Khảo sát đặc điểm âm lời nói của trẻ có rối loạn âm lời nói ở một số tỉnh phía bắc việt nam

ư

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

-----------------

PHẠM THỊ VẤN

KHẢO SÁT ĐẶC ĐIỂM ÂM LỜI NÓI CỦA TRẺ

CÓ RỐI LOẠN ÂM LỜI NÓI Ở MỘT SỐ TỈNH PHÍA BẮC

VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT Y HỌC

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

.

.

MỤC LỤC

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

-----------------

PHẠM THỊ VẤN

KHẢO SÁT ĐẶC ĐIỂM ÂM LỜI NÓI CỦA TRẺ

CÓ RỐI LOẠN ÂM LỜI NÓI Ở MỘT SỐ TỈNH PHÍA BẮC

VIỆT NAM

NGÀNH: KỸ THUẬT PHỤC HỒI CHỨC NĂNG

MÃ SỐ: 8720603

LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT Y HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

1. TS. VÕ NGUYÊN TRUNG

2. TS. PHẠM THỊ BỀN

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2021

.

.

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi,

được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Võ Nguyên Trung, TS. Phạm

Thị Bền và GS. TS. Sharynne McLeod. Các số liệu, những kết luận nghiên cứu

được trình bày trong luận văn này hoàn toàn trung thực và chưa được công bố dưới

bất kỳ hình thức hay công trình nghiên cứu khoa học nào.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan này.

Tác giả luận văn

Phạm Thị Vấn

.

.

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT................................................... i

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TIẾNG ANH...................................................ii

DANH MỤC BẢNG.................................................................................................. iv

DANH MỤC BIỂU ĐỒ.............................................................................................. v

DANH MỤC SƠ ĐỒ ................................................................................................. vi

ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................................ 1

Chương 1. NGHIÊN CỨU TỔNG QUAN.............................................................. 3

1.1. Tiếng Việt và tiếng Việt phương ngữ Bắc ......................................................... 3

1.2. Sự lĩnh hội lời nói của trẻ em ............................................................................. 4

1.3. Rối loạn âm lời nói ở trẻ em............................................................................... 7

1.4. Đánh giá lời nói của trẻ nói tiếng Việt ............................................................. 19

Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................... 21

2.1. Thiết kế nghiên cứu .......................................................................................... 21

2.2. Đối tượng nghiên cứu....................................................................................... 21

2.3. Thời gian và địa điểm thu thập dữ liệu............................................................. 22

2.4. Cỡ mẫu của nghiên cứu.................................................................................... 23

2.5. Các biến số nghiên cứu..................................................................................... 24

2.6. Phương pháp và công cụ thu thập dữ liệu ........................................................ 27

2.7. Quy trình nghiên cứu........................................................................................ 29

2.8. Phương pháp phân tích dữ liệu......................................................................... 35

2.9. Độ tin cậy ......................................................................................................... 37

2.10. Đạo đức nghiên cứu.......................................................................................... 37

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................................. 39

3.1. Thông tin nhân khẩu học của các trẻ, cha mẹ trẻ và giao tiếp của trẻ trong

nghiên cứu ........................................................................................................ 39

3.2. Phần trăm âm vị đúng....................................................................................... 42

3.3. Quy trình âm vị................................................................................................. 53

.

.

3.4. Vốn âm vị ......................................................................................................... 55

3.5. Ảnh hưởng của các yếu tố nhân khẩu học........................................................ 56

Chương 4. BÀN LUẬN........................................................................................... 60

4.1. Phần trăm âm vị đúng....................................................................................... 63

4.2. Quy trình âm vị................................................................................................. 67

4.3. Vốn âm vị ......................................................................................................... 68

4.4. Ảnh hưởng của tuổi, giới tính và tình trạng kinh tế xã hội. ............................. 69

4.5. Điểm mạnh và các hạn chế của nghiên cứu ..................................................... 71

KẾT LUẬN.............................................................................................................. 73

KIẾN NGHỊ............................................................................................................. 75

DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

.

.

i

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT

Chữ cái viết tắt Tên đầy đủ tiếng Việt

ĐH Đại học

RLALN Rối loạn âm lời nói

THCS Trung học cơ sở

THPT Trung học phổ thông

.

.

ii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TIẾNG ANH

Chữ cái viết tắt Tên đầy đủ tiếng Anh Dịch sang tiếng Việt

CAS Childhood Apraxia of Speech Mất điều khiển hữu ý lời nói

DEAP Diagnostic Evaluation of

Articulation and Phonology

Thang lượng giá chẩn đoán

phát âm và âm vị học

ICF-CY International Classification of

Functioning, Disability and

Health-Children and Youth

Version

Bảng phân loại quốc tế về

chức năng, khuyết tật và sức

khoẻ-phiên bản trẻ em và

thanh thiếu niên

ICS-VN Intelligibility in Context Scale:

Vietnamese

Thang đo tính dễ hiểu theo

ngữ cảnh tiếng Việt

IQR Interquartile range Khoảng tứ phân vị

M Mean Điểm trung bình

N, n Number (number) Số lượng

OMA Oral Motor Assessment Lượng giá vận động vùng

miệng

PCC Percentage of Consonants

Correct

Phần trăm phụ âm đúng

PEDS Parents’ Evaluation of

Developmental Status

Đánh giá của phụ huynh về

tình trạng phát triển

PFCC Percentage of Final Consonants

Correct

Phần trăm phụ âm cuối đúng

PICC Percentage of Initial Consonants

Correct

Phần trăm phụ âm đầu đúng

PPC Percentage of Phonemes Correct Phần trăm âm vị đúng

PSVC Percentage of Semivowels

Correct

Phần trăm bán nguyên âm

đúng

.

.

iii

PTC Percentage of Tones Correct Phần trăm thanh điệu đúng

PVC Percentage of

Vowels/Diphthongs Correct

Phần trăm nguyên âm đúng

SD Standard Deviation Độ lệch chuẩn

VSA Vietnamese Speech Assessment Bộ trắc nghiệm Đánh giá lời

nói Việt

.

.

iv

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1. Các biến số nghiên cứu của đề tài ............................................................ 24

Bảng 3.1. Thông tin nhân khẩu học và giao tiếp của trẻ em tham gia nghiên cứu ... 39

Bảng 3.2. Thông tin nhân khẩu học của cha mẹ ....................................................... 41

Bảng 3.3. Phần trăm phụ âm, nguyên âm, thanh điệu đúng của các trẻ có rối loạn

âm lời nói trong nghiên cứu ............................................................................. 42

Bảng 3.4. Phần trăm phụ âm đầu, phụ âm cuối và bán nguyên âm đúng theo tuổi của

các trẻ có rối loạn âm lời nói............................................................................ 43

Bảng 3.6. Độ chính xác phát âm phụ âm đầu của trẻ................................................ 45

Bảng 3.7. Độ chính xác của phụ âm cuối và bán nguyên của trẻ............................. 50

Bảng 3.8. Độ chính xác nguyên âm của trẻ .............................................................. 51

Bảng 3.9. Độ chính xác phát âm thanh điệu của trẻ.................................................. 53

Bảng 3.10. Tổng hợp các quy trình âm vị của trẻ trong nghiên cứu......................... 54

Bảng 3.11. Số lượng và tần suất phụ âm, bán nguyên âm, nguyên âm và thanh điệu

của các trẻ trong nghiên cứu............................................................................. 55

Bảng 3.12. Ảnh hưởng của giới tính tới PCC, PVC, PTC, PSVC............................ 56

Bảng 3.13. Mối tương quan giữa tình trạng kinh tế xã hội với tỉ lệ phần trăm đúng

của các âm vị .................................................................................................... 59

.

.

v

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1. Phân bố trẻ theo nhóm tuổi và giới...................................................... 40

Biểu đồ 3.2. Mối tương quan giữa PCC và tuổi của trẻ (theo tháng) ....................... 57

Biểu đồ 3.3. Mối tương quan giữa PVC và tuổi của trẻ (theo tháng)....................... 57

Biểu đồ 3.4. Mối tương quan giữa PTC và tuổi của trẻ (theo tháng)........................ 58

Biểu đồ 3.5. Mối tương quan giữa PSVC và tuổi của trẻ (theo tháng)..................... 58

.

.

vi

DANH MỤC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 1.1. Phân loại RLALN ................................................................................... 10

Sơ đồ 2.1. Quy trình thu thập dữ liệu....................................................................... 34

.

.