KT NVL, CCDC tại cty XD 1 Thanh Hoá

LuËn v¨n tèt nghiÖp - Lª ThÞ Thuý

lêi më ®Çu

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt muèn tån t¹i vdµ

ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh ph¶i cã ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp vµ hiÖu

qu¶. Mét quy luËt tÊt yÕu trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng lµ c¹nh tranh, do vËy mµ

doanh nghiÖp ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn trªn th¬ng tr￾êng, ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng víi chÊt lîng ngµy cµng cao vµ gi¸

thµnh h¹. §ã lµ môc ®Ých chung cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ ngµnh x©y

dùng c¬ b¶n nãi riªng. N¾m b¾t ®îc thêi thÕ trong bèi c¶nh ®Êt níc ®ang

chuyÓn m×nh trªn con ®êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, víi nhu cÇu c¬ së h¹

tÇng, ®« thÞ ho¸ ngµy cµng cao. Ngµnh x©y dùng c¬ b¶n lu«n lu«n kh«ng ngõng

phÊn ®Êu ®Ó t¹o nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh cho nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, trong thêi

gian ho¹t ®éng, ngµnh x©y dùng c¬ b¶n cßn thùc hiÖn trµn lµn, thiÕu tËp trung,

c«ng tr×nh dang dë lµm thÊt tho¸t lín cÇn ®îc kh¾c phôc. Trong t×nh h×nh ®ã,

viÖc ®Çu t vèn ph¶i ®îc t¨ng cêng qu¶n lý chÆt chÏ trong ngµnh x©y dùng c¬

b¶n lµ mét ®iÒu hÕt søc cÊp b¸ch hiÖn nay.

§Ó thùc heÞen ®îc ®iÒu ®ã, vÊn ®Ò tríc mÆt lµ cÇn ph¶i h¹ch to¸n ®Çy ®ñ,

chÝnh x¸c vËt liÖu trong qu¸ t×nh s¶n xuÊt vËt chÊt, bëi v× ®©y lµ yÕu tè c¬ b¶n

trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nã chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ vµ gi¸ thµnh

s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. ChØ cÇn mét biÕn ®éng nhá vÒ chi phÝ nguyªn vËt

liÖu còng ¶nh hëng ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm, ¶nh hëng ®Õn lîi nhuËn cña doanh

nghiÖp. §iÒu ®ã buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i quan t©m ®Õn viÖc tiÕt kiÖm

nguyªn vËt liÖu ®Ó lµm sao cho mét lîng chi phÝ nguyªn vËt liÖu bá ra nh cò mµ

s¶n xuÊt ®îc nhiÒu s¶n phÈm h¬n, mµ vÉn ®¶m b¶o chÊt lîng, ®ã còng lµ biÖn

ph¸p ®óng ®¾n nhÊt ®Ó t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp ®ång thêi tiÕt kiÖm ®îc

hao phÝ lao ®éng x· héi. KÕ to¸n víi chøc n¨ng lµ c«ng cô qu¶n lý ph¶i tÝnh

to¸n vµ qu¶n lý nh thÕ nµo ®Ó ®¸p øng ®îc yªu cÇu ®ã.

NhËn thøc ®îc mét c¸ch râ rµng vai trß cña kÕ to¸n, ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n

vËt liÖu trong qu¶n lý chi phÝ cña doanh nghiÖp, trong thêi gian thùc tËp t¹i

C«ng ty x©y dùng I Thanh Ho¸ cïng víi sù gióp ®ì cña Phßng KÕ to¸n vµ ®îc

1

LuËn v¨n tèt nghiÖp - Lª ThÞ Thuý

sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o - TS. Ph¹m TiÕn B×nh, em ®· ®i s©u vµo t×m

hiÓu c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë C«ng ty x©y dùng I Thanh Ho¸.

VËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· tiÕp thu ®îc ë trêng kÕt hîp víi thùc tÕ vÒ

c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë C«ng ty x©y dùng I Thanh Ho¸ em xin viÕt

®Ò tµi “Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë C«ng ty x©y dùng I Thanh

Ho¸.

B¶n luËn v¨n nµy gåm cã 3 phÇn:

PhÇn I: Nh÷ng lý luËn chung vÒ kÕ to¸n vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp

s¶n xuÊt.

PhÇn II: T×nh h×nh thùc tÕ tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i C«ng ty

x©y dùng I Thanh Ho¸.

PhÇn III: Mét sè nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn tæ chøc kÕ

to¸n nguyªn vËt liÖu ë C«ng ty x©y dùng I Thanh Ho¸.

Do kiÕn thøc vµ lý luËn thùc tÕ hiÓu biÕt cha nhiÒu nªn trong bµi viÕt cña

m×nh cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ thiªu sãt. Em rÊt mong ®îc thÇy gi¸o vµ c¸c c¸n bé

trong C«ng ty chØ b¶o thªm ®Ó cã ®iÒu kiÖn n©ng cao kiÕn thøc cña m×nh phôc

vô cho c«ng t¸c sau nµy.

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

2

LuËn v¨n tèt nghiÖp - Lª ThÞ Thuý

phÇn i.

nh÷ng lý luËn chung vÒ qu¶n lý h¹ch to¸n

nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp S¶n xuÊt

I. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp s¶n

xuÊt

1. VÞ trÝ cña nguyªn vËt liÖu ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.

Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vËt liÖu lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n

cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ bé phËn c¬ b¶n cÊu thµnh thùc thÓ s¶n phÈm. Trong

qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, vËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt, bÞ tiªu hao vµ

chuyÓn dÞch toµn bé mét lÇn vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm.

Chi phÝ vÒ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu thêng chiÕm tû träng lín trong toµn

bé chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Do

vËy, t¨ng cêng cong t¸c qu¶n lý kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ®¶m b¶o cho viÖc sö

dông tiÕt kiÖm vµ hiÖu qña vËt liÖu nh»m h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ htµnh

s¶n phÈm cã ý nghÜa rÊt quan träng. V× vËy, cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng nguyªn vËt

liÖu cã mét vÞ trÝ quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.

XÐt vÒ mÆt hiÖn vËt, nguyªn vËt liÖu chØ tham gia mét lÇn toµn bé vµo

mét chu kú s¶n xuÊt vµ khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã, nguyªn vËt liÖu

®îc tiªu hao toµn bé, kh«ng gi÷ h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu, gi¸ trÞ nguyªn vËt

liÖu ®îc dÞch chuyÓn toµn bé mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm míi t¹o ra.

XÐt vÒ mÆt gi¸ trÞ, nguyªn vËt liÖu lµ thµnh phÇn quan träng cña vèn lu

®éng cña doanh nghiÖp, ®Æc biÖt ®èi víi dù tr÷ nguyªn vËt liÖu. V× vËy, viÖc

t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn lu ®éng kh«ng thÓ t¸ch rêi viÖc sö dông nguyªn vËt

liÖu mét c¸ch hîp lý, tiÕt kiÖm vµ cã kÕ ho¹ch.

2. Yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu

Qu¶n lý vËt liÖu lµ yÕu tè kh¸ch quan cña mäi nÒn s¶n xuÊt x· héi. Tuy

nhiªn do tr×nh ®é s¶n xuÊt kh¸c nhau nªn ph¹m vi vµ møc ®é qu¶n lý còng kh¸c

nhau, C«ng t¸c qu¶n lý vËt liÖu lµ nhiÖm vô cña tÊt c¶ mäi ngêi nh»m gi¶m bít

sù hao phÝ nhng hiÖu qu¶ mang l¹i lµ cao nhÊt.

3

LuËn v¨n tèt nghiÖp - Lª ThÞ Thuý

C«ng t¸c h¹ch to¸n vËt liÖu ¶nh hëng ®Õn viÖc tÝnh gi¸ thµnh nªn muèn

tÝnh ®îc chÝnh x¸c gi¸ thµnh th× viÖc tÝnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu ph¶i chÝnh x¸c.

XuÊt ph¸t tõ vai trß, ®Æc ®iÓm cña vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh

®ßi hái ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ vËt liÖu tõ kh©u thu mua ®Õn kh©u dù tr÷, b¶o

qu¶n vµ sö dông.

Trong kh©u thu mua vËt liÖu ph¶i ®îc qu¶n lý vÒ khèi lîng, quy c¸ch,

chñng lo¹i, gi¸ c¶, chi phÝ thu mua, thùc hiÖn thu mua theo ®óng tèc ®é víi thêi

gian s¶n xuÊt. Bé phËn kÕ to¸n tµi chÝnh cÇn ph¶i h¹ch to¸n ®óng, sö dông c¸c

chøng tõ, ho¸ ®¬n râ rµng ®ång thêi ph¶i dù to¸n ®îc sù biÕn ®éng trªn thÞ tr￾êng. ViÖc tæ chøc tèt kho tµng, bÕn b·i, thùc hiÖn ®óng chÕ ®é b¶o qu¶n vËt

liÖu, tr¸nh h háng, mÊt m¸t. Trong kh©u dù tr÷, ®ßi hái doanh nghiÖp x¸c ®Þnh

®îc møc dù tr÷ tèi ®a, tèi thiÓu ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc ho¹t

®éng b×nh thêng, kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n.

Sö dông ph¶i hîp lý, tiÕt kiÖm trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc tiªu hao vµ dù

to¸n chi phÝ cã ý nghÜa quan träng trong viÖc h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸

thµnh ®Ó t¨ng lîi nhuËn, t¨ng tÝch luü cho doanh nghiÖp. Do vËy, cÇn ph¶i tæ

chøc tèt viÖc ghi chÐp, ph¶n ¸nh t×nh h×nh xuÊt dïng vµ sö dông vËt liÖu còng

nh kho¸n chi phÝ vËt liÖu cho ®¬n vÞ sö dông.

Nh×n chung, qu¶n lý vËt liÖu tõ kh©u mua, b¶o qu¶n, dù tr÷, sö dông vËt

liÖu lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña c«ng t¸c qu¶n lý doanh

nghiÖp, nã lu«n ®îc c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp quan t©m. §Ó ®¸p øng ®îc

c¸c yªu cÇu qu¶n lý, xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm, yªu cÇu qu¶n lý vËt liÖu, xuÊt ph¸t

tõ chøc n¨ng cña kÕ to¸n vËt liÖu trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn thùc hiÖn tèt

c¸c nhiÖm vô sau:

- Thùc hiÖn ®¸nh gi¸, ph©n lo¹i vËt liÖu phï hîp víi nguyªn t¾c, yªu cÇu

qu¶n lý thèng nhÊt cña nhµ níc vµ yªu cÇu qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp.

- Tæ chøc chøng tõ, tµi kho¶n kÕ to¸n, sæ kÕ to¸n phï hîp víi ph¬ng ph¸p

h¹ch to¸n hµng tån kho ¸p dông trong doanh nghiÖp ®Ó ghi chÐp, ph©n lo¹i,

tæng hîp sè t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña vËt liÖu trong qu¸

4

LuËn v¨n tèt nghiÖp - Lª ThÞ Thuý

tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Cung cÊp sè liÖu kÞp thêi ®Ó tËp hîp chi

phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.

- Tham gia vµo ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua,

thanh to¸n víi ngêi b¸n, ngêi cung cÊp, t×nh h×nh sö dông vËt liÖu trong qu¸

tr×nh s¶n xuÊt.

3. Vai trß cña c«ng t¸c kÕ to¸n ®èi víi viÖc qu¶n lý nguyªn vËt liÖu.

KÕ to¸n lµ c«ng cô phôc vô cho viÖc qu¶n lý nguyªn vËt liÖu, nã ®ãng vai

trß quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu.

KÐ to¸n nguyªn vËt liÖu gióp cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp n¾m ®îc t×nh

h×nh vËt t ®Ó chØ ®¹o tiÕn ®é s¶n xuÊt. H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu cã ®¶m b¶o

chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ t×nh h×nh thu mua, nhËp, xuÊt, dù tr÷ vËt liÖu. TÝnh

chÝnh x¸c cña h¹ch to¸n kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ¶nh hëng ®Õn tÝnh chÝnh x¸c

cña gi¸ thµnh s¶n phÈm.

XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý vËt liÖu vµ tõ vai trß vµ vÞ trÝ cña kÕ to¸n ®èi

víi c«ng t¸c qu¶n lý kÕ to¸n tµi chÝnh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vai trß cña

kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ®îc thÓ hiÖn nh sau:

- Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh thu mua, vËn

chuyÓn, b¶o qu¶n, t×nh h×nh nhËp, xuÊt vµ tån nguyªn vËt liÖu, tÝnh gi¸ thùc tÕ

cña nguyªn vËt liÖu ®· thu mua vµ mang vÒ nhËp kho nguyªn vËt liÖu, ®¶m b¶o

cung cÊp kÞp thêi, ®óng chñng lo¹i cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.

- ¸p dông ®óng ®¾n c¸c ph¬ng ph¸p kü thuËt h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu,

híng dÉn kiÓm tra c¸c bé phËn, ®¬n vÞ trong doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ

®é h¹ch to¸n ban ®Çu vÒ nguyªn vËt liÖu (lËp chøng tõ, lu©n chuyÓn chøng tõ...)

më c¸c sæ s¸ch, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt, thùc hiÖn h¹ch to¸n ®óng ph¬ng ph¸p, quy

®Þnh nh»m ®¶m b¶o thèng nhÊt trong c«ng t¸c qu¶n lý kÕ to¸n trong ph¹m vÞ

ngµnh kinh tÕ vµ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.

- KiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÕ ®é b¶o qu¶n, dù tr÷, sö dông vËt liÖu, kiÓm

tra t×nh h×nh nhËp, xuÊt, ph¸t hiÖn vµ ng¨n ngõa c¸c ¶nh hëng xÊu x¶y ra vµ ®Ò

xuÊt c¸c biÖn ph¸p xö lý vÒ nguyªn vËt liÖu nh: thiÕu, thõa, ø ®äng, kÐm phÈm

5

LuËn v¨n tèt nghiÖp - Lª ThÞ Thuý

chÊt, mÊt m¸t, h hao, ..... tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè lîng vµ gi¸ trÞ nguyªn

vËt liÖu ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.

- Tham gia kiÓm kª, ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo chÕ ®é mµ nhµ níc ®·

quy ®Þnh, lËp c¸c b¸o c¸o vÒ vËt t, tiÕn hµnh ph©n tÝch vª t×nh h×nh thu mua, dù

tr÷, qu¶n lý, sö dông vµ b¶o qu¶n nguyªn vËt liÖu nh»m phôc c«ng t¸c qu¶n lý

nguyªn vËt liÖu trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tiÕt kiÖm chi phÝ nguyªn

vËt liÖu, h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt toµn bé.

II. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liªu.

1. Ph©n lo¹i vËt liÖu.

Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vËt liÖu bao gåm nhiÒu lo¹i, nhiÒu thø kh¸c

nhau cho nªn ®Ó qu¶n lý mét c¸ch chÝnh x¸c, chÆt chÏ cÇn ph©n lo¹i vËt liÖu ra

thµnh nhiÒu nhãm phï hîp víi c¸c yªu cÇu qu¶n lý:

C¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu kÕ to¸n qu¶n trÞ, vËt liÖu ®îc chia

thµnh:

- Nguyªn vËt liÖu chÝnh (bao gåm c¶ nöa thµnh phÈm mua ngoµi). §èi

víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ ®èi tîng lao ®éng chñ

yÕu cÊu thµnh nªn thùc thÓ cña s¶n phÈm.

- VËt liÖu phô: lµ nh÷ng vËt liÖu chØ cã t¸c dông phô trong qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm, lµm t¨ng chÊt lîng nguyªn vËt liÖu chÝnh, lµm t¨ng chÊt

lîng s¶n phÈm trong x©y dùng c¬ b¶n.

- Nhiªn liÖu: lµ nh÷ng thø dïng ®Ó cung cÊp nhiÖt lîng trong qu¸ tr×nh

s¶n xuÊt ®Ó ch¹y m¸y thi c«ng nh than, x¨ng, dÇu; dïng ®Ó thay thÕ, söa ch÷a

m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, ph¬ng tiÖn vËn t¶i...

- VËt liÖu kh¸c: lµ c¸c vËt liÖu lo¹i ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o

s¶n phÈm nh gç, s¾t thÐp vôn hoÆc phÕ liÖu thu håi trong qu¸ tr×nh thanh lý tµi

s¶n cè ®Þnh.

Ngoµi ra, nÕu c¨n cø vµo môc ®Ých, c«ng dông kinh tÕ cña vËt liÖu còng

nh néi dung quy ®Þnh ph¶n ¸nh chi phÝ vËt liÖu trªn c¸c tµi khoanr kÕ to¸n th×

vËt liÖu cña doanh nghiÖp ®îc chi thµnh:

- Nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho chÕ t¹o s¶n phÈm.

6