KT cho vay DN ngoài QD tại NH NN & PTNT HN

Kho¸ luËn tèt nghiÖp §inh Nh Quúnh -

TCNH 1

Lêi nãi ®Çu

Sau ®¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam chuyÓn dÇn

tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng

XHCN cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc. §©y lµ mét bíc ngoÆt cã tÝnh chÊt quan träng

trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ níc ta.

§êng lèi ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lÝ kinh tÕ vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nÒn kinh

tÕ nhiÒu thµnh phÇn cu¶ §¶ng vµ Nhµ níc ®· t¹o tiÒn ®Ò kh¸ch quan cho sù kh«i

phôc vµ ph¸t triÓn s«i ®éng cña c¸c thanh phÇn kinh tÕ. Trong khu vùc ngoµi

quèc doanh, víi nh÷ng u thÕ, tiÒm n¨ng s½n cã cña riªng m×nh, c¸c thµnh phÇn

kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· nhanh chãng thÝch nghi víi c¬ chÕ thÞ trêng, ngµy

cµng kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ, vai trß quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña m×nh ®èi víi

sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ.

Tuy nhiªn bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo (dï lµ quèc doanh hay ngoµi quèc

doanh) muèn tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®Òu cÇn ph¶i

cã vèn. C¸c thanh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh phÇn lín míi ®îc h×nh thµnh,

mÆc dï c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy cã rÊt nhiÒu tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn nhng quy

m« cßn nhá bÐ vµ kh«ng ®ñ vèn ®Ó tù ®èi ®Çu trùc tiÕp víi th¬ng trêng, ph¸t huy

tèi ®a hiÖu qu¶ nguån vèn nhµn rçi trong khu vùc kinh tÕ nµy.

Trong bèi c¶nh ®æi míi chung cña ®Êt níc, Ng©n hµng th¬ng m¹i víi vai

trß trung gian tµi chÝnh quan träng cña x· héi ®· tõng bíc c¶i tæ ho¹t ®éng cña

m×nh, hoµ nhËp víi cã chÕ míi, më réng cho vay ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ

ngoµi quèc doanh th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông. §©y kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò thùc

thi ®êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc cßn lµ ph¬ng híng ph¸t triÓn tÝn

dông cña Ng©n hµng trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. Bëi kinh tÕ ngoµi quèc doanh

chøa ®ùng trong nã nh÷ng néi t¹i tiÒm n¨ng to lín, mét khi nã ®îc quan t©m

Trang

1

Kho¸ luËn tèt nghiÖp §inh Nh Quúnh -

TCNH 1

®óng møc sÏ ph¸t triÓn nhanh chãng. ChÝnh nã trong t¬ng lai sÏ lµ thÞ tr¬ng tÝn

dông v÷ng ch¾c vµ réng lín cña c¸c ng©n hµng.

G¾n liÒn víi ho¹t ®éng cho vay ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc

doanh lµ c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay ngoµi quèc doanh. Nhê nghiÖp vô kÕ to¸n cho

vay Ng©n hµng sÏ qu¶n lÝ tèt tµi s¶n tiÒn vèn cña Ng©n hµng trong ho¹t ®éng kinh

doanh tiÒn tÖ. §ång thêi còng qu¶n lÝ tèt tµi s¶n, tiÒn vèn cña kh¸ch hµng th«ng

qua nh÷ng sè liÖu ghi chÐp ph¶n ¸nh kÞp thêi, chÝnh x¸c.

C«ng t¸c kÕ to¸n cho vay liªn quan ®Õn nhiÒu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh

doanh cña c¸c ®¬n vÞ thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ quèc doanh.

§Æc biÖt lµ kÕ to¸n cho vay ngoµi quèc doanh víi thao t¸c nghiÖp vô chÝnh x¸c,

®Çy ®ñ, nhanh gän gãp phÇn thùc hiÖn nhanh chãng c«ng t¸c gi¶i ng©n, theo dâi

chÆt chÏ qu¸ tr×nh sö dông vèn vµ tÝnh to¸n ®îc hiÖu qu¶ c«ng t¸c tÝn dông cña

ng©n hµng. §ång thêi ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu thiÕu vèn ®Çu t cho s¶n xuÊt kinh

doanh cña thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh t¹o mét thÕ ph¸t triÓn míi cho

thµnh phÇn kinh tÕ nµy trong c«ng cuéc ph¸t triÓn chung cña c¶ ®Êt níc.

XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lÝ do trªn ®©y vµ trong qu¸ tr×nh thùc tËp, t×m hiÓu

nghiªn cøu t¹i ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Hµ néi t«i ®·

m¹nh d¹n lùa chän ®Ò tµi “Mét sè vÊn ®Ò vÒ kÕ to¸n cho vay ngoµi quèc doanh

t¹i Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Hµ Néi”

Ph¹m vi ®Ò tµi chñ yÕu t×m hiÓu t×nh h×nh kÕ to¸n cho vay ngoµi quèc

doanh t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Hµ néi. Tõ thùc tÕ ®ã

t«i cè g¾ng nªu ra mét sè ý kiÕn ®ãng gãp ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n

cho vay cña ng©n hµng. Do cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc còng nh kinh nghiÖm

thùc tÕ, b¶n kho¸ luËn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy t«i rÊt mong

®îc sù gióp ®ì cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó bµi luËn v¨n ®îc hoµn thiÖn h¬n !

Trang

2

Kho¸ luËn tèt nghiÖp §inh Nh Quúnh -

TCNH 1

ch¬ng i

Nh÷ng lÝ luËn c¬ b¶n vÒ tÝn dông ng©n hµng vµ nghiÖp vô kÕ

to¸n cho vay

Trong hÖ thèng ng©n hµng

I. TÝn dông ng©n hµng vµ vai trß cña tÝn dông Ng©n

hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.

1. Sù ra ®êi cña tÝn dông ng©n hµng:

TÝn dông lµ mét ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn víi nÒn kinh tÕ hµng ho¸, sù ra

®êi vµ vËn ®éng cña tÝn dông ®îc b¾t nguån tõ ®Æc ®iÓm cña sù chu chuyÓn vèn

tiÒn tÖ vµ sù cÇn thiÕt sinh lîi cña vèn t¹m thêi nhµn rçi còng nh nhu cÇu vÒ vèn

nhng cha tÝch luü ®îc, trong cïng mét thêi ®iÓm ®· h×nh thµnh mét quan hÖ cung

cÇu vÒ tiÒn tÖ gi÷a mét bªn lµ ngêi thiªó vèn (®i vay) vµ mét bªn lµ ngêi thõa vèn

(cho vay)

TÝn dông cã nghÜa lµ sù vay mîn, sù chuyÓn ngîng t¹m thêi mét lîng gi¸

trÞ tõ ngêi së h÷u sang ngêi sö dông vµ sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh ®îc quay trë

l¹i víi ngêi së h÷u víi mét lîng gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ ban ®Çu (sè gi¸ trÞ d«i ra ®ã

chÝnh lµ l·i trong cho vay) víi nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ h¹i bªn ®· tho¶ thuËn víi

nhau.

Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ x· héi, ho¹t ®éng tÝn dông kh«ng

ngõng ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn trë thµnh h×nh thøc tÝn dông ng©n hµng. Trong nÒn

kinh tÕ thÞ trêng, Ng©n hµng lµ trung gian tÝn dông gi÷a tiÕt kiÖm vµ ®Çu t, gi÷a

ngêi ®i vay vµ ngêi cho vay. V× vËy, tÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ tÝn dông b»ng

tiÒn gi÷a mét bªn lµ ng©n hµng-tæ chøc kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ víi mét

bªn lµ ngêi ®i vay, võa lµ ngêi cho vay.

Trang

3

Kho¸ luËn tèt nghiÖp §inh Nh Quúnh -

TCNH 1

Sù ra ®êi cña tÝn dông Ng©n hµng cã t¸c ®éng quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn

cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi, thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt gãp phÇn quan träng

träng viÖc phôc håi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c níc trªn thÕ giíi.

2. Vai trß tÝn dông cña Ng©n hµng

S¶n xuÊt ph¸t triÓn m¹nh sÏ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn ë mçi

quèc gia trªn thÕ giíi. Song ®Ó cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc më réng vµ ngµy cµng

hoµn thiÖn ph¶i nãi ®Õn vai trß to lín cña tÝn dông Ng©n hµng.

a. TÝn dông Ng©n hµng ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn cho nÒn kinh tÕ lµ ngêi

trung gian ®iÒu hoµ quan hÖ cung cÇu vÒ vèn trong nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng tÝn

dông ®· th«ng dßng cho vèn ch¶y tõ n¬i thõa vèn ®Õn n¬i thiÕu vèn.

Ng©n hµng ra ®êi g¾n liÒn víi sù vËn ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ lu

th«ng hµng ho¸. NÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn nhanh chãng ®· thóc ®Èy hµng

ho¸ - tiÒn tÖ ngµy cµng s©u s¾c, phøc t¹p vµ bao trïm lªn mäi sinh ho¹t kinh tÕ x·

héi. MÆt kh¸c, chÝnh s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ ra ®êi vµ ®îc më réng x· kÐo

theo sù vËn ®éng vèn vµ lµ nÒn t¶ng t¹o nªn nh÷ng tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ ®Çu

tiªn mang nh÷ng ®Æc trng cña mét ng©n hµng.

V× vËy, chóng ta thÊy r»ng cßn tån t¹i quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ th× ho¹t

®éng tÝn dông kh«ng thÓ mÊt ®i mµ tr¸i l¹i ngµy cµng ph¸t triÓn mét c¸ch m¹nh

mÏ. Bëi trong nÒn kinh tÕ, t¹i mét thêi ®iÓm tÊt yÕu sÏ ph¸t sinh hai lo¹i nhu cÇu

lµ ngêi thõa vèn cho vay ®Ó hëng l·i vµ ngêi thiÕu vèn ®i vay ®Ó tiÕn hµnh s¶n

xuÊt kinh doanh. Hai lo¹i nhu cÇu nµy ngîc nhau nhng còng chung mét ®èi tîng

®ã lµ tiÒn, chung nhau vÒ tÝnh t¹m thêi vµ c¶ hai bªn ®Òu tho¶ m·n nhu cÇu vµ

®Òu cã lîi. Ng©n hµng ra ®êi víi vai trß lµ n¬i hiÓu biÕt râ nhÊt vÒ t×nh h×nh c©n

®èi gi÷a cung vµ cÇu vèn trªn thÞ trêng nh thÕ nµo.Vµ víi ho¹t ®éng tÝn dông,

ng©n hµng ®· gi¶i quyÕt ®îc hiÖn tîng thõa vèn, thiÕu vèn nµy b»ng c¸ch huy

®éng mäi nguån tiÒn nhµn rçi ®Ó ph©n phèi l¹i vèn trªn nguyªn t¾c cã hoµn tr¶

phôc vô kÞp thêi cho nhu cÇu s¶n xuÊt, kinh doanh...

Trang

4

Kho¸ luËn tèt nghiÖp §inh Nh Quúnh -

TCNH 1

b. TÝn dông ng©n hµng t¹o ra nguån vèn hç trî cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt

®îc thùc hiÖn b×nh thêng liªn tôc vµ ph¸t triÓn nh»m gãp phÇn ®Èy nhanh qu¸

tr×nh t¸i Èn xuÊt më réng, ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ, më réng ph¹m vi quy m«

s¶n xuÊt

Ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng ra ®êi ®· biÕn c¸c ph¬ng tiÖn tiÒn tÖ t¹m

thêi nhµn rçi trong x· héi thµnh nh÷ng ph¬ng tiÖn ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu

qu¶, ®éng viªn nhanh chãng nguån vËt t, lao ®éng vµ c¸c nguån lùc s½n cã kh¸c

®a vµo s¶n xuÊt, phôc vô vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt lu th«ng hµng ho¸ ®Èy nhanh qu¸

tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng. MÆt kh¸c viÖc cung øng vèn mét c¸ch kÞp thêi cña tÝn

dông ng©n hµng ®Ó ®¸p øng ®îc nhu cÇu vÒ vèn lu ®éng, vèn cè ®Þnh cña c¸c

doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc liªn tôc tr¸nh t×nh tr¹ng ø

t¾c, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Ó øng dông c¸c tiÕn bé

khoa häc kü thuËt nh»m thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt më

réng tõ ®ã thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triªnr nhanh chãng.

c. TÝn dông ng©n hµng thóc ®Èy viÖc sö dông vèn cã hiÖu qu¶ vµ cñng

cè chÕ ®é ho¹ch to¸n kinh tÕ.

§Æc trng c¬ b¶n cña tÝn dông lµ cho vay cã hoµn tr¶ vµ cã lîi tøc Ng©n

hµng huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp khi hä cã vèn nhµn rçi vµ cho vay khi hä

cÇn vèn ®Ó bæ xung cho s¶n xuÊt kinh doanh. Khi sö dông vèn vay cña ng©n

hµng, doanh nghiÖp ph¶i t«n träng mäi ®iÒu kiÖn ghi trong hîp ®ång tÝn dông, tr¶

nî vay ®óng h¹n c¶ gèc vµ l·i. Do ®ã thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m mäi

biÖn ph¸p t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn, gi¶m chi phÝ, t¨ng vßng quay vèn... ®Ó t¹o

®iÒu kiÖn n©ng cao doanh lîi cho doanh nghiÖp. Muèn vËy c¸c doanh nghiÖp

ph¶i tù v¬n lªn th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cña m×nh, mét trong nh÷ng ho¹t ®éng

kh¸ quan träng lµ h¹ch to¸n kinh tÕ.

Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh qu¶n lÝ ®ång vèn sao cho cã hiÖu

qu¶. §Ó qu¶n lÝ ®ång vèn cã hiÖu qu¶ th× h¹ch to¸n tinh tÕ ph¶i gi¸m s¸t chÆt chÏ

qu¸ tr×nh sö dông vèn ®Ó nã ®îc sö dông ®óng môc ®Ých, t¹o ra doanh lîi cho

Trang

5

Kho¸ luËn tèt nghiÖp §inh Nh Quúnh -

TCNH 1

doanh nghiÖp. §iÒu nµy ®· thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n

qu¸ tr×nh h¹ch to¸n cña ®¬n vÞ m×nh.

d. TÝn dông Ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn më réng vµ ph¸t triÓn quan hÖ

kinh tÕ ®èi ngo¹i.

Ngµy nay sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia lu«n lu«n g¾n quan hÖ

kinh tÕ víi thÞ trêng thÕ giíi, nÒn kinh tÕ “®ãng” tù cung tù cÊp tríc ®©y nay ®·

nhêng chç cho nÒn kinh tÕ “më” ph¸t triÓn, më réng quan hÖ kinh tÕ víi c¸c níc

trªn thÕ giíi.

Mét quèc gia ®îc gäi lµ ph¸t triÓn th× tríc hÕt ph¶i cã mét nÒn kinh tÕ

chÝnh trÞ æn ®Þnh, cã vÞ thÕ trªn thÞ trêng quèc tÕ, cã mét lîng vèn lín trong ®ã

vèn dù tr÷ ngo¹i tÖ lµ rÊt quan träng. TÝn dông ng©n hµng trë thµnh mét trong

nh÷ng ph¬ng tiÖn nèi liÒn kinh tÕ c¸c níc víi nhau b»ng c¸c ho¹t ®éng tÝn dông

quèc tÕ nh c¸c h×nh thøc tÝn dông gi÷a c¸c chÝnh phñ, gi÷a c¸c tæ chøc c¸ nh©n

víi chÝnh phñ, gi÷a c¸c c¸ nh©n víi c¸ nh©n...Sù ph¸t triÓn ngµy cµng t¨ng trong

ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng vµ sè thµnh viªn tham dù ho¹t ®éng ngaú cµng lín lµm

cho nhu cÇu vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh cµng trë nªn cÇn thiÕt. V× vËy viÖc t¹o ®iÒu

kiÖn thuËn lîi vÒ tµi chÝnh lµ mét c«ng cô c¹nh tranh cã hiÖu qu¶ bªn c¹nh c¸c

yÕu tè c¹nh tranh kh¸c nh gi¸ c¶, chÊt lîng s¶n phÈm, dÞch vô, th¬ng m¹i... ®· v￾ît ra khái ph¹m vi cña mét níc ra ph¹m vi cña thÕ giíi cã t¸c dông thóc ®Èy nÒn

s¶n xuÊt mang tÝnh quèc tÕ ho¸, h×nh thµnh thÞ trêng khu vùc vµ thÞ trêng thÕ

giíi, t¹o ra bíc ph¸t triÓn míi trong quan hÖ hîp t¸c vµ c¹nh tranh gi÷a c¸c níc

víi nhau. Nh vËy c¸c h×nh thùc thanh to¸n còng sÏ ®a d¹ng h¬n nh thanh to¸n

qua m¹ng SWIFT, thanh to¸n LC... mçi h×nh thùc thanh to¸n ®ßi hái h×nh thøc

tÝn dông phï hîp vµ ®¶m b¶o cho nã an toµn vµ hiÖu qu¶. ChÊt lîng cña ho¹t

®éng tÝn dông ngo¹i th¬ng lµ c¬ së ®Ó t¹o lßng tin cho b¹n hµng trong th¬ng m¹i,

t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh lu th«ng hµng ho¸, th¾ng trong c¹nh tranh vÒ thanh

to¸n sÏ dÉn tíi th¾ng lîi cña mäi c¹nh tranh kh¸c träng ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng.

Trang

6