KỂ CHUYỆN ĐẤT NƯỚC - Vài nét về văn hóa Chàm pptx

VI. Vài nét về văn hóa Chàm

Đi từ Đà Nẵng đến Phan Thiết, không thể không quan tâm đến rất nhiều di tích

của một quốc gia và một nền vãn hóa xưa kia đã tồn tại ở vùng này: quốc gia

Champa (Chiêm Thành) và văn hóa Chàm (cũng đọc là Chăm). Người Chàm sinh

sống ở đây từ trước công nguyên, thuộc tộc Mã Lai - Đa Đảo (Malayô - Pôlynêdi)

và thiết lập ở vùng ven biển Nam Trung Bộ những cộng đồng bộ lạc có nền văn

minh khá rực rỡ (văn hóa Sa Huỳnh như các nhà khảo cổ gọi). Trên địa bàn này có

hai bộ lạc Chàm: bộ lạc cư trú trên vùng đất Phú Yên, Khánh Hoà, Ninh Thuận và

Bình Thuận và bộ lạc Dừa cư trú trên vùng đất Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình

Định. Từ thế kỷ X, hai bộ lạc này thống nhất thành một quốc gia: Vương Quốc

Champa. Vùng đất Quảng Nam được coi là trung tâm của vương quốc ấy, ở đây có

những kinh đô của nó: Đồng Dương, Trà Kiệu (kinh đô hành chính) và Sơn Mỹ

(kinh đô tôn giáo). Quảng Nam là nơi có nhiều vết tích của quốc gia Champa.

Thời nhà Hán chiếm Giao Chỉ, người Việt và người Chàm đã có những lúc liên

kết với nhau chống lại sự xâm lược. Người Chàm tranh đoạt được độc lập trước

rồi đến thế kỷ X, hai quốc gia Đại Việt và Champa trong mấy trăm năm khi thì

hòa hiếu khi thì xung đột nhau, trong nhiều thế kỷ liền và cuối cùng Champa bị

Đại Việt chinh phục.

Quảng Nam xưa là đất của Chiêm Thành cổ, lại là nơi trung tâm của quốc gia này.

Còn giữ lại những di tích lớn của nền văn minh Chàm: Trà Kiệu, Mỹ Sơn và Đồng

Dương. Nhưng trước khi lên đường đi thực địa hãy ghé thăm Viện bảo tàng nghệ

thuật Chàm ngay trong thành phố Đà Nẵng để có thêm những ý niệm về nghệ

thuật Chàm, và cũng để thưởng thức những hiện vật không thể tìm thấy được ở

đâu khác.

Viện bảo tàng độc đáo này thành lập năm 1936 (xây dựng từ 1915) những hiện vật

trưng bày ở đây tìm thấy từ cuối thế kỷ XIX trên các vùng đất cổ của Chiêm

Thành (từ Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế đến vùng cực nam Trung