Kế toán trách nhiệm và ứng dụng kế toán trách nhiệm tại công ty cổ phần đầu tư và thương mại Thái Nguyên - TNG

Đàm Phƣơng Lan Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 117(03): 203 - 208

203

KẾ TOÁN TRÁCH NHIỆM VÀ ỨNG DỤNG KẾ TOÁN TRÁCH NHIỆM

TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ THƢƠNG MẠI THÁI NGUYÊN - TNG

Đàm Phƣơng Lan*

Trường Đại học Kinh tế & Quản trị Kinh doanh - ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Có thể ví hoạt động của mỗi doanh nghiệp nhƣ một cỗ máy khổng lồ, trong đó mỗi bộ phận là một

chi tiết máy, chỉ cần một bộ phận hoạt động không hoàn hảo sẽ ảnh hƣởng đến kết quả của toàn

doanh nghiệp. Để nâng cao hiệu quả hoạt động chung, thì mỗi bộ phận phải hoạt động thực sự hiệu

quả và phối hợp nhịp nhàng với nhau để thực hiện mục tiêu chung. Muốn vậy, các nhà quản trị cần

đƣợc cung cấp và sử dụng một hệ thống các công cụ quản lý để thấy đƣợc kết quả hoạt động của

từng bộ phận, từ đó phát huy những yếu tố tích cực, hạn chế những mặt yếu kém nhằm nâng cao

hiệu quả hoạt động của toàn doanh nghiệp. Trong hệ thống các công cụ quản lý đó, kế toán trách

nhiệm là công cụ đƣợc các nhà quản trị đánh giá cao và không thể thiếu trong quản lý kinh tế hiện

đại. Tuy nhiên, để vận dụng kế toán trách nhiệm và phát huy đƣợc hiệu quả của nó không phải là

điều đơn giản, đặc biệt với các công ty có quy mô lớn, phạm vi hoạt động rộng, cơ cấu tổ chức gắn

với trách nhiệm của nhiều tổ chức, cá nhân nhƣ Công ty CP Đầu tƣ và Thƣơng mại TNG.

Từ khoá: Kế toán trách nhiệm, trung tâm trách nhiệm, Công ty CP Đầu tư và Thương mại TNG

Kế toán trách nhiệm là gì?*

Kế toán trách nhiệm là một thuật ngữ trong hệ

thống kế toán quản trị. Thuật ngữ này mới

xuất hiện ở Việt Nam trong những năm gần

đây. Kế toán trách nhiệm (KTTN) đƣợc hiểu

là một hệ thống kế toán có chức năng thu

thập, tổng hợp và báo cáo các dữ liệu kế toán

có liên quan đến trách nhiệm của từng nhà

quản lý riêng biệt trong một tổ chức, cung cấp

thông tin nhằm đánh giá trách nhiệm và thành

quả mỗi nhà quản lý tạo ra các báo cáo chứa

cả những đối tƣợng có thể kiểm soát và không

thể kiểm soát đối với một cấp quản lý. Nghĩa

là quá trình quản lý đƣợc thay đổi cách nhìn

và thực hiện: từ mô hình quản lý tập trung

quen thuộc trƣớc đây chuyển sang mô hình

quản lý phân quyền.

Kế toán trách nhiệm đƣợc cấu thành bởi 2 nội

dung: sự phân cấp trong quản lý và xác định

các loại trung tâm trách nhiệm

Một là: Sự phân cấp trong quản lý.

KTTN là công việc đƣợc thực hiện không thể

tách rời các trung tâm trách nhiệm. Các trung

tâm này đƣợc hình thành thông qua việc phân

cấp quản lý. Theo đó, để thực hiện các chức

*

Tel: 0989 200188

năng quản lý của mình, ngƣời quản lý cấp cao

phải thể hiện đƣợc đúng đắn quyền lực của

mình, phải gây đƣợc ảnh hƣởng và sức thuyết

phục đối với nhân viên, đồng thời phải tiến

hành phân cấp, ủy quyền cho cấp dƣới nhằm

giúp cấp dƣới có thể điều hành các công việc

thƣờng xuyên tại bộ phận mà họ quản lý.

Hai là: Xác định các loại trung tâm trách

nhiệm: Một hệ thống kế toán trách nhiệm

đƣợc thiết kế tốt phải thiết lập đƣợc các trung

tâm trách nhiệm trong một tổ chức. Trung

tâm trách nhiệm đƣợc định nghĩa nhƣ một

đơn vị trong tổ chức có toàn quyền kiểm soát

chi phí, doanh thu và đầu tƣ

+ Trung tâm chi phí (Cost Centers): là một

loại trung tâm trách nhiệm thể hiện phạm vi

cơ bản của hệ thống xác định chi phí, là điểm

xuất phát của các hoạt động nhƣ: (1) Lập dự

toán chi phí; (2) Phân loại chi phí thực tế phát

sinh; (3) So sánh chi phí thực tế với định mức

chi phí tiêu chuẩn. Trung tâm chi phí gắn liền

với cấp quản lý mang tính chất tác nghiệp,

trực tiếp tạo ra sản phẩm, dịch vụ, hoặc gián

tiếp phục vụ kinh doanh (nhƣ phân xƣởng sản

xuất, các phòng ban chức năng). Theo đó,

ngƣời quản lý chỉ chịu trách nhiệm hoặc chỉ

có quyền kiểm soát đối với chi phí phát sinh ở

bộ phận mình, không có quyền hạn đối với

việc tiêu thụ và đầu tƣ vốn.