Kinh tế du lịch - dịch vụ huyện kon rẫy, tỉnh kon tum (2002 - 2020)

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ THÚY

KINH TẾ DU LỊCH - DỊCH VỤ

HUYỆN KON RẪY, TỈNH KON TUM

(2002 - 2020)

LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ VIỆT NAM

Đà Nẵng - Năm 2023

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THỊ THÚY

KINH TẾ DU LỊCH - DỊCH VỤ

HUYỆN KON RẪY, TỈNH KON TUM

(2002 - 2020)

Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam

Mã số : 8229013

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Lưu Trang

Đà Nẵng - Năm 2023

v

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...........................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN ...............................................................................................................ii

TRANG THÔNG TIN LUẬN VĂN THẠC SĨ ......................................................... iii

ENGLISH INFORMATON ON THESIS .................................................................iv

MỤC LỤC .....................................................................................................................v

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ...........................................................................vii

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ............................................................................. viii

MỞ ĐẦU ........................................................................................................................1

1. Lý do chọn đề tài ...............................................................................................1

2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu .................................................................................2

3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu .....................................................................6

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .....................................................................6

6. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................7

7. Đóng góp của đề tài ...........................................................................................7

8. Cấu trúc của luận văn .........................................................................................7

CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT VỀ KINH TẾ DU LỊCH - DỊCH VỤ HUYỆN KON

RẪY, TỈNH KON TUM TRƯỚC NĂM 2002 ...........................................................8

1.1. Các nhân tố tác động đến kinh tế du lịch - dịch vụ huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon

Tum ................................................................................................................... 8

1.1.1. Điều kiện tự nhiên ........................................................................................8

1.1.2. Sơ lược lịch sử ...........................................................................................12

1.1.3. Cư dân và văn hóa .....................................................................................15

1.2. Kinh tế du lịch - dịch vụ huyện Kon Rẫy trước năm 2002 ...................................22

Tiểu kết chương 1 .........................................................................................................28

CHƯƠNG 2. CÁC HÌNH THÁI KINH TẾ DU LỊCH - DỊCH VỤ HUYỆN KON

RẪY, TỈNH KON TUM TỪ NĂM 2002 ĐẾN NĂM 2020 ....................................29

2.1. Chủ trương, chính sách phát triển kinh tế du lịch - dịch vụ của huyện Kon Rẫy ......29

2.1.1. Chủ trương phát triển kinh tế du lịch - dịch vụ của Đảng, Chính phủ ......29

2.1.2. Chủ trương phát triển kinh tế du lịch - dịch vụ của tỉnh Kon Tum và huyện

Kon Rẫy ........................................................................................................................31

2.2. Thực trạng kinh tế du lịch – dịch vụ huyện Kon Rẫy từ năm 2002 đến năm 2020 ......45

2.2.1. Kinh tế du lịch .........................................................................................45

2.2.2. Dịch vụ ....................................................................................................56

vi

2.3. Thành tựu và hạn chế của kinh tế du lịch – dịch vụ huyện Kon Rẫy từ năm 2002 đến

năm 2020 .......................................................................................................................60

2.3.1. Thành tựu ................................................................................................60

2.3.2. Hạn chế ...................................................................................................63

Tiểu kết chương 2 .........................................................................................................66

CHƯƠNG 3. ĐẶC ĐIỂM, VAI TRÒ CỦA KINH TẾ DU LỊCH - DỊCH VỤ

HUYỆN KON RẪY ....................................................................................................68

3.1. Đặc điểm ................................................................................................................68

3.2. Vai trò ....................................................................................................................71

3.2.1. Đối với tỉnh Kon Tum .............................................................................71

3.2.2. Đối với huyện Kon Rẫy ...........................................................................73

3.3. Kiến nghị, đề xuất ..................................................................................................77

Tiểu kết chương 3 .........................................................................................................81

KẾT LUẬN .................................................................................................................82

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................86

PHỤ LỤC

QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI (Bản sao)

vii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Viết tắt Viết đầy đủ

BCH Ban Chấp hành

CSHT Cơ sở hạ tầng

CSVCKT Cơ sở vật chất kĩ thuật

GDP Tổng sản phẩm quốc nội

HĐND Hội đồng Nhân dân

KT -XH Kinh tế xã hội

LHQ Liên Hợp quốc

NQ/CP Nghị quyết/Chính phủ

NXB Nhà xuất bản

THPT Trung học phổ thông

UBND Uỷ ban Nhân dân

VHTTDL Văn hóa thể thao du lịch

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Số hiệu

bảng

Tên bảng Trang

1.1.

Số cơ sở thương mại, du lịch và khách sạn nhà hàng trên địa bàn

huyện Kon Plong (1995 - 2001) (trước khi tách huyện Kon Rẫy) 25

1.2.

Số người kinh doanh thương mại, du lịch và khách sạn nhà hàng

trên địa bàn huyện Kon Plong (1995 - 2001), (trước khi tách

huyện Kon Rẫy)

25

1.3.

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ trên địa bàn

huyện Kon Plong (1995 - 2001), (trước khi tách huyện Kon Rẫy) 25

1.4.

Doanh thu du lịch trên địa bàn huyện Kon Plong (1995 - 2001),

(trước khi tách huyện Kon Rẫy) 26

2.1. Số cơ sở thương mại, du lịch và khách sạn nhà hàng trên địa bàn 57

2.2. Số cơ sở trong dịch vụ lưu trú, ăn uống (2010 - 2018) 59

2.3. Số lao động trong dịch vụ lưu trú, ăn uống (2015 - 2021) 59

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Kon Tum là một phần của Tây Nguyên hùng vĩ, với vị trí ở ngã ba Đông Dương,

là nơi hội tụ và sinh sống của nhiều dân tộc trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Từ

lâu, Kon Tum được coi là mảnh đất truyền thống đấu tranh cách mạng. Trải qua các

cuộc đấu tranh chống ngoại xâm bảo vệ độc lập dân tộc và công cuộc xây dựng phát

triển đất nước hiện nay, đồng bào các dân tộc Kon Tum luôn mang trong mình tinh

thần yêu nước, lòng dũng cảm, kiên cường, bất khuất, cần cù trong lao động sản xuất,

dám nghĩ dám làm, xông pha mọi khó khăn để đưa Kon Tum vững bước đi lên. Kể từ

khi đất nước hoà bình thống nhất, Kon Tum cùng với cả nước tiến hành xây dựng và

phát triển kinh tế xã hội. Trải qua hơn 30 năm (1986 - 2020) thực hiện chủ trương kinh

tế mới của Đảng, kinh tế tỉnh Kon Tum đã có nhiều chuyển biến tích cực cả về chiều

rộng và chiều sâu; làm thay đổi bộ mặt xã hội của tỉnh góp phần vào phát triển kinh tế

của Tây Nguyên nói riêng và kinh tế cả nước nói chung. Chính vì vậy, nghiên cứu về

sự phát triển kinh tế ở địa bàn Kon Tum sẽ có ý nghĩa nhất định trong làm sáng tỏ

nhiều vấn đề lịch sử, kinh tế xã hội của Tây Nguyên, đất nước.

Trong số các huyện của tỉnh Kon Tum, Kon Rẫy là huyện được thành lập

tương đối muộn. Không như một số địa phương có điều kiện tự nhiên thuận lợi,

việc phát triển kinh tế ở huyện Kon Rẫy gặp những khó khăn nhất định do đất dốc,

bạc màu, ảnh hưởng đến quá trình phát triển sản xuất, tiềm năng cho phát triển

không nhiều. Chính vì vậy, việc xác định tiềm năng thế mạnh của địa phương và

khai thác hiệu quả những tiềm năng sẵn có dựa trên lợi thế so sánh, phù hợp với

điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương là một “bài toán khó” cần có “lời giải độc

đáo” là hết sức cần thiết để từng bước đưa kinh tế - xã hội của huyện Kon Rẫy phát

triển bền vững. Được sự quan tâm sâu sắc đặc biệt của Đảng và nhà nước cùng

chính quyền địa phương các cấp, cộng với tinh thần đoàn kết nhất trí đồng sức đồng

lòng của toàn dân, kinh tế huyện Kon Rẫy đã không ngừng phát triển; bộ mặt thôn,

làng có nhiều khởi sắc. Nhân dân đã xóa bỏ được lối sống “du canh du cư”. CSHT

phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân từng bước được hoàn thiện. Tiềm năng và

thế mạnh của huyện từng bước được khai thác và phát huy có hiệu quả; đời sống

vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được cải thiện và nâng cao. Tuy

nhiên, với đặc thù là một huyện miền núi của tỉnh, dân số chủ yếu là đồng bào các

dân tộc thiểu số chiếm hơn 60% dân số toàn huyện. Kinh tế chủ yếu là dựa vào

nông nghiệp, CSVC KT hạ tầng chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu của người dân. Việc

nghiên cứu để đánh giá sự phát triển kinh tế của Kon Rẫy trong tiến trình chung của

tỉnh Kon Tum là quan trọng, cần thiết.

2

Là địa phương nằm giữa hai vùng kinh tế động lực của tỉnh là huyện Kon

Plông và thành phố Kon Tum, Kon Rẫy có nhiều tiềm năng, điều kiện để phát triển

du lịch và các loại hình dịch vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, du lịch cộng đồng…

Sở hữu nhiều cảnh quan thiên nhiên đa dạng, nguyên sơ cùng bề dày văn hóa, lịch

sử, trong những năm gần đây, ngành du lịch của huyện đã có nhiều đóng góp đáng

kể vào sự phát triển kinh tế - xã hội và đang khẳng định vai trò vị trí của mình vào

GDP của huyện. Bên cạnh đó, hiện nay du lịch là loại hình dịch vụ, ngành công

nghiệp không khói, đang được địa phương quan tâm, đầu tư xây dựng và phát triển

với nhiều loại hình du lịch. Việc lựa chọn phương hướng phát triển du lịch phù hợp

với tiềm năng về tài nguyên du lịch phong phú, tạo ra các sản phẩm du lịch có khả

năng cạnh tranh để thu hút khách du lịch là hết sức cần thiết và cấp bách. Tuy

nhiên, công trình nghiên cứu tìm hiểu về ngành du lịch huyện Kon Rẫy chưa nhiều.

Hầu hết các công trình đã nghiên cứu mới chỉ đề cập đến một mảng của ngành du

lịch huyện Kon Rẫy chứ chưa đi sâu nghiên cứu hệ thống về kinh tế du lịch - dịch

vụ từ khi thành lập huyện đến nay. Vấn đề này vẫn đang còn là một khoảng trống

cần được tiếp tục quan tâm và nghiên cứu để đánh giá thực tiễn đưa ra các bài học

cần thiết cho sự phát triển của địa phương.

Bản thân tôi hiện đang công tác ở một trường THPT trên địa bàn huyện Kon Rẫy,

được chứng kiến sự đổi thay phát triển từng ngày của huyện nhà. Làm sao để khai thác

hết thế mạnh của huyện, phát triển kinh tế du lịch gắn với giữ gìn, khôi phục và phát

huy các bản sắc văn hóa dân tộc trên địa bàn huyện, thúc đẩy ngành du lịch của huyện

phát triển nhanh và bền vững; góp phần làm tăng thu nhập cho xã hội, cải thiện và

nâng cao đời sống của người dân; tăng tiềm lực kinh tế, quốc phòng - an ninh trên địa

bàn? Giải pháp nào đánh thức các tiềm năng du lịch của huyện Kon Rẫy còn đang

“ngủ quên”?. Do đó, việc nghiên cứu còn giúp tôi có thể vận dụng các kết quả này vào

giảng dạy để nâng cao nhận thức cho học sinh, để đề xuất với các cấp các bài học kinh

nghiệm trong việc chỉ đạo để đưa ngành du lịch phát triển và đáp ứng các vấn đề mục

tiêu xây dựng kinh tế của huyện, góp phần khai thác được các tiềm năng du lịch phong

phú của huyện Kon Rẫy. Từ đó, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, đưa huyện Kon

Rẫy ngày càng phát triển bền vững.

Xuất phát từ tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu, tôi chọn đề tài: “Kinh tế du

lịch - dịch vụ huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum (2002 - 2020)” làm luận văn thạc sĩ.

2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu

Nghiên cứu lịch sử địa phương hiện nay là mảng đề tài được các nhà nghiên

cứu lịch sử đặc biệt quan tâm, nhằm mục đích tìm hiểu nghiên cứu một cách toàn

diện về quá trình xây dựng, đấu tranh bảo vệ đất nước trong suốt chiều dài lịch sử,