tiÒm lùc kinh tÕ vµ

quèc phßng cña ®Êt níc. V× vËy mét bé phËn lín cña thu nhËp quèc d©n nãi

chung vµ tÝch luü nãi riªng cïng víi vèn ®Çu t tõ níc ngoµi ®îc sö dông trong

lÜnh vùc ®Çu t XDCB. Bªn c¹nh ®ã ®Çu t XDCB lu«n lµ mét “lç hæng” lín lµm

thÊt tho¸t nguån vèn ®Çu t cña Nhµ níc. V× vËy, qu¶n lý vèn ®Çu t XDCB ®ang lµ

mét vÊn ®Ò cÊp b¸ch nhÊt trong giai ®o¹n hiÖn nay.

Tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n, mét bé phËn cÊu thµnh quan träng cña hÖ thèng

c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ, tµi chÝnh cã vai trß tÝch cùc trong viÖc qu¶n lý, ®iÒu hµnh

vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. Quy m« s¶n xuÊt x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn

th× yªu cÇu vµ ph¹m vi c«ng t¸c kÕ to¸n ngµy cµng më réng, vai trß vµ vÞ trÝ cña

c«ng t¸c kinh tÕ ngµy cµng cao.

Víi sù ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña nÒn kinh

tÕ thÞ trêng, cña nÒn kinh tÕ më ®· buéc c¸c doanh nghiÖp mµ ®Æc biÖt lµ c¸c

doanh nghiÖp XDCB ph¶i t×m ra con ®êng ®óng ®¾n vµ ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh

doanh (SXKD) tèi u ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, dµnh lîi

nhuËn tèi ®a, c¬ chÕ h¹ch to¸n ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp XBCB ph¶i trang tr¶i ®-

îc c¸c chi phÝ bá ra vµ cã l·i. MÆt kh¸c, c¸c c«ng tr×nh XDCB hiÖn nay ®ang tæ

chøc theo ph¬ng thøc ®Êu thÇu. Do vËy, gi¸ trÞ dù to¸n ®îc tÝnh to¸n mét c¸ch

chÝnh x¸c vµ s¸t xao. §iÒu nµy kh«ng cho phÐp c¸c doanh nghiÖp XDCB cã thÓ

sö dông l·ng phÝ vèn ®Çu t.

§¸p øng c¸c yªu cÇu trªn, c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i

tÝnh to¸n ®îc c¸c chi phÝ s¶n xuÊt bá ra mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi.

H¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ lµ c¬ së ®Ó tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh. Tõ ®ã gióp

cho doanh nghiÖp t×m mäi c¸ch h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt tíi møc tèi ®a, h¹ thÊp

gi¸ thµnh s¶n phÈm – biÖn ph¸p tèt nhÊt ®Ó t¨ng lîi nhuËn.

Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt chÊt, kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt

liÖu (NVL) chiÕm mét tû träng lín trong toµn bé chi phÝ cña doanh nghiÖp, chØ

cÇn mét biÕn ®éng nhá vÒ chi phÝ NVL còng lµm ¶nh hëng ®¸ng kÓ ®Õn gi¸ thµnh

s¶n phÈm, ¶nh hëng ®Õn thu nhËp cña doanh nghiÖp. V× vËy, bªn c¹nh vÊn ®Ò

träng t©m lµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh, th× tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ

to¸n NVL còng lµ mét vÊn ®Ò ®¸ng ®îc c¸c doanh nghiÖp quan t©m trong ®iÒu

kiÖn hiÖn nay.

1

ë C«ng ty cæ phÇn x©y dùng sè 4 Th¨ng Long víi ®Æc ®iÓm lîng NVL sö

dông vµo c¸c c«ng tr×nh l¹i kh¸ lín th× vÊn ®Ò tiÕt kiÖm triÖt ®Ó cã thÓ coi lµ biÖn

ph¸p h÷u hiÖu nhÊt ®Ó gi¶m gi¸ thµnh, t¨ng lîi nhuËn cho C«ng ty. V× vËy ®iÒu

tÊt yÕu lµ C«ng ty ph¶i quan t©m ®Õn kh©u h¹ch to¸n chi phÝ NVL.

Trong thêi gian thùc tËp, nhËn ®îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña l·nh ®¹o C«ng

ty, ®Æc biÖt lµ c¸c ®ång chÝ trong phßng kÕ to¸n C«ng ty, em ®· ®îc lµm quen vµ

t×m hiÓu c«ng t¸c thùc tÕ t¹i C«ng ty. Em nhËn thÊy kÕ to¸n vËt liÖu trong C«ng

ty gi÷ vai trß ®Æc biÖt quan träng vµ cã nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ®îc quan t©m. V× vËy em

®· ®i s©u t×m hiÓu vÒ phÇn thùc hµnh kÕ to¸n vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô trong

ph¹m vi bµi viÕt nµy, em xin tr×nh bµy ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn kÕ to¸n nguyªn vËt

liÖu - c«ng cô dông cô t¹i C«ng ty cæ phÇn x©y dùng sè 4 Th¨ng Long”.

MÆc dï ®· rÊt cè g¾ng t×m hiÓu vµ nhËn ®îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña c¸c

thÇy c« gi¸o còng nh c¸c ®ång chÝ trong ban l·nh ®¹o vµ phßng kÕ to¸n C«ng ty,

nhng do nhËn thøc vµ tr×nh ®é b¶n th©n cã h¹n nªn bµi viÕt nµy kh«ng tr¸nh khái

nh÷ng thiÕu sãt vµ nh÷ng h¹n chÕ.

Em rÊt mong ®îc tiÕp thu vµ xin ch©n thµnh c¶m ¬n nh÷ng ý kiÕn ®ãng

gãp cho ®Ò tµi nµy hoµn thiÖn h¬n.

KÕt cÊu ®Ò tµi gåm 3 phÇn lín sau:

PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng

cô dông cô trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.

PhÇn II: Thùc tr¹ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ë C«ng

ty cæ phÇn x©y dùng sè 4 Th¨ng Long.

PhÇn III: NhËn xÐt vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô t¹i

c«ng ty cæ phÇn x©y dùng sè 4 Th¨ng long vµ mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m

hoµn thiÖn kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô t¹i C«ng ty.

2

PhÇn thø I

Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n

nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô trong

c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p

1.1. kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô trong doanh

nghiÖp x©y l¾p.

1.1.1. VÞ trÝ cña vËt liÖu- c«ng cô, dông cô ®èi víi qu¸ tr×nh x©y l¾p.

Nguyªn vËt liÖu lµ mét bé phËn träng yÕu cña t liÖu s¶n xuÊt, nguyªn vËt

liÖu lµ ®èi tîng cña lao ®éng ®· qua sù t¸c ®éng cña con ngêi. Trong ®ã vËt liÖu

lµ nh÷ng nguyªn liÖu ®· tr¶i qua chÕ biÕn. VËt liÖu ®îc chia thµnh vËt liÖu chÝnh,

vËt liÖu phô vµ nguyªn liÖu gäi t¾t lµ nguyªn vËt liÖu. ViÖc ph©n chia nguyªn liÖu

thµnh vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô kh«ng ph¶i dùa vµo ®Æc tÝnh vËt lý, ho¸ häc

hoÆc khèi lîng tiªu hao mµ lµ sù tham gia cña chóng vµo cÊu thµnh s¶n phÈm.

Kh¸c víi vËt liÖu, c«ng cô dông cô lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng kh«ng cã ®ñ tiªu

chuÈn quy ®Þnh vÒ gi¸ trÞ vµ thêi gian sö dông cña tµi s¶n cè ®Þnh. Trong qu¸

tr×nh thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh, chi phÝ s¶n xuÊt cho ngµnh x©y l¾p g¾n liÒn

víi viÖc sö dông nguyªn nhiªn vËt liÖu, m¸y mãc vµ thiÕt bÞ thi c«ng vµ trong qu¸

tr×nh ®ã vËt liÖu lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c¬ së vËt

chÊt cÊu thµnh lªn s¶n phÈm c«ng tr×nh. Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng

s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vËt liÖu bÞ tiªu hao toµn bé vµ chuyÓn gi¸

trÞ mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.

Trong doanh nghiÖp x©y l¾p chi phÝ vÒ vËt liÖu thêng chiÕm tû träng lín tõ

65%- 70% trong tæng gÝa trÞ c«ng tr×nh. Do vËy viÖc cung cÊp nguyªn vËt liÖu,

c«ng cô dông cô kÞp thêi hay kh«ng cã ¶nh hëng to lín ®Õn viÖc thùc hiÖn kÕ

ho¹ch s¶n xuÊt (tiÕn ®é thi c«ng x©y dùng) cña doanh nghiÖp, viÖc cung cÊp

nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô cßn cÇn quan t©m ®Õn chÊt lîng, chÊt lîng c¸c

c«ng tr×nh phô thuéc trùc tiÕp vµo chÊt lîng cña vËt liÖu mµ chÊt lîng c«ng tr×nh

lµ mét ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó doanh nghiÖp cã uy tÝn vµ tån t¹i trªn thÞ trêng.

Trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay viÖc cung cÊp vËt liÖu cßn cÇn ®¶m b¶o gi¸ c¶

hîp lý t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã, c«ng cô

dông cô tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh mµ vÉn gi÷ nguyªn ®îc

h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu, gi¸ trÞ th× dÞch chuyÓn mét lÇn hoÆc dÞch chuyÓn dÇn

3

vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Song do gi¸ trÞ nhá, thêi gian sö dông

ng¾n nªn cã thÓ ®îc mua s¾m, dù tr÷ b»ng nguån vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp

nh ®èi víi nguyªn vËt liÖu.

Nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô cã vÞ trÝ hÕt søc quan träng ®èi víi ho¹t

®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, nÕu thiÕu nguyªn vËt liÖu - c«ng

cô dông cô th× kh«ng thÓ tiÕn hµnh ®îc c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt nãi chung

vµ qóa tr×nh thi c«ng x©y l¾p nãi riªng.

Trong qóa tr×nh thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh, th«ng qua c«ng t¸c kÕ to¸n

nguyªn vËt liÖu c«ng cô, dông cô tõ ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸ nh÷ng kho¶n chi phÝ cha

hîp lý, l·ng phÝ hay tiÕt kiÖm. Bëi vËy cÇn tËp trung qu¶n lý chÆt chÏ vËt liÖu,

c«ng cô dông cô ë tÊt c¶ c¸c kh©u: thu mua, b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông vËt liÖu,

c«ng cô dông cô nh»m h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm trong chõng mùc nhÊt

®Þnh, gi¶m møc tiªu hao vËt liÖu, c«ng cô dông cô trong s¶n xuÊt cßn lµ c¬ së ®Ó

t¨ng thªm s¶n phÈm cho x· héi. Cã thÓ nãi r»ng vËt liÖu c«ng cô dông cô gi÷ vÞ

trÝ quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p.

1.1.2. §Æc ®iÓm, yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô trong

doanh nghiÖp x©y l¾p.

X©y dùng c¬ b¶n lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt mang tÝnh chÊt c«ng

nghiÖp, s¶n phÈm cña ngµnh x©y dùng lµ nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh

cã quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p vµ thêng cè ®Þnh ë n¬i s¶n xuÊt (thi c«ng) cßn

c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c ®Òu ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm x©y dùng. Tõ ®Æc ®iÓm

riªng cña ngµnh x©y dùng lµm cho c«ng t¸c qu¶n lý, sö dông vËt liÖu, c«ng cô

dông cô phøc t¹p v× chÞu ¶nh hëng lín cña m«i trêng bªn ngoµi nªn cÇn x©y dùng

®Þnh møc cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thi c«ng thùc tÕ. Qu¶n lý vËt liÖu, c«ng cô

dông cô lµ yÕu tè kh¸ch quan cña mäi nÒn s¶n xuÊt x· héi. Tuy nhiªn do tr×nh ®é

s¶n xuÊt kh¸c nhau nªn ph¹m vi møc ®é vµ ph¬ng ph¸p qu¶n lý còng kh¸c nhau.

HiÖn nay nÒn s¶n xuÊt ngµy cµng më réng vµ ph¸t triÓn trªn c¬ së tho¶ m·n

kh«ng ngõng nhu cÇu vËt chÊt vµ v¨n hãa cña mäi tÇng líp trong x· héi. ViÖc sö

dông vËt liÖu c«ng cô dông cô mét c¸ch hîp lý, cã kÕ ho¹ch ngµy cµng ®îc coi

träng. C«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu c«ng cô dông cô lµ nhiÖm vô cña tÊt c¶ mäi ngêi

nh»m t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cao mµ hao phÝ l¹i thÊp nhÊt. C«ng viÖc h¹ch to¸n

vËt liÖu, c«ng cô dông cô ¶nh hëng vµ quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc h¹ch to¸n gi¸ thµnh,

4

cho nªn ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc h¹ch to¸n gi¸ thµnh th× tríc hÕt còng

ph¶i h¹ch to¸n vËt liÖu, c«ng cô dông cô chÝnh x¸c.

§Ó lµm tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n vËt liÖu, c«ng cô dông cô trªn ®ßi hái chóng

ta ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ ë mäi kh©u tõ thu mua, b¶o qu¶n tíi kh©u dù tr÷ vµ sö

dông. Trong kh©u thu mua vËt liÖu, c«ng cô dông cô ph¶i ®îc qu¶n lý vÒ khèi l￾îng, quy c¸ch, chñng lo¹i, gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua, thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua

theo ®óng tiÕn ®é, thêi gian phï hîp víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh

nghiÖp. Bé phËn kÕ to¸n - tµi chÝnh cÇn cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ngay tõ ®Çu trong

viÖc lùa chän nguån vËt t, ®Þa ®iÓm giao hµng, thêi h¹n cung cÊp, ph¬ng tiÖn vËn

chuyÓn vµ nhÊt lµ vÒ gi¸ mua, cíc phÝ vËn chuyÓn, bèc dì cÇn ph¶i dù to¸n …

nh÷ng biÕn ®éng vÒ cung cÇu vµ gi¸ c¶ vËt t trªn thÞ trêng ®Ó ®Ò ra biÖn ph¸p

thÝch øng. §ång thêi th«ng qua thanh to¸n kÕ to¸n vËt liÖu cÇn kiÓm tra l¹i gi¸

mua vËt liÖu, c«ng cô dông cô, c¸c chi phÝ vËn chuyÓn vµ t×nh h×nh thùc hiÖn hîp

®ång cña ngêi b¸n vËt t, ngêi vËn chuyÓn. ViÖc tæ chøc tæ kho tµng, bÕn b·i thùc

hiÖn ®óng chÕ ®é b¶o qu¶n ®èi víi tõng lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô tr¸nh h

háng, mÊt m¸t, hao hôt, ®¶m b¶o an toµn còng lµ mét trong c¸c yªu cÇu qu¶n lý

vËt liÖu, c«ng cô dông cô. Trong kh©u dù tr÷ ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh

®îc møc dù tr÷ tèi ®a, tèi thiÓu ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p ®îc

b×nh thêng, kh«ng bÞ ngõng trÖ, gi¸n ®o¹n do viÖc cung øng vËt t kh«ng kÞp thêi

hoÆc g©y ø ®éng vèn do dù tr÷ qu¸ nhiÒu.

Sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm trªn c¬ së ®Þnh møc tiªu hao vµ dù to¸n chi phÝ cã

ý nghÜa quan träng trong viÖc h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm

nh»m t¨ng lîi nhuËn, t¨ng tÝch luü cho doanh nghiÖp . Do vËy trong kh©u sö dông

cÇn ph¶i tæ chøc tèt viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh t×nh h×nh xuÊt vËt liÖu, c«ng cô dông

cô ®óng trong s¶n xuÊt kinh doanh. §Þnh kú tiÕn hµnh viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh sö

dông vËt liÖu, c«ng cô dông cô còng lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ vËt liÖu cho qu¸

tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm nh»m t×m ra nguyªn nh©n dÉn ®Õn t¨ng hoÆc gi¶m chi

phÝ vËt liÖu cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, khuyÕn khÝch viÖc ph¸t huy s¸ng kiÕn c¶i

tiÕn, sö dông tiÕt kiÖm vËt liÖu, c«ng cô dông cô, tËn dông phÕ liÖu…

Tãm l¹i, qu¶n lý vËt liÖu, c«ng cô dông cô tõ kh©u thu mua, b¶o qu¶n, dù

tr÷, sö dông vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý

doanh nghiÖp lu«n ®îc c¸c nhµ qu¶n lý quan t©m.

5

1.1.3. NhiÖm vô kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô ë c¸c doanh

nghiÖp x©y l¾p:

KÕ to¸n lµ c«ng cô phôc vô viÖc qu¶n lý kinh tÕ v× thÕ ®Ó ®¸p øng mét c¸ch

khoa häc, hîp lý xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô, tõ yªu cÇu

qu¶n lý vËt liÖu, c«ng cô dông cô, tõ chøc n¨ng cña kÕ to¸n vËt liÖu, c«ng cô

dông cô trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau:

+ Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh thu mua, vËn

chuyÓn, b¶o qu¶n, t×nh h×nh nhËp, xuÊt vµ tån kho vËt liÖu. TÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ

vËt liÖu ®· thu mua vµ nhËp kho, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua

vËt liÖu t vÒ c¸c mÆt: sè lîng, chñng lo¹i, gi¸ c¶, thêi h¹n nh»m ®¶m b¶o cung

cÊp kÞp thêi, ®Çy ®ñ, ®óng chñng lo¹i cho qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p.

+ ¸p dông ®óng ®¾n c¸c ph¬ng ph¸p vÒ kü thuËt h¹ch to¸n vËt liÖu, híng

dÉn, kiÓm tra c¸c bé phËn, ®¬n vÞ trong doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é

h¹ch to¸n ban ®Çu vÒ vËt liÖu (lËp chøng tõ, lu©n chuyÓn chøng tõ) më chÕ ®é

®óng ph¬ng ph¸p quy ®Þnh nh»m ®¶m b¶o sö dông thèng nhÊt trong c«ng t¸c kÕ

to¸n, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c l·nh ®¹o, chØ ®¹o c«ng t¸c kÕ to¸n

trong ph¹m vi ngµnh kinh tÕ vµ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.

+ KiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÕ ®é b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông vËt t ph¸t

hiÖn ng¨n ngõa vµ ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p xö lý vËt t thõa, thiÕu, ø ®äng hoÆc

mÊt phÈm chÊt. TÝnh to¸n, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè lîng vµ gi¸ trÞ vËt t thùc tÕ ®a

vµo sö dông vµ ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.

1.2. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô:

1.2.1. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô:

Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu - c«ng cô dông cô bao gåm rÊt

nhiÒu lo¹i kh¸c nhau, ®Æc biÖt lµ trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n víi néi dung kinh

tÕ vµ tÝnh n¨ng lý ho¸ häc kh¸c nhau. §Ó cã thÓ qu¶n lý chÆt chÏ vµ tæ chøc h¹ch

to¸n chi tiÕt tíi tõng lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô phôc vô cho kÕ ho¹ch qu¶n trÞ

… cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu - c«ng cô dông cô.

Tríc hÕt ®èi víi vËt liÖu, c¨n cø vµo néi dung kinh tÕ, vai trß cña chóng

trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p, c¨n cø vµo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp th×

nguyªn vËt liÖu ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau:

6

+ Nguyªn vËt liÖu chÝnh: Lµ ®èi tîng lao ®éng chñ yÕu trong doanh nghiÖp

x©y l¾p, lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh lªn thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm.

Trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n cßn ph¶i ph©n biÖt vËt liÖu x©y dùng, vËt kÕt

cÊu vµ thiÕt bÞ x©y dùng. C¸c lo¹i v©y liÖu nµy ®Òu lµ c¬ së vËt chÊt chñ yÕu h×nh

thµnh lªn s¶n phÈm cña ®¬n vÞ x©y dùng, c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh x©y dùng nhng

chóng cã sù kh¸c nhau. VËt liÖu x©y dùng lµ s¶n phÈm cña ngµnh c«ng nghiÖp

chÕ biÕn ®îc sö dông trong ®¬n vÞ x©y dùng ®Ó t¹o lªn s¶n phÈm nh h¹ng môc

c«ng tr×nh, c«ng tr×nh x©y dùng nh g¹ch, ngãi, xi m¨ng, s¾t, thÐp VËt kÕt cÊu lµ …

nh÷ng bé phËn cña c«ng tr×nh x©y dùng mµ ®¬n vÞ x©y dùng s¶n xuÊt hoÆc mua

cña ®¬n vÞ kh¸c ®Ó l¾p vµo s¶n phÈm x©y dùng cña ®¬n vÞ x©y dùng s¶n xuÊt hoÆc

mua cña ®¬n vÞ kh¸c ®Ó l¾p vµo s¶n phÈm x©y dùng cña ®¬n vÞ m×nh nh thiÕt bÞ

vÖ sinh, th«ng giã, truyÒn h¬i Êm, hÖ thèng thu l«i…

+ VËt liÖu phô: Lµ nh÷ng lo¹i vËt liÖu tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,

kh«ng cÊu thµnh thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm. VËt liÖu phô chØ t¸c dông phô

trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm: Lµm t¨ng chÊt lîng vËt liÖu chÝnh vµ

s¶n phÈm, phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, phôc vô thi c«ng, cho nhu cÇu c«ng

nghÖ kü thuËt bao gãi s¶n phÈm. Trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n gåm: s¬n, dÇu,

mì phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. …

+ Nhiªn liÖu: VÒ thùc thÓ lµ mét lo¹i vËt liÖu phô, nhng cã t¸c dông cung

cÊp nhiÖt lîng trong qóa tr×nh thi c«ng, kinh doanh t¹o ®iÒu kiÖn cho qóa tr×nh

chÕ t¹o s¶n phÈm cã thÓ diÔn ra b×nh thêng. Nhiªn liÖu cã thÓ tån t¹i ë thÓ láng,

khÝ, r¾n nh: x¨ng, dÇu, than cñi, h¬i ®èt dïng ®Ó phôc vô cho c«ng nghÖ s¶n xuÊt

s¶n phÈm, cho c¸c ph¬ng tiÖn m¸y mãc, thiÕt bÞ ho¹t ®éng.

+ Phô tïng thay thÕ: Lµ nh÷ng lo¹i vËt t, s¶n phÈm dïng ®Ó thay thÕ, söa

ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn vËn t¶i, c«ng cô dông cô s¶n xuÊt…

+ ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: Bao gåm c¶ thiÕt bÞ cÇn l¾p, kh«ng cÇn l¾p,

c«ng cô, khÝ cô vµ vËt kÕt cÊu dïng ®Ó l¾p ®Æt vµo c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬

b¶n.

+ PhÕ liÖu: Lµ c¸c lo¹i vËt liÖu lo¹i ra trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p nh gç,

s¾t, thÐp vôn hoÆc phÕ liÖu thu håi trong qu¸ tr×nh thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh. Tuú

thuéc vµo yªu qu¶n lý vµ c«ng ty kÕ to¸n chi tiÕt cña tõng doanh nghiÖp mµ trong

tõng lo¹i vËt liÖu nªu trªn l¹i ®îc chia thµnh tõng nhãm, tõng thø mét c¸ch chi

tiÕt h¬n b»ng c¸ch lËp sæ danh ®iÓm vËt liÖu. Trong ®ã mçi lo¹i, nhãm, thø vËt

7

liÖu ®îc sö dông mét ký hiÖu riªng b»ng hÖ thèng c¸c ch÷ sè thËp ph©n ®Ó thay

thÕ tªn gäi, nh·n hiÖu, quy c¸ch cña vËt liÖu. Ký hiÖu ®ã ®îc gäi lµ sæ danh ®iÓm

vËt liÖu vµ ®îc sö dông thèng nhÊt trong ph¹m vi doanh nghiÖp.

- §èi víi c«ng cô dông cô trong c¸c doanh nghiÖp bao gåm c¸c lo¹i dông cô

g¸ l¾p chuyªn dïng cho s¶n xuÊt, dông cô ®å nghÒ, dông cô qu¶n lý, b¶o hé lao

®éng, l¸n tr¹i t¹m thêi - ®Ó phôc vô c«ng t¸c kÕ to¸n toµn bé c«ng cô dông cô ®îc

chia thµnh:

- C«ng cô dông cô

- Bao b× lu©n chuyÓn

- §å dïng cho thuª

T¬ng tù nh ®èi víi vËt liÖu trong tõng lo¹i c«ng cô dông cô còng cÇn ph¶i

chia thµnh tõng nhãm, thø chi tiÕt h¬n tuú theo yªu cÇu, tr×nh ®é qu¶n lý vµ c«ng

t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. ViÖc ph©n lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô nh trªn

gióp cho kÕ to¸n tæ chøc c¸c tµi kho¶n cÊp 1, cÊp 2, ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã vµ

sù biÕn ®éng cña c¸c lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®ã trong qu¸ tr×nh thi c«ng

x©y l¾p cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã cã biÖn ph¸p thÝch hîp trong viÖc tæ chøc qu¶n

lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c lo¹i vËt, c«ng cô dông cô.

1.2.2. §¸nh gi¸ qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p:

Do ®Æc ®iÓm cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô cã nhiÒu thø, thêng xuyªn biÕn

®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ yÒu cÇu cña c«ng t¸c kÕ to¸n vËt

liÖu, c«ng cô dông cô ph¶i ph¶n ¸nh kÞp thêi hµng ngµy t×nh h×nh biÕn ®éng vµ

hiÖn cã cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô nªn trong c«ng t¸c kÕ to¸n cÇn thiÕt ph¶i

®¸nh gi¸ vËt liÖu, c«ng cô dông cô

1.2.2.1. Gi¸ thùc tÕ nguyªnvËt liÖu, c«ng cô dông cô nhËp kho.

Tuú theo nguån nhËp mµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô ®îc x¸c

®Þnh nh sau:

+ §èi víi vËt liÖu, c«ng cô dông cô mua ngoµi th× gi¸ thùc tÕ nhËp kho:

= + +

-

+ §èi víi vËt liÖu, c«ng cô dông cô do doanh nghiÖp tù gia c«ng chª biÕn:

8

= +

+ §èi víi c«ng cô dông cô thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn:

= + +

+ §èi víi trêng hîp ®¬n vÞ kh¸c gãp vèn liªn doanh b»ng vËt liÖu, c«ng cô

dông cô th× gi¸ thùc tÕ vËt liÖu c«ng cô dông cô nhËn vèn gãp liªn doanh lµ gi¸

do héi ®ång liªn doanh ®¸nh gi¸ vµ c«ng nhËn.

+ §èi víi phÕ liÖu, phÕ phÈm thu håi ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ íc tÝnh.

1.2.2.2. Gi¸ thùc tÕ nguyªnvËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho.

VËt liÖu, c«ng cô dông cô ®îc thu mua vµ nhËp kho thêng xuyªn tõ nhiÒu

nguån kh¸c nhau, do ®ã gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn, ®ît nhËp kho kh«ng hoµn toµn

gièng nhau. Khi xuÊt kho kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thùc tÕ xuÊt kho

cho tõng nhu cÇu, ®èi tîng sö dông kh¸c nhau. Theo ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ

xuÊt kho ®· ®¨ng ký ¸p dông vµ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh nhÊt qu¸n trong niªn ®é kÕ

to¸n. §Ó tÝnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho cã thÓ ¸p dông

mét trong c¸c ph¬ng phap sau:

+ Ph¬ng ph¸p tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n tån ®Çu kú: Theo ph¬ng

ph¸p nµy gi¸ thùc tÕ vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho ®îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu

vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt dïng vµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n vËt liÖu, c«ng cô dông

cô tån ®Çu kú.

Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho = Sè lîng xuÊt kho x

=

+ Ph¬ng ph¸p tÝnh theo ®¬n gi¸ b×nh qu©n tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú: vÒ

c¬ b¶n ph¬ng ph¸p nµy gièng ph¬ng ph¸p trªn nhng ®¬n gi¸ vËt liÖu ®îc tÝnh

b×nh qu©n cho c¶ sè tån ®Çu kú nhËp trong kú.

Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho = Sè lîng xuÊt kho x §¬n gi¸ b×nh qu©n

§¬n gi¸ b×nh qu©n =

+ Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh: Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc ¸p

dông ®èi víi c¸c lo¹i vËt liÖu, c«ng cô dông cô cã gi¸ trÞ cao, c¸c lo¹i vËt t ®Æc

chñng. Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu, c«ng cô dông cô xuÊt kho ®îc c¨n cø vµo ®¬n gi¸

thùc tÕ cña vËt liÖu, c«ng cô dông cô nhËp kho theo tõng l«, tõng lÇn nhËp vµ sè l￾îng xuÊt kho theo tõng lÇn.

9