Khảo sát đặc điểm chụp cắt lớp vi tính của thuyên tắc động mạch phổi cấp và mối liên quan với huyết

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

HÀ DUY BÌNH

KHẢO SÁT ĐẶC ĐIỂM CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH CỦA

THUYÊN TẮC ĐỘNG MẠCH PHỔI CẤP VÀ MỐI LIÊN

QUAN VỚI HUYẾT KHỐI TĨNH MẠCH SÂU CHI DƯỚI

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

.

.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

HÀ DUY BÌNH

KHẢO SÁT ĐẶC ĐIỂM CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH CỦA

THUYÊN TẮC ĐỘNG MẠCH PHỔI CẤP VÀ MỐI LIÊN

QUAN VỚI HUYẾT KHỐI TĨNH MẠCH SÂU CHI DƯỚI

NGÀNH: ĐIỆN QUANG VÀ Y HỌC HẠT NHÂN

(CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH)

MÃ SỐ: 8720111

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS. TS. TRẦN MINH HOÀNG

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

.

.

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các tài liệu trích

dẫn theo các nguồn đã công bố. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực

và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.

Tác giả luận văn

Hà Duy Bình

.

.

i

MỤC LỤC

Trang

Lời cam đoan................................................................................................................i

Mục lục........................................................................................................................ii

Danh mục các từ viết tắt..............................................................................................v

Danh mục đối chiếu thuật ngữ Anh-Việt ..................................................................vii

Danh mục các bảng ................................................................................................. viii

Danh mục các hình.....................................................................................................ix

Danh mục các sơ đồ ...................................................................................................xi

Danh mục các biểu đồ ...............................................................................................xii

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU..................................................................3

1.1. Giới thiệu về thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch ................................................3

1.2. Nhắc lại giải phẫu.............................................................................................3

1.3. Yếu tố nguy cơ của thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch ....................................11

1.4. Diễn tiến từ huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới đến thuyên tắc phổi cấp ......11

1.5. Chiến lược chẩn đoán và điều trị thuyên tắc phổi cấp ...................................13

1.6. Cắt lớp vi tính trong thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch...................................15

1.7. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước ....................................................26

CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...................28

2.1. Thiết kế nghiên cứu........................................................................................28

2.2. Đối tượng nghiên cứu.....................................................................................28

2.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu..................................................................28

2.4. Cỡ mẫu của nghiên cứu..................................................................................28

.

.

i

2.5. Chụp cắt lớp vi tính động mạch phổi kết hợp tĩnh mạch chi dưới.................28

2.6. Các biến số thu thập .......................................................................................30

2.7. Phương pháp và công cụ đo lường, thu thập số liệu ......................................36

2.8. Quy trình nghiên cứu......................................................................................37

2.9. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu .........................................................37

2.10. Đạo đức trong nghiên cứu..............................................................................37

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..............................................................39

3.1. Đặc điểm cơ bản của mẫu nghiên cứu ...........................................................39

3.2. Đặc điểm hình ảnh của thuyên tắc phổi cấp trên cắt lớp vi tính ....................42

3.3. Phân bố giải phẫu của huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới, mối quan hệ giữa vị

trí giải phẫu của huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới và sự hiện diện của thuyên

tắc phổi cấp.....................................................................................................47

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN ......................................................................................52

4.1. Đặc điểm cơ bản của mẫu nghiên cứu ...........................................................52

4.2. Đặc điểm hình ảnh của thuyên tắc phổi cấp trên cắt lớp vi tính ....................54

4.3. Phân bố giải phẫu của huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới, mối quan hệ giữa vị

trí giải phẫu của huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới và sự hiện diện của thuyên

tắc phổi cấp.....................................................................................................65

4.4. Những hạn chế của nghiên cứu ......................................................................69

KẾT LUẬN..............................................................................................................71

KIẾN NGHỊ.............................................................................................................73

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

Phụ lục 1: Bản biến số thu thập

Phụ lục 2: Danh sách bệnh nhân tham gia nghiên cứu

.

.

Phụ lục 3: Giấy chấp thuận của hội đồng đạo đức trong nghiên cứu y sinh của Đại

học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh

Phụ lục 4: Kết luận của hội đồng đánh giá luận văn

Phụ lục 5: Bản nhận xét của người phản biện 1 và 2

Phụ lục 6: Giấy xác nhận đã bổ sung, sửa chữa luận văn theo ý kiến hội đồng đánh

giá luận văn

.

.

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

TIẾNG VIỆT

(P) Phải

(T) Trái

CLVT Cắt lớp vi tính

ĐM Động mạch

HKTM Huyết khối tĩnh mạch

HKTMS Huyết khối tĩnh mạch sâu

HKTMSCD Huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới

PQ Phế quản

RLCNTP Rối loạn chức năng thất phải

SA Siêu âm

SATM Siêu âm tĩnh mạch

TDMP Tràn dịch màng phổi

TM Tĩnh mạch

TMCD Tĩnh mạch chi dưới

TMChD Tĩnh mạch chủ dưới

TTHKTM Thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch

TTP Thuyên tắc phổi

.

.

i

TIẾNG ANH

CI Confidence interval

CTPA Computed tomography pulmonary angiography

CTV Computed tomography venography

CTVPA Combined computed tomography venography and pulmonary

angiography

DECT Dual-energy computed tomography

LPA Left pulmonary artery

MDCT Multidetector computed tomography

MSCT Multislice computer tomography

MRV Magnetic resonance venography

OR Odds ratio

RPA Right pulmonary artery

RV/LV Right ventricle–to–left ventricle diameter ratio

PACS Picture archiving and communication systems

VEGF Vascular endothelial growth factor

.

.

i

DANH MỤC ĐỐI CHIẾU THUẬT NGỮ ANH-VIỆT

Tiếng Anh Tiếng Việt

By-pass Cầu nối động mạch

Confidence interval Khoảng tin cậy

Clot burden quantification Định lượng gánh nặng huyết khối

Combined computed tomography

venography and pulmonary angiography

Kết hợp chụp động mạch phổi và chụp

tĩnh mạch bằng cắt lớp vi tính

Computed tomography pulmonary

angiography

Chụp cắt lớp vi tính động mạch phổi

Computed tomography venography Chụp cắt lớp vi tính tĩnh mạch

Dual-energy computed tomography Chụp cắt lớp vi tính hai mức năng

lượng

Left pulmonary artery Động mạch phổi trái

Multidetector computed tomography Chụp cắt lớp vi tính đa dãy đầu dò

Multislice computer tomography Chụp cắt lớp vi tính đa lát cắt

Odds ratio Tỉ số số chênh

Picture archiving and communication

systems

Hệ thống lưu trữ và truyền hình ảnh

Right pulmonary artery Động mạch phổi phải

Vaso vasorum Mạch máu nuôi thành mạch

Vascular endothelial growth factor Yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu

.

.