Kinh tế Du lịch ở thành phố Uông Bí tỉnh Quảng Ninh (1986 -2013)

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

PHẠM THỊ NHUNG

KINH TẾ DU LỊCH Ở THÀNH PHỐ UÔNG BÍ

TỈNH QUẢNG NINH (1986 -2013)

LUẬN VĂN THẠC SĨ NHÂN VĂN

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

PHẠM THỊ NHUNG

KINH TẾ DU LỊCH Ở THÀNH PHỐ UÔNG BÍ

TỈNH QUẢNG NINH (1986 -2013)

Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam

Mã số: 60.22.03.13

LUẬN VĂN THẠC SĨ NHÂN VĂN

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Hà Thị Thu Thủy

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN i http://www.lrc.tnu.edu.vn

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu,

kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực.

Ngƣời thực hiện

Phạm Thị Nhung

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN ii http://www.lrc.tnu.edu.vn

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các thầy cô giáo

trong khoa Lịch sử - trƣờng Đại học Sƣ phạm Thái Nguyên, những ngƣời đã

giảng dạy tôi trong suốt hai năm học vừa qua, giúp tôi hoàn thành nghiên

cứu và hoàn thiện đề tài.

Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến PGS. TS Hà Thị Thu Thủy - ngƣời

đã trực tiếp hƣớng dẫn, định hƣớng chuyên môn, quan tâm giúp đỡ tận tình

và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong quá trình nghiên cứu và

hoàn thiện luận văn.

Tôi xin trân trọng cảm ơn các cơ quan, ban ngành, đoàn thể của thành

phố Uông Bí đã cung cấp tài liệu, tạo điều kiện cho tôi hoàn thành luận văn.

Bên cạnh đó, tôi gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban giám hiệu và các thầy cô

đồng nghiệp ở trƣờng THPT Uông Bí đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi trong suốt

thời gian tham gia khóa học và làm luận văn.

Luận văn này là kết quả bƣớc đầu của quá trình nghiên cứu khoa học,

song do điều kiện năng lực và thời gian còn hạn chế, đề tài nghiên cứu không

tránh khỏi những sơ suất, thiếu sót. Rất mong đƣợc sự đóng góp, bổ sung của

các thầy cô và các bạn để công trình thêm hoàn thiện.

Thái Nguyên, tháng 7 năm 2015

Tác giả

Phạm Thị Nhung

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iii http://www.lrc.tnu.edu.vn

MỤC LỤC

Trang

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii

MỤC LỤC ..........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT.....................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU........................................................................v

DANH MỤC CÁC BIỂU....................................................................................v

MỞ ĐẦU.............................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................1

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề...............................................................................3

3. Đối tƣợng, mục đích, nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu .................................7

4. Nguồn tài liệu và phƣơng pháp nghiên cứu ....................................................9

5. Đóng góp của luận văn ..................................................................................10

6. Bố cục của luận văn.......................................................................................10

Chƣơng 1. TIỀM NĂNG DU LỊCH CỦA THÀNH PHỐ UÔNG BÍ

TỈNH QUẢNG NINH......................................................................................11

1.1. Một số khái niệm........................................................................................11

1.1.1. Du lịch..................................................................................................11

1.1.2. Kinh tế du lịch......................................................................................12

1.2. Tiềm năng du lịch của thành phố Uông Bí tỉnh Quảng Ninh.....................13

1.2.1. Địa lý tự nhiên......................................................................................13

1.2.2. Con ngƣời và tài nguyên nhân văn ......................................................22

1.2.3. Điều kiện kinh tế ..................................................................................28

Tiểu kết chƣơng 1..............................................................................................31

Chƣơng 2. HOẠT ĐỘNG KINH TẾ DU LỊCH Ở THÀNH PHỐ

UÔNG BÍ TỈNH QUẢNG NINH GIAI ĐOẠN 1986-2013..........................32

2.1. Cơ sở phát triển du lịch ở thành phố Uông Bí............................................32

2.1.1. Chủ trƣơng đƣờng lối của Đảng, các cấp chính quyền........................32

2.1.2. Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch....................37

2.1.3. Nguồn nhân lực ....................................................................................41

2.1.4. Lƣợng khách du lịch ............................................................................44

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv http://www.lrc.tnu.edu.vn

2.2. Các sản phẩm du lịch đặc trƣng của Thành phố.........................................46

2.2.1. Du lịch tâm linh....................................................................................47

2.2.2. Du lịch văn hóa ....................................................................................49

2.2.3. Du lịch lễ hội........................................................................................54

2.2.4. Du lịch sinh thái ...................................................................................56

2.2.5. Du lịch cộng đồng ................................................................................59

Tiểu kết chƣơng 2..............................................................................................60

Chƣơng 3. TÁC ĐỘNG CỦA KINH TẾ DU LỊCH ĐỐI VỚI KINH

TẾ - XÃ HỘI THÀNH PHỐ UÔNG BÍ TỈNH QUẢNG NINH .................62

3.1. Tác động về kinh tế ....................................................................................62

3.1.1. Góp phần tăng ngân sách của thành phố..............................................62

3.1.2. Góp phần tạo ra sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế của địa phƣơng .........64

3.1.3. Là động lực thúc đẩy sự phát triển các ngành kinh tế khác.................66

3.1.4. Góp phần quảng bá cho sản xuất địa phƣơng ......................................67

3.1.5. Khuyến khích nhu cầu du lịch nội địa .................................................70

3.2. Tác động về xã hội......................................................................................71

3.2.1. Góp phần giải quyết việc làm cho ngƣời lao động ..............................71

3.2.2. Là một trong những công cụ hữu hiệu để giải quyết tình trạng

đói nghèo........................................................................................................73

3.2.3. Góp phần nâng cao dân trí ...................................................................75

3.2.4. Góp phần phát huy các giá trị văn hóa dân tộc....................................76

Tiểu kết chƣơng 3..............................................................................................77

KẾT LUẬN.......................................................................................................80

TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................87

PHỤ LỤC

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv http://www.lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

KÝ HIỆU NỘI DUNG

CNH- HĐH Công nghiệp hóa- Hiện đại hóa

HĐND Hội đồng nhân dân

MTTQ Mặt trận tổ quốc

NXB Nhà xuất bản

TDTT Thể dục thể thao

TTCN Tiểu thủ công nghiệp

TNHH MTV Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên

UBMTTQ Ủy ban mặt trận tổ quốc

UBND Ủy ban nhân dân

VH & TT Văn hóa & thông tin

XHCN Xã hội chủ nghĩa

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN v http://www.lrc.tnu.edu.vn

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1: Đơn vị hành chính, diện tích, dân số Uông Bí năm 2013 .............23

Bảng 1.2: Quy mô dân số Uông Bí thời kỳ 2000 - 2013 ...............................24

Bảng 1.3: Các di tích lịch sử văn hóa, danh thắng đƣợc xếp hạng................28

Bảng 2.1: Cơ sở vật chất phục vụ du lịch ......................................................40

Bảng 2.2: Lao động trong các ngành kinh tế địa bàn Uông Bí năm

2010 - 2013 ...........................................................................43

Bảng 3.1: Biểu mẫu thống kê nhân lực du lịch thành phố Uông Bí ..............72

DANH MỤC CÁC BIỂU

Biểu đồ 2.1. Lƣợng khách du lịch đến Uông Bí từ năm 2009 đến năm 2013 .......46

Biểu đồ 3.1: Doanh thu du lịch Uông Bí từ năm 2002 đến năm 2012 ............63

Biểu đồ 3.2: Tỷ trọng cơ cấu ngành kinh tế năm 2009- 2013 .........................65

i

BẢN ĐỒ ĐỊA GIỚI HÀNH CHÍNH THÀNH PHỐ UÔNG BÍ

(Nguồn: UBND thành phố Uông Bí)

ii

BẢN ĐỒ CÁC DI SẢN VĂN HÓA VẬT THỂ THÀNH PHỐ UÔNG BÍ

(Nguồn: Phòng VH&TT thành phố Uông Bí)

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Du lịch ngày nay đã trở thành một hiện tƣợng kinh tế - xã hội không thể

thiếu của nhân loại. Đây là ngành kinh tế mũi nhọn, chiếm giữ một vị trí quan

trọng trong công cuộc xây dựng và phát triển, đổi mới nền kinh tế của nhiều

quốc gia. Vì vậy, ngành công nghiệp du lịch đã và đang đƣợc các nƣớc trên thế

giới coi nhƣ "Con gà đẻ trứng vàng", "Ngành công nghiệp không khói"... Du

lịch phát triển góp phần tăng nguồn thu ngoại tệ cho các quốc gia và giải quyết

nhiều công ăn việc làm cho xã hội, thúc đẩy sự phát triển của các ngành liên

quan nhƣ xây dựng, thƣơng mại, sản xuất hàng tiêu dùng, bảo hiểm, giao thông

vận tải, bƣu chính viễn thông,…

Hiện nay, du lịch đã đƣợc nhiều nƣớc trên thế giới, trong đó có Việt

Nam, chọn là ngành ƣu tiên phát triển số một trong chiến lƣợc phát triển kinh tế

- xã hội. Điều này đƣợc thể hiện trong chiến lƣợc Phát triển kinh tế - xã hội

quốc gia từ năm 2011 - 2020 là “Tập trung phát triển một số ngành dịch vụ có

lợi thế, có hàm lượng tri thức và công nghệ cao như du lịch, hàng hải, hàng

không, viễn thông, công nghệ thông tin, y tế. Hình thành một số trung tâm dịch

vụ, du lịch có tầm cỡ khu vực và quốc tế. Đa dạng hóa sản phẩm và các loại

hình du lịch, nâng cao chất lượng để đạt tiêu chuẩn quốc tế”[23, tr.9].

Việt Nam là một nƣớc có nhiều tài nguyên du lịch với bờ biển 3.200 km,

rừng núi, đồng bằng trù phú và chiều dày lịch sử, nền văn hóa dân tộc nhiều

màu sắc. Đặc biệt là truyền thống hiếu khách và khả năng giao tiếp với bạn bè

trên thế giới. Một chuyên gia của Tổ chức du lịch quốc tế (OMT) đã nhận định:

“Sự phồn vinh ngày nay về du lịch của một số nƣớc Đông Nam Á sẽ là tƣơng

lai của du lịch Việt Nam”[57] .Vấn đề đặt ra là Việt Nam cần xây dựng đƣợc

một môi trƣờng du lịch hoàn hảo và hấp dẫn, các loại hình dịch vụ có chất

lƣợng cao đạt tiêu chuẩn phục vụ cho khách quốc tế, từng bƣớc khơi dậy tiềm

năng du lịch của các địa phƣơng và tăng cƣờng sự giao lƣu với thế giới. Thông

qua du lịch, có thể khai thác tài nguyên thiên nhiên tiềm năng du lịch đất nƣớc

một cách có hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế đất nƣớc.