Khả năng cạnh tranh của một DN trong nền KTTT

LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §H Kinh

tÕ Quèc d©n

Môc lôc

Lêi më ®Çu.........................................................................................................................

Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét

doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ..............................................

I. C¹nh tranh vµ vai trß cña nã trong nÒn kinh tÕ quèc d©n............................

1. Quan niÖm vÒ c¹nh tranh..................................................................................

2. Vai trß cña c¹nh tranh......................................................................................

II. Kh¸i niÖm vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp trong nÒn

kinh tÕ thÞ trêng ....................................................................................................

1. Kh¸i niÖm vÒ c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng cña mét doanh nghiÖp.........................

2. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong nÒn

kinh tÕ thÞ trêng......................................................................................................

3. C¸c c«ng cô sö dông ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp....

4. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp........................

III. Néi dung ho¹t ®éng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng............

1. Nghiªn cøu thÞ trêng, x¸c ®Þnh ®èi thñ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp..........

2. Nghiªn cøu tiÒm n¨ng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp................

3. X¸c ®Þnh môc tiªu c¹nh tranh cña doanh nghiÖp.............................................

4. LËp c¸c chiÕn lîc c¹nh tranh cho doanh nghiÖp.............................................

5. Tæ chøc thùc hiÖn c¸c chiÕn lîc c¹nh tranh....................................................

Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Bãng

®Ìn PhÝch níc R¹ng §«ng..............................................................................

I. Kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch níc R¹ng §«ng .................................

1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn........................................................................

2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô, c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña c«ng ty...............................

3. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh (1998 2003) – ..................................

II. Thùc tr¹ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch níc R¹ng

§«ng trªn thÞ trêng...............................................................................................

1. §Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu cã ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh

tranh cña c«ng ty trªn thÞ trêng.............................................................................

Sinh viªn: Lª Quèc Uy

Líp: Th¬ng m¹i 42B

LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §H Kinh

tÕ Quèc d©n

2. Thùc tr¹ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch níc R¹ng

§«ng........................................................................................................................

3. C¸c ®èi thñ c¹nh tranh chÝnh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch níc R¹ng §«ng

trªn thÞ trêng...........................................................................................................

III. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch níc R¹ng

§«ng nh÷ng n¨m qua...........................................................................................

1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc.......................................................................................

2. Nh÷ng tån t¹i, yÕu kÐm vµ nguyªn nh©n...........................................................

Ch¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh

tranh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch níc R¹ng §«ng.....................

I. Ph¬ng híng ph¸t triÓn cña c«ng ty tõ nay ®Õn n¨m 2010.............................

II. Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty

Bãng ®Ìn PhÝch níc R¹ng §«ng .........................................................................

1. X©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn thÞ trêng thÝch hîp.............................................

2. T¨ng cêng c«ng t¸c khuyÕch tr¬ng s¶n phÈm vµ kÝch thÝch tiªu thô................

3. N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm ................................................

4. Tæ chøc vµ qu¶n lý cã hiÖu qu¶ m¹ng líi tiªu thô s¶n phÈm ..........................

5. Nghiªn cøu ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó x¸c ®Þnh chiÕn lîc c¹nh tranh cña doanh

nghiÖp ....................................................................................................................

6. X©y dùng chÝnh s¸ch gi¸ hîp lý.........................................................................

7. T¨ng cêng c¸c ho¹t ®éng dÞch vô......................................................................

8. T¨ng cêng ®Çu t cho ®µo t¹o, khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ, kü n¨ng qu¶n

lý..............................................................................................................................

9. X©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn th¬ng hiÖu doanh nghiÖp còng nh c¸c s¶n

phÈm cña c«ng ty....................................................................................................

III. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ níc vµ Bé C«ng nghiÖp................................

1. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ níc .....................................................................

2. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi Bé C«ng nghiÖp.........................................................

KÕt luËn......................................................................................................................................

Danh môc tµi liÖu tham kh¶o..............................................................................

Sinh viªn: Lª Quèc Uy

Líp: Th¬ng m¹i 42B

LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §H Kinh

tÕ Quèc d©n

Lêi më ®Çu

ChÝnh s¸ch ®æi míi më cöa nÒn kinh tÕ, xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung quan

liªu bao cÊp chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng ®· lµm cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam

chuyÓn biÕn m¹nh mÏ. Trong ®iÒu kiÖn níc ta hiÖn nay, khi mµ nÒn kinh tÕ

hµng ho¸ ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh, sù c¹nh tranh ngµy cµng trë nªn gay g¾t,

quyÕt liÖt th× sù ®øng v÷ng vµ kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña mét doanh nghiÖp trªn thÞ

trêng lµ mét ®iÒu cùc kú khã kh¨n.

BÊt cø mét doanh nghiÖp nµo khi tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh

doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng ®Òu ph¶i chÞu t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ

kh¸ch quan, trong ®ã cã quy luËt c¹nh tranh. Theo quy luËt nµy, mçi doanh

nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc trªn thÞ trêng th× ph¶i kh«ng ngõng nç lùc

¸p dông khoa häc kü thuËt ®Ó n©ng cao chÊt lîng, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm…

Cã nh vËy, doanh nghiÖp míi thu hót ®îc kh¸ch hµng ®ång thêi chiÕn th¾ng ®îc

c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ trêng. V× vËy, vÊn ®Ò n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh

tranh cña doanh nghiÖp ®· trë thµnh mét vÊn ®Ò quan träng hµng ®Çu mµ bÊt cø

doanh nghiÖp nµo còng ph¶i quan t©m.

Víi ý nghÜa ®ã vµ sau mét thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch

níc R¹ng §«ng, t«i ®· chän vµ hoµn thµnh luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh víi ®Ò

tµi: “Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty

Bãng ®Ìn PhÝch níc R¹ng §«ng”.

Néi dung luËn v¨n ®îc chia lµm 3 ch¬ng:

• Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét doanh

nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.

• Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch n￾íc R¹ng §«ng.

• Ch¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh

cña c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch níc R¹ng §«ng.

Xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña TS. Phan Tè Uyªn vµ c¸c

c« chó, anh chÞ trong c«ng ty Bãng ®Ìn PhÝch níc R¹ng §«ng ®Æc biÖt lµ Phßng

thÞ trêng ®· gióp ®ì t«i hoµn thµnh bµi viÕt nµy.

Sinh viªn: Lª Quèc Uy

Líp: Th¬ng m¹i 42B

LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §H Kinh

tÕ Quèc d©n

Ch¬ng 1

Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét

doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng

I. C¹nh tranh vµ vai trß cña nã trong nÒn kinh tÕ quèc d©n

1. Quan niªm vÒ c¹nh tranh

Bíc vµo thêi ®¹i kinh tÕ tri thøc, tõ v¨n ho¸ tíi t tëng cña toµn thÕ giíi tÊt

sÏ thay ®æi lín vµ s©u s¾c cha tõng thÊy. Theo ®ã, lý luËn vÒ kinh tÕ còng cã xu

thÕ ph¸t triÓn míi, ®ång thêi lý luËn c¹nh tranh còng cã bíc ph¸t triÓn míi.

Lý luËn kinh tÕ truyÒn thèng lµ c¬ së lý luËn trong nÒn kinh tÕ c«ng

nghiÖp, do ®ã nã mang ®Æc ®iÓm cña thêi ®¹i kinh tÕ c«ng nghiÖp. Kinh tÕ c«ng

nghiÖp lÊy s¶n xuÊt vËt chÊt vµ n¨ng lîng lµm träng t©m, c¸c ngµnh phÇn lín lµ

nh÷ng ngµnh sö dông nhiÒu t b¶n, lµ nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp gia c«ng cã quy

m« lín vµ c«ng nghiÖp nÆng.

Theo quan ®iÓm cña nhµ kinh tÕ häc næi tiÕng ngêi Anh Alfred Masshall,

nÒn kinh tÕ thêi ®¹i nµy c©n ®èi, æn ®Þnh, do ®ã mµ cã trËt tù, cã thÓ dù ®o¸n ®-

îc. Trong nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp s¶n xuÊt cã khuynh híng lÆp ®i lÆp l¹i, c¹nh

tranh cã nghÜa lµ ph¶i lµm cho s¶n phÈm cã chÊt lîng cao, gi¸ rÎ. Do ®ã, ph¶i

c¶i tiÕn chÊt lîng, h¹ gi¸ thµnh, ®i ®Õn giíi h¹n cuèi cïng lµ gi¸ thµnh t¨ng lªn

hoÆc lîi nhuËn gi¶m xuèng.

Lý luËn kinh tÕ truyÒn thèng cho r»ng loµi ngêi sèng trong mét thÕ giíi

khan hiÕm tµi nguyªn, tÝnh chÊt khan hiÕm tµi nguyªn biÓu hiÖn ë chç thï lao

gi¶m dÇn. Quy luËt thï lao gi¶m dÇn khiÕn mäi ngêi cã quan ®iÓm bi quan ®èi

víi mong ®îi kinh tÕ t¨ng trëng bÒn v÷ng vµ liªn tôc. Trong nÒn kinh tÕ tri thøc

th× thï lao t¨ng dÇn. Nhµ kinh tÕ häc ngêi Mü W.B Arthur cho r»ng thï lao t¨ng

dÇn ph¶n ¸nh xu híng sau: DÉn ®Çu th× l¹i dÉn ®Çu h¬n n÷a, mÊt lîi thÕ th× sÏ

mÊt lîi thÕ h¬n n÷a.

¤ng tæ cña lý luËn kinh tÕ ph¬ng T©y, Adam Smith cho r»ng c¹nh tranh

cã thÓ lµm gi¶m chi phÝ vµ gi¸ c¶ s¶n phÈm, tõ ®ã khiÕn cho toµn bé x· héi ®îc

Sinh viªn: Lª Quèc Uy

Líp: Th¬ng m¹i 42B

LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §H Kinh

tÕ Quèc d©n

lîi do n¨ng suÊt cña c¸c doanh nghiÖp t¨ng lªn t¹o ra. H¬n 200 n¨m sau thêi

Adam Smith, quan ®iÓm cho r»ng c¹nh tranh cã thÓ n©ng cao n¨ng suÊt lµm cho

x· héi ®îc lîi ¨n s©u vµo toµn bé lý luËn kinh tÕ ph¬ng T©y. C¹nh tranh ®îc coi

lµ ®éng lùc gi¶m gi¸ s¶n phÈm, c¶i tiÕn chÊt lîng s¶n phÈm vµ s¸ng t¹o ra s¶n

phÈm míi. Trong nÒn kinh tÕ tri thøc, tÇm quan träng cña c¹nh tranh kh«ng

thay ®æi, h¬n n÷a cßn quan träng h¬n rÊt nhiÒu.

Cã thÓ nãi r»ng, c«ng nghiÖp truyÒn thèng thiªn vÒ thèng nhÊt ho¸, nÒn

nÕp ho¸ vµ tæ chøc ho¸ s¶n phÈm. Mçi lo¹i s¶n phÈm ®Òu lµ mét ®iÓm cña

“kh«ng gian s¶n phÈm ®a hÖ”. Trong t¸c phÈm “lý luËn tæ chøc ngµnh” cña

m×nh, Taylor dïng kh¸i niÖm kh«ng gian s¶n phÈm ®Ó m« t¶ tÝnh chÊt phong

phó cña sù kh¸c nhau cña s¶n phÈm. Do ®ã, trong kh«ng gian ®· ®Þnh s½n Êy,

c¹nh tranh cã nghÜa lµ lµm cho hµng ho¸ lu th«ng nhanh, b»ng c¸ch lµm thay

®æi nh÷ng “hµm sè s¶n xuÊt” tøc lµ hoÆc tÝch cùc t¨ng ®Çu vµo trong ®iÒu kiÖn

gi¸ thµnh ®· Ên ®Þnh s½n hoÆc tËn søc gi¶m gi¸ thµnh trong ®iÒu kiÖn ®Çu ra ®·

Ên ®Þnh s½n ®Ó tèi ®a ho¸ lîi nhuËn.

Trong nÒn kinh tÕ tri thøc, c¹nh tranh kh«ng cßn chØ ®¬n thuÇn lµ thay

®æi “hµm sè s¶n xuÊt” vµ më réng thÞ phÇn, mµ lµ c¹nh tranh më réng “kh«ng

gian sinh tån”, lµ t b¶n ho¸ gi¸ trÞ thêi gian cña c¸c c¸ nh©n ngêi tiªu dïng

trong kh«ng gian thÞ trêng míi. Kh«ng gian nµy lÊy t¨ng trëng bÒn v÷ng,

chuyªn m«n ho¸ ë tr×nh ®é cao vµ s¸ng t¹o ra hÖ thèng sinh th¸i con lµm ®Æc tr￾ng. Doanh nghiÖp c¹nh tranh kh«ng gian, c¹nh tranh thÞ trêng lµ c¹nh tranh t

b¶n.

Lý luËn vÒ kinh tÕ tri thøc ®îc x©y dùng trªn c¬ së lý luËn sinh vËt häc,

cho r»ng nÒn kinh tÕ tri thøc m·i m·i ë bªn lÒ thêi gian, ph¸t triÓn kh«ng ngõng,

kÕt cÊu kinh tÕ thêng xuyªn s¾p xÕp l¹i. Kinh tÕ tri thøc lÊy ngµnh nghÒ kü thuËt

cao lµm trô cét. Do vËy, viÖc hiÓu biÕt s¶n phÈm cña m×nh thuéc hÖ sinh th¸i

nµo lµ viÖc hÕt søc quan träng, thµnh c«ng hay thÊt b¹i kh«ng chØ do b¶n th©n

doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh mµ cßn do m¹ng líi cña nã cã thµnh c«ng hay kh«ng

quyÕt ®Þnh. Muèn cã lîi thÕ c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, doanh

nghiÖp “ph¶i n¾m b¾t thêi c¬ vµ ph¬ng ph¸p x©y dùng hÖ thèng sinh th¸i, cã thÓ

Sinh viªn: Lª Quèc Uy

Líp: Th¬ng m¹i 42B

LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §H Kinh

tÕ Quèc d©n

®iÒu chØnh híng bay trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ c¶i tiÕn. HÖ thèng sinh th¸i

míi ®ßi hái ngêi lao ®éng cã kh¶ n¨ng vît lªn trªn tæ chøc truyÒn thèng vµ giíi

h¹n v¨n ho¸ ®Ó h×nh thµnh quan ®iÓm c¹nh tranh vît qua giíi h¹n doanh nghiÖp,

ngµnh vµ quèc gia”. (F. Moore)

2. Vai trß cña c¹nh tranh

Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¹nh tranh cã vai trß v« cïng quan träng, nã

®îc coi lµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn kh«ng chØ cña mçi c¸ nh©n, mçi doanh

nghiÖp mµ c¶ nÒn kinh tÕ nãi chung.

2.1. §èi víi doanh nghiÖp

§èi víi mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr￾êng, c¹nh tranh cã nh÷ng vai trß sau:

• C¹nh tranh ®îc coi nh lµ c¸i “sµng” ®Ó lùa chän vµ ®µo th¶i nh÷ng doanh

nghiÖp. V× vËy n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp cã vai trß cùc

kú to lín.

• C¹nh tranh quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. C¹nh

tranh t¹o ra ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, thóc ®Èy doanh nghiÖp

t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.

• C¹nh tranh ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i ph¸t triÓn c«ng t¸c marketing b¾t

®Çu tõ viÖc nghiªn cøu thÞ trêng ®Ó x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu thÞ trêng tõ ®ã ra c¸c

quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu ®ã. Bªn c¹nh ®ã, doanh

nghiÖp ph¶i n©ng cao c¸c ho¹t ®éng dÞch vô còng nh t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶ng

c¸o, khuyÕn m·i, b¶o hµnh...

• C¹nh tranh buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®a ra c¸c s¶n phÈm cã chÊt lîng

cao h¬n ®Ó ®¸p øng ®îc nhu cÇu thêng xuyªn thay ®æi cña ngêi tiªu dïng.

Muèn vËy, c¸c doanh nghiÖp ph¶i ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt

míi vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý, n©ng cao

tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n... tõ ®ã lµm cho doanh nghiÖp ngµy cµng ph¸t

triÓn h¬n.

2.2. §èi víi ngêi tiªu dïng

Sinh viªn: Lª Quèc Uy

Líp: Th¬ng m¹i 42B

LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §H Kinh

tÕ Quèc d©n

Cã c¹nh tranh, hµng ho¸ sÏ cã chÊt lîng ngµy cµng tèt h¬n, mÉu m· ngµy

cµng ®Ñp, phong phó ®a d¹ng h¬n ®Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña ngêi tiªu dïng

trong x· héi. V× vËy, ®èi víi ngêi tiªu dïng, c¹nh tranh cã c¸c vai trß sau:

• Ngêi tiªu dïng cã thÓ tho¶i m¸i, dÔ dµng trong viÖc lùa chän c¸c s¶n

phÈm phï hîp víi tói tiÒn vµ së thÝch cña m×nh.

• Nh÷ng lîi Ých mµ hä thu ®îc tõ hµng ho¸ ngµy cµng ®îc n©ng cao, tho¶

m·n ngµy cµng tèt h¬n c¸c nhu cÇu cña hä nhê c¸c dÞch vô kÌm theo ®îc quan

t©m nhiÒu h¬n. §ã chÝnh lµ nh÷ng lîi Ých mµ ngêi tiªu dïng cã ®îc tõ viÖc n©ng

cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp.

2.3. §èi víi nÒn kinh tÕ

C¹nh tranh ®îc coi nh lµ “linh hån” cña nÒn kinh tÕ, vai trß cña c¹nh

tranh ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n thÓ hiÖn ë nh÷ng mÆt sau:

• C¹nh tranh lµ m«i trêng, lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña mäi thµnh

phÇn kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, gãp phÇn xo¸ bá nh÷ng ®éc quyÒn, bÊt

hîp lý, bÊt b×nh ®¼ng trong kinh doanh.

• C¹nh tranh b¶o ®¶m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, sù

ph©n c«ng lao ®éng x· héi ngµy cµng x©u s¾c.

• C¹nh tranh thóc ®Èy sù ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm ®¸p øng nhu cÇu ngµy

cµng cao cña x· héi, kÝch thÝch nhu cÇu ph¸t triÓn, lµm n¶y sinh nh÷ng nhu cÇu

míi, gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng ®êi sèng x· héi vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ.

• C¹nh tranh lµm nÒn kinh tÕ quèc d©n v÷ng m¹nh, t¹o kh¶ n¨ng cho doanh

nghiÖp v¬n ra thÞ trêng níc ngoµi.

• C¹nh tranh gióp cho nÒn kinh tÕ cã nh×n nhËn ®óng h¬n vÒ kinh tÕ thÞ tr￾êng, rót ra ®îc nh÷ng bµi häc thùc tiÔn bæ sung vµo lý luËn kinh tÕ thÞ trêng cña

níc ta.

Bªn c¹nh nh÷ng t¸c dông tÝch cùc, c¹nh tranh còng lµm xuÊt hiÖn nh÷ng

hiÖn tîng tiªu cùc nh lµm hµng gi¶, bu«n lËu trèn thuÕ g©y nªn sù bÊt æn trªn …

thÞ trêng, lµm thiÖt h¹i ®Õn lîi Ých cña nhµ níc vµ cña ngêi tiªu dïng.

Sinh viªn: Lª Quèc Uy

Líp: Th¬ng m¹i 42B

LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §H Kinh

tÕ Quèc d©n

Ph¸t huy nh÷ng yÕu tè tÝch cùc, h¹n chÕ nh÷ng mÆt tiªu cùc cña c¹nh

tranh kh«ng chØ lµ nhiÖm vô cña nhµ níc, doanh nghiÖp mµ lµ nhiÖm vô chung

cña toµn bé c¸ nh©n.

II. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mét doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ

trêng

1. Kh¸i niÖm vÒ c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng cña mét doanh nghiÖp

1.1. Kh¸i niÖm vÒ c¹nh tranh

Trong c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ tËp trung bao cÊp - c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt

kinh doanh ®Òu ®îc chØ ®¹o tõ trung ¬ng, tõ trªn xuèng díi. Quan hÖ cung cÇu

còng nh tÊt c¶ c¸c quy luËt cña kinh tÕ thÞ trêng kh«ng ®îc tån t¹i theo ®óng

nghÜa cña nã. Quan hÖ gi÷a c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ hÇu nh kh«ng cã m©u thuÉn vÒ

lîi Ých. ChÝnh v× vËy mµ c¹nh tranh kh«ng cã chç ®øng trong nÒn kinh tÕ.

Thêi ®iÓm ®¸nh ®Êu c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ ë níc ta b¾t ®Çu tõ ®¹i héi

®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI cña §¶ng (1986). Tõ ®©y c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ

cã bíc ®æi míi c¬ b¶n, nÒn kinh tÕ ®· chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¹nh

tranh xuÊt hiÖn. §Æc biÖt tõ khi níc ta tham gia héi nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi th×

c¹nh tranh ®îc nh×n nhËn theo híng tÝch cùc h¬n. M«i trêng c¹nh tranh ®îc më

réng trªn c¶ thÞ trêng néi ®Þa vµ thÞ trêng quèc tÕ.

Theo M¸c: “C¹nh tranh t b¶n chñ nghÜa (TBCN) lµ sù ganh ®ua, sù

®Êu tranh gay g¾t gi÷a c¸c nhµ t b¶n nh»m giµnh giËt c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi

trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸ ®Ó thu ®îc lîi nhuËn siªu ng¹ch”. Nghiªn

cøu s©u vÒ nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ TBCN vµ c¹nh tranh TBCN, M¸c ®· ph¸t hiÖn

ra quy luËt c¹nh tranh c¬ b¶n lµ quy luËt ®iÒu chØnh tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n

gi÷a c¸c ngµnh.

Theo tõ ®iÓn kinh doanh (xuÊt b¶n n¨m 1992) ë Anh: “C¹nh tranh trong

c¬ chÕ thÞ trêng ®îc ®Þnh nghÜa lµ sù ganh ®ua k×nh ®Þch gi÷a c¸c nhµ kinh

doanh nh»m giµnh tµi nguyªn s¶n xuÊt cïng mét lo¹i vÒ phÝa m×nh”.

Ngµy nay trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh lµ mét ®iÒu kiÖn vµ lµ

yÕu tè kÝch thÝch kinh doanh, lµ m«i trêng ®éng lùc thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt

Sinh viªn: Lª Quèc Uy

Líp: Th¬ng m¹i 42B

LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §H Kinh

tÕ Quèc d©n

kinh doanh ph¸t triÓn, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng t¹o sù ph¸t triÓn cña x· héi nãi

chung.

Nh vËy c¹nh tranh lµ quy luËt kh¸ch quan cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, lµ

néi dung c¬ chÕ vËn ®éng cña thÞ trêng. S¶n xuÊt hµng ho¸ cµng ph¸t triÓn, hµng

ho¸ b¸n ra cµng nhiÒu, sè lîng nhµ cung øng cµng ®«ng th× c¹nh tranh cµng gay

g¾t, kÕt qu¶ c¹nh tranh sÏ tù lo¹i bá nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶.

Nh vËy, hiÓu theo mét nghÜa chung nhÊt, c¹nh tranh lµ sù ganh ®ua gi÷a

c¸c chñ thÓ kinh doanh trong viÖc giµnh giËt thÞ trêng vµ kh¸ch hµng.

1.2. Kh¸i niÖm vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp

Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp lµ kh¶ n¨ng, n¨ng lùc mµ

doanh nghiÖp cã thÓ tù duy tr× vÞ trÝ cña nã mét c¸ch l©u dµi vµ cã ý chÝ trªn

thÞ trêng c¹nh tranh, ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn mét tû lÖ lîi nhuËn Ýt nhÊt b»ng

tû lÖ ®ßi hái cho viÖc tµi trî nh÷ng môc tiªu cña doanh nghiÖp, ®ång thêi thùc

hiÖn ®îc nh÷ng môc tiªu mµ doanh nghiÖp ®Ò ra.

NÕu mét doanh nghiÖp tham gia thÞ trêng mµ kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh

tranh hay kh¶ n¨ng c¹nh tranh yÕu h¬n c¸c ®èi thñ cña nã th× sÏ rÊt khã kh¨n ®Ó

tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc, qu¸ tr×nh duy tr× søc m¹nh cña doanh nghiÖp ph¶i lµ

qu¸ tr×nh l©u dµi vµ liªn tôc. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp lµ c¬ së ®Ó

®¶m b¶o kh¶ n¨ng duy tr× l©u dµi søc m¹nh c¹nh tranh ®ã.

1.3. C¸c nh©n tè t¹o nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp

Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®îc x¸c ®Þnh dùa vµo c¸c u thÕ

c¹nh tranh cña nã. ¦u thÕ m¹nh ®îc hiÓu lµ nh÷ng ®Æc tÝnh hoÆc nh÷ng th«ng

sè cña s¶n phÈm nhê ®ã s¶n phÈm cã ®îc u viÖt, sù vît tréi h¬n so víi s¶n phÈm

cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trùc tiÕp. C¸c nh©n tè t¹o nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh

cña doanh nghiÖp bao gåm:

• Uy tÝn: §¸nh gi¸ sù tin tëng cña kh¸ch hµng vµo doanh nghiÖp, t¹o ®îc

uy tÝn tèt ®èi víi kh¸ch hµng lµ c¬ së t¹o nªn sù quan t©m cña kh¸ch hµng ®Õn

s¶n phÈm, dÞch vô cña doanh nghiÖp.

Sinh viªn: Lª Quèc Uy

Líp: Th¬ng m¹i 42B

LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §H Kinh

tÕ Quèc d©n

• Møc ®é næi tiÕng cña nh·n hiÖu: ¶nh hëng ®Õn mét lo¹i s¶n phÈm víi

nh·n hiÖu cô thÓ cña doanh nghiÖp.

• Kh¶ n¨ng thÝch øng: Lµ kh¶ n¨ng thÝch nghi víi sù thay ®æi cña m« tr￾êng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn.

• Sù linh ho¹t, nh¹y bÐn cña nh÷ng ngêi qu¶n lý doanh nghiÖp: Sù nh¹y

bÐn cña nh÷ng ngêi qu¶n lý doanh nghiÖp t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh

nghiÖp n¾m b¾t ®îc c¸c c¬ héi s¶n xuÊt kinh doanh, c¬ héi ph¸t triÓn trªn thÞ tr￾êng.

• Kinh nghiÖm kinh doanh trªn th¬ng trêng: Bao gåm nh÷ng ph¬ng ph¸p

chiÕn thuËt, chiÕn lîc trong kinh doanh. §©y lµ mét tµi s¶n v« h×nh t¹o nªn lîi

thÕ c¹nh tranh cho doanh nghiÖp.

• VÞ thÕ cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng: §îc ®¸nh gi¸ trªn c¬ së uy

tÝn, h×nh ¶nh, thÞ phÇn Nh÷ng doanh nghiÖp cã vÞ thÕ cao trªn th … ¬ng trêng rÊt

thuËn lîi trong c¹nh tranh. Nh÷ng c«ng ty nµy cã kh¶ n¨ng ®a d¹ng ho¸ s¶n

phÈm, ph¸t triÓn thÞ trêng ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh.

• HÖ thèng ®¶m b¶o n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, dÞch vô: Tiªu chuÈn

chÊt lîng mµ doanh nghiÖp ¸p dông nh»m ®¶m b¶o cho chÊt lîng s¶n phÈm cña

m×nh. Qua viÖc ¸p dông c¸c tiªu chuÈn, hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm,

dÞch vô lµm cho kh¸ch hµng tin tëng khi sö dông s¶n phÈm, dÞch vô.

• Lîi thÕ vÒ vèn vµ chi phÝ: §©y lµ mét nh©n tè rÊt quan träng khi s¶n

phÈm cña c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ trêng lµ t¬ng ®èi ®ång nhÊt th× viÖc gi¶m

gi¸ b¸n lµ mét biÖn ph¸p rÊt cã hiÖu qu¶ ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh

nghiÖp.

2. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong

nÒn kinh tÕ thÞ trêng

2.1. C¸c nh©n tè bªn trong doanh nghiÖp

2.1.1. Nguån nh©n lùc

Sinh viªn: Lª Quèc Uy

Líp: Th¬ng m¹i 42B