Kế toán NVL tại Công ty cổ phần thiết bị vật tư nông sản

LuËn v¨n tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi

chÝnh

LêI NãI §ÇU

HiÖn nay trong nÒn kinh tÕ quèc d©n nãi chung vµ trong tõng doanh

nghiÖp x©y l¾p nãi riªng ®· kh«ng ngõng ®îc ®æi míi vµ ph¸t triÓn c¶ h×nh thøc,

quy m« vµ ho¹t ®éng x©y l¾p. Cho ®Õn nay cïng víi chÝnh s¸ch më cöa, c¸c

doanh nghiÖp tiÕn hµnh ho¹t ®éng x©y l¾p ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc

thiÕt lËp nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ ®Èy nÒn kinh tÕ hµng ho¸ trªn ®µ æn ®Þnh vµ

ph¸t triÓn. Víi sù ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña nÒn

kinh tÕ thÞ trêng, cña nÒn kinh tÕ më ®· buéc c¸c doanh nghiÖp mµ ®Æc biÖt lµ

c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ph¶i t×m ra con ®êng ®óng ®¾n vµ ph¬ng ¸n s¶n xuÊt

kinh doanh tèi u ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng, dµnh lîi nhuËn tèi ®a. Thùc

hiÖn h¹ch to¸n trong c¬ chÕ hiÖn nay ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ph¶i tù

lÊy thu bï chi, tù lÊy thu nhËp cña m×nh ®Ó bï ®¾p nh÷ng chi phÝ bá ra vµ cã lîi

nhuËn. §Ó thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu ®ã c¸c ®¬n vÞ ph¶i quan t©m tíi tÊt c¶ c¸c

kh©u trong qu¸ tr×nh thi c«ng tõ khi bá vèn ra cho ®Õn khi thu ®îc vèn vÒ, ®¶m

b¶o thu nhËp cho ®¬n vÞ thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô víi NSNN vµ thùc hiÖn t¸i

s¶n xuÊt më réng. MÆt kh¸c, c¸c c«ng tr×nh hiÖn nay ®ang tæ chøc theo ph¬ng

thøc ®Êu thÇu. Do vËy, gi¸ trÞ dù to¸n ®îc tÝnh to¸n mét c¸ch chÝnh x¸c. §iÒu

nµy kh«ng cho phÐp c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cã thÓ sö dông l·ng phÝ vèn ®Çu

t.

§¸p øng c¸c yªu cÇu trªn, c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i

tÝnh to¸n ®îc c¸c chi phÝ s¶n xuÊt bá ra mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi.

H¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ lµ c¬ së ®Ó tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh. Tõ ®ã gióp

cho doanh nghiÖp t×m mäi c¸ch h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt tíi møc tèi ®a, h¹ thÊp

gi¸ thµnh s¶n phÈm - biÖn ph¸p tèt nhÊt ®Ó t¨ng lîi nhuËn.

Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt chÊt, kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt

liÖu chiÕm mét tû träng lín trong toµn bé chi phÝ cña doanh nghiÖp, chØ cÇn mét

biÕn ®éng nhá vÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu còng lµm ¶nh hëng ®¸ng kÓ ®Õn gi¸

thµnh s¶n phÈm, ¶nh hëng ®Õn thu nhËp cña doanh nghiÖp. §Æc biÖt, trong c¸c

doanh nghiÖp x©y l¾p chi phÝ vËt liÖu thêng chiÕm tû träng lín kho¶ng 70% -

Sinh viªn : Ng« ThÞ Thïy Trang 1

LuËn v¨n tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi

chÝnh

80% gi¸ trÞ c«ng tr×nh. V× vËy, bªn c¹nh vÊn ®Ò träng t©m lµ kÕ to¸n tËp hîp chi

phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh, th× kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu còng lµ mét vÊn ®Ò ®¸ng ®îc

c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p quan t©m trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay.

ë C«ng ty cæ phÇn thiÕt bÞ vËt t n«ng s¶n víi ®Æc ®iÓm lîng nguyªn vËt

liÖu sö dông vµo c¸c c«ng tr×nh l¹i kh¸ lín th× vÊn ®Ò tiÕt kiÖm triÖt ®Ó cã thÓ

coi lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt ®Ó gi¶m gi¸ thµnh, t¨ng lîi nhuËn cho C«ng ty.

V× vËy ®iÒu tÊt yÕu lµ C«ng ty ph¶i quan t©m ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ

nguyªn vËt liÖu.

NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong

viÖc qu¶n lý chi phÝ cña doanh nghiÖp. Trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty cæ

phÇn thiÕt bÞ vËt t n«ng s¶n, em ®· ®i s©u t×m hiÓu, nghiªn cøu ®Ò tµi “ KÕ

to¸n NVL t¹i C«ng ty cæ phÇn thiÕt bÞ vËt t n«ng s¶n” lµm ®Ò tµi luËn v¨n cña

m×nh

KÕt cÊu luËn v¨n gåm 3 ch¬ng:

Ch ¬ng 1: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp

x©y l¾p

Ch ¬ng 2: Thùc tr¹ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty cæ phÇn thiÕt bÞ vËt t

n«ng s¶n

Ch ¬ng 3: NhËn xÐt vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty cæ phÇn thiÕt bÞ vËt

t n«ng s¶n vµ mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn kÕ to¸n

nguyªn vËt liÖu ë c«ng ty

MÆc dï ®· rÊt cè g¾ng vµ nhËn ®îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o h￾íng dÉn còng nh c¸c c« chó, anh chÞ trong ban l·nh ®¹o vµ phßng kÕ to¸n C«ng

ty, nhng do nhËn thøc vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn thùc tÕ cã h¹n nªn bµi viÕt nµy

kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong ®îc tiÕp thu vµ xin ch©n thµnh

c¶m ¬n nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cho ®Ò tµi nµy hoµn thiÖn h¬n.

Sinh viªn : Ng« ThÞ Thïy Trang 2

LuËn v¨n tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi

chÝnh

CH¦¥NG 1: Lý LUËN CHUNG VÒ KÕ TO¸N NGUY£N

VËT LIÖU TRONG C¸C DOANH NGHIÖP X¢Y L¾P

1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, vÞ trÝ nguyªn vËt liÖu

1.1.1. Kh¸i niÖm

Nguyªn vËt liÖu lµ nh÷ng ®èi tîng lao ®éng mua ngoµi hoÆc tù chÕ biÕn

dïng cho môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.

§Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ®Çy ®ñ

c¸c yÕu tè c¬ b¶n, ®ã lµ: lao ®éng, t liÖu lao ®éng vµ ®èi tîng lao ®éng. Nguyªn

vËt liÖu lµ ®èi tîng lao ®éng, lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt.

Nguyªn vËt liÖu lµ ®èi tîng lao ®éng ®· tr¶i qua t¸c ®éng cña lao ®éng

con ngêi vµ ®îc c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt sö dông lµm chÊt liÖu ban ®Çu ®Ó t¹o ra s¶n

phÈm.

1.1.2. §Æc ®iÓm nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp x©y l¾p

Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh

nghiÖp nguyªn vËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh, díi t¸c

®éng cña lao ®éng, chóng bÞ tiªu hao toµn bé hoÆc thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt

ban ®Çu ®Ó t¹o ra h×nh th¸i vËt chÊt cña s¶n phÈm. VÒ mÆt gi¸ trÞ, do chØ tham

gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt nªn gi¸ trÞ cña vËt liÖu sÏ ®îc tÝnh hÕt mét lÇn vµo

Sinh viªn : Ng« ThÞ Thïy Trang 3

LuËn v¨n tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi

chÝnh

chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Do ®Æc ®iÓm nµy mµ nguyªn vËt liÖu ®îc

xÕp vµo lo¹i tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp.

Trong doanh nghiÖp x©y l¾p chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu thêng chiÕm tû

träng lín tõ 70% - 80% trong tæng gi¸ trÞ c«ng tr×nh. Do vËy viÖc cung cÊp

nguyªn vËt liÖu kÞp thêi hay kh«ng cã ¶nh hëng to lín ®Õn viÖc thùc hiÖn kÕ

ho¹ch s¶n xuÊt (tiÕn ®é thi c«ng x©y dùng) cña doanh nghiÖp. ViÖc cung cÊp

nguyªn vËt liÖu cßn cÇn quan t©m ®Õn chÊt lîng, chÊt lîng c¸c c«ng tr×nh phô

thuéc trùc tiÕp vµo chÊt lîng cña nguyªn vËt liÖu mµ chÊt lîng c«ng tr×nh lµ mét

®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó doanh nghiÖp cã uy tÝn vµ tån t¹i trªn thÞ trêng. Trong c¬

chÕ thÞ trêng hiÖn nay viÖc cung cÊp nguyªn vËt liÖu cßn cÇn ®¶m b¶o gi¸ c¶

hîp lý t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶.

1.1.3. VÞ trÝ cña nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p

Trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh, chi phÝ s¶n xuÊt cho ngµnh

x©y l¾p g¾n liÒn víi viÖc sö dông nguyªn nhiªn vËt liÖu, m¸y mãc vµ thiÕt bÞ thi

c«ng vµ trong qu¸ tr×nh ®ã nguyªn vËt liÖu lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña

qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh lªn s¶n phÈm c«ng tr×nh.

Nguyªn vËt liÖu cã vÞ trÝ hÕt søc quan träng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt

kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, nÕu thiÕu nguyªn vËt liÖu th× kh«ng thÓ tiÕn

hµnh ®îc c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt nãi chung vµ qu¸ tr×nh thi c«ng x©y

l¾p nãi riªng. VËt liÖu ®îc dù tr÷ hîp lý sÏ ®¸p øng ®îc nhu cÇu cÇn thiÕt cña

s¶n xuÊt, nÕu dù tr÷ qu¸ nhiÒu sÏ g©y ø ®äng vèn, lµm chËm qu¸ tr×nh kinh

doanh, nÕu dù tr÷ thiÕu sÏ g©y gi¸n ®o¹n s¶n xuÊt. Cã thÓ nãi, nguyªn vËt liÖu

quyÕt ®Þnh ®Õn toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp.

Trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh, th«ng qua c«ng t¸c kÕ to¸n

nguyªn vËt liÖu tõ ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸ nh÷ng kho¶n chi phÝ cha hîp lý, l·ng phÝ

hay tiÕt kiÖm. Bëi vËy cÇn tËp trung qu¶n lý chÆt chÏ nguyªn vËt liÖu ë tÊt c¶

c¸c kh©u: thu mua, b¶o qu¶n, dù tr÷ vµ sö dông vËt liÖu nh»m h¹ thÊp chi phÝ

s¶n xuÊt s¶n phÈm trong chõng mùc nhÊt ®Þnh, gi¶m møc tiªu hao vËt liÖu trong

s¶n xuÊt cßn lµ c¬ së ®Ó t¨ng thªm s¶n phÈm cho x· héi. Cã thÓ nãi r»ng

Sinh viªn : Ng« ThÞ Thïy Trang 4

LuËn v¨n tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi

chÝnh

nguyªn vËt liÖu gi÷ vÞ trÝ quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong qu¸ tr×nh thi

c«ng x©y l¾p.

1.2. NhiÖm vô kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp

x©y l¾p

§Ó ®¸p øng tèt ®îc yªu cÇu qu¶n lý, kÕ to¸n vËt t trong doanh nghiÖp

cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau:

- Tæ chøc thùc hiÖn ph©n lo¹i, ®¸nh gi¸ vËt t phï hîp nguyªn t¾c, chuÈn

mùc kÕ to¸n ®· quy ®Þnh vµ yªu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp.

- Tæ chøc chøng tõ, tµi kho¶n kÕ to¸n, sæ kÕ to¸n phï hîp víi ph¬ng ph¸p

kÕ to¸n hµng tån kho ¸p dông trong Doanh nghiÖp ®Ó ghi chÐp, ph©n lo¹i tæng

hîp sè liÖu ®Çy ®ñ, kÞp thêi sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m cña vËt

t trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh»m cung cÊp th«ng tin ®Ó tËp

hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.

- KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch vÒ mua vËt t, kÕ

ho¹ch sö dông vËt t cho s¶n xuÊt vµ t×nh h×nh thanh to¸n.

- Ph©n bæ hîp lý gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu sö dông cho c¸c ®èi tîng tËp hîp

chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.

- TÝnh to¸n, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c sè lîng vµ gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån

kho. Ph¸t hiÖn kÞp thêi nguyªn vËt liÖu thõa, thiÕu, ø ®äng, kÐm phÈm chÊt ®Ó

doanh nghiÖp cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi, h¹n chÕ møc tèi ®a thiÖt h¹i x¶y ra.

1.3. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu

1.3.1. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu

Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu bao gåm rÊt nhiÒu lo¹i

kh¸c nhau, ®Æc biÖt lµ trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n víi néi dung kinh tÕ vµ tÝnh

n¨ng lý ho¸ häc kh¸c nhau. §Ó cã thÓ qu¶n lý chÆt chÏ vµ tæ chøc h¹ch to¸n chi

tiÕt tíi tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu phôc vô cho kÕ ho¹ch qu¶n trÞ cÇn thiÕt ph¶i

tiÕn hµnh ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu. Tuú theo yªu cÇu qu¶n trÞ vËt liÖu mµ tõng

Sinh viªn : Ng« ThÞ Thïy Trang 5

LuËn v¨n tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi

chÝnh

Doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc ph©n lo¹i vµ m· ho¸ cho phï hîp. Cã c¸c c¸ch

ph©n lo¹i sau:

- C¨n cø vµo néi dung kinh tÕ, vai trß cña chóng trong qu¸ tr×nh thi

c«ng x©y l¾p, c¨n cø vµo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp th× trong c¸c

doanh nghiÖp x©y l¾p nguyªn vËt liÖu ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau:

+ Nguyªn vËt liÖu chÝnh: Lµ ®èi tîng lao ®éng chñ yÕu trong doanh

nghiÖp x©y l¾p, lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh lªn thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm.

Trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n cßn ph¶i ph©n biÖt vËt liÖu x©y dùng, vËt

kÕt cÊu vµ thiÕt bÞ x©y dùng. C¸c lo¹i v©y liÖu nµy ®Òu lµ c¬ së vËt chÊt chñ yÕu

h×nh thµnh lªn s¶n phÈm cña ®¬n vÞ x©y dùng, c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh x©y

dùng nhng chóng cã sù kh¸c nhau. VËt liÖu x©y dùng lµ s¶n phÈm cña ngµnh

c«ng nghiÖp chÕ biÕn ®îc sö dông trong ®¬n vÞ x©y dùng ®Ó t¹o lªn s¶n phÈm

nh h¹ng môc c«ng tr×nh, c«ng tr×nh x©y dùng nh g¹ch, ngãi, xi m¨ng, s¾t, thÐp,

….VËt kÕt cÊu lµ nh÷ng bé phËn cña c«ng tr×nh x©y dùng mµ ®¬n vÞ x©y dùng

s¶n xuÊt hoÆc mua cña ®¬n vÞ kh¸c ®Ó l¾p vµo s¶n phÈm x©y dùng cña ®¬n vÞ

x©y dùng s¶n xuÊt hoÆc mua cña ®¬n vÞ kh¸c ®Ó l¾p vµo s¶n phÈm x©y dùng

cña ®¬n vÞ m×nh nh thiÕt bÞ vÖ sinh, th«ng giã, truyÒn h¬i Êm, hÖ thèng thu l«i,

….

+ VËt liÖu phô: Lµ nh÷ng lo¹i vËt liÖu tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,

kh«ng cÊu thµnh thùc thÓ chÝnh cña s¶n phÈm. VËt liÖu phô chØ t¸c dông phô

trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm: lµm t¨ng chÊt lîng vËt liÖu chÝnh vµ

s¶n phÈm, hoµn chØnh s¶n phÈm, phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, phôc vô thi

c«ng, cho nhu cÇu c«ng nghÖ kü thuËt bao gãi s¶n phÈm. Trong ngµnh x©y dùng

c¬ b¶n gåm: s¬n, dÇu, mì,…. phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.

+ Nhiªn liÖu: lµ lo¹i vËt liÖu cã t¸c dông cung cÊp nhiÖt lîng trong qu¸

tr×nh thi c«ng, kinh doanh t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm cã thÓ

diÔn ra b×nh thêng, dïng ®Ó phôc vô cho c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, ph¬ng

tiÖn vËn t¶i, c«ng t¸c qu¶n lý,….. Nhiªn liÖu cã thÓ tån t¹i ë thÓ láng, thÓ r¾n

hay thÓ khÝ nh: x¨ng, dÇu, than cñi, h¬i ®èt,….

Sinh viªn : Ng« ThÞ Thïy Trang 6

LuËn v¨n tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi

chÝnh

+ Phô tïng thay thÕ: Lµ nh÷ng lo¹i vËt t dïng ®Ó thay thÕ, söa ch÷a m¸y

mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn vËn t¶i, c«ng cô dông cô s¶n xuÊt,….

+ VËt liÖu vµ thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n: Lµ nh÷ng vËt t ®îc sö dông cho

c«ng viÖc x©y dùng c¬ b¶n. §èi víi thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n bao gåm c¶ thiÕt bÞ

cÇn l¾p vµ thiÕt bÞ kh«ng cÇn l¾p, c«ng cô, khÝ cô vµ vËt kÕt cÊu dïng ®Ó l¾p ®Æt

vµo c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n.

+ C¸c lo¹i vËt liÖu kh¸c: Lµ c¸c lo¹i vËt liÖu kh¸c kh«ng ®îc xÕp vµo c¸c

lo¹i trªn. C¸c lo¹i vËt liÖu nµy do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lo¹i ra nh c¸c lo¹i phÕ liÖu,

vËt liÖu thu håi do thanh lý TSC§,….

Ngoµi ra, tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n chi tiÕt cña Doanh

nghiÖp mµ trong tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu trªn ®îc chia thµnh tõng nhãm, tõng

thø.

C¸ch ph©n lo¹i nµy lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh ®Þnh møc tiªu hao, ®Þnh møc dù

tr÷ cho tõng lo¹i, tõng thø nguyªn vËt liÖu, lµ c¬ së ®Ó h¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn

vËt liÖu trong Doanh nghiÖp.

- C¨n cø vµo nguån gèc h×nh thµnh, nguyªn vËt liÖu ®îc chia thµnh:

+ Nguyªn liÖu, vËt liÖu mua ngoµi: Lµ lo¹i vËt liÖu mµ Doanh nghiÖp

kh«ng tù s¶n xuÊt mµ do mua ngoµi ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nhËn

vèn gãp liªn doanh, biÕu tÆng,...

+ Nguyªn liÖu, vËt liÖu tù chÕ biÕn, gia c«ng: Lµ lo¹i vËt liÖu Doanh

nghiÖp tù gia c«ng chÕ biÕn ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, cßn ®îc gäi lµ

nguyªn vËt liÖu tù chÕ.

C¸ch ph©n lo¹i nµy lµm c¨n cø cho viÖc lËp kÕ ho¹ch thu mua vµ kÕ

ho¹ch s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu, lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ nguyªn

vËt liÖu nhËp kho.

- C¨n cø vµo môc ®Ých vµ n¬i sö dông, nguyªn liÖu, vËt liªu ®îc chia

thµnh:

+ Nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh.

+ Nguyªn liÖu, vËt liÖu dïng cho c«ng t¸c qu¶n lý.

Sinh viªn : Ng« ThÞ Thïy Trang 7

LuËn v¨n tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi

chÝnh

+ Nguyªn liÖu, vËt liÖu dïng cho c¸c môc ®Ých kh¸c.

1.3.2. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu

Do ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu cã nhiÒu lo¹i, thêng xuyªn biÕn ®éng

trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ yÒu cÇu cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu ph¶i

ph¶n ¸nh kÞp thêi hµng ngµy t×nh h×nh biÕn ®éng vµ hiÖn cã cña nguyªn vËt liÖu

nªn trong c«ng t¸c kÕ to¸n cÇn thiÕt ph¶i ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu.

§¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña nguyªn vËt liÖu ë

nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh vµ theo nh÷ng quy t¾c quy ®Þnh.

Nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp cã thÓ ®îc ®¸nh gi¸ theo trÞ gi¸ vèn

thùc tÕ (hay trÞ gi¸ gèc) hoÆc theo gi¸ h¹ch to¸n

1.3.2.1. Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu

§¸nh gi¸ vËt t lµ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña vËt t ë nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt

®Þnh vµ theo nh÷ng quy t¾c quy ®Þnh. Khi ®¸nh gi¸ vËt t ph¶i tu©n thñ theo c¸c

nguyªn t¾c sau:

- Nguyªn t¾c gi¸ gèc (Cost principle): ( Theo chuÈn mùc sè 02- Hµng

tån kho), vËt t ph¶i ®îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ gèc. Gi¸ gèc hay cßn ®îc gäi lµ trÞ gi¸

vèn thùc tÕ cña vËt t lµ toµn bé c¸c chi phÝ mµ Doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó cã ®îc

nh÷ng vËt t ®ã ë ®Þa ®iÓm vµ tr¹ng th¸i hiÖn t¹i.

- Nguyªn t¾c thËn träng (Convervatism principle): VËt t ®îc ®¸nh gi¸

theo gi¸ gèc, nhng trêng hîp gi¸ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc thÊp h¬n gi¸ gèc th×

tÝnh theo gi¸ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn. Gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn lµ: Gi¸ b¸n -

íc tÝnh cña hµng tån kho trong kú s¶n xuÊt kinh doanh trõ ®i chi phÝ íc tÝnh ®Ó

hoµn thµnh s¶n phÈm vµ chi phÝ cÇn thiÕt cho viÖc tiªu thô chóng.

Thùc hiÖn nguyªn t¾c thËn träng b»ng c¸ch trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸

hµng tån kho. KÕ to¸n ®· ghi sæ theo gi¸ gèc vµ ph¶n ¸nh kho¶n dù phßng gi¶m

gi¸ hµng tån kho. Do ®ã, trªn B¸o c¸o tµi chÝnh tr×nh bµy th«ng qua hai chØ tiªu:

+ TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ vËt t, hµng ho¸.

+ Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho.

Sinh viªn : Ng« ThÞ Thïy Trang 8

LuËn v¨n tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi

chÝnh

- Nguyªn t¾c nhÊt qu¸n (Consistency principle): C¸c ph¬ng ph¸p kÕ

to¸n ¸p dông trong gi¸ vËt t ph¶i ®¶m b¶o tÝnh nhÊt qu¸n tøc lµ kÕ to¸n ®· chän

ph¬ng ph¸p nµo th× ph¶i ¸p dông ph¬ng ph¸p ®ã nhÊt qu¸n trong suèt niªn ®é

kÕ to¸n. Doanh nghiÖp cã thÓ thay ®æi ph¬ng ph¸p ®· chän nhng ph¶i ®¶m b¶o

ph¬ng ph¸p thay thÕ cho phÐp tr×nh bµy th«ng tin kÕ to¸n mét c¸ch trung thùc

vµ hîp lý h¬n, ®ång thêi ph¶i gi¶i thÝch ®îc ¶nh hëng cña sù thay ®æi ®ã.

1.3.2.2..§¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo trÞ gi¸ vèn thùc tÕ

TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ (trÞ gi¸ gèc) cña nguyªn vËt liÖu lµ: sè chi phÝ thùc tÕ

mµ tæ chøc, ®¬n vÞ ®· chi ra ®Ó cã nguyªn vËt liÖu ®ã hoÆc gi¸ trÞ hîp lý cña

nguyªn vËt liÖu khi tæ chøc, ®¬n vÞ nhËn ®îc nguyªn vËt liÖu ®ã t¹i thêi ®iÓm

tÝnh gi¸.

1.3.2.2.1. §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËp kho

Tuú theo tõng nguån nhËp mµ trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu ®îc

x¸c ®Þnh nh sau:

+ §èi víi nguyªn vËt liÖu mua ngoµi: trÞ gi¸ vèn thùc tÕ bao gåm: Gi¸

mua ghi trªn ho¸ ®¬n (c¶ thuÕ nhËp khÈu - nÕu cã) céng víi c¸c chi phÝ mua

thùc tÕ.

§èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th× gi¸

mua ghi trªn ho¸ ®¬n lµ gi¸ cha cã thuÕ GTGT. Cßn ®èi víi doanh nghiÖp nép

thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc kh«ng thuéc ®èi tîng nép thuÕ

GTGT th× gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n lµ gi¸ gåm c¶ thuÕ GTGT.

Chi phÝ mua thùc tÕ bao gåm chi phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp, b¶o qu¶n, chi

phÝ ph©n lo¹i, b¶o hiÓm, chi phÝ cña bé phËn mua hµng ®éc lËp vµ kho¶n hao

hôt tù nhiªn trong ®Þnh møc thuéc qu¸ tr×nh mua vËt t trõ ®i c¸c kho¶n gi¶m trõ.

TrÞ gi¸ vèn

thùc tÕ

nhËp kho

=

Gi¸ mua

trªn hãa

®¬n

+

Chi phÝ

thu mua

+

ThuÕ nhËp

khÈu (nÕu

cã)

-

C¸c kho¶n

gi¶m trõ

(nÕu cã)

+ §èi víi nguyªn vËt liÖu tù chÕ biÕn: trÞ gi¸ vèn thùc tÕ bao gåm gi¸

thùc tÕ cña vËt t xuÊt chÕ biÕn céng víi chi phÝ chÕ biÕn.

Sinh viªn : Ng« ThÞ Thïy Trang 9

LuËn v¨n tèt nghiÖp Häc viÖn Tµi

chÝnh

+ §èi víi nguyªn vËt liÖu thuª ngoµi gia c«ng: trÞ gi¸ vèn thùc tÕ bao

gåm gi¸ thùc tÕ cña vËt t xuÊt thuª ngoµi chÕ biÕn, chi phÝ vËn chuyÓn tõ doanh

nghiÖp ®Õn n¬i chÕ biÕn vµ ngîc l¹i, chi phÝ thuª gia c«ng chª bݪn.

+ §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËn vèn gãp liªn doanh, vèn gãp cæ phÇn:

trÞ gi¸ vèn thùc tÕ lµ gi¸ ®îc c¸c bªn tham gia liªn doanh gãp vèn chÊp thuËn.

+ §èi víi nguyªn vËt liÖu ®îc biÕu tÆng, tµi trî, viÖn trî: trÞ gi¸ vèn

thùc tÕ lµ gi¸ trÞ hîp lý cña nguyªn vËt liÖu céng víi c¸c chi phÝ ph¸t sinh ®Ó cã

®îc nguyªn vËt liÖu ë tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông.

+ §èi víi phÕ liÖu, phÕ phÈm thu håi: trÞ gi¸ vèn thùc tÕ ®îc ®¸nh gi¸

theo gi¸ íc tÝnh hay gi¸ trÞ thu håi tèi thiÓu.

1.3.2.2.2. §èi víi nguyªn vËt liÖu xuÊt kho

VËt liÖu ®îc thu mua vµ nhËp kho thêng xuyªn tõ nhiÒu nguån kh¸c

nhau, do ®ã gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn, ®ît nhËp kho kh«ng hoµn toµn gièng nhau.

V× vËy khi xuÊt kho kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n x¸c ®Þnh ®îc gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cho

tõng nhu cÇu, ®èi tîng sö dông kh¸c nhau theo ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt

kho ®· ®¨ng ký ¸p dông . Theo chuÈn mùc kÕ to¸n sè 02- Hµng tån kho, trÞ gi¸

thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho ®îc tÝnh theo c¸c ph¬ng ph¸p sau:

+ Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®Ých danh:

Néi dung: Theo ph¬ng ph¸p nµy gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu xuÊt kho ®îc x¸c

®Þnh dùa trªn c¬ së thùc tÕ xuÊt vËt liÖu. Khi xuÊt kho nguyªn vËt liÖu th× c¨n cø

vµo sè lîng xuÊt kho thuéc l« nµo vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ cña l« ®ã ®Ó tÝnh trÞ gi¸

vèn thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt kho.

§iÒu kiÖn ¸p dông: ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông cho nh÷ng doanh

nghiÖp cã Ýt chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu, gi¸ trÞ cña tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu t-

¬ng ®èi lín cã ®iÒu kiÖn qu¶n lý riªng theo tõng l« hµng.

¦u ®iÓm: Theo dâi chÝnh x¸c vÒ gi¸ nhËp vµ gi¸ xuÊt kho.

Nhîc ®iÓm: Trong trêng hîp ®¬n vÞ cã nhiÒu mÆt hµng xuÊt thêng xuyªn

th× sÏ khã theo dâi vµ c«ng viÖc kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu sÏ rÊt phøc t¹p.

Sinh viªn : Ng« ThÞ Thïy Trang 10