Hoạt động mua bán và sáp nhập doanh nghiệp trong bối cảnh khó khăn về tài chính

PHAT TRKN ml TRUONG vd ^

HOAT OONG MUA BAN VA SAP NHAP DOANH NGHIEP • •

TRONG BOI CANH KHO KHAN VE TAI CHINH

GS.TS. Pham Quang Trung

Dqi hgc Kinh fS Qudc dan

Mua ban va sap nhap doanh nghi&p (MSA) da va dang ngay cang phat trien manh

me tren the gidi cun^ nhud Viet Nam. Nam 2011, trong boi canh kho khSn treri thj

tn/dng tai chinh, nhieu tai san giam gia manh tao co hoi idn cho hoat dong MSA. Vdi

tinh CO hgi va nhOmg Igi feh h^p dan nen lioat dgng MSA dugc xem'nhir mot ITnh vuc

dau tu dac thu va co hieu qua cao, dac biet la trong cac thdi ky khCtng hoing kinh te

va cac bien dgng hau khdng hoang. Bai viet hudng trgng tam vao mdt so' van de kho

khan va bit cap doi vdi hoat ddng MSA d nudc ta va de xuit mgt so' giai phap nham

iam thuan igi hoa cho suphat triin cda MSA d Viet Nam trong giai doan mdi.

1. Cd hoi tang cirdng

M&A d ^ Viet Nam

trong boi canh khd

khan ve tai chinh

Nam 2011, trong bdi canh

khd khan tren thj tn/dng tai

chfnh toan cau, tlij trirdng tai

chfnh va nen kinh te Viet Nam

tiep tuc phai di/dng dau vdi sir

bat dn va nhieu thach thirc,

dac biet la tinh trang lam phat

cao, nhieu doanh nghidp thieu

vdn va cang thing ve thanh

khoan. Thirc hien Nghi quyet

sd 11/NQ-CP ngay 24/2/2011

ciia Chinh phO, "ve nhOmg giai

phap ChQ yeu tap trung kiem

che lam phat, 6n dinh kinh te

vT md, dam bio an sinh xa

hdr, tir Qu^ 1/2011 Ngan hang

Nha nirPc Viet Nam thi/c thi

chinh sach tieh te chat cliat de

kiem soat lani phat; dong" thdi

Chfnh phO cung tang cirdng

kiem soat, cat giam dau ti/

cdng va chi tieu ngan sach de

gdp phan chong lam phat.

Trong bdi canh bat ibl cCia thi

tn/dng tai chinh, nhieu cong ty

gap khd khan ve von, chi phf

vd'n vay tang cao bat thu'dng

trong khi chi'nh ban than cac

ngan hang thi/ong mai cung

dang phai huy dong von v6i lai

su^t cao tcr 14%/nam de'n

18%/nam. ca biet c6 trirdng

hdp lai sulft huy dong cao tdi

19%/nami.

Nhu mpt he qua mang tinh

quy luat, trong nam 2011, khi

thj tri/dng tai chi'nh khd khan,

thi^ trirdng chi/ng khoan sut

giam circ ky manh, lam phat

va mat bang lai suat dang cao

th] day chfnh la giai doan bijng

nd cac hoat dpng miia ban,

sap nhap doanh nghiep. Cac

thi/dng vu M&A dien ra nhir

nhumg hoat dpng dau tU dac

thii vira mang tfnh giai phap tai

CO cau tai chfnh, loai bo cac

doanh nghiep "d'm ye'u", visa

thuc day tang cudng nang li/c

canh tranh c(!ia cac doanh

nghiep de ton tai va phat trien.

Mua ban va sap nhap

doanh nghiep {tieng Anh ia

Mergers and Acquisitions￾MSA) da trd thanh hien tUdng

kinh te-tai chfnh phd bie'n va

c6 vai trd quan trpng trong qua

trinh hinh thanh nhCrng tap

doan Idn tren the gidi. Tuy

nhien, 6 Viet Nam cac hoat

dpng mua ban, sap nhap

doanh nghiep cdn la hien

tirdng tu'dng ddi mdi, chua thpt

sir phd bien. Cho tdi khoang

nam 2000 thi nhiJfng thu'dng vu

M&A dau tien da bat dau xucit

hien va thu hut si/ quan tam

tren thj tri/dng tai chi'nh nhi/ la

mpt trong nhufng kenh dau ti/

dac biet, mang tfnh cd hpi va

la san pham cCia moi tri/dng

canh tranh.

Trong nhufng nam gan day,

hoat dpng M&A tai Viet Nam

ngay cang phat then va tie'p

tuc gia tang ca ve so thi/dng

vu va tdng tri gia cac thi/dng

vil mua ban, sap nhap doanh

nghiep. Gia tri giao dich M&A

tai Viet Nam nam 2010 dat 1,7

t^ USD, vdi tren 345 thUdng

vu, tang 65% so vdi nam

2009.2 sd thUdng vu M&A va

gia trj cac hdp ddng mua ban,

sap hhap cCia nam 2009 la

295vuva 1,11^ do la My.

Theo bao cao phan tfch ciia

PwC, Viet Nam la nudc dang

phat triln cd si/ gia tang

nhanh chdng cac hoat dpng

M&A trong 10 nam qua va

dUdc xem la ni/dc cd tdc dd

phat trien M&A nhanh nhat

trong khu vi/c chau A- Thai

Binh DUdng.' Nam 2005 Viet,

Nam ghi nhan 18 thUdng vu

M&A vdi tdng gia tri 61 trieii

USD; nam 2006 da tang len tdi

38 vu, tdng gia tri 299 trieu

USD; nam 2007 tahp gan gap

3 lan vdi 113 vu, tong gia trj

giao djch 1,753 ty USD, rieng

6 thang cudi nam 2007, tdng

gia tri M&A la hdn 1 {^ USD.

Hoat dpng mua ban, sap nhap

cong ty viia mang ti'nh chat

gidng cac giao djch dau ti/

(investment), vCra cd nhiJmg

tfnh chat cCia giao djch thUdng

mai (trading). Mat khac, M&A