Khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngaanhangf Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Hùng Vương

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN ĐỨC LỄ

KHẢ NĂNG TIẾP CẬN TÍN DỤNG CỦA CÁC

DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN

VIỆT NAM CHI NHÁNH HÙNG VƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN ĐỨC LỄ

KHẢ NĂNG TIẾP CẬN TÍN DỤNG CỦA CÁC

DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP NGÂN HÀNG

THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN

VIỆT NAM CHI NHÁNH HÙNG VƯƠNG

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế

Mã số: 8.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ YẾN

THÁI NGUYÊN - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của tôi. Số liệu và

kết quả nghiên cứu là trung thực và chưa từng được sử dụng trong bất cứ luận

văn, luận án nào.

Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đều

đã được cám ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ

nguồn gốc.

Thái Nguyên, ngày 12 tháng 12 năm 2017

Học viên thực hiện

Nguyễn Đức Lễ

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn này, trước tiên tôi xin chân thành cảm ơn Ban

Giám hiệu Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên, các

thầy cô giáo đã trực tiếp truyền thụ, trang bị cho tôi những kiến thức cơ bản

và những định hướng đúng đắn trong học tập và tu dưỡng đạo đức, tạo tiền

đề tốt để tôi học tập và nghiên cứu.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Nguyễn Thị Yến đã

dành nhiều thời gian và tâm huyết, tận tình hướng dẫn chỉ bảo cho tôi trong

suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, các Phòng ban, nhân viên

tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh Hùng Vương

đã cung cấp những thông tin cần thiết và giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên

cứu và thực hiện đề tài.

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân và bạn bè đã

quan tâm giúp đỡ, động viên và tạo điều kiện cho tôi trong học tập, tiến hành

nghiên cứu và hoàn thành đề tài này.

Xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, ngày 12 tháng 12 năm 2017

Học viên thực hiện

Nguyễn Đức Lễ

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN................................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN.....................................................................................................ii

MỤC LỤC.........................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................. vii

DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................viii

DANH MỤC CÁC HÌNH................................................................................... ix

MỞ ĐẦU............................................................................................................ 1

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu.................................................................. 1

2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................ 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..................................................................... 3

4. Ý nghĩa khoa học của đề tài.............................................................................. 3

5. Kết cấu của đề tài............................................................................................. 4

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ KHẢ NĂNG TIẾP

CẬN TÍN DỤNG CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ......................................................................... 5

1.1. Cơ sở lý luận về khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp nhỏ và

vừa tại ngân hàng thương mại cổ phần.................................................................. 5

1.1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa....................... 5

1.1.2. Tiếp cận tín dụng ngân hàng thương mại đối với doanh nghiệp

nhỏ và vừa ....................................................................................................... 13

1.1.3. Vai trò của tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa ............... 18

1.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh

nghiệp nhỏ và vừa ............................................................................................. 22

1.2. Cơ sở thực tiễn về khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp nhỏ

và vừa đối với các ngân hàng thương mại trên thế giới và ở Việt Nam................. 26

1.2.1. Kinh nghiệm của các nước trên thế giới .................................................... 26

1.2.2. Kinh nghiệm của các địa phương trong nước và của các ngân hàng thương

mại cổ phần trong việc tăng khả năng tiếp cận tín dụng của các DNNVV .................. 29

1.2.3. Bài học kinh nghiệm ................................................................................ 31

iv

Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.................................................. 33

2.1. Câu hỏi nghiên cứu ..................................................................................... 33

2.2. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 33

2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ................................................................ 33

2.2.2. Phương pháp xử lý thông tin..................................................................... 35

2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu .................................................................. 35

2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ....................................................................... 36

Chương 3. THỰC TRẠNG KHẢ NĂNG TIẾP CẬN TÍN DỤNG CỦA

CÁC DNNVV TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN

VIỆT NAM - CHI NHÁNH HÙNG VƯƠNG.................................................. 37

3.1. Đặc điểm cơ bản của ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát

triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ........................................................... 37

3.1.1. Số lượng các ngân hàng thương mại cổ phần tại tỉnh Phú Thọ.................... 37

3.1.2. Lịch sử hình thành ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển

Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương ................................................................... 37

3.1.3. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và mô hình tổ chức của BIDV - chi

nhánh Hùng Vương ........................................................................................... 39

3.1.4. Nguồn nhân lực BIDV - chi nhánh Hùng Vương ....................................... 43

3.1.5. Mạng lưới hoạt động và cơ sở vật chất BIDV - chi nhánh Hùng Vương...... 43

3.2. Kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV - chi nhánh Hùng Vương............... 45

3.2.1. Hoạt động huy động vốn của BIDV - chi nhánh Hùng Vương .................... 45

3.2.2. Hoạt động tín dụng của BIDV - chi nhánh Hùng Vương ............................ 48

3.2.3. Chất lượng hoạt động tín dụng của BIDV - chi nhánh Hùng Vương ........... 50

3.2.4. Thị phần tín dụng của BIDV - chi nhánh Hùng Vương .............................. 51

3.2.5. Quản lý dịch vụ tín dụng ngân hàng của BIDV - chi nhánh Hùng Vương ......... 51

3.2.6. Kết quả kinh doanh của BIDV - chi nhánh Hùng Vương............................ 52

3.2.7. Những thuận lợi, tồn tại, hạn chế trong hoạt động tín dụng của ngân

hàng BIDV - chi nhánh Hùng Vương ................................................................. 53

3.3. Tình hình phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại tỉnh Phú Thọ ............... 55

v

3.4. Thực trạng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng

thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hùng Vương............ 56

3.4.1. Mức độ tiếp cận vốn ngân hàng của doanh nghiệp nhỏ và vừa tại tỉnh

Phú Thọ ............................................................................................................ 56

3.4.2. Khả năng tiếp cận vốn ngân hàng của DNNVV đối với ngân hàng

BIDV - chi nhánh Hùng Vương.......................................................................... 58

3.4.3. Mức độ tuân thủ các điều kiện và nguyên tắc về vay vốn tại ngân hàng

BIDV - chi nhánh Hùng Vương.......................................................................... 64

3.4.4. Mức độ hài lòng của DNNVV khi vay vốn tại BIDV - chi nhánh

Hùng Vương .................................................................................................... 65

3.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận tín dụng của các DNNVV

tại ngân hàng BIDV - chi nhánh Hùng Vương .................................................... 69

3.5.1. Từ phía các doanh nghiệp nhỏ và vừa ....................................................... 69

3.5.2. Từ phía ngân hàng thương mại BIDV - chi nhánh Hùng Vương ................. 70

3.5.3. Các cơ chế thuộc về chính sách nhà nước.................................................. 70

3.6. Đánh giá chung về khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp nhỏ

và vừa ............................................................................................................... 71

3.6.1. Những thuận lợi ....................................................................................... 71

3.6.2. Những khó khăn....................................................................................... 72

3.7. Những tồn tại, bất cập và nguyên nhân......................................................... 73

Chương 4. GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY KHẢ NĂNG TIẾP CẬN TÍN

DỤNG CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI BIDV - CHI

NHÁNH HÙNG VƯƠNG................................................................................ 75

4.1. Quan điểm, định hướng, mục tiêu tiếp cận tín dụng của các DNNVV tại

BIDV - chi nhánh Hùng Vương.......................................................................... 75

4.1.1. Quan điểm tiếp cận tín dụng của các DNNVV tại BIDV - chi nhánh

Hùng Vương ..................................................................................................... 75

4.1.2. Định hướng, mục tiêu tiếp cận tín dụng của các DNNVV tại BIDV -

chi nhánh Hùng Vương...................................................................................... 75

vi

4.2. Giải pháp tiếp cận tín dụng của các DNNVV tại BIDV - chi nhánh

Hùng Vương .................................................................................................... 76

4.2.1. Nhóm giải pháp cụ thể cho việc tăng khả năng tiếp cận tín dụng của

các DNNVV...................................................................................................... 76

4.2.2. Nhóm giải pháp mang tính bổ trợ.............................................................. 81

KẾT LUẬN...................................................................................................... 85

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 88

PHỤ LỤC

vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ABBANK : Ngân hàng TMCP An Bình

Agribank : Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

BIDV : Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển

CCF : Quỹ tín dụng nhân dân Trung ương

DN : Doanh nghiệp

DNNVV : Doanh nghiệp nhỏ và vừa

LienVietPostBank : Ngân hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt

Martimebank : Ngân hàng TMCP Hàng Hải

NHTM : Ngân hàng thương mại

Sacombank : Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín

Techcombank : Ngân hàng TMCP kỹ thương

TMCP : Thương mại cổ phần

VBSP : Ngân hàng chính sách xã hội

VDB : Ngân hàng phát triển

VIB : Ngân hàng TMCP quốc tế

Vietcombank : Ngân hàng TMCP ngoại thương

viii

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1: Tiêu chí phân loại DNNVV của World Bank.......................... 5

Bảng 1.2: Tiêu chí phân loại DNNVV tại một số quốc gia...................... 6

Bảng 1.3: Tiêu chí phân loại doanh nghiệp.............................................. 8

Bảng 3.1: Cơ cấu nguồn vốn của BIDV - chi nhánh Hùng Vương

giai đoạn 2014-2016............................................................... 46

Bảng 3.2: Dư nợ tín dụng tại BIDV - chi nhánh Hùng Vương giai

đoạn 2014 - 2016.................................................................... 48

Bảng 3.3: Chất lượng tín dụng của BIDV - chi nhánh Hùng

Vương giai đoạn 2014 - 2016 ................................................ 50

Bảng 3.4: Thu dịch vụ ròng tại BIDV - chi nhánh Hùng Vương

giai đoạn 2014-2016............................................................... 52

Bảng 3.5: Kết quả kinh doanh tại BIDV - chi nhánh Hùng Vương

giai đoạn 2014-2016............................................................... 53

Bảng 3.6: Số lượng DNNVV trên địa bàn Phú Thọ có nhu cầu vay

vốn giai đoạn 2014 - 2016...................................................... 56

Bảng 3.7: Số DNNVV đuợc đáp ứng nhu cầu vốn trên địa bàn Phú

Thọ giai đoạn 2014 - 2016 ..................................................... 57

Bảng 3.8: Số DNNVV đuợc tiếp cận tín dụng tại BIDV - chi

nhánh Hùng Vương giai đoạn 2014 - 2016............................ 58

Bảng 3.9: Số lượng DNNVV đuợc tiếp cận tín dụng phân theo

ngành nghề giai đoạn 2014 - 2016......................................... 59

Bảng 3.10: Số lượng dư nợ tín dụng của các DNNVV được tiếp cận

tín dụng phân theo ngành nghề giai đoạn 2014 - 2016.......... 59

Bảng 3.11: Dư nợ cho vay DNNVV tại ngân hàng BIDV - chi

nhánh Hùng Vương giai đoạn 2014 - 2016............................ 60